Türk ye'den Yaban ve Kültüre Alınmış Ganoderma
luc dum'un Sulu Ekstraktlarının Ant oks dan Özell kler n n
Karşılaştırılması
*
Haluk ÖZPARLAK, Gökhan ZENGİN , Gıyasett n KAŞIK Selçuk Ün vers tes , Fen Fakültes , B yoloj Bölümü, Konya, Türk ye
Öz: Ganoderma c ns çok esk çağlardan ber nsan sağlığı ç n kullanılmaktadır.
Ganoderma türler en öneml tıbb mantarlardan b r olarak düşünülmekted r ve geleneksel
tıpta kanser, h pertans yon, gastr k ülser, böbrek ve kard yovasküler hastalıkları çeren çok sayıda rahatsızlığın tedav s nde kullanılmaktadır. Bu çalışma Türk ye'den yaban ve kültüre alınmış Ganoderma luc dum (Curt s) P. Karst'ın ant oks dan özell kler n karşılaştırmaktadır. Bu çalışmada mantarların sulu ekstraktları değerlend r lm şt r. Ayrıca ekstraktlardak total fenol k ve flavono d çer kler de Fol n-C ocalteu ve AlCl yöntemler yle tesp t ed lm şt r. 3
Ant oks dan akt v teler serbest rad kal süpürme (DPPH ve ABTS), nd rgeme gücü (FRAP ve CUPRAC), fosfomol bdat ve metal şelatlama testler g b farklı yöntemlerle araştırılmıştır. Her k G.luc dum ekstraktı orta sev yede ant oks dan özell klere sah pt r. Genel olarak, yaban G. luc dum ekstraktı kültür örneğ ne kıyasla fenol kler n n yüksek sev yes yle öneml ant oks dan akt v teler serg lem şt r. B z m çalışmamızın sonuçları G. luc dum'un doğal ant oks dan ajanların b r kaynağı olarak gıda ve farmasot k endüstr ler ç n düşünüleb leceğ n önermekted r.
Anahtar Kel meler: Ganoderma, Kültür, Serbest rad kal süpürme, Total fenol k,
Türk ye, Yaban
Antioxidant Properties of Aqueous Extract of Wild-Grown and
Cultivated Ganoderma lucidum from Turkey: A Comparative Study
Abstract: The genus Ganoderma has used to promote human health since the
prehistoric ages. The Ganoderma species is considered one of the most important medicinal mushrooms and is traditionally used in the treatment of various ailments, including cancer, hypertension, gastric ulcer, kidney and cardiovascular problems. This work reports the comparision of antioxidant effects of wild-grown and cultivated Ganoderma lucidum (Curtis) P. Karst from Turkey. Water extracts of mushrooms were evaluated in this study. Total phenolics and flavonoids contents present in the extracts were also determined by Folin-Ciocalteu and AlCl assays. Antioxidant activities were investigated by using different 3
assays, including free radical scavenging assays (DPPH and ABTS) reducing power (FRAP and CUPRAC), phosphomolybdenum and metal chelating assays. Both G. lucidum extracts had moderate antioxidant properties. Generally, wild-grown G. lucidum exhibited remarkable antioxidant activity with higher level of phenolics as compared to cultivated samples. Our study results suggested that G. lucidum could be considered as a source of natural antioxidant agents for food and pharmaceutical industries.
Keywords: Ganoderma, Cultivated, Free radical scavenging,Total phenolic, Turkey,
Wild-Grown
G r ş
Oks jen n yaşam ç n temel öneme sah p olduğu herkes tarafından b l nmekted r. Bununla b r l k t e o k s j e n v a r l ı ğ ı , o r g a n z m a d a k b yok myasal reaks yonlar sırasında oluşan ve canlı bünyes ndek organ k moleküllere zarar veren reakt f oks jen türler (ROS) den len yüksek reakt v teye sah p toks k b r grup rad kal n oluşumuna yol açar. Bu rad kaller, b lhassa oks jenl solunumda elektronların taşıma z nc r nde son elektron alıcısı olan oks je-ne aktarılması esnasında oluşur. Oks jen n tam olarak nd rgenmes yle su son ürün olarak oluşur. Bununla b rl kte oks jen n tam olarak nd rgenememes yle ROS teşekkül eder. ROS
. .
