Yumurta Üretimi

Yumurta Üretimi

• Bir arada barındırılan grup küçük olduğu zaman yumurta üretimi çok yüksek olabilir. Ama ticari amaçla büyütüldükleri zaman sinirli mizaçları nedeniyle üretim hızla düşmektedir.

• Muskoviler genelde gurk olan tek ırktır. Onlar 20 yumurtalık bir klaç yumurtlar. Grubun ilk birkaç yumurtası küçük olacağı için kuluçkaya uygun değildir.

• Ördekler genel olarak 6-7 aylık yaşta yumurtlamaya başlarlar.

Beş hafta içinde yumurtlama hızı %90 a ulaşır (günde 100 ördekten 90 yumurta alınır).

• İngiliz ırklarının normal olarak 5 ay içinde üretimin %50 den çoğunu sağladığı bilinir.

• Pekin ördekleri 26-28 haftalık yaşta yumurtlamaya başlar ve 40 haftalık yaşa kadar ekonomik olarak üretimde tutulabilir. Bu süre içinde 160 yumurta üretir. Hibritlerde bu değer daha yüksektir.

Kuluçkalık yumurta seçimi:

Bazı yumurtalar kuluçkaya uygun olmayabilir.

• Küçük (ağırlığı düşük),

• Çok kirli,

• kırık,

• kabuk yapısı zayıf yumurtalar kuluçkaya uygun değildir.

Yumurtaların Temizlenmesi:

• Kirli yumurtalar çeşitli mikroorganizmaların kabuktan geçerek yumurtayı bozacağı ve hastalıklara neden olacağı için toplandıktan hemen sonra temizlenmelidir.

Yumurta Depolama:

• Yumurtaların kuluçka için uygun duruma gelene kadar depolanması gerekir. Bazı yetiştiriciler haftada 1 gün çıkımı tercih ederler.

• Genel olarak yumurtaların 7 günden sonra aşamalı olarak çıkım şansı azalır ve en iyi koşullarda depolanmış olsalar bile 3 hafta depolanan yumurtalardan civciv çıkma şansı neredeyse yoktur.

• Depolama sıcaklığı kritiktir.

• İdeal olarak yumurtalar %75 nisbi nem ve

• 13^oC sıcaklıkta depolanmalıdır.

• Daha düşük sıcaklıklar embriyoların ölümüne, yüksek sıcaklık ise embriyonik gelişimin başlamasına neden olabilir.

• Yumurtalar sivri uç aşağıda olacak şekilde depolanır.

• Eğer 7 günden daha uzun depolama yapılacaksa yumurtalar her gün 90^o açıyla döndürülmelidir. 

Kuluçka

• Kuluçka; yumurtanın infindibulumda döllenmesinden başlayıp yumurtlama anına kadar süren embriyo gelişmesi ile kuluçka makinesindeki embriyo gelişimini kapsamaktadır. Bunun için gerekli olan süreye de kuluçka  süresi denir. Kuluçka süresi belirtilirken yumurtlama süresi dikkate alınmamaktadır.

• Tavuk yumurtalarının kuluçkasında kullanılan makineler ördekler için de kullanılabilir. Fakat farklı uygulamalar gerekir.

• Muskovilerde kuluçka süresi 35 gün,

• diğer ördek ırklarında 28 gündür.

• Kuluçka makinesi 2 ayrı kısımdan oluşur.

1. Gelişim makinesi 2. Çıkım makinesi

Her ikisinde gereken şartlar farklıdır.

Gelişim makinesinde gerekli kuluçka şartları;

• Sıcaklık

• Su püskürtme

• Nem

• Havalandırma ve

• Çevirme’dir.

1. Sıcaklık

• Gelişim makinesinde sıcaklık 37.5 ^oC (99,5 F) olmalıdır.

2. Su püskürtme

• Sukuşu oldukları için yumurtaların belli dönemlerde su ile ıslatılması gerekmektedir.

3. Nem

• Nemin düşük olması………..

• Nemin yüksek olması…………

• Nem düzeyi makine havalandırma sistemleri çalıştırılarak ve bir nem tablası (humidifer) kullanılarak ayarlanır.

4. Havalandırma

• Yeterli oksijenin sağlanması ve ortamdaki diğer gazların atılması için gereklidir.

5. Çevirme

• Embriyonun kabuğa yapışmaması ve

• Ortam koşullarının etrafa eşit dağılması için gereklidir.

• Elle çevirme yapılıyorsa en az günde 4 kez çevrilmeli

• Otomatik makinelerde genelde bu işlem her saatte bir yapılmaktadır.

Işıkla Kontrol

Çıkım makinesi

Gerekli şartlar;

• 1. sıcaklık

• 2. nem

• 3. havalandırma

1. sıcaklık

• Çıkım makinesinde sıcaklık 37.2 ^oC (99F) olmalıdır

0.5 derece gelişim makinesine göre azaltılır, nedeni ……….

2. Nem

• Nem düzeyi gelişim makinesine göre artırılır.

• Nedeni………

• Nem düzeyi makine havalandırma sistemleri çalıştırılarak ve bir nem tablası (humidifer) kullanılarak ayarlanır.

