Fen Bilimleri Kazanım İzleme Testi Isı ve Sıcaklık- Isı Maddeleri Etkiler. 5. Sınıf

Kastamonu İl Milli Eğitim Müdürlüğü Ölçme ve Değerlendirme Merkezi

1

5 ^{. Sınıf}

Fen Bilimleri Kazanım İzleme Testi

Bu test, Kastamonu İl Milli Eğitim Müdürlüğü BİTEK İl Sınav Komisyonu tarafından hazırlanmıştır.

Isı ve Sıcaklık- Isı Maddeleri Etkiler

F.5. KİT.5

1.

Ahmet Fen Bilimleri dersinde K ve L sıvılarının ilk sıcaklıklarını sırasıyla 30 ⁰C ve 40 ^oC olarak ölçüyor.

Daha sonra bu sıvıları yeterince büyük bir kapta karıştırıyor.

Yapılan bu deneyle ilgili

I. Isı akışı K’ den L’ ye doğrudur II. K’ nin sıcaklığı zamanla artar III.L’ nin sıcaklığı zamanla azalır IV.Son durumda sıcaklıkları eşit olur İfadelerinden hangileri doğrudur?

A) Yalnız I B) I ve II

C) II ve III D) II, III ve IV 4.

X, Y, Z sıvılarına ait sıcaklık zaman grafiği şekildeki gibidir. Bu sıvılarla ilgili;

I. X ile Y karışırsa ısı akışı Y’den X’e doğru olur.

II. X, Y, Z karıştırılırsa aralarında ısı alışverişi gerçekleşir.

III.Y ve Z karıştırılırsa ısı akışı Z’ den Y’ ye doğru olur.

İfadelerinden hangileri doğrudur?

A) Yalnız I B) I, II

C) II, III D) I, II, III 2.

Şekildeki kaplarda farklı miktarlarda su bulunmaktadır.

Her iki kapta 5 dk boyunca ısıtılıyor. 5. dk’ nın sonunda sıvılar C kabında karıştırılıyor.

Buna göre bu deneyle ilgili aşağıdakilerden hangisi doğrudur?

A) A kabından gelen suyun sıcaklığı artar B) B kabından gelen suyun sıcaklığı azalır C) Aralarında ısı alışverişi gerçekleşir D) Isının akış yönü B’ den A’ ya doğrudur

3.

Şekildeki kaplarda verilen sıcaklıklarda su bulunmaktadır.

Hangi kaplardaki sıvılar karıştırıldığında aralarında ısı alışverişi gerçekleşmez?

A) I ve II B) II ve III

C) I, II, III D) I ve III

X Y Z

Kastamonu İl Milli Eğitim Müdürlüğü Ölçme ve Değerlendirme Merkezi

5 ^. Fen Bilimleri ^Sınıf

5.

Yukarıdaki grafik X, Y, Z sıvılarına ait sıcaklık zaman grafiğidir.

X, Y, Z sıvıları karıştırıldığında son sıcaklıkları aşağıdakilerden hangisi olamaz?

A) 19 B) 37 C) 41 D) 47

6. Birbiriyle karıştırılan X, Y, Z sıvıları ile ilgili şu bilgiler veriliyor.

I. X ve Y’ nin sıcaklıkları artmıştır II. Z’ nin sıcaklığı zamanla azalmıştır.

III. X ile Y aynı kapta karıştırılırsa ısı akışı Y’ den X’ e doğru olur.

Buna göre bu sıvıların sıcaklıkları ile ilgili aşağıdakilerden hangisi doğru olur?

A) X: 20 ⁰C Y: 10 ⁰C Z: 100 ⁰C B) X: 10 ⁰C Y: 20 ⁰C Z: 120 ⁰C C) X: 40 ⁰C Y: 60 ⁰C Z: 50 ⁰C D) X: 50 ⁰C Y: 40 ⁰C Z: 100 ⁰C

7. Aynı kapta birbiriyle karıştırılan sıvılar arasında ısı alışverişi gerçekleşmemesi için sıvıların hangi özelliğinin kesinlikle aynı olması gerekir?

A) Hacim B) Kütle

C) Sıcaklık D) Sıvıların cinsi

8. I. Yazın elektrik tellerinin sarkması

II. Araba lastiklerinin soğuk havalarda sönmesi III. Sıcak suyla temas eden kavanoz kapağının kolaylıkla açılması

Yukarıdaki olaylardan hangisi ya da hangileri genleşme ile ilgilidir?

A) Yalnız I B) I-II

C) I-III D) I-II-III

9.

X ve Y sıvılarına ait sıcaklık zaman grafikleri şekildeki gibidir.

