İlişkilendirme Sorunu 6. Ders

(1)

6. Ders

İlişkilendirme Sorunu

(2)

İlişkilendirme Sorunu

Varoluşsal Sınıflandırma (Ontological Categories) 1) Nesneler (şekillere göre sınıflandırma)

2) Eylemler (hareket halindeki nesneler / durağan nesneler)

3) Etkinlikler 4) Evren İlişkisi 5) Durumlar

6) Özellikler (nesnelere ilişkin özellikler ve

(3)

İlişkilendirme Sorunu

Özyükleme (bootstrapping)

Yetişkinlerin konuşmalarında kullandıkları ad öbekleri ve eylem öbekleri gibi unsurlar çocukların yapı ile anlamı eşleştirmesinde yardımcı oluyor.

Örnek: evin kapısı / a dog / two dogs

3

(4)

İlişkilendirme Sorunu

‘X’ sözcüğünü duyan çocuk bunun hangi türe ait olduğunu sorgulamaya başlar (nesne, eylem, etkinlik, evren ilişkisi, durum ve özellik).

(5)

İlişkilendirme Sorunu

Bu tür Kavramsal Sınırlamalar (conceptual constraints) bir takım varsayımlar üzerinde şekillenir.

5

(6)

İlişkilendirme Sorunu

Nesnelere ilişkin varsayımlar Tüm nesne varsayımı

Parça nesnenin bütününü temsil eder.

Eşit detay varsayımı

Nesnenin ait olduğu türe ilişkin adlandırma benzer öteki türler için de adlandırmayı tetikler.

Örnek:

Köpek - Kedi - Van Kedisi (ayırıcı özellikler)

(7)

İlişkilendirme Sorunu

Sınıflandırma varsayımı Köpek = Köpekler

Köpek X Köpek + Kemik Kemiği kemiren köpek

7

(8)

İlişkilendirme Sorunu

Tür varsayımı

Sözcük ait olduğu türün tamamını temsil eder. Konuşucu türe ilişkin belirli bir üyeyi işaret ediyorsa bunu sezdirir ( a dog / the dog).

Temel seviye varsayımı

Bir türe ilişkin nesne kendi türündeki öteki nesneler ile temel benzerlikler içerir.

(9)

İlişkilendirme Sorunu

Eylem ve etkinliklere ilişkin varsayımlar Tüm eylem varsayımı

Kapıyı açmak: anahtarı çıkartmak, anahtarı deliğe sokmak…… kapıyı itmek Eşit detay varsayımı

Temel seviye varsayımı Tür varsayımı

9

(10)

İlişkilendirme Sorunu

İlişkilere yönelik varsayımlar

Çocuk eylemi gerçekleştiren kişi, yer, zaman, sahiplik durumu ve kıyas gibi unsurlar arasındaki ilişkiyi anlamlandırmaya çalışır.

Örnek: It came from my book-box.

That came from my toe.

(11)

İlişkilendirme Sorunu

Uzam ve zamana ilişkin varsayımlar Bir yaşındaki çocuğun uzamsal anlam algısı;

a) Nesne kapsa içine koymak,

b) Bir alansa uzerine koymaktır (ilgeçler: in, on, under).

11

(12)

İlişkilendirme Sorunu

Üç yaşındaki çocuğun zamana ilişkin algısı!!!

Köpek çitten atlamadan önce çocuk köpeği sevdi.

Köpek çitten atladıktan sonra çocuk köpeği sevdi.

(13)

İlişkilendirme Sorunu

Sözcüksel Sınırlamalar Tek düzey varsayımı

Sözcüklerin edinim aşamasında üstanlamlılık ya da altanlamlılık yoktur, zamanla kazanılır.

Örnek: kuş = ördek = tavuk Örtüşmezlik varsayımı

İki anlamın örtüşeceğini çocuk kabul etmez.

Örnek: Bu kuş bir serçedir.

13

(14)

İlişkilendirme Sorunu

Uzlaşımsallık (Conventionality) ve Karşıtlık (Contrast)

Belirli anlamlar için dilde tek yapının kullanıldığı varsayımıdır.

Yapıdaki herbir farklılığın anlamda farklılığa yol açtığı varsayımıdır.