YUMURTA YOLLARI (Tuba Uterina, Ovidukt, Salpinks, Fallopi tüpü)

YUMURTA YOLLARI

(

)

• Ovaryum ile uterus arasındaki bağlantıyı sağlar. Ovidukt da denir. Bez yoktur.

• Anomaliler

– Agenezis

– Segmental aplazi – Duplikasyon

– Divertikül

1

• Önemli lezyonları arasında

– Hidrosalpinks – Pyosalpinks – Salpingitis

• Bu lezyonlar sekonder olup

uterus hastalıkları sonrası ya da

elle yapılan müdahaleler sonrası oluşur.

2

Hidrosalpinks

• Yumurta yollarının berrak sıvı ile dolup genişlemesidir.

• Yumurta yollarının tıkanmasına bağlı olarak üst kısımda genişleme görülür.

• Mezosalpinks ovaryuma yapışır ovidukt gerilir ve ovumun ovidukt yolu ile ilerlemesi engellenir yada spermin ampullaya gelişi

engellenir.

• Domuz ve koyunlarda infertilitenin en yaygın nedenlerinden biridir.

3

Salpingitis

• Yumurta yollarının yangısıdır.

• Uterus yangılarını takiben oluşur.

• Hafif yangıları bile fertiliteyi etkiler.

• Yangı seröz, kataral ve fibrinli olur.

• Mycoplasma ve Ureaplasma enfeksiyonlarında salpingitis yaygın gözlenen bir lezyondur.

4

Pyosalpinks

• Yumurta yollarında irinli bir eksudatın toplanmasına Pyosalpinks adı verilir.

• Çoğunlukla metritis sonucu oluşur.

• Yumurta yollarının tüm katlarında nötrofil, lenfosit ve plazma hücrelerinden oluşan infiltrasyon şekillenir.

• İneklerde kısırlığa neden olur.

• Etkenler: En önemlisi Trueperella (Actinomyces) pyogenes’dir. Ayrıca Stafilokok, Streptekok, E.coli başlıca etkenlerdir.

Domuzlarda Brucella suis,

Sığırlarda Mycobacterium tuberculosis yangıya sebep

olur. ⁵

Uterus

• İki kornu, bir korpusu vardır.

• Servikle vaginaya bağlanır.

• İç tabaka endometrium, orta tabaka myometrium,

dış tabaka ise perimetrium olarak adlandırılır.

• Gebe olmayan hayvanlarda östrojen etkisi altındaki uterus, enfeksiyonlara dayanıklıdır.

• Progesteron salgılanması ile uterus enfeksiyonlara

duyarlı hale gelir. ₆

İneğin plasentası

• İnek plasentası kotiledonludur.

• Koriyonun belirli

bölgelerinde endometrial karunkullara tutunan

kısımlara kotiledon denir.

• Kotiledon ve karunkul plasentomu oluşturur.

• Gebe inek uterusunda yaklaşık 75-120 adet plasentom bulunur.

7

Plasenta üzerinde görülen kotiledonlar

Kotiledon

• Kotiledonlar chorionda bulunan gıda ve gaz

alışverişini sağlayan villus kümeleridir.

Kotiledonlar arası bölge interkotiledonar bölge olarak isimlendirilir.

8

Plasentitis

9

Septisemik hastalıklar Gebe uterusun el-alet ile muayene ve tedavisi

Enfeksiyöz aborta sebep olan mikroorganizma, virus,

protozoon... (özellikle

Brucellosis ve Salmonellosis) hematojen

Asendan (vagina yolu ile

Sonu: Anne ile yavru arasındaki bağlantı engellenir ve yavru hastalanır

Plasentitis sonucu şekillenen abort olaylarında yavru zarları düşmez, kokuşma bakterileri ile enfekte olur

abort Anne

ölür

Plasentitis

• Ödem

• Eksudat

• Kotiledonların

nekroz ve infarktüsü

• İnterkotiledonal plasentanın

kalınlaşması

• Mineralizasyon

• Vaskülitis

10

Amniotik plaklar

• Bu epitelial plaklar 1,5 cm den küçüktür, yassı beyaz epitelial

kalınlaşmalardır.

• Gebeliğin 3-7 aylarında ineklerin amnionunun iç yüzünde normal olarak bulunur.

• Bu plakların enfeksiyöz ajanlarla ya da yangı ile

ilgisi yoktur. ₁₁

Amnionitis

• Ureaplasma

• Nadirende

– Mikotik – Bakteriyel

12

Uterusun kongenital anomalileri

• Bilateral agenesis,

• Unilateral agenesis,

• Aplazi

• Segmental aplazi

• Uterus didelphis

• Uterus dupleks

13

Uterusun edinsel yer değişiklikleri

• Fıtıklaşma (abdominal fıtıklara bağlı uterus yer değiştirebilir)

• Prolapsus (Uterus atonisi, güç doğumda çekme müdahaleleri, plasentanın düşmemesi ve

postparturient hipokalsemi, Baklagillerin yenmesi sonrası oluşan hiperöstrojenizm)

• Torsiyon (genellikle gebelik, nadiren de pyometra ve hidrometra ile ilişkilidir)

14

Uterus Kistleri

• Endometrium bez kistleri

– Enfeksiyonlara,

– Uterusta mukus birikimine,

– Uterusun doğum sonrası involusyonuna – Hormonal kistik hiperplazilere bağlı olarak

şekillenir.

15

Hidrometra

• Uterus lümeninde sulu sıvının bulunmasıdır

16

Mukometra

• Uterus lümeninde musinöz sıvının bulunmasıdır.

• Her ikiside endometrial hiperplazi vardır. Uterus, serviks veya vaginanın tıkanması sonu oluşur.

17

Adenomyozis

• Konjenital veya edinsel olarak, myometriumun kas demetleri arasında endometrial bezlerin ve stromanın bulunmasıdır.

• Uterus tespit sırasında lümeni açılmazsa uterus kasları

kasılarak endometriumun

myometrium içine girmesine yol açar. Dikkat edilmeli.

18

Endometriyal Hiperplazi

• Uterus mukozasının hiperplazisidir.

• Köpek ve kedilerde daha az olarak inek ve koyunda görülür.

• Hormonal dengesizllikler nedeniyle oluşur.

- Östrojen fazlalığı veya uzun süreli östrojenik uyarımlar predispoze faktördür.

- Folliküler kistler ve teka hücre tümörlerinde gözlenir (hiperöstrojenizm)(köpek ve inek).

- Fitoöstrojenler (koyun)

- İlaçlarla alınan progesteron önemlidir.

 Daha ileri formu kistik endometriyum hiperplazisidir.

• Akıntı, kanama ve nimfomani görülür.

• Mukoza bezlerinde artış, kistik dilatasyon, adenomyozis, villöz üremeler ve hidrometra, mukometra gelişebilir.

• Köpeklerde sıktır ve pyometra ile birlikte görülür. ₁₉