3. Havalandırma

• Yeterli oksijenin sağlanması ve ortamdaki diğer gazların atılması için gereklidir.

Kuluçka Sonuçları

• Yumurtadan civciv çıkışını etkileyen pek çok faktör bulunmaktadır.

• Bunlar yumurta yumurtlanmadan önceki ve sonraki faktörler olarak ikiye ayrılabilir.

• Yumurta yumurtlanmadan önceki faktörler;

döllülüğün sağlanması, damızlıkların bakımı- beslenmesi, barındırma şartları, genotipik farklılıklardır.

• Yumurtlamadan sonraki faktörler ise, kuluçka öncesi depolama süresi, koşulları ve kuluçka şartlarıdır.

Kuluçka sonuçlarının değerlendirilmesinde 3 kriter kullanılmaktadır;

1. Döllülük oranı 2. Çıkış gücü

3. Kuluçka randımanı

1. Döllülük oranı

Kuluçka makinesine koyulan yumurtalarda döllü olanların toplam yumurta sayısına oranıdır.

% 90 veya üstünde olması istenir.

Kuluçkahanelerde döllülük kontrolü genelde 2 dönemde;

1. Kuluçkanın 7-10. günlerinde ve

2. Kuluçkanın 25. günlerinde karanlık bir odada alttan yüksek ışık vererek yapılır.

Döllülüğü etkileyen faktörler;

1. Erkek dişi oranı

2. Damızlık sürünün yaşı 3. Canlı ağırlık

4. Genetik faktörler

5. Damızlık sürünün beslenmesi 6. Kümeste aydınlatma

7. Kümes içi havalandırma 8. Kümes içi sıcaklık

9. Kümes zemini 10. Altlık

11. Ayak problemleri ve 12. Hastalıklardır.

2. Çıkış gücü

Döllülük kontrolünde döllü olduğu belirlenen yumurtalardan elde edilen canlı civcivlerin oranıdır.

Çıkan canlı civciv sayısı/ Döllü yumurta sayısı

3. Kuluçka Randımanı

Kuluçka makinesine koyulan yumurtalarda elde edilen pazarlanabilir canlı civcivlerin oranıdır.

Çıkan canlı civciv sayısı/ koyulan yumurta sayısı

Kuluçka Sonuçları ve

Sorunların Aranması

Eğer çıkım gücü, kuluçka randımanı, döllülük oranı beklenen değerlerden düşük çıktıysa;

• Rastgele örnekleme ile kuluçka makinesinin değişik bölgelerinden alınan tepsilerdeki civciv çıkmayan tüm yumurtalar kırılır ve dölsüz olanlar ile döllü olupta

ölen embriyolar yüzde oran olarak belirlenir

Kırılan yumurtaların sınıflandırılması

• 1. Göz oluşmamış embriyolar;

- Dölsüz

- Beyaz benek - Kanlı halka

- Ölümler ilk 24 saat içerisinde meydana gelmiştir.

Siyah göz oluşmuş ise;

2. Yumurta kabuğunu doldurmamış embriyo;

- Tüy çıkmamış - Tüy çıkmış

3. Yumurta kabuğunu doldurmuş embriyo;

- Sarı kesesi dışarıda

- Sarı kesesinin yarısı veya daha fazlası içerde ise

4. Civciv kabukta yapışık

• Kabuğu delmiş

• Kabuğu delmiş kurumuş

• Kabuktan çıkmış fakat yapışık

6. Malpozisyonlar

• Ölü civcivin normal pozisyonda bulunmamasıdır.

• Normal olarak; embriyonun çıkış pozisyonu uzun eksene vücut paralel bir şekilde olup gaga sağ kanadın altında hava boşluğuna bakar

durumda olmalıdır.

7. Anomaliler

• Alt gaga veya üst gaga küçük

• Beyin dışarda

• İç organlar dışarda

• Göz yok

• Fazla bacak vb.

Embriyo ölümleri

1. Yumurtlama dönemi embriyo ölümleri 2. Erken embriyo ölümleri

3. Orta dönem embriyo ölümleri 4. Geç dönem embriyo ölümleri

Çıkımın erken olması

Çıkımın gecikmesi

Çıkımın birörnek olmaması;

Civcivlerin kuru ve zayıf olması

Çok küçük civciv

Göbekleri şiş ve ve şekli bozuk

civcivler

Civcivlerin buruşuk, solgun ve

kabuk parçaları ile yapışık olması

Civcivlerin iri, yumurta artıkları ile yapışık, bacak arası ıslak ve göbek deliği kapanmamış olması

Kuluçka Hijyeni

• En fazla hastalık yayma potansiyeline sahip yerler kuluçkahanelerdir.

• Hastalık etkenleri kuluçkahaneye:

• Yumurta yüzeyi, viyol, civciv kutusu vb ile,

• Böcek, sinek, yabani kuşlar, haşerelerin döküntüleriyle,

• Kuluçkahane çalışanları ve ziyaretçilerle

• Çevredekilerin getirdiği hasta kuş veya yumurta vb ile

• Seksör ve veterinerle bulaşır.