— Oturan başsız kadın heykelciği (454) Vitrin 30, bölüm sol, raf. 3.
Myrina'da bulunmuştur. Arkalıksız bir ka- napede oturan başsız kadın heykelciği. V ü - cudunun üst kısmı ve sağ göğsü çıplak.
Heykelcik çok güzel şekilde yapılmış. Bil- hassa göğüsleri, sanki canlı. V ü c u d u n bir parçası örtü ile kapatılmış.
— Afrodit heykeli (369) Vitrin 29 B, raf. 2.
Myrina'da bulunmuştur. Aşk ve güzellik tanrıçasını banyodan çıktıktan sonra kuru- nurken göstermektedir. İki eli ile saçlarını ucundan sıkarak k u r u t m a y a çalışıyor. Vücu- du hafif bükülmüş ve göğüsleri ve göbe- ği çıplak olarak işlenmiş. İki göğsünün ara-
sı - ortasında süslü bir ziynet taşıyor. Ba- şında taç, sol ayağında diz kapağı bağı var.
— Boğa heykelciği (1557) Vitrin 32 A, raf. 3.
Priene'de bulunmuştur. Başı ve sağ ön a - vağı olan bir Boğa heykelciği parçasıdır.
Eserin üzeri boyalıdır. Ve gayet canlı şe- kilde işlenmiştir.
,Eser grupları içinde en zengin olan- ları: Samsun. Mvrina, Priene, Bitinya, T r o - ya, Bergama, Balıkesir, Tarsus, İntepe, Kyme, Larissa, İzmir ve son senelerde ge- len Teangela gibi Anadoludaki yapım yer- leri tespit edilmiş olanlarla, Ege Adaların- dan. özellikle Kos ve Lindos ile Yunanis- tan Sicilya, Mısır, Suriye ve Kıbrıs gibi Anadolu dışından gelen eserler teşkil et- mektedir.
Bu merkezlerden Müze'ye gelen eser- ler içinde: tanrı, tanrıça, kadın, erkek hey- kelcikleri ve heykel başları vardır.
En büyük pişmiş toprak eserler grup- larının başında; Samsun, büyük bir kısmı Luvr Müzesi'nde olan Myıina. ve Lindos gelmektedir. Samsun grubu içinde; Eros, Horoz. Diyonizos Mask'ları. kadın ve Satyr başlan vardır. Gayet güzel işçilik gösteren Myrina grubıı içinde kadın heykelcikleri ekseriyeti teşkil eder. Lindos grubu için- de ise; tanrı ve tanrıça heykelcikleri ile a- yakta ve oturan genç kız heykelcikleri ço- ğunluğu kapsamaktadır.
B İ B L İ Y O G R A F Y A
G e n e l :
— T.B.L. VVebster, Greek Terracottas. Har- mondsworth, 1950.
Y e d i n c i Y ü z y ı l :
— R.J.H. Jenkins, Dedalica. Cambridge, 1936.
A r k a i k d e v i r :
— P. Knoblauch, Stııdien zur arehaiseh •—
griechischen Tonbildnerei in Kreta, R h o -
dos, Athen und Boeotien. Bleicherode, 1937.
H e l l e n i s t i k d e v i r :
— G. Kleiner, Tanagrafıguren. Berlin, 1942.
M ü z e K a t a l o g ' l a r ı :
— H.B. Walters, Cataloque of the Terracot- tas in the British Museum. London, 1903.
— R.A. Higgins. Cataloque of the T e r r a - cottas in the British Museum. London, Vol. L, 1954. Vol. II., 1959.
— N. Breitenstein, Cataloque of the T e r - racottas. Copenhagen, 1941.
— S.M. — Besques, Cataloque raisonne deş figurines et reliefs. Louvre, Vol. I.,
1954.
— G. Mendel, Cataloque des figurines grecques de terre cuite. Constantinople,
190S.
M a k a l e l e r :
— G . H . Chase, «Greek Terracotta Figuri- nes», A r c h a e o l o g y , 1951, Vol.
4 sah. 159 v.d.
— A. Laııomonier, «Les Figurines Grec- qııes du Mıısee de Stamboul.» Anado- lu 11.. 1955., sah. 71-74.
— A.N. Rollas, «Müzemizin Pişmiş Toprak Heykelcikler Kolleksiyonu», İstanbul A r - keoloji Müzeleri Yıllığı, no: 9. İstanbul.
1960, sah. 26-28.
K a z ı R a p o r l a r ı :
— Athens. Hesperia, Vol .1.
— Corinth, Corinth, Vol. XII. ve XV.
— Delos, Delos. Vol. XXIII,
— Olynthus, Olynthus, Vol. IV., VII. ve X I V .
