BANDIRMA ONYEDİ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ
TEMEL BİLGİ TEKNOLOJİLERİ DERSİ
KELİME İŞLEMCİ -III-
Hafta 6
KELİME İŞLEMCİDE NESNELER
3
• Nesne Nedir?
• Ms Word Nesneleri
• Resim, Otomatik Şekil, Küçük Resim vb.
Nesnelerin Belgeye Eklenmesi
• Tablolar
• Grafik
• Yazıcı Kullanımı
İÇERİK
Kapak sayfası ,Tablo, Grafik, SmartArt, WordArt, Metin kutusu, Denklem, Simge, Köprü, Tarih ve Saat, Sayfa Numarası ,Alt Bilgi-Üst Bilgi vb.
4
Kelime işlemcide hazırlanan belgelere eklenen yazı dışındaki resim, grafik gibi görsel bileşenlere nesne adı verilir.
MS WORD programında nesne eklemek için Ekle sekmesi kullanılır. Nesnelerden bazıları şunlardır;
NESNELER → Nesne Nedir?
5
Hazırlanan belgeye belge hakkında kısa bilgiler içeren bir kapak sayfası nesne olarak eklenebilir.
Kapak sayfası nesnesi MSWORD programında Ekle menüsünde bulunur.
Eklenen Kapak Sayfası “Geçerli kapak Sayfasını kaldır” butonu tıklanarak kaldırılabilir.
NESNELER → Kapak Sayfası
NESNELER → Resim
6
Belgeye bir resmi nesne olarak ekleyebiliriz.
Ekle Sekmesinde Çizimler komut grubu içinde bulunan Resim butonu tıklanarak bilgisayarda kayıtlı bir resmi
belgemize ekleriz. Eklenen resim çift tıklanarak resim üzerinde biçim düzenlemesi
yapılabileceğimiz Biçim sekmesi açılır.
7
• Biçim sekmesi resim üzerinde ayarlar yapmamızı
kolaylaştıran araçlar barındırır.
Resim üzerinde:
• Resmin boyutlarını değiştirilebiliriz.
• Resmin görünmesi istenmeyen kısımları kesebiliriz.
• Döndürme, düzeltme, kenarlık ekleme, yapılan değişiklikleri geri alma vb. tüm işlemleri yapabiliriz.
NESNELER → Resim →Biçim Sekmesi
NESNELER →Şekiller
8
Belgeye Word kütüphanesinde hazır olarak bulunan birtakım şekiller eklenebilir. Bunun için;
Ekle Sekmesinde Çizimler komut grubu içinde bulunan Şekiller butonu tıklanarak istenen şekil belgeye eklenir.
NESNELER → SmartArt
9
SmartArt grafiği, mesajımızı veya fikirlerimizi etkili şekilde bildirmek için, farklı pek çok düzen arasından seçim yaparak kolay ve hızlı şekilde oluşturabileceğimiz, bilgilerin görsel bir sunumudur.
10
Bir SmartArt grafiği sahip olduğumuz bilgilerin ve fikirlerin görsel temsilidir.
SmartArt grafiklerini, mesajı hızlı, kolay ve etkin biçimde iletecek pek çok düzen arasından seçim yaparak oluşturabiliriz.
SmartArt grafiğini üzerine çift tıklayarak düzenleyebilir ve istediğimiz ayarları yapabiliriz.
NESNELER → SmartArt
11
WordArt belgemize süslü yazılar eklemek için kullanılır.
Ekle Menüsündeki Metin komut grubu içerisinde bulunan WordArt butonu tıklayarak açılan menüden istenen WordArt şeklini uygulayabiliriz.
NESNELER → WordArt
12
Klavye de bulunmayan bir takım işaret ve simgeleri eklemek için kullanılan nesneler Simge nesneleridir.
Ekle menüsünde Simgeler komut grubunda bulunur. Tıklandığında seçmemiz için ekrana bir simgeler listesi getirir.
