Maniheizm
Gnostik bir din
Bugün mensubu yok
Kurucusu. Mani (MS 216-276)
Misyoner karakterli
Mecusilik, budizm, hıristiyanlık karışımı kurtarıcı dini
Mani
Irak’da 216’da doğdu.
Gnostik Hıristiyan mezhebine mensuptu
24 yaşında bir vizyon yaşadı ve peygamberlik görevi aldığını iddia edip Hıristiyanlığı terketti. Kendisini ışık elçisi ilan etti ve görüşlerini yaymaya başladı.
İran’a gitti ve Sasani kralı I.Şapur’a görüşlerini aktardı.
Şapur’un desteğiyle nüfuz alanını genişletti.
Öğrencileri onun kurtarıcı Saoşyant, Maitreya ve İsa olduğunu yaydılar.
Şapur sonrasında İran’da Mani öğretisi yasaklandı ve Mani yakalanarak 276’da öldürüldü.
Buna rağmen Maniheizm yayılmaya devam etti.
kısa sürede Orta Asyaya kadar yayıldı.
VIII. Asırda Uygurlar kabul etti
Batı’da IV. Asırda Hıristiyanlığa rakip oldu
İslam’ın çıkışı, Hıristiyanlık etkisiyle zayıfladı. XIII. Asırda Moğol etkisi ile
iyice zayıfladı. XVI asırda tamamen yok oldu
Kutsal Metin
Hayat İncili:
Mani tarafından aramice yazılmıştır. Bumetinde Mani, kendisinin tanrı tarafından görevlendirilmesinden
bu inancın yayılmasına kadar birçok konuda görüş beyan etmektedir.
Metnin giriş bölümünde geçen “Ben Mani, Hakikatin babası Tanrı’nın arzusuyla İsa Mesih’in Havarisi” ifadesi Mani’nin dini öğretideki konumunu belirlemektedir. Özellikle Maniheist
misyonerlerin seyahatlerinde yanlarında götürdükleri Hayat
İncili’nin Mani hayattayken birçok dile çevrildiği kabul edilmektedir.
Hayat Hazinesi
Şapuragan
Sırlar Kitabı
Mektuplar
Teoloji
Gnostik düalizm
Işık Tanrısı Zurvan: İyilik tanrısı, Kuzeyde,
Kötülük/Karanlık Kralı güneyde egemen
