E d i t ö r l e r
Prof. Dr. Akın KAYA I Prof. Dr. Mehmet KARADAĞ I Prof. Dr. Tevfik ÖZLÜ
E d i t ö r l e r
Prof. Dr. Akın KAYA I Prof. Dr. Mehmet KARADAĞ I Prof. Dr. Tevfik ÖZLÜ
Göğüs Hastalıkları Propedotik Kitabı Copyright © 2014 Aves Yayıncılık Ltd. Şti.
Editörler:
Prof. Dr. Akın KAYA Prof. Dr. Mehmet KARADAĞ Prof. Dr. Tevfik ÖZLÜ Yayıncı: AVES
Genel Yayın Yönetmeni : İbrahim KARA Yayın Koordinatörü : Gökhan ÇİMEN Grafik Tasarım : Erol DİNNEDEN Sayfa Düzeni : Ünal ÖZER
Adres: Büyükdere Cad. No: 105/9 34394 Mecidiyeköy, Şişli-İstanbul Tel : + 90 212 217 17 00
Faks : + 90 212 217 22 92 e.posta : [email protected]
Baskı: ADA Ofset Matbaacılık Tic. Ltd. Şti., Litros Yolu 2. Matbaacılar Sitesi E Blok No: (ZE2) 1. Kat Topkapı, İstanbul Telefon: +90 212 567 12 42
ISBN: XXXXXXXXX
Birinci baskı: XXXXXXXX adet basılmıştır.
Göğüs Hastalıkları Propedötik kitabı tarafından desteklenmiştir.
İçindekiler
X X X X X X X X X X
X X X X X X X X X X X X X X X X
X X X X
Toraks Anatomisi Solunum Fizyolojisi
Göğüs Hekimliğinde Anamnez Dispne ve Hırıltılı Solunum Göğüs Ağrısı
Öksürük Hemoptizi
Solunum Sistemi Muayenesi Konvansiyonel Akciğer Radyolojisi
Toraks Radyolojisi: Bilgisayarlı Tomografi (BT) ve Manyetik Rezonans Görüntüleme (MRG)
Göğüs Hastalıklarında Girişimsel Radyoloji Toraks Ultrasonografisi
Solunum Fonksiyon Testleri
Arter Kan Gazı Değerlendirilmesi ve Asit Baz Dengesi Solunumsal Mikrobiyoloji
Tanısal Bronkoskopi
Endobronşiyal Ultrasonografi
Göğüs Hastalıklarında Kullanılan Nükleer Tıp Yöntemleri Torasentez, Plevral Biyopsi ve Torakoskopi
Sağ Kalp Kateterizasyonu Solunum Sitolojisi
Mediastinoskopi, VATS, Açık Akciğer Biyopsisi Allerji Tanısı
Polisomnografi Solunum Yetmezliği
Göğüs Hastalıklarında Maluliyet Değerlendirmesi
EKLER
EK 1 Pulmoner Emboli Tanı Algoritmaları EK 2 Soliter Pulmoner Nodüle Yaklaşım
EK 3 Küçük Hücreli Dışı Akciğer Kanserinde Evreleme Sistemi EK 4 Bronskoskopi Görüntüleri
X EK 5 Akciğer Radyolojisi Örnekleri EK 6 KOAH Değerlendirme Testi (CAT) EK 7 Epworth - Gündüz Aşırı Uykululuk Testi EK 8 Nikotin Bağımlılık Testi (FAGERSTÖRM) EK 9 Toplumda Gelişen Pnömoniler
EK 10 Perinodüler Hale Bulgusu
EK 11 Örnek Olgular: Arter Kan Gazları Yorumlanması X
X X X X X
Hazırlayanlar
Yard. Doç. Dr. Özlem ABAKAY
Dicle Üniversitesi Tıp Fakültesi, Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı, Diyarbakır Yard. Doç. Dr. Murat ACAT
Karabük Üniversitesi Tıp Fakültesi, Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı, Karabük Prof. Dr. İbrahim AKKURT
Ankara Atatürk Göğüs Hastalıkları ve Cerrahisi Eğitim Araştırma Hastanesi, İş ve Meslek Hastalıkları Kliniği, Ankara Uzm. Dr. Esra ARSLAN
Ondokuz Mayıs Üniversitesi Tıp Fakültesi, Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı, Samsun Doç. Dr. Bülent BOZKURT
Turgut Özal Üniversitesi Tıp Fakültesi, Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı, İmmünoloji ve Allerjik Hastalıklar Bilim Dalı, Ankara
Doç. Dr. Koray CEYHAN
Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi, Patoloji Anabilim Dalı, Sitoloji Bilim Dalı, Ankara Prof. Dr. Gökhan ÇELİK
Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi, Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı, Ankara Prof. Dr. Erdoğan ÇETİNKAYA
Karabük Üniversitesi Tıp Fakültesi, Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı, Karabük Prof. Dr. Barbaros ÇİL
Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi, Radyoloji Anabilim Dalı, Ankara Doç. Dr. Aydın ÇİLEDAĞ
Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi, Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı, Ankara Doç. Dr. Nazan ÇİLEDAĞ
Dr. Abdurrahman Yurtaslan Onkoloji Hastanesi Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Radyoloji Kliniği, Ankara Prof. Dr. Levent ELBEYLİ
Gaziantep Üniversitesi Tıp Fakültesi, Göğüs Cerrahisi Anabilim Dalı, Gaziantep Uzm. Dr. F. Gonca ELDEM
Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi, Radyoloji Anabilim Dalı, Ankara Prof. Dr. M. Sinan ERGİNEL
Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Tıp Fakültesi, Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı, Eskişehir Prof. Dr. Banu ERİŞ GÜLBAY
Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi, Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı, Ankara Yard. Doç. Dr. Ebru EVREN