çer s nde süperoks t (O -), h droks l (OH -) ve 2
h drojen peroks t (H O ) yer almaktadır. Rad kal 2 2
ter m yapısında b r veya daha fazla sayıda eşlenmem ş elektron çeren molekül veya molekül grupları ç n kullanılan b r tanımlamadır (Hall well ve Gutter dge, 1999). Bu moleküller eşlenmem ş elektron ç ftler nden dolayı oldukça reakt ft rler ve d ğer moleküllerle kolaylıkla reaks yona g rerek yen rad kaller n oluşumuna yol açmaktadırlar. Dolayısıyla serbest rad kaller nükle k as t, l p d, prote n ve karboh dratlarla etk leşerek doku ve hücre hasarının ortaya çıkmasında büyük rol oynarlar (Aruoma, 1996).
Son yıllarda yapılan araştırmalar, serbest rad kaller n pek çok kanser türüne, kard o-vasküler hastalıklara, dejenerat f ve kron k hastalıkların gel şmes ne sebep olduğunu b ld rmekted r (Hou ve ark., 2003). Elbette, canlı bünyes nde serbest rad kaller veya bunların zararlı etk ler n g deren enz mat k savunma s stem vardır. Bu savunma s stem n katalaz, süperoks t d smutaz, glutatyon peroks daz ve glutatyon redüktaz oluşturmaktadır (Fr dov ch, 1995). Bununla b rl kte nsanlar günlük hayatta s gara kullanımı, laç kullanımı, kötü beslenme, stres, UV ışınları ve çevre k rl l ğ g b çeş tl faktörlere maruz kaldıkları ç n bu enz mat k savuma s stem n n çalışma kapas tes bozul-makta, organ zmada serbest rad kaller n daha fazla b r k m ve dolayısıyla bel rt len zararlı e t k l e r n n o r t a y a ç ı k m a s ı s ö z k o n u s u olmaktadır. Bu sebeple ant oks danlar olarak
n telend r len b leş kler n dışarıdan d yetle alınmaları oldukça önem kazanmaktadır (Hall well, 1994). Ant oks danlar düşük k o n s a n t r a s y o n l a r d a o k s d e o l a b l e n moleküller n oks dasyonunu engelleyen m o l e k ü l l e r ş e k l n d e t a n ı m l a n m a k t a d ı r (Antolov ch ve ark., 2002). Ant oks danlar etk ler n dört şek lde göster rler. . Serbest oks jen rad kaller n etk leyerek onları tutma veya daha az reakt f yen b r moleküle çev rerek (toplayıcı etk ), . Serbest oks jen rad kaller yle e t k l e ş p o n l a r a b r h d r o j e n a k t a r a r a k akt v teler n azaltarak veya nakt f şekle dönüştürerek (bastırıcı etk ) . Serbest oks jen rad kaller n bağlayarak z nc r reaks yonlarını kırıp fonks yonlarını engelleyerek (z nc r kırıcı etk ), v. Serbest rad kaller n oluşturdukları hasarı onararak (onarıcı etk ) (Shah d , 1996).
Japonya, Kore ve Ç n g b b rçok Uzakdoğu ülkes nde yüz yıllardır nsanlar tarafından yoğun olarak kullanılan Ganoderma
luc dum (Curt s) P. Karst, “Ölümsüzlük Mantarı”
ve “Re sh ” ve “L ng Zh ” g b s mlerle de anılmaktadır. G. luc dum'un s n r hastalıkları, kron k nefr t, eklem lt habı, uykusuzluk, astım, gastr k ülser, hals zl k, ştahsızlık, baş dönmes , kron k karac ğer lt habı, yüksek tans yon, mantar zeh rlenmeler , yaşlı b reylerde bronş yal öksürük ve kolesterol sentez nh b syonu g b b rçok hastalığa y geld ğ b l nmekted r. Ayrıca
G. luc dum karac ğer yetmezl ğ , çeş tl kanser
türler , HIV, herpet k enfeks yonlar g b b rçok rahatsızlığın tedav s nde kullanıldığından, b l m dünyasının lg s n çekmekte, çeş tl araştırma-lara tab tutulmakta ve laç gel şt rmeye katkı sağlamaktadır. G. luc dum'un Japonya'da 2005 yılından t baren kanser ve d ğer b rçok hastalığın tedav s nde kullanımına Sağlık Bakanlığı tarafından resm olarak z n ver lm şt r. Bunların yanı sıra G. luc dum mmunoloj k ve ant -tümör özell kler nden dolayı da son yıllarda d kkatler çekmekted r (Hobbs, 1995; Borchers ve d ğ, 1999; Wasser ve We s, 1999; K m ve ark., 2004; Berger ve ark., 2004; Hu e ve D n, 2004).
