HEMġĠRELĠK
SAĞLIK BĠLĠMLERĠ FAKÜLTESĠ
HEM115 HEMġĠRELĠK ESASLARI I
ÖĞR. GÖR. DR. ZEYNEP SAĞLAM
YAġAM BULGULARI
VÜCUT SICAKLIĞI NABIZ
SOLUNUM
HEM115 HEMġĠRELĠK ESASLARI I
Ġçerik
• Yaşam bulguları nedir?
• Yaşam bulguları ne zaman değerlendirilir?
• Vücut sıcaklığı – Ölçüm araçları – Ölçüm bölgeleri – Ateş türleri
• Nabız
– Periferik nabız bölgeleri – Türleri
– Değerlendirme
• Solunum – Türleri
– Değerlendirme
Öğrenme Hedefleri
• Yaşam bulguları ile ilgili terimleri bilme
• Yaşam bulguları ne zaman ölçülmesi gerektiğini bilme
• Normal ve normal olmayan yaşam bulgularını değerlendirebilir
• Yaşam bulgularını (vücut sıcaklığı, nabız, solunum)
ölçme ve değerlendirebilme
YAġAM BULGUSU
• Vücudun fizyolojik durumunun yansıtan yaşamsal bulgular bireyin değerlendirilmesi konusunda bilgi sağlayan verilerdir.
• Yaşam bulguları;
– Vücut sıcaklığı
,
– Nabız, – Solunum, – Kan basıncı
YaĢam Bulgularını Değerlendirmede
• Hemşire;
– Hastanın yaşam bulgularının normal değerlerini bilir,
– Hastanın tıbbi öyküsünü, varsa daha önce ve halen kullanmaya devam edilen ilaçları öğrenir,
– Ölçüm için kullanılan araç-gerecin güvenirliğini önceden kontrol eder (Çalışır durumda olması, kalibrasyonunun yapılmış olması),
– Ölçüm sırasında bireyin yaşam bulgularında değişiklik yaratan çevresel etkenlerin (ısı, nem, gürültü vb) farkında olur ve bunları kontrol altına alır
YaĢam Bulgularını Değerlendirmede
• Hemşire;
– Sistematik bir şekilde belirli aralıklarla ölçüm yapar
– Ölçüm sıklığına hastanın klinik durumu (hiper/hipotermi,
hiper/hipotansiyon, solunum deprese eden ilaç kullanımı, vb) hekim istemi ve kurum politikasına (günde 2 kez ölçüm yapılarak hasta dosyasına kayıt edilmiş olması zorunludur) göre karar verir
– Yaşam bulgularını alma hastaya bakım veren hemşirenin sorumluluğudur
– Ölçüm sonuçlarını bekletmeden hasta dosyasına kayıt eder.
YaĢam Bulgularının Takip Sıklığı
• Hastanın hastaneye kabulünde
• Muayeneye başlamadan önce
• Hastaya yapılan girişimlerden önce ve sonra
• Pre-postoperatif bakımda
• Tanı işlemlerinden önce ve sonra
• Hastanın durumunda değişiklik olması halinde
• Kalp ve solunum sistemine etki eden ilaçların uygulanmasından önce ve sonra
• Yaşam bulgusunu etkileyebilecek hemşirelik girişimlerinden önce ve sonra (uzun süre yatan hastanın mobilize edilmesi vb)
VÜCUT SICAKLIĞI
•Hücre aktivitesi ve metabolik işlevler sonucunda oluşur.
•Hipotalamusta bulunan termogülasyon merkezi tarafından düzenlenir.
•İç (core) ve yüzeyel (dış) ısı olmak üzere iki tür bulunmaktadır.
Vücut Sıcaklığı Kayıp Yolları
• Radyasyon:
• Kondüksiyon (İletme):
• Konveksiyon (Isı Nakletme):
• Evoparasyon (Buharlaşma):
ATEġ TÜRLERĠ
• Preksi:
• Hiperpreksi:
• Hipotermi:
• Febris Ġntermittens (Aralıklı AteĢ):
• Febris Remittens (Bacaklı AteĢ):
ATEġ TÜRLERĠ
• Febris Continuous (Sürekli AteĢ):
• Febris Ondülans (Dalgalı AteĢ):
• Febris Ġrregülaris (Düzensiz ateĢ):
• Febris Ġnvers:
ATEġ TÜRLERĠ
• Febris Rekürrens (Tekrarlayan ateĢ):
• Subfebril ateĢ:
• Nötropenik ateĢ (Febril Nötropeni):
• Hektik ateĢ:
AteĢin DüĢmesi
• Krizis
• Lizis
NABIZ
• Nabız
– Kalbin sol ventrikülünün sistolü sırasında aorta attığı kanın damar duvarına yaptığı basıncın deri yüzeyinden
hissedilmesidir.