I. X’ in sıcaklığı zamanla azalmıştır.

II. Y’ den X’ e ısı aktarımı olmuştur.

III.X ve Y’ nin son sıcaklıkları eşittir.

Bu grafiklere göre numaralandırılmış

cümlelerdeki yorumlardan hangisi doğrudur?

A) Yalnız I B) I-II

C) I-II-III D) I-III

11.

10 ⁰C 50 ⁰C 30 ⁰C

A B C

Sıcaklıkları şekilde verilen A, B, C cisimlerinin birbirine temasından sonra son sıcaklıkları aşağıdakilerden hangisi olamaz?

A) 45 ⁰C B) 35 ⁰C

C) 29 ⁰C D) 52 ⁰C

10. Kaan fen bilimleri dersinde limonatanın sıcaklığının nasıl değiştiği ile ilgili bir deney tasarlıyor.

5 ⁰C 100ml limonatasıyla aşağıdaki

limonatalardan hangisini karıştırırsa ısı alış verişinin miktarla ilişkili olmadığını ispatlamış olur?

A) 10 ⁰C 200ml B) 5 ⁰C 200ml C) 5 ⁰C 100ml D) 10 ⁰C 100ml

X Y

Z

OC

http://odsgm.meb.gov.tr/kurslar/

MEB 2018 - 2019 ● Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü

5. Sınıf Fen Bilimleri

Isı ve Sıcaklık 1. Isı ve sıcaklığa ait bazı özellikler şöyle verilmiştir:

I. Bir enerji türüdür.

II. Birimi kaloridir.

III. Termometre ile ölçülür.

IV. Bir maddeden diğerine aktarılabilir.

Buna göre verilen özelliklerin gruplandırılması aşağı- dakilerden hangisinde doğru verilmiştir?

Isı Sıcaklık A) I ve II. III ve IV.

B) I ve III. II ve IV.

C) II, III ve IV. I.

D) I, II ve IV. III.

2. Aşağıdaki kapların içerisinde eşit miktarda ve aynı sıcak- lıkta su bulunmaktadır. Kaplar bulunduğu ortamdan ısıca yalıtılmıştır.

50 mL 1. kap (30°C)

50 mL

2. kap (30°C)

Bu kaplardan birincisine özdeş buz parçalarından bir tane, ikincisine iki tane atılıyor.

Buna göre kaplardaki suların son sıcaklığı aşağıdaki- lerden hangisi olabilir?

1. Kap 2. Kap A) 28°C 26°C B) 25°C 27°C C) 23°C 25°C D) 20°C 24°C

3. I. Buz erirken etrafından ısı alır.

II. Ayşe’nin vücut ısısı 39°C’a yükseldi.

III. Kış aylarında havanın sıcaklığı –20°C’a kadar düşer.

Verilen örneklerin hangilerinde ısı ve sıcaklık kav- ramları doğru kullanılmıştır?

A) Yalnız I. B) Yalnız II.

C) I ve III. D) II ve III.

4. Aşağıda ısıca yalıtılmış bir ortamda özdeş iki cisim arasın- daki ısı alışverişi verilmiştir.

75°C 35°C

Bu olay ile ilgili öğrenciler şu yorumlarda bulunuyorlar:

I. Isı enerjisi, sıcaklığı yüksek olan maddeden düşük olan maddeye doğru aktarılır.

II. Bir süre sonra iki cismin sıcaklıkları eşitlenir.

III. Cisimlerin sıcaklıkları eşitlendikten sonra ısı alışve- rişi durur.

Buna göre hangi öğrencilerin vermiş olduğu bilgiler doğrudur?

A) I ve II. B) I ve III.

C) II ve III. D) I, II ve III.

5. Sıcaklıkları farklı özdeş X ve Y bilyeleri, şekildeki gibi bir- birlerine temas ettirilerek bir süre bekleniyor.

Y

Y X

X

50°C 30°C

Bu olay ile ilgili aşağıda verilen ifadelerden hangisi yanlıştır?

A) Y, ısı alır.

B) Isının akış yönü X’ten Y’ye doğrudur.

C) X, önce ısı verir sonra ısı.alır D) X ve Y’nin son sıcaklıkları eşit olur.

8

MEB 2018 - 2019 ● Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü

5. Sınıf Fen Bilimleri

Isı ve Sıcaklık 6. Özdeş kaplarda bulunan K ve L sıvıları 5 dk ısıtılmış ve

sıvıların sıcaklık-zaman tabloları şekildeki gibi çizilmiştir.

Zaman (dk) K sıvısı (°C) L sıvısı (°C)

0 5 5

1 7 6

2 10 7

3 13 8

4 16 9

5 19 10

Tablodaki verilere göre; kaplarda bulunan sıvılarla ilgili, I. Isıtıcılar özdeş değildir.

