DEĞERLER VE
KARAKTER EĞİTİMİ
1. DERS
DEĞERLER VE KARAKTER EĞİTİMİ
Filoloji Grubu İletişim:
e-mail: mcaner.mcaner@gmail.com
Tlf: 0 242 310 20 82 (Çalışma saatlerinde)
DEĞERLER VE KARAKTER EĞİTİMİ
Önerilen Kaynaklar:
• Ersoy, F. ve Ünüvar, P. (2019). Karakter ve Değerler Eğitimi, ANI yayıncılık, Ankara
• Özer, B. (2020). Karakter ve Değerler Eğitimi, Pegem Akademi, İstanbul.
• Bakioğlu, A. (2011). Yüksek Öğretim ve Öğretmen Yetiştirmede Karakter Eğitimi. Nobel Akademik Yayıncılık
DEĞER NEDİR?
Bireyler toplumsal kurallar, gelenekler ve görenekler yoluyla “iyi – kötü”yü ve “doğru - yanlış”ı ayırmayı ve kendi ahlâk ilkeleri doğrultusunda bir ölçü edinmeyi öğrenirler (Beill, 2003: 14).
Edinilen bu ölçü değer adı verilen kanaatler ve inançlar bütününü oluşturur.
DEĞER NEDİR?
• Toplumun kendi varlık, birlik, işleyiş ve
devamını sağlamak ve sürdürmek için üyelerinin
çoğu tarafından doğru ve gerekli kabul edilen
ortak düşünce, amaç, temel ahlaki ilke ya
da inançlardır.
DEĞER NEDİR?
DEĞERLER
İnançlar
Duygular
Düşünceler
DEĞER NEDİR?
• Değer, insanların çoğu tarafından üzerinde uzlaşılan ve paylaşılan gerçek davranış standartlarıdır.
• Değerlerin toplamı, bir toplumun kültürü oluşturur.
• Sosyal hayatı düzenler, bireyler arası bağlılığı arttırır.
• Bir toplumun kimliğidir.
• Toplumun sosyal alışkanlıklarının tüm göstergeleri bu kimlikte yer alır.
DEĞER NEDİR?
• Toplumsal değerler sayesinde maddi ve manevi varlıklar toplumun gözünde özel anlam kazanırlar.
• Örneğin; bayrak maddi yapısının ötesinde toplumun bağımsızlık ve özgürlüğünün simgesidir.
• Her toplumun kendisine özgü olan değerler sistemi toplumsal kimlik halini alır.
• Değerler, özgül eylem ve durumların üzerindedirler.
DEĞER NEDİR?
• İnsanın iç dünyasının zengin ve derin bir kişilik haline ulaşması ancak dayandığı değerlere bağlıdır.
• Bu anlamda insanı insan yapan değerleridir!
• Değerler, bireylerin inançlarını, duygu ve düşüncelerini etkileyerek tercih ve davranışlarının belirlenmesinde önemli bir rol oynamaktadır.
DEĞER NEDİR?
• Uzun asırlar boyunca oluşan değerler, canlı olup
kendisine sürekli olarak bir şeyler eklenir ve bir şeyler de sürekli olarak kendisinden kopar.
• Kültürü oluşturan birçok değerler grubu bulunmaktadır.
• Bunlar dini, ahlaki, hukuki, milli, kültürel ve sanatsal değerler şeklinde sıralanabilir.
DEĞERLER
Kültürel değerler
Dini değerler
Ahlaki değerler Hukuki
değerler Milli
değerler Sanatsal değerler
Sevgi
Yardımlaşma
Dürüstlük Adalet
Hoşgörü
Saygı
Merhamet Dostluk
DEĞERLERİMİZ
DEĞER NEDİR
• Bireylerin, toplumların ve kültürlerin değerleri hakkında bilgi edinerek, onların tutum ve davranışlarını büyük
ölçüde tahmin etmek mümkündür.
• Değerler insanların tutum ve davranışlarını etkiler;
• Değerlerin bireylerin tutum ve davranışları belirleme, biçimlendirme ve yönlendirmede önemli rolü vardır.