Başkent Üniversitesi Tıp Fakültesi, Tıbbi Mikrobiyoloji Anabilim Dalı, Ankara Prof. Dr. Suat FİTOZ
Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi, Radyoloji Anabilim Dalı, Ankara Prof. Dr. Julide Sedef GÖÇMEN
Başkent Üniversitesi Tıp Fakültesi, Tıbbi Mikrobiyoloji Anabilim Dalı, Ankara Uzm. Dr. Ayşe HAVAN
Fatih Üniveristesi Tıp Fakültesi, Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı, İstanbul
Prof. Dr. Mehmet KARADAĞ
Bursa Şevket Yılmaz Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Bursa Prof. Dr. Levent KART
Fatih Üniversitesi Tıp Fakültesi, Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı, İstanbul Prof. Dr. Akın KAYA
Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi, Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı, Ankara Prof. Dr. Nurhan KÖKSAL
Ondokuz Mayıs Üniversitesi Tıp Fakültesi, Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı, Samsun Prof. Dr. Özlem KÜÇÜK
Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi, Nükleer Tıp Anabilim Dalı, Ankara Doç. Dr. Elif KÜPELİ
Başkent Üniversitesi Tıp Fakültesi, Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı, Ankara Prof. Dr. Tevfik ÖZLÜ
Karadeniz Teknik Üniversitesi Tıp Fakültesi, Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı, Trabzon Doç. Dr. Bora PEYNİRCİOĞLU
Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi, Radyoloji Anabilim Dalı, Ankara Prof. Dr. Recep SAVAŞ
Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi, Radyoloji Anabilim Dalı, İzmir Prof. Dr. Necla SONGÜR
Memorial Şişli Hastanesi, Göğüs Hastalıkları Kliniği, İstanbul Uzm. Dr. Çiğdem SOYDAL
Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi, Nükleer Tıp Anabilim Dalı, Ankara Doç. Dr. Elif ŞEN
Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi, Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı, Ankara Prof. Dr. Abdurrahman ŞENYİĞİT
Dicle Üniversitesi Tıp Fakültesi, Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı, Diyarbakır Uzm. Dr. Cebrail ŞİMŞEK
Ankara Atatürk Göğüs Hastalıkları ve Cerrahisi Eğitim Araştırma Hastanesi, İş ve Meslek Hastalıkları Kliniği, Ankara Prof. Dr. İrfan UÇGUN
Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Tıp Fakültesi, Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı, Yoğun Bakım Bilim Dalı, Eskişehir
Prof. Dr. Kürşat UZUN
Necmettin Erbakan Üniversitesi Meram Tıp Fakültesi, Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı, Konya Doç. Dr. Hüseyin YILDIRIM
Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Tıp Fakültesi, Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı, Eskişehir
Değerli Meslektaşlarımız...
Göğüs Hastalıkları Propedötik kitabını sizlere sunmaktan büyük mutluluk duyuyoruz.
Kitabın alanımızda önemli bir boşluğu dolduracağına ve güncel göğüs hastalıklarının tanı yöntemlerinin anlatıldığı bir başvuru kaynağı olacağına inanıyoruz.
Solunum fizyolojisinden, akciğer hastalıklarının tanısında kullanılan görüntüleme yöntemlerine;
solunum fonksiyon testlerinden mikrobiyolojik tetkiklere kadar tanısal süreçte yer alan her konu tartışılmıştır. Bölümler alanında söz sahibi uzmanlar tarafından hazırlanmış ve bol örneklerle desteklenmiştir.
Semptomlara yaklaşım, tanısal algoritmalarla anlatılmıştır. Radyolojik tanı yöntemleri, konvansiyonel grafiler, BT ve MR konuları, geniş olarak anlatılmıştır. Solunum hastalıklarında kullanılan mikrobiyolojik tanı yöntemleri, son rehberlere göre hazırlanmış ve okuyucuya sunulmuştur.
Kitabın sonunda yer alan ekler; en sık karşılaşılan algoritmaları, kullanışlı bazı indeksleri, örnek akciğer filmlerini ve bronkoskopik görüntüleri içermektedir.
Kitap, akciğer hastalıkları ile ilgilenen uzman hekimlere, asistanlarımıza ve tıp öğrencilerine önemli bir başvuru kaynağı olacaktır. Bu konuda daha önce çok güzel eserler hazırlayan başta Prof. Dr. Selahattin AKKAYNAK olmak üzere tüm hocalarımızı minnetle anıyoruz. Bu kitap öğrencilerimize ve asistanlarımıza ithaf edilmiştir.
Kitabın hazırlanmasında desteklerini esirgemeyen tüm yazarlarımıza, kusursuz çalışmaları nedeniyle AVES Yayıncılık çalışanlarına ve koşulsuz eğitim desteği nedeniyle AstraZeneca ilaçlarına teşekkür ederiz.
Saygı ve sevgilerimizi sunarız..
Önsöz
Prof. Dr. Mehmet Karadağ Prof. Dr. Tevfik Özlü Prof. Dr. Akın Kaya