PERİODONTAL HASTALIKLAR İLE KARDİYOVASKÜLER HASTALIKLAR ARASINDAKİ İLİŞKİ

(1)

PERİODONTAL HASTALIKLAR İLE KARDİYOVASKÜLER

HASTALIKLAR ARASINDAKİ İLİŞKİ

Prof. Dr. Murat AKKAYA

Ankara Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi

(2)

İlk kez 1900 yılında

Dr. William HUNTER ağız infeksiyonlarının birçok sistemik hastalıktan sorumlu

olduğunu iddia etmiştir.

(3)

Mattila ve ark. tarafından 1989 yılında yayınlan ve ateroskleroz ile orofasiyal infeksiyonlar

arasındaki ilişkiyi gösteren ilk çalışma

periodontal hastalıkları miyocard infarktüsü için bağımsız bir risk faktörü olarak

tanımlamıştır.

(4)

Dişeti hastalıkları mikroorganizmalardan kaynaklanan iltihaplardır. Dişeti hastalıklarını oluşturan mikroorganizmaların hastalık yapma

güçleri yüksek olduğundan, bulundukları ağız

bölgesinden kan dolaşımına girdiklerinde

özellikle kalp ve damar sistemine yerleşip

buralarda da sorunlara neden olmaktadırlar.

(5)

Dental problemlerin toksik şok sendromu ve beyin apsesine neden

olduğu vakalar rapor edilmiştir.

(Eley ve Manson, 2004)

(6)

Solunum Yolu Hastalıkları

Hayes ve ark., 1998

Diabetes Mellitus

Kıran ve ark., 2005

Kardiyovasküler Hastalıklar

Mattila ve ark., 1989 Beck ve ark., 1996

Serebrovasküler Hastalıklar

Wu ve ark., 2000

Osteopöröz

Wactawski-Wende, 2001

Erken Doğum DDA ve

Offenbacher ve ark., 1996 Kürklü, 2002

Periodontal Hastalıklar

Baş ve Boyun Kanseri

Tezal ve ark., 2005

(7)

KARDİYOVASKÜLER HASTALIKLAR

Aterosklerozis

Koroner kalp hastalığı Anjina

Myokard infarktüsü

(8)

PERİODONTAL HASTALIKLAR İLE

KARDİYOVASKÜLER HASTALIKLAR ARASINDA NE TÜR BİR İLİŞKİ OLDUĞU İDDİA

EDİLMEKTEDİR

(9)

Derin periodontal cep ve eksik diş sayısının KVH’lar için önemli bir risk faktörü olduğu

iddia edilmektedir.

(Latronico M ve ark., 2007)

(10)

Ağız hijyen düzeyi kalp hastalıklarıyla ilişkili bulunmuştur. Kötü ağız hijyenli kişiler, iyi

hijyeni olanların iki katı kardiyovasküler hastalık riski altındadırlar.

(

Syrjanen J.ve ark. 1989)

(11)

Periodontitisli hastalarda kardiyovasküler hastalık riski periodontitis olmayanlara göre

%25 artmaktadır. Daha genç yaştaki erkeklerde ise risk %70’e kadar çıkmaktadır.

(DeStefano ve ark. 1993)

(12)

Koroner kalp hastalığı olanların CD, PlI, BOP değerleri sağlıklılara göre daha kötüdür.

(Machuca G ve ark., 2012)

(13)

Sigara, dislipidemi, hipertansyon ve diabet gibi risk faktörleri bir çok hastada

koroner aterosklerozisin varlığını açıklayamamaktadır.

(Grau ve ark., 1995)

(14)

İnflamasyonun ateroskleroz patogenezinde önemli bir rol oynadığına inanılmakta ve ateroskleroz ile diğer inflamatuar hastalıklar

arasındaki muhtemel ilişkiye dikkat çekilmektedir.

(Belstrøm D ve ark., 2012)

(15)

Periodontal hastalıklar, kronik kalp hastalığının geleneksel risk faktörlerinden bağımsız bir risk

faktörü yada markırıdır.

(Humpherey LL ve ark., 2008)

(16)

Kronik kalp hastalıklarının prevalans ve insidansı periodontal hastalıklarla birlikte artar ve bu nedenle de risk faktörü olarak tanımlanabilirler.

(Bahekar AA ve ark., 2007)

(17)

Periodontal hastalık ile sistemik hastalıklar arasındaki ilişki epidemiyolojik çalışmalar

ile belgelenmiştir.

Son dönemlerdeki çalışmalar ise nedensel ilişkilerin biyolojik mekanizmasının

incelenmesi üzerine yoğunlaşmıştır.

(Chun YH ve ark. 200)

(18)

Periodontal Hastalıklar ile Kardiyovasküler Hastalıklar

Arasındaki Muhtemel Nedensel

İlişki Mekanizması

(19)

Periodontal İnfeksiyonun Kan Vizkozitesi Üzerine Etkisi

Kan vizkozitesi

İskemik Kalp hastalığı

Fibrinojen

Beyaz kan hücresi sayımı Von Willebrand faktörü

Kan Vizkozitesi

(20)

BAKTERİYEMİ

Periodontal hastalık sonucu ülsere olmuş cep epiteli mikroorganizmalar ve ürünleri için sistemik dolaşıma bir giriş kapısı oluşturarak bunların diğer organlara yayılma imkanını verir.