NESNELER → Simge
13
Yazılan belge bir ödev, tez veya ders notu niteliğinde ise sayfaların üst ve alt kısmında sürekli bulunacak bir yazı yazmak isteyebiliriz. Buna üst ve alt bilgi denir.
Alt/Üst bilgi ekle menüsünden şablon seçilerek eklenir.
Düzenlemek için tasarım sekmesi kullanılır.
NESNELER → Üstbilgi ve Altbilgi
14
Belgeye sayfa numaralarını, ekle menüsündeki üstbilgi / altbilgi komut grubunda bulunan Sayfa Numarası simgesini tıklayarak ekleriz.
Bu simge tıklandığında açılan sayfa numarası şablonlarından istediğimizi seçebiliriz.
NESNELER → Sayfa Numarası
Sayfa Numarası; Sayfanın Başı, Sayfanın sonu, Sayfa Kenar Boşlukları veya
Geçerli Konum eklenebilir.
15
Tablolar satır ve sütunlardan oluşan, bilgileri düzenli olarak tutabilen nesnelerdir.
Tablo eklemek için Ekle menüsündeki Çizimler komut grubu içinde bulunan Tablo kısayolunu kullanırız.
NESNELER → Tablolar
16
Tablo ekleme işlemi birkaç farklı şekilde yapılabilir;
1. Açılan ızgaradan istediğimiz büyüklüğü seçerek o büyüklükte bir tabloyu belgemize ekleriz.
2. Tablo Ekle kısayolu kullanılarak açılan pencerede satır ve sütun sayılarını belirterek tablo ekleyebiliriz.
NESNELER → Tablolar
17
3. Tablo menüsünden Tablo Çiz komutu yardımıyla istenen büyüklükte bir tabloyu el ile çizebiliriz.
4. Tablo menüsünden Hızlı Tablolar komutunu seçerek hazır tablo şablonlarından tablo oluşturabiliriz.
NESNELER → Tablolar
18
Metni Tabloya Dönüştürme:
• Dönüştürmek istediğimiz metni seçeriz.
• Ekle sekmesini ve Tablo düğmesini seçip Metni Tabloya Dönüştür seçeneğini tıklarız.
Metni boşluklara göre tabloya dönüştür
NESNELER → Tablolar
19
Bir tabloyu metine dönüştürmek:
•Tabloyu seçerek Tablo Araçları – Düzen - Metne Dönüştür
butonuna tıklarız. Açılan pencereden satır ve sütunlarda ayırıcıların ne olması gerektiğini belirtilerek Tamam butonuna tıklarız.
NESNELER → Tablolar
20
Tablolarda satır sütün biçimlendirme:
İlk anda tablo satır ve sütunları eşit genişlikli oluşturulur, istersek fare ile çizgilerden tutularak
daraltıp genişletebiliriz. Üzerinde işlem yapılacak tablo üzerine tıklarsak Tasarım menüsü açılır buradan tablonun stil, kenarlık ve gölgelendirme ayarlarını yapabiliriz.
NESNELER → Tablolar
21
Tablolarda satır sütün birleştirme :
Tablonun satır ve sütunlarını birleştirmek için ilgili hücreler (satır veya sütunlar) seçildikten sonra Düzen menüsü açılıp oradaki birleştirme seçenekleri kullanılır.
NESNELER → Tablolar
22
Tablolarda satır sütün bölme :
Tablonun satır ve sütunlarını bölmek için ilgili hücreyi tıklarız.
Açılan Düzen menüsünden Hücre Böl komutunu seçeriz. Daha sonra açılan pencereden kaç sütun kaç satıra bölüneceğini seçip hücre bölme işlemini yapabiliriz.
NESNELER → Tablolar
23
Tablolarda satır sütün ekleyip Silme :
Tabloda satır ve sütunlar ekleyip silmek için satır ya da sütun eklenecek yeri seçerek Düzen menüsünü açarız. Daha Sonra Satırlar ve Sütunlar grubundaki işlemleri uygulayabiliriz.