— Rhodes, Clara Rhodos, Vol. III., IV., VI-VII., VIII..
— Lindos, Vol. I.
Not: Bodrum'un Teangela şehrinde bu- lunmuş bir grup eser T ü r k Arkeoloji Der- gisinde t a r a f ı m d a n neşredilecektir.
— İdol (3160)
Vitrin 32 B, raf. 3.
Geliş yeri belli değil. İdol. M.Ö. 7. ve 6.
yüzyıllarda yapılmış pişmiş toprak eserlerin ilk örneklerinden biridir. Bir kadın heyke- lidir. Kadın olduğu üzerindeki bezemelerdea anlaşılmaktadır.
bibliografya k ö y d e m i m a r î
D o ğ u Karadeniz O r h a n Ö Z G Ü N E R
Orta D o ğ u Teknik Üniversitesi Mimarlık Fakültesi
Yayın N o . 13 — 1970
Kitabın konusu Anadolu Doğu K a r a - deniz bölgesindeki köyler ve köy evleri teşkil etmektedir.
Bu bölge halkının, doğa içinde yaşa- yış, gelenek ve ihtiyaçlarına en uygun ola- rak geliştirdikleri köyün ve evlerin özellik- leri titiz bir şekilde bütün ayrmtılarıyle iş- lenmiştir.
Bu bölge köylerinin bölgesel topog- rafya, yapı malzemesi, iklim etkilerinden doğan köy evleri tipleri en küçüğünden en genişine kadar incelemeye tâbi tutularak tasnif edilmiştir. Yapı malzemesi olarak kaba taş bazan yonu taş kullanılan evlerin esas inşa gereçi genellikle ahşaptır. Çatı örtülerini eski kiremit olup, bazen tahta k a p - lama teşkil ediyor. A h ş a p inşaî iskeletler ve duvar dolgularda mahallî bir süsleme özelliği göstermektedir.
Buralarda ahşabın en güzel ve tipik örneklerini görüyoruz (Karaçam, Ç a y k a r a gibi) ekseriyetle meyilli arazide yerleşmiş olan köylerin anatomisini vermekte ve ev- ler tiplere ayrılmaktadır.
Yazar, evlerle beraber kullanılan ev eşyalarını da ihmal etmemiş ve özelliği o - lan bazı araç ve gereçlerden güzel örnekler vermiştir. (Kilim, iskemle, sepet, tekne er gibi). Dereler üzerinde sarp yamaçları bağ- layan bölgenin bütün özelliklerini taşıyan bir kaç güzel köprüyü de ihmal etmemiş ayrıca kitabın sonunda yapı terimlerini top- layan kısa bir sözlük ile bibliografya ver- miştir.
Köy mimarîsi hakkında şimdiye ka- d a r yapılan etüdlerin en değerlisi olarak tanımlayabileceğimiz « K ö y d e M i - m a r î » bize Japonların aşağı yukarı bir yüz yıldanberi « J a p o n E v i » ya- yınlarını hatırlatmaktadır.
D e r i n bir inceleme ve titizlik ile yapıl- mış olan bu etüd, bilimsel bir nitelik taşı- maktadır.
Taksiye ederiz.
Z. S.
Y A P I L A R I N ve Ç E R Ç E V E L E R İ N İ N
H â k i m Titreşim Periodu hesabı için yaklaşık bir f o r m ü l
Ersin A R I O Ğ L U Inş. Y. M ü h .
Y a p ı Merkezi Yayını N o . 3 — 1970
Y a p ı hakim titreşim periodu hesabı, çözümü sabır ve z a m a n isteyen yorucu bir çalışma ister.
H e r yapıda rastlanan bu problemi, tat- bikatçıyı yormayacak ve hatayı sınırlayacak tarzda çözen yaklaşık bir f o r m ü l elde edil- mesi gayesi güdülmüştür. Yapı literatürün- de kesme tipi olarak tanınan şekilde, çö- zümlenmiştir.
Kısaca kitap proje mühendisi için, h a - ta sınırlarını kısıtlayan bir f o r m ü l teklif etmektedir.
Bu yayın 1968 de I V Teknik Kongre'- yu sunulan tebliğin sonradan müellif tara- fından yapılan çalışmalarla genişletilmiş
şeklidir. ' Tavsiye ederiz.
N E V Ş E H I R D E
D A M A T İ B R A H İ M P A Ş A K Ü L L İ Y E S İ
Koksal A N A D O L M i m a r D.G.S.A.
Y a p ı Merkezi Yayınları 4 — 1 9 7 0
Eski T ü r k sosyal hayatında külliyeler m ü h i m bir yer tutar. Osmanlı toplumunun sosyal açıdan geliştirdiği bu müessdsenin bir çok güzel örnekleri vardır.