(21)

(22)

(23)

Dental işlemlerde bakteriyemi riski

İşlem bakteriyemi % İşlem bakteriyemi %

Tek diş çekimi 51 Tek diş çekimi 51

Çok diş çekimi 68-100 Çok diş çekimi 68-100

Subgingival kazıma 51-83 Subgingival kazıma 51-83

Gingivektomi 83 Gingivektomi 83

Tam kalınlık flap 33-83 Tam kalınlık flap 33-83

Kanal tedavisi 0 -31 Kanal tedavisi 0 -31

İp kullanımı 20-58

Çiğneme 17-50

Diş fırçalama 7 -50

(24)

Vasküler Endotelyal Aktivasyon

Bakteriler dolaşıma girdikten sonra konak immün hücreleri tarafından hızla temizlenirler.

Uzak organlarda yaşayabilmek ve etki edebilmek için geliştirdikleri stratejilerden bir tanesi de bu

mikroorganizmaların vasküler endotelyal hücreleri istila etme yeteneğidir.

(Desphande ve ark., 1998; Dorn ve ark., 1999)

(25)

Monositler ve Doku Makrofajları ile Etkileşim

P.gingivalis ile enfekte insan aortik endotelyal hücrelerinde monosit adezyonunda artış

gözlenmiştir. P.gingivalis zincirleri ile monositlerin enfeksiyonu proenflamatuar sitokinler, TNF-α ve IL-6 nın migrasyonu ve ekspresyonunu arttırır.

Ayrıca LDL tutulumu artar ve köpük hücre formasyonu ilerler.

(Pollreisz veark., 2010)

(26)

Pro-trombotik ve Pro-koagülan Etkiler

• Periodontitisli hastalarda artmış platelet aktivasyonunu kanıtlayan çalışmalar vardır.

• Bu aktivasyon periodontal organizmaların

plateletler üzerine direk etkilerine veya vasküler endotelyal veya düz kas hücrelerinin üzerine

indirek pro-trombik etkisine dayandırılabilir

• Pro-trombik/Pro-koagülan evre antimikrobiyal

defansa hizmet eder.

(27)

Oral Bakteriler ve Ateromatik Plak Bozulması

Bakteri veya bakteri ürünleri, stabil olmayan bir plağın fibröz kılıfının yırtılmasıyla yada lokal trombozisi tetikleyen apoptoz ile plak

erozyonu sonucunda aterosklerozda kritik rol oynayabilir.

(Virmani ve ark., 2006; libby, 2009)

(28)

Aterosklerozla İlişkili Kalıtsal İmmün Sinyallerin Periodontal Bakterilerle Aktivasyonu

Tool-like reseptörlerin ve onların sinyal yolaklarının aktivasyonu ve mikrobiyal

infeksiyona karşı spesifik cevaba yol açar. Tool- like reseptörlerin ekspresyonu, aterosklerotik lezyonlarda makrofajlar ve endotelyal hücrelere

indüklenir.

(Xu ve ark., 2001; Edfeldt ve ark., 2002)

(29)

Periodontal Patojenlerle Oksidatif Stres İndüksiyonu

Periodontitisin aterogenezde etkisinin olabileceği diğer bir yol da oksidatif stres

indüksiyonudur. Reaktif oksijen türleri aracılığı ile LDL oksidasyonu, makrofajlar tarafından kolesterol alımı ve köpük hücre formasyonu için

ön şarttır.

(Stoll ve Bedszus, 2006)

(30)

Periodontal Tedavinin

Kardiyovasküler Hastalıklar Üzerine

Etkisi

(31)

Periodontal hastalıklar, koroner kalp

hastalıklarıyla ilişkili markırları yükseltirler.

Periodontal tedavinin uygulandığı gurupta CRP seviyesi > 3mg/L olan denek sayısı %38

düşmüştür.

(Bokhari SA ve ark., 2012)

(32)

Periodontitisin tedavisi ve önlenmesi ile

aterosklerozun önlenmesine katkı sağlanabilir.

(Tonetti MS., 2009)

(33)

Periodontal tedaviyle sitemik

inflamasyon markırlarında düzelme ve endotelial disfonksyonun önlenmesi

sağlanabilir.

(Behle JH ve ark., 2006)

(34)

• Intima media kalınlığında tedavi sonrasında 12. ayda anlamlı bir azalma görülmüştür

(Piconi ve ark., 2009).

• Tonitelli ve ark., (2009) ise periodontal

tedavinin flow mediated dilatattion üzerine

pozitif etkisini rapor etmişlerdir.

(35)

Gözlem çalışmaları periodontal hastalık ve kardiyovasküler hastalıklar arasındaki ilşikiyi

desteklemektedir. Her ne kadar kısa dönem çalışmalar periodontal tedavi girişimlerinin

sistemik inflamasyon ve endotelyal

disfonksiyonda azalma rapor etseler de, KVH’ ğı önlediklerine yada sonuçlarını etkilediklerine

dair delil yoktur.

(Lockhart ve ark., 2012)

(36)

Ortak Risk Faktörleri

Genetik Yatkınlık

•Yaş

•Sigara

•Diyabet

•Sosyoekonomik düzey

•Stres

•Obezite

•Yanlış beslenme

•Fiziksel aktivite eksikliği

•Diş tedavisinden yararlanmamak

•Sağlık bilincinin olmaması

•Diğer faktörler

Aterosklerozis/Trombozis Kardiyovasküler Hastalık

Periodontal Hastalık

(37)

Periodontitisin kardiyovasküler hastalıklar ve aterosklerozis için risk faktörünü arttırdığına

dair deliller sınırlıdır.

(Niedzielska I ve ark., 2008)

(38)