Satır veya sütün silme işlemi
NESNELER → Tablolar
Satır veya sütün ekleme işlemi
24
Hücre kenar boşluklarını, hizalama, metin yönünü değiştirme Bu tür düzenlemeleri yapabilmek için ilgili hücreleri ya da tüm tabloyu seçmemiz gerekir. Seçme işleminden sonra yine Tablo Araçları sekmesi altındaki Düzen sekmesinde bulunan Hizalama komut grubundan yararlanırız.
NESNELER → Tablolar
25
Her sayfanın üst başlığında satır(ları) tekrarlatma
Çok sayfalı tablolar oluşturulduğunda ikinci, üçüncü sayfalarda başlık satırlarının tekrarlanması kullanışlılık açısından önemlidir.
NESNELER → Tablolar
Bunun için;
• Tekrarlanacak satırı seçeriz,
• Tablo Araçları–Düzen–Özellikler’i tıklarız.
• Her sayfanın üstünde üstbilgi satırı olarak yinele kutucuğunu işaretleyerek Tamam butonuna tıklarız.
26
Tablolarla yukarıda bahsedilen işlemlerin çoğunu hücre, satır, sütun seçili iken fareyi sağ tıklayarak açılan menüden de yapabiliriz.
NESNELER → Tablolar
Sıralama ölçütü ile sıralamanın hangi sütuna göre yapılacağını, Türü kutucuğundan niteliği ve Artan/Azalan seçenekleri işaretlenerek sıralama kriterleri belirlenir.
27
Verileri Sıralamak:
Tablo içerisindeki sayısal ve metinsel verileri sıralayabiliriz. Bunun için tablo seçilerek Tablo Araçları – Düzen sekmesi açılır ve sağda bulunan Sırala butonu tıklanır.
NESNELER → Tablolar
28
Grafik, sayısal değerleri ve verileri göstermek ve bunları karşılaştırmak için kullanılan görsel bir nesnedir.
Word 2016 da belgemize grafik eklemek için Ekle sekmesinin Çizimler grubundan Grafik komutunu tıklarız, açılan menüden istenen grafik türünü seçip Tamam komutunu tıklarız.
NESNELER → Grafikler
29
Microsoft Word 2016 uygulamasında;
gibi çok çeşitli veri grafiği ekleyebilmekteyiz.
NESNELER → Grafikler
30
Bir grafik eklemek için Ekle sekmesinden Grafik seçilip istenen grafik türü belirlendikten sonra grafiği oluşturacak verileri girebileceğimiz bir Excel belgesi açılır, buraya veriler girildikten sonra grafik oluşturulur.
NESNELER → Grafikler
31
Eklenen grafik üzerine tıklandığında grafik üzerindeki bilgileri, grafik türünü, grafik stillerini değiştirebileceğimiz Tasarım Sekmesi açılır. Burada grafik türlerine değinmemiz faydalı olacaktır.
NESNELER → Grafikler
32
Sütun Grafikler:
Zaman içinde gerçekleşen veri değişikliklerini veya öğeler arasında yapılan karşılaştırmaları gösterir.
• Kümelenmiş Sütun
• 3B Sütun gibi türleri vardır.
Kümelenmiş Sütun
3B Sütun
NESNELER → Grafik Türleri
33
Çubuk Grafikler:
Çubuk grafiği, tek başına öğeler arasındaki karşılaştırmaları gösterir. Çubuk grafiklerin;
• Kümelenmiş Çubuk
• Yığınlanmış Çubuk gibi türleri vardır.
Kümelenmiş Çubuk
Yığınlanmış Çubuk
NESNELER → Grafik Türleri
34
Çizgi Grafikler:
Çizgi grafik, verilerin belli aralıklarla eğilimlerini gösterir. Çizgi grafiklerin şu alt grafik türleri vardır:
• Çizgi
• Yığınlanmış Çizgi
• 3B Çizgi
Çizgi Grafik
NESNELER → Grafik Türleri
35
Pasta Grafikler:
Pasta grafik, öğelerin toplamıyla orantılı olarak bir veri dizisini oluşturan öğelerin boyutunu gösterir. Her zaman yalnızca tek bir veri dizisini gösterir ve verilerin içerdiği belirli bir öğeyi vurgularken kullanışlıdır.