II. Sıvıların ilk sıcaklıkları farklıdır.

III. Kaplardaki sıvıların miktarları farklıdır.

çıkarımlardan hangilerine ulaşılabilir?

A) I ve II. B) I ve III. C) II ve III. D) I, II ve III.

7. İçerisinde eşit miktarda ve aynı sıcaklıkta su bulunan kaplar şekildeki özdeş mumlarla ısıtılıyor.

Mum Mum

K L

Kaplardaki suların son sıcaklıklarının eşit olabilmesi için aşağıdakilerden hangisi yapılmalıdır?

A) K ve L kapları eşit süre ısıtılmalıdır.

B) L kabı K kabından iki kat daha uzun süre ısıtılmalıdır.

C) K kabı L kabından iki kat daha uzun süre ısıtılmalıdır.

D) L kabı K kabından dört kat daha uzun süre ısıtılmalıdır.

8. X, Y ve Z maddelerinin ilk ve son sıcaklık değerleri tabloda verilmiştir.

Madde İlk Sıcaklık (°C) Son Sıcaklık (°C)

X 10 -5

Y 60 45

Z -10 -30

Buna göre, bu maddelerle ilgili aşağıda yapılan yorumlardan hangisi doğrudur?

A) X, ısı almış B) Y, ısı vermiş

C) Z, ısı almış D) Z’nin sıcaklığı artmış

9. Sıcaklıkları şekilde verilen özdeş K, L ve M metal blok- larından önce K ve L birbirine dokundurulup sıcaklıklar dengeye geldiğinde ayrılıyor. Sonra L ve M birbirine do- kundurulup ayrılıyor.

45°C

K L M

35°C 60°C

Ortam ısıca yalıtılmış olduğuna göre, son durumda K ve M cisimlerinin sıcaklıkları kaç °C olur?

K M A) 40°C 50°C B) 40°C 40°C C) 35°C 45°C D) 30°C 40°C

10. Buket, oda sıcaklığındaki (25°C) bir sürahi su ile buzdo- labından çıkardığı (4°C) suyu karıştırarak şu yorumları yapıyor:

I. Buzdolabındaki su sürahideki suya ısı verdi.

II. Sürahideki sudan buzdolabındaki suya sıcaklık ge- çişi oldu.

III. Son durumda karışımın sıcaklığı sürahideki suyun sıcaklığından daha düşük oldu.

Buna göre Buket’in yorumlarından hangileri doğrudur?

A) Yalnız I. B) Yalnız III.

C) I ve II D) I, II ve III.

11. İçerisinde farklı miktarlarda ve 30°C’ta zeytinyağı bulu- nan kaplar özdeş ısıtıcılarla ısıtılıyor.

K L M

200 mL 400 mL 800 mL

Her bir kaptaki sıvının sıcaklığını 60°C’a getirmek için gereken ısıtma süreleri arasındaki ilişki hangi seçe- nekte doğru verilmiştir? (t: süre)

A) t_K > t_L > t_M B) t_L > t_M > t_K C) t_K = t_L = t_M D) t_M > t_L > t_K

8

http://odsgm.meb.gov.tr/kurslar/

MEB 2018 - 2019 ● Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü

5. Sınıf Fen Bilimleri

Isı Maddeleri Etkiler

9

1. Burak bakır telden bir halka yaparak elindeki 1 TL’yi bu halkadan geçirmeye çalışıyor. Fakat paranın halkadan geçemediğini gözlemliyor.

Burak parayı halkadan geçirebilmek için, I. Parayı ısıtabilir.

II. Halkayı ısıtabilir.

III. Parayı buz dolu kapta bekletebilir.

eylemlerinden hangilerini yapabilir?

A) Yalnız II. B) I ve II.

C) I ve III. D) II ve III.

2. Zekiye Hanım, kendi hazırladığı bir konservenin kapağı- nı eliyle açmaya çalışıyor ancak kapağı açamıyor. Cam kavanozu ters çevirip metal kapağı sıcak su içerisinde bir süre beklettikten sonra kapak kolayca açılıyor.

Bu olay ile ilgili,

I. Sıcak suda bekletildiğinde metal kapak cam kava- noza göre daha çok genleşmiştir.

II. Sıcak suda cam kavanoz büzülmüş, metal kapak genleşmiştir.

III Sıcak su yerine soğuk su kullanılsaydı aynı durum gözlenirdi.

ifadelerinden hangileri doğrudur?

A) Yalnız I. B) I ve II.

C) I ve III. D) II ve III.