DEĞER NEDİR
• Değerlerin, toplumdan topluma ve zaman içinde değişmesi kaçınılmazdır.
• Toplumlar, çocukların değerler doğrultusunda bazı davranışların sergilenmesini önemser.
• Örneğin; saygı, dürüstlük, dostluk, paylaşma, dayanışma, temizlik ve benzerleri değerler her toplumda
önemsenen toplumsal değerlerdir.
DEĞER NEDİR
• Değerler toplum için önemli olduğu için, bu değerlere uygun davranan insanlar da toplum gözünde değerli kabul edilir.
DEĞERLER VE AİLE
• Çocuğun dünyayı anlama çabası içerisinde çevresinden gördüğü etkiler önemlidir.
• Bu yüzden değerler eğitiminin temeli aileye dayanır.
• Değerlerin ilk oluştuğu ve şekillendiği yer ailedir.
• Paylaşım, sevgi, saygı, adalet, hoşgörü gibi birçok değer çocukken davranışlara yerleşmekte karakter
hâline gelmektedir.
DEĞERLER VE AİLE
• Ailede bu değerlerin kullanımı ve onlara atfedilen anlamları gören çocuk, bunları kendi hayatında da yerleştirmeye çalışmaktadır.
• Bu bakımdan değerlerin oluşumunda aile kurumunun yeri büyüktür.
DEĞERLER VE OKUL
• Temel insani değerleri benimsemiş bireyler yetiştirmek; aile, toplumun ve okulun başlıca görevleri arasındadır.
• Değerler Eğitimi öncelikli olarak ailede başlayan ve okulda devam eden bir süreci kapsamakla birlikte farkında olmadan toplum ve çevreden de edinilmektedir.
• Temel değerleri benimsemiş bireylerin yetiştirilmesi okul sisteminin başlıca görevlerinden birisidir.
DEĞERLER VE OKUL
• Ailede kazanılan değerlerin sürekli hale gelmesinde önemli araçlardan biri de okuldur.
• Okul, çocukların edindikleri değerleri uygulamaya dönüştürebileceği bir ortam sağlar.
• Sınıfta söz alarak konuşma
• Uyum içinde çalışma (grup çalışmaları)
• Sorumluluk alma (ödevler)
DEĞERLER VE OKUL
• Okulların öncelikli görevi kültür aktarımında öğretim programlarında açık olarak belirtilen veya belirtilmeyen değerleri öğretmek, öğrencileri belirlenen değerler
doğrultusunda hayata hazırlamak, çocukların kişisel gelişimine katkıda bulunmaktır.
• Toplumlarda okullar; sadece bilişsel amaçlara ulaşmak için değil, aynı zamanda insanı insan yapan bütün evrensel değerlerin
öğrencilere kazandırılması için de çaba sarf etmek zorundadır.
DEĞERLERİN ÖZELLİKLERİ
• Bir kavram ya da inançtır, soyutlanabilir.
• Arzu edilen sonuç, durum ya da davranışlarla ilişkilidir.
• Kültürel olarak şekillendirilmiştir.
• Kültür üzerinde de yönlendirici etkiye sahiptir.
• Paylaşılır ve kuşaktan kuşağa aktarılır.
• Değişime dirençli olmasına rağmen kültürlerin gelişme sürecine göre biçimlenebilmektedir.
DEĞERLER DEĞİŞEBİLİR;
✓Kültürel
✓Deneyimler
✓Toplumlar
✓Zaman
✓Coğrafya
değerleri şekillendirir veya değiştirebilir.
DEĞERLER EĞİTİMİ NEDİR?
Değerler Eğitimi, “Değerleri öğretmek
için açık bir girişim” olarak tanımlanabilir.
DEĞERLER EĞİTİMİ NEDİR?
Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü (UNESCO) tarafından değerler eğitimi;
“Çocukların ve gençlerin pozitif değerleri keşfedip geliştirmeleri ve kendi potansiyellerine göre ilerlemeleri için yürütülen eğitimsel gayretler” olarak tanımlanmaktadır