Pasta grafiklerin şu alt grafik türleri vardır:
• Pasta, Bölünmüş Pasta, Pasta Çubuğu
NESNELER → Grafik Türleri
36
Alan Grafikleri:
Alan grafiği, değişimin zaman içindeki yönünü vurgular. Alan grafiklerinin aşağıdaki alt grafik türleri vardır:
•Alan: Bu grafik türü, değer eğilimlerini zamana veya kategoriye göre görüntüler.
• Yığılmış Alan: Bu grafik türü, her değerin zamana veya kategoriye göre eğilimini gösterir.
NESNELER → Grafik Türleri
37
Hisse Senedi Grafikleri:
Bu grafik türü en çok hisse senedi verileri için kullanılır ancak, bilimsel veriler için de kullanılabilir.
NESNELER → Grafik Türleri
38
Yüzey Grafikleri:
Yüzey grafiği, iki veri kümesi arasında en uygun bileşimi bulmak istediğinizde kullanışlıdır. Bir topografya haritasında olduğu gibi, aynı değer aralığındaki alanlar renk ve desenlerle gösterilir. 3B Yüzey
NESNELER → Grafik Türleri
39
Halka Grafikler:
Pasta grafik gibi, halka grafik de parçaların bir bütün olarak ilişkisini gösterir; ancak, birden fazla veri dizisi içerebilir. Halka grafiklerin şu alt türleri vardır:
• Halka
• Bölünmüş Halka
NESNELER → Grafik Türleri
40
Baloncuk Grafikler:
Baloncuk grafik, bir x-y (dağılım) grafiği türüdür. Üç değer kümesini karşılaştırır ve 3B görsel efektle görüntülenebilir.
Bu Grafik A Şirketi'nin en fazla ürün ve pazar payına sahip olmasına karşın, en fazla satışı gerçekleştiremediğini göstermektedir.
NESNELER → Grafik Türleri
• Radar: Bu grafik türü, değer değişikliklerini bir merkez noktaya göre görüntüler.
• Doldurulmuş Radar : Bu grafik türünde, veri dizisinin kapladığı alan bir renkle doldurulur.
NESNELER → Grafik Türleri
41
Radar Grafikler:
Radar grafik, birkaç veri dizisinin toplam değerini birleştirir. Radar grafiklerin aşağıdaki alt grafik türleri vardır:
42
Bir tabloya ya da bir resme başlık eklemek için öncelikle nesneyi seçeriz. Sonra Başvurular sekmesine tıklanarak Resim Yazısı Ekle komutuna tıklanır.
• Etiket kutucuğundan Resim etiketi seçilir. Konumu belirlenir, sonra Tamam butonuna tıklanır. Bu işlemden sonra otomatik olarak bir etiket ve etiket numarası eklenmiş olacaktır.
NESNELER → Nesnelerin altına, üstüne
başlık eklemek
43
Kelime işlemci programıyla oluşturulan Kitap, Tez, Makale, dilekçe vb. belgeler çoğunlukla dış ortama aktarmak için hazırlanırlar.
YAZICI KULLANIMI → Yazıcı (Printer) Nedir?
Bu belgelerin dış ortama aktarılması işlemine Çıktı Alma, Çıktı Alma İşlemi için kullanılan yardımcı donanım cihazına da Yazıcı adı verilir.
44
Günümüz yazıcıları bilgisayarlara genellikle USB portundan bağlanırlar ve çalışmaları için bir takım ayarları yapılır. Sürücü (driver) adı verilen tanıtıcı programlarının bilgisayara yüklenmiş olması gerekir.