H e r devrin büyükleri, padişahlar, ve- zirler namlarına külliyeler inşa ettirerek on- ların devamını temin için Vakıflar kurmuş- lardır.
K. A N A D O L bu k o n u d a Nevşehirde- ki D a m a t İbrahim Paşa külliyesini incele- miş rölöve etmiş, eserin m i m a r î yönü ya- nında Nevşehire yaptığı olumlu etkileri de, meydana koymuştur.
Tarihte, D a m a t i b r a h i m Paşanın (XVI
— X V I I ) bilim ve san'at severliği m a l û m olup, bir çok güzel eserleri m e y d a n a getir- miştir.
Bu arada, doğduğu kasabaya küçük de olsa bir külliye inşa ettirirken, Nevşehirin (Muşkara) kariyesi halinden bir kasaba, sonraları bir il merkezi haline gelmesine yol açan idarî ve adlî teşkilâtı kurması dik- kati çekicidir.
Kitap, külliyenin vaziyet planını, ca- miin iç ve dışdan fotoğraflarını ihtiva et- mekte,- külliyenin üzerindeki bütün kitabe- ler de yer almış bulunmaktadır.
Bu suretle külliyenin kısa bir tarihçesi verilmiştir.
M i m a r î olduğu kadar, sosyal açıdan bir inceleme olan «Nevşehirde D a m a t İ b - rahim Paşa külliyesi» kitabını tavsiye ede- riz.
Z. S.
v i l ! a g e x p o
A n n e M . Meistersheim Sosyal Etüd
Yayınlayan : D U N O D 92 R u e Bonaparte Paris V l e
Aspects de l'urbanisme kolleksiyonu seri y a y ı n l a n arasında bugüne kadar çıkan
Ebeııezer H o w a r d ' ı n «Yarıcın Bahçeleri» P.
B U D O N ' u n «Le Corbusier»nin «Pessac»
konut yerleşme kompleksi araştırması, Ke- vin Lynch'in «Şehirden Görünüşler» eser- lerinden sonra aynı seriden üç önemli kitap daha yayınlanmıştır.
Bunlardan biri olan, A n n e M. Meis- tersheim, konut sosyologi araştırmalarında tek ailelere mahsus münferit evlerden mü- teşekkil «Villagexpo» mahallesinde bir yıl oturan aileler arasında, bu tip eve talip ol- malarının nedenini tesbit ettikten sonra, mahalle hakkındaki müşahadelerini sor- muştur.
iki bölüme ayrılan b u anket sonucunda evlere talip olan kimselerin ilk hayal ettik- leriyle, buldukları arasındaki f a r k l a r m e y - d a n a çıkarılarak ilginç sonuçlar elde edil- miştir.
DE LA SYNTFESE DE LA FORME, ESSAI
Christopher A L E X A N D E R Mimaride şekil ve hacımların mantıklı olu- ş u m u hakkında yapılan inceleme ilerisi için yeni araştırma metodları getirmektedir.
Matematikçi ve m i m a r olan yazar, K a - liforniya Üniversitesinde ö ğ r e t i m Üyesi- dir.
DE L'AMBIGUITE EN ARCHITECTURE
« M i m a r î d e Ç e l i ş m e » Robert V E N T U R I
Yale Üniversitesi M i m a r L k b ö l ü m ü öğre- tim üyesi olan Robert Venturi 200 kadar örneklere dayanarak bir m i m a r î eserin ya- pılışında sadece m i m a r ı n fonksiyonel nite- liklere dayanmayıp, başka unsurları da, dikkate alması gerektiğini ispatlamaktadır.
Genellikle « D U N O D » Yayınevinin neşret- mekte olduğu bu kolleksiyona ait eserlerin hepsi değerli dokümanlardır. Zira bu seç- m e eserler neşriyatından güdülen gaye her t a r a f t a günün aktüalitesi haline gelen ge- nel planlama ve yerleşme problemleri hak- kında bilgiler vermektedir.
Bundan böyle Şehirciliğin ekonomik, insan- cil ve estetik yönlerini değinmek, muhtelif ihtisas kolu çalışmaları sonucunda elde e- dilen m o d e r n bilimsel şehircilik çözüm ça- relerini açıklamak herkesçe b ü i n m e k iste- nen hususlardır. Bilhassa bu tür çalışma- lara girişen teknik ekiplerin en son metod- lardan h a b e r d a r olmaları teknik, mimarî, trafik, sosyoloji ekonomi gibi ayrı f a k t ö r - lerden çalışmalar sırasında nasıl faydala- mldığmı öğrenmek, tatbikatçılara yaraya- caktır.
E. M E N T E Ş E
Yayınlayan : Librairie D U N O D 92 R u e Bonaparte Paris V l e