3. Defne, şişirdiği balonu buzlu suya batırıp bekletiyor. Daha sonra buzlu sudan çıkardığı balonu sıcak suya daldırıyor.

Bu durumda balonun hacmi ile ilgili, I. Buzlu suya batırıldığında artar.

II. Sıcak suya batırıldığında artar.

III. Buzlu su büzülme, sıcak su genleşme sağlar.

yorumlarından hangileri yapılabilir?

A) Yalnız II. B) I ve II.

C) I ve III. D) II ve III.

4. I. Beton zeminde bekletilen bisiklet lastiğinin zamanla yumuşaması

II. Sıcak ortamda bekletilen balonun hacminin artması III. Gözlükçülerin gözlük camlarını yerleştirmeden

önce çerçeveyi ısıtmaları

IV. Kışın elektrik tellerinin gergin hâle gelmesi

Yukarıda verilen durumlardan hangilerinin nedeni genleşme olayıdır?

A) I ve II. B) I ve IV.

C) II ve III. D) III ve IV.

5. Bir madde dışarıdan ısı aldığında boyutlarında meydana gelen değişmeye genleşme denir. Genleşen maddelerin hacimleri artar.

Aşağıdaki maddelerden hangisi bu kurala uymaz?

A) Cıva B) Hava C) Buz D) Bakır

6. İlk boyları eşit K ve L metalleri şekildeki gibi üst üste ya- pıştırılmıştır. K metalinin genleşme özelliği L’den fazladır.

KL

Buna göre yapıştırılan metaller ısıtıldıklarında son görünümleri nasıl olur?

A) ^K

L B)

KL

C) ^K D)

L KL

MEB 2018 - 2019 ● Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü

5. Sınıf Fen Bilimleri

9

Isı Maddeleri Etkiler 7. Bir termometre ile art arda iki işlem gerçekleştiriyor. İş-

lemler sonunda okunan değerler şekilde verilmiştir.

Buna göre, termometre ile yapılan bu deney ile ilgili aşağıdakilerden hangisi doğrudur?

A) I. işlem sonunda taneciklerin hareket hızı artmıştır.

B) Termometre önce ısı almış, sonra ısı vermiştir.

C) Termometredeki sıvı önce büzülmüş, sonra genleş- miştir.

D) Termometredeki sıvının sıcaklığı önce artmış, sonra sabit kalmıştır.

8. Tren rayları yerleştirilirken sıcaklık değişimlerinin ne- den olacağı problemlerin önüne geçmek için metallerin;

I. Büzülme II. Cins III. Genleşme

özelliklerinden hangileri dikkate alınmalıdır?

A) Yalnız I B) I ve III. C) II ve III. D) I, II ve III.

9. Kütleleri eşit, tabloda verilen özelliklere sahip altın ve de- mir kaşıklar özdeş ısıtıcılarla eşit süre ısıtılıyor. Kaşıkların ısıtma öncesi ve sonrası boy uzunlukları kaydediliyor.

Madde İlk Boy İlk Sıcaklık Son Boy

Altın kaşık 10 cm 25°C 12,5 cm

Demir kaşık 10 cm 25°C 11 cm

Buna göre bu deneyin araştırma sorusu aşağıdakiler- den hangisidir?

A) Sıcaklığın genleşme üzerine etkisi nedir?

B) Madde cinsinin genleşme üzerine etkisi nedir?

C) Kütlenin genleşme üzerine etkisi nedir?

D) Uzunluğun genleşme üzerine etkisi nedir?

10. Bir metal küre ile bir halka hazırlanıyor. Küre halkadan geçemiyor. Daha sonra küre soğuk suya tutuluyor. Tekrar denendiğinde ise kürenin halkadan geçtiği gözleniyor.

Küre

Halka

Bu deneyle ilgili aşağıdakilerden hangisi çıkarılabilir?

A) Isı alan halka genleşmiştir.

B) Isı veren metal küre büzülmüştür.

C) Soğuk sudan sıcak küreye ısı akışı olmuştur.

D) Başlangıçta halkanın çapı kürenin çapından büyüktür.

11. Aşağıdaki araçlardan hangisi maddelerin ısı ile gen- leşme özelliğinden yararlanılarak üretilmiştir?

Dinamometre Televizyon

Termometre Su ısıtıcısı

A) B)

C) D)

12. Zeynep, bir kavanozu su ile doldurup dondurucuya koy- muştur. Daha sonra kontrol ettiğinde suyun buz hâle gel- diğini ve kavanozun kırıldığını görmüştür.

Su buz hâle geldiğinde kavanozun kırılmasının nede- ni nedir?

A) Suyun donarken hacminin artması B) Kavanozun kapağının metal olması C) Suyun donarken hacminin azalması

D) Kavanozun ağzının iyi kapatılmamış olması