– Otonom sinir sistemi tarafından kontrol edilir. Sempatik sinir sistemi uyarılmarılması ↑, parasempatik sinir sisteminin
uyarılması ↓
Nabzın Özellikleri
• Nabzın hızı
:
• Nabzın dolgunluğu (volümü):
• Nabzın ritmi/düzeni
:
• Damar duvarının yapısı:
Nabız Türleri
• Aritmi
:
• Defisit nabız
:
• Bigemine nabız
:
• TaĢikardi:
• Bradikardi:
SOLUNUM
• Solunum:
– Hücrelere gereken oksijeni sağlamak ve
hücrelerde metabolizma sonucunda oluşan
karbondioksiti atmaktır.
Solunumun Değerlendirilmesi
• Solunum
;
– Sayısı
:
– Derinliği
:
– Ritmi
:
SOLUNUM TÜRLERĠ
• Eupnea
:
• Apne
:
• Bradipne
:
• TaĢipne, Takipne, Polipne
:
• Hipopne
:
SOLUNUM TÜRLERĠ
• Hiperpne
:
• Hiperventilasyon
:
• Hipoventilasyon
:
• Kusmaul’s Solunum
:
• Dispne
:
• Hipoksi
:
SOLUNUM TÜRLERĠ
• Hipoksemi
:
• Anoksi
:
• Cheyne Stokes Solunum
:
• Biot’s Solunum
:
• Siyanoz
:
KAYNAKÇA
Sabuncu, N., Alpar, Ş.E., Özdilli, K., Batmaz, M., Bahçecik, N., İlhan, S.E., Özhan, F., Dursun, S.: Hemşirelik Bakımında İlke ve Uygulamalar. Alter Yayıncılık, Ankara 2014.
Karadağ A, Atabek Aştı T. (Ed): Hemşirelik Esasları Hemşirelik Bilim ve Sanatı, İstanbul, Akademi Yayıncılık, 2016.
Uysal N., Çakırcalı E. (Çeviri Ed.): Hemşirelik Esasları İnsan Sağlığı ve Fonksiyonları, Palme Yayıncılık, 2015.
Bektaş H., Klinik Hemşirelik Becerileri (Çeviri: Taylor S.), Nobel Tıp Kitabevi, 2015.
Sabuncu N., Akça Ay F. (Ed): Klinik Beceriler Sağlığın Değerlendirilmesi Hasta Bakım ve Takibi, Nobel Tıp Kitabevi, 2010.
Görgülü RS., Hemşireler İçin Fiziksel Muayene Yöntemleri. İstanbul Tıp Kitabevi, 2014.
Karadağ A., Çalışkan N., Göçmen Baykara Z.(Ed): Hemşirelik Teorileri ve Modelleri, Akademi Basın ve Yayıncılık, 2017.
Berman A., Snyder S., Frandsen G., Kozier and Erb’s Fundamentals of Nursing, Pearson, 2016.
Wilkinson JM, Tras LS, Barnett KL, Smith MH, Fundamentals of Nursing (Two Volume Set) 3rd Edition, F.A. Davis Company Philadelphia, 2016.
Potter PA, Perry AG, Stockert P, Hall A., Fundamentals of Nursing 8th Edition, Elsevier, 2013.
Taylor CR, Lillis C, LeMone P, Lynn P, Fundamentals of Nursing: The Art and Science of Nursing Care Seventh, North American Edition, Lippincott Williams & Wilkins, 2011.
Berman A., Snyder S., Frandsen G., Kozier&Erb’s Fundamentals of Nursing Concepts, Process and Practice Tenth Edition, Pearson, 2016.
Atabek Aştı T., Karadağ A (Çeviri Ed): Klinik Uygulama Becerileri ve Yöntemleri, Nobel Kitabevi, 2011.