Ülkem zde doğal olarak bazı bölgelerde yet şen son yıllarda da kültür yet şt r c l ğ yle de gündeme gelen G. luc dum sabun, d ş macunu, kapsül şekl nde ve özell kle kahve, çay g b alternat flerle nsanların kullanımına sunulmuş-tur. Bu çalışmayla nsanların yoğun şek lde tüket m ne sunulan G. luc dum'un Türk ye'dek yaban ve kültüre alınmış formlarının sulu ekstraktlarının ant oks dan özell kler n n ortaya konması ve karşılaştırılması amaçlanmıştır.
Materyal ve Metot
Mantar materyal ve ekstraktların hazırlanması
Yaban G. luc dum örnekler Karabük-Yen ce (Kanyon g r ş , 41°08'16K, 032°21'51D, 456 m) lçes nden toplanmış (Şek l 1) ve teşh s ed lerek laboratuarda özel kurutma dolaplarında 40-45°C'de kurutulmuştur. Kültüre alınmış G.
luc dum örnekler kurutulmuş ve d l mlenm ş
olarak t car b r şletmeden (GanoTürk-Seyhan, Adana) tem n ed lm şt r. Kuru örnekler ayrı ayrı değ rmende toz hal ne get r lm ş ve su ekstraktı hazırlamak ç n 10 g öğütülmüş mantar 300 ml kaynar b d st le suyla 15 dk karıştırılmış ve l yof l ze ed lm şt r.
Toplam Fenol k Madde Tay n
Mantar ekstraktlarından (2 mg/ml) 250 µl deney tüpler ne alınmış ve ardından her b r tüpe 1ml Fol n-C ocalteu reakt f (1:9 oranında
seyrelt lm ş) eklenm şt r. Daha sonra her b r tüpe 750 µl %1'l k Na CO çözelt s nden lave 2 3
ed lm şt r. Bu karışımlar karanlıkta ve oda sıcaklığında 2 saat beklet ld kten sonra 765 nm'de absorbansları ölçülmüştür (Sh madzu UV-1800). Tüm şlemler standart olarak kullanı-lan gall k as t ç n de gerçekleşt r lm şt r. Mantar örnekler n n fenol k madde çer ğ g ekstraktta gall k as t eş değer (mg GAE/g) olarak sunul-muştur (Sl nkard ve S ngleton, 1977).
Toplam flavono d madde tay n
Mantar ekstraktlarından (1 mg/ml) 1 ml deney tüpler ne konuldu ve ardından her b r tüpe 1ml metanol k AlCl çözelt s eklend . 10 dak ka 3
bekled kten sonra 415 nm'de karışımın köre karşı absorbansı bel rlend . Tüm şlemler standart flavono d olan rut n ç n de yapılarak rut ne a t kal brasyon eğr s ç z ld . Mantar örnekler n n toplam flavono d madde çer kler g ekstraktta rut n eş değer (mg RE/g) olarak sunulmuştur (Berk ve ark., 2011).
DPPH rad kal g derme (süpürme) akt v tes n n bel rlenmes
Öncel kle metanol k DPPH çözelt s %0.004'lük olacak şek lde hazırlanmış, mantar ekstraktlarının 1 ml's hazırlanan DPPH çözelt s n n 4 ml's yle karıştırılmıştır. Tüpler ağızları kapatılıp y ce karıştırıldıktan sonra karanlıkta ve oda sıcaklığında 30 dak ka beklet lm şt r. Ardından absorbanslar 517 nm'de okunmuştur. Aynı şlemler troloks ç n de gerçekleşt r lm ş ve mantar örnekler n n DPPH rad kal n g derme (süpürme) akt v teler g ekstraktta troloks eş değer (mgTEs/g) olarak sunulmuştur (Sar kurkcu, 2013).
