PSİKOLOJİDE
ÖLÇME VE TESTLER
Psikolojik test geliştirme ve uygulamaları 1800 lü yıllara dayanır. İlk güvenilir ölçüm aracı stanford- Binet zeka testidir(1916)
TESTLERİN KULLANIMI
Testler, kişilerin önemli özelliklerinin sayısal betimini yapmak ve betim iyi
yapılmışsa insanlar hakkında yordamalar da bulunmak için kullanılırlar ve onlara
bazı tavsiyelerde bulunabiliriz.
Belli koşulların sağlanması halinde test
sonuçlarına dayanılarak karar verme hem gerekli hem de yerinde bir işlemdir.
Bu koşullar;
A) karar vermek için doğru türden testin kullanılması
B) Testin “iyi” bir test olması
C) Karar vermenin testle değil fakat elde bulunan tüm kanıtlara dayanılarak
yapılmasıdır.
TEST TÜRLERİ
1) Yetenek testleri(max. Performans testleri)
Çoğu kez kişinin neyi yaptığı değil neyi en iyi yaptığına gereksinim duyarız. Bu testler
başarıdan çok gizil güç testleridir.
2) Kişilik testleri
Kişilik özelliklerini ölçme girişimlerinde
bulunurlar.insanın tipik olarak ne yaptığını bulmaya çalışırlar.
İYİ BİR TEST ÖZELLİKLERİ
• Bir testi iyi yapan 4 önemli özellik vardır:
-güvenirlik -geçerlik
-standart uygulama -normlar
GÜVENİRLİK
Bir testin tekrar edilebilirliğidir.
Örneğin;testin aynı kişiye 2 kez
verildiğinde benzer sonuçlar verilmesidir.
GEÇERLİK
Testin ölçmeyi amaçladığı şeyi ölçüp ölçmediğidir.
STANDART UYGULAMA
Standart yönerge, format, zaman
sınırlamaları ve diğer eş koşullardır.
NORMLAR
Bir test standart bir gruba dayanan normlara sahip olmalıdır.örneğin;
öğrenciler üzerinde standartlaştırılan test profesörlere uygulanamaz.
TESTLERE DAYANARAK KARARLAR VERME
Amaca uygun olarak seçilen iyi bir testin verilerini karar vermede kullanabiliriz.
Ancak testler zorunlu olmadıkça tek
başlarına kullanılmamalı, yardımcı araçlar olarak düşünülmelidirler.(görüşmeler ve gözlemler kullanılmalıdır)
TESLERİN YARDIMI İLE ÜÇ TÜR KARAR ALINIR
1) Personel seçimi
2) Danışma ve psikoterapi 3) Yasal kararlar
TESTLERİN YANLILIĞI
Tek başına test sonuçları ile kararlar
vermek mahremiyete saldırı,kültürel olarak yoksun bırakılmışlar için adil bir ölçüm
aracı olmadığı gerekçeleri ile okul
sisteminde kullanımına tepkiler büyüktür.
Testler sadece danışma hizmeti görmelidirler.
ZEKA VE YETENEK TESTLERİ
• Her birisi kendi içinde 2 kategoriye ayrılır.
Zeka testleri
1) Bireysel zeka testleri(stanford-binet ölçeği wechster ölçegi vb.)
2) Grup zeka testleri
ZEKADA AYRILIKLAR
Farklı bireylerin zekası,hem tür hem de miktar açısından farklılaşır. Bu gerçek ise wechsler ölçeğinin SÖZEL ve
PERFORMANS testlerine bölünmesiyle kabul edilmiştir. Bu bireysel farklılıkların varlığı yatsınamaz.
ZEKADA BİREYSEL AYRILIKLAR
ZB ve zeka puanlarında bireysel farklılıklar vardır. Wechsler ve benzeri ölçeklerle bu ortaya konmuştur. Üstün ve geri zekalılar vardır. Orta grubun ise zeka puanları 100 civarıdır.
ZEKADA GRUP AYRILIKLARI
ZB nin dışında zekada bir çok başka grup ayrılığı vardır. Başlıcaları;
1)YAŞ(ilk ölçüm yaşı 2 iken zekada yerleşme eğiliminin başlaması 7-8 yaştadır)
2) EV ÇEVRESİ(uyaran sayısı ve kalıtım önemlidir. )
3) KÜLTÜREL ÇEVRE (kültürel çevrenin
KİŞİLİK TESTLERİ
Tipik performansı ölçmek amacıyla
geliştirilmişlerdir.Davranış ölçülür.Yani ne yaptıkları,neyin onlara özgü olduğu gibi .
KİŞİLİK TESTLERİ 4
KATEGORİYE AYRILIRLAR
1-)Görüşmeler ve derecelendirme ölçekleri iş görüşmesi,danışma görüşmesi,klinik görüşme ile kişinin
dürüstlüğü,güvenirliği,sosyalliği vb. göre değerlendirilmesi.
2-)İlgi testleri
Kişinin neden hoşlandığını belirlemeye çalışırlar.örn: kuder testi
3-) Kişilik anketleri:
Evet ve hayır yanıtlı sorulardan oluşurlar MMPI,Edwards kişisel tercih testi vb.
4-) Projektif testler
Klinikçiler tarafından bireyi neyin rahatsız ettiğini bulmak amacıyla kullanılırlar.