YAZICI KULLANIMI → Yazıcı (Printer) Nedir?
45
Bir bilgisayarda yazıcının yüklü olup olmadığını öğrenmek için Windows Başlat menüsünün yanındaki Arama kutucuğuna Yazıcılar ve Tarayıcılar yazarak karşımıza çıkan ekrandan anlarız.
YAZICI KULLANIMI → Yazıcı (Printer) Nedir?
46
Belgeyi yazdırmadan önce dilbilgisi denetlemesi yapılarak yanlış veya hatalı yazılmış sözcükler kolay ve hızlı bir şekilde düzeltilebilir.
• Yazım hatası olan kelimelerin altı kırmızı dalgalı çizgi ile,
• Dilbilgisi yanlışı olan sözcüklerin altı ise Yeşil dalgalı çizgi ile çizilir.
YAZICI KULLANIMI→Yazım Hatalarının Düzeltilmesi
Bu işlem normalde Word tarafından otomatik yapılabildiği gibi kullanıcı tarafından Gözden Geçir menüsündeki Yazım ve Dilbilgisi butonu kullanılarak da yapılabilir.
47
Hazırlanan bir belgeyi yazdırmadan son halini görmek, veya düzenleme gereği olup olmadığını anlamak için Dosya Sekmesinden Yazdır komutu kullanılır veya Hızlı Erişim Araç çubuğundan Baskı Önizleme ve Yazdır simgesine tıklanır.
YAZICI KULLANIMI → Yazdırmaya Hazırlık
48
Yazdırmadan önce Önizleme yapılırken ayarlar kısmındaki seçenekler kullanılarak belgenin kenar boşlukları, boyutu, yönlendirmesi (yatay/dikey) ve kopya sayısı ayarlanabilir.
YAZICI KULLANIMI → Baskı Önizleme ve Yazdır
Sayfa Yapısı tıklanarak belge üzerinde daha ayrıntılı düzenlemeler yapılabilir.
49
Yazdırma öncesi kontrolleri yapmak için Dosya menüsünden Yazdır komutu tıklanırsa şöyle bir pencere açılır:
YAZICI KULLANIMI →Yazdırmaya Hazırlık
Burada yazdırılacak belgenin yönlendirmesi, kenar boşlukları, boyutu, yazılma biçimi gibi özellikleri kontrol edilebilir.
50
Yazdırma işlemi yapılırken bazı özel durumlar veya ayarlamalar gerekebilir.
Örneğin, kopya sayısı ayarlaması, belgelerin sırası, istenen sayfaların yazdırılması vb. işlemlerin hepsi Yazdır komutu tıklanarak ayarlanabilir.
YAZICI KULLANIMI → Yazdırma Seçenekleri
Yazdırılacak sayfalar buradan ayarlanabilir.
Yazdırılmak İstenen sayfalar aralarına virgül konarak (1,3,7,12,13) veya istenen aralıktaki tüm sayfalar yazdırılacaksa araya tire işareti konarak (2- 15) belirtilir.
Sadece açık sayfa yazdırılır
51
Yazdır komutu tıklandığında yandaki pencere açılarak
istenen seçimler yapılabilir.
YAZICI KULLANIMI
Sadece Seçili olan sayfa yazdırılır
52
YAZICI KULLANIMI → Yazdırma
Yazdırma öncesi kontrollerin hepsi yapılıp, belgeyi yazdırmaya hazır hale getirdikten sonra bilgisayarımızda yüklü yazıcılardan hangisini kullanarak çıktı alacağımızı belirleriz.
53
Yazdırma işlemi yapılırken yazıcıya ait bazı özellikler görülüp değiştirilmek istenirse;
Açılmış olan Yazdır (Print) penceresinden Yazıcı Özellikleri (Printer Properties) tıklanarak seçilmiş yazıcının birtakım özellikleri kontrol edilerek değiştirilebilir.
YAZICI KULLANIMI → Yazdırma
54
Kağıt Kalite Sekmesinde;
• Kağıt Türü
• Kağıt Boyutu
• Kağıt Kaynağı
gibi ayarlamalar yapılabilir.
YAZICI KULLANIMI → Yazıcı Özellikleri
Not: Bu özellikler kullanılan yazıcıya göre farklılık gösterebilir.
55
Etkiler sekmesinde;
Sayfaya Sığdır:
Yazdırılacak kısmı belgeye sığdırma veya istenen yüzdelik büyüklükte yazdırma ayarlanır.
Filigran:
Yazdırılacak belgenin arka planına filigran eklemeyi sağlar.
YAZICI KULLANIMI → Yazıcı Özellikleri
56
Temel Özellikler sekmesinde;
Kopya Sayısı:
Belgenin kaç kopya halinde çıktı olarak alınacağı belirlenir.
Yön:
Belgenin yatay veya dikey yazdırılması sağlanır.
YAZICI KULLANIMI → Yazıcı Özellikleri
57
YAZICI KULLANIMI
Tüm bu düzenlemeler bitirildikten sonra artık belgemiz yazıcıdan çıkarılmaya hazır hale gelmiş olacaktır. Baskı Önizleme yapıldıktan sonra Yazdır butonu tıklanarak (Eğer yazıcı hazır, toner ve kağıt haznesinde yeterli kağıt var ise) istenen özellikte çıktı elde edilmiş olur.
C
58
S & S O R U L A R S O R U L A R
C E V A P L A R
C E V A P L A R
SORU 1
Kelime işlemci programındaki Tablo menüsü ile aşağıdakilerden hangisi yapılamaz?
A. Tablo böl
B. Hücre birleştir
C. Otomatik tablo biçimi yapmak D. Hücre böl
E. Grafik çizmek
59
CEVAP 1
Kelime işlemci programındaki Tablo menüsü ile aşağıdakilerden hangisi yapılamaz?
A. Tablo böl
B. Hücre birleştir
C. Otomatik tablo biçimi yapmak D. Hücre böl
E. Grafik çizmek
60
SORU 2
Word programında çalışma sayfalarına numara eklemek için hangi sekme ve nesne grubu kullanılır?
A.Ekle – Sayfalar
B.Sayfa Düzeni – Sayfa Yapısı C.Ekle – Üstbilgi ve Altbilgi D.Ekle – Bağlantılar
E.Ekle – Metin
61
CEVAP 2
Word programında çalışma sayfalarına numara eklemek için hangi sekme ve nesne grubu kullanılır?
A.Ekle – Sayfalar
B.Sayfa Düzeni – Sayfa Yapısı C.Ekle – Üstbilgi ve Altbilgi D.Ekle – Bağlantılar
E.Ekle – Metin
62
SORU 3
Word programındaki “Ekle” sekmesi ile aşağıdakilerden hangisi gerçekleştirilemez?
A. Kapak sayfası oluşturulur.
B. Tablolar eklenir.
C. Küçük resim eklenir.
D. Klavyede olmayan karakterler eklenir.
E. Yeni yazı fontları eklenir.
63
CEVAP 3
Word programındaki “Ekle” sekmesi ile aşağıdakilerden hangisi gerçekleştirilemez?
A. Kapak sayfası oluşturulur.
B. Tablolar eklenir.
C. Küçük resim eklenir.
D. Klavyede olmayan karakterler eklenir.
E. Yeni yazı fontları eklenir.
64
SORU 4
Word programındaki herhangi bir sayfayı yazdırmak için kullandığımız kısa yol aşağıdakilerden hangisidir?
A. CTRL+A B. CTRL+Y C. CTRL+P D. CTRL+C E. CTRL+V
65
CEVAP 4
Word programındaki herhangi bir sayfayı yazdırmak için kullandığımız kısa yol aşağıdakilerden hangisidir?
A. CTRL+A B. CTRL+Y C. CTRL+P D. CTRL+C E. CTRL+V
66