ABTS rad kal g derme akt v tes n n bel rlenmes
.+
Bu metotta ABTS rad kal katyonu, 7.4 mM ABTS solusyonu le 2.45 mM potasyum persülfat reaks yona g rmes yle d rek olarak üret lm şt r. Bu karışım 12-16 saat karanlıkta beklet lerek akt f rad kal oluşması sağlanmıştır. Deneyden önce ABTS solüsyonunun 734 nm'de absorbansı 0.700±0.02 olacak şek lde metanolle seyrelt lm şt r. Mantar ekstraklarından 1 ml alınarak ve 2 ml ABTS solüsyonuyla karıştırıl-mıştır.
Ağızları kapalı şek lde tüpler oda sıcaklığında 30 dak ka beklet lm ş ardından örnekler n absorbansları 734 nm'de okunmuştur Aynı şlemler troloks ç nde gerçekleşt r lm ş ve ekstraktların ABTS katyon rad kal n süpürme akt v teler troloks eş değer (mgTEs/g) olarak sunulmuştur (Re ve ark., 1999).
FRAP test
Öncel kle, 0.3 M pH'sı 3.6 olan asetat tamponu, 10 mM TPTZ ve 20 mM FeCl 'ün 3
10:1:1 oranında karıştırılmasıyla FRAP reakt f hazırlanmıştır. Mantar ekstraktlarının 0.1 ml's h a z ı r l a n a n F R A P r e a k t f n n 2 m l ' s y l e karıştırılarak, oda sıcaklığında 30 dak ka nkü-basyona bırakılmıştır. Bu karışımların absor-bansları 593 nm'de okunmuş ve sonuçlar g ekstraktta troloks eşdeğer (mgTE/g) olarak sunulmuştur (Benz e ve Stra n, 1996).
CUPRAC test
Mantar ekstraktlarından 0.5 ml alınarak ve her b r deney tüpüne 1 ml CuCl .2H O (10 2 2
mM), 1 ml amonyum asetat (1 M; pH:7) ve 1 ml neokupro n (7.5 mM) çözelt ler konulmuştur. Ağızları kapalı b r b ç mde tüpler karanlıkta ve oda sıcaklığında 30 dak ka beklet lerek ardından absorbansları 450 nm'de okunmuştur. Sonuçlar g ekstraktta troloks eşdeğer (mgTE/g) olarak sunulmuştur (Apak ve ark., 2006).
Fosfomol bdat test
2 mg/ml konsantrasyonunda mantar ekstraktlarından 0.3 ml b r tüpe alınmış ve bunun üzer ne reakt f çözelt s nden (0.6 M H SO , 28 2 4
mM Na HPO .12H O ve 4 mM amonyum 2 4 2
mol bdat) 3 ml eklenm şt r. İy ce karıştırılan tüpler 95°C'de 90 dak ka nkübe ed lm ş ve ardından çözelt ler n absorbansı 695 nm'de okunmuştur. Tüm şlemler standart ant oks dan olarak kullanılan troloks ç n de uygulanmıştır. Ant oks dan akt v te g ekstraktta troloks eşdeğer (mmolTE/g) olarak sunulmuştur (Pr eto ve ark., 1999).
Metal şelatlama akt v tes 2+
Mantar örnekler n n Fe yonlarını şelat-lama kapas teler n bel rlemek ç n önce çer s nde 2 ml ekstrakt (1 mg/ml) bulunan ndeney tüpler -ne 2 mM 0.05 ml FeCl çözelt s lave ed lm şt r. 2
Reaks yon 0.2 ml 5 mM ferroz n laves yle başlatılmış, tüpler karıştırıldıktan sonra oda sıcaklığında 10 dak ka nkübasyona bırakılmış ve ardından 562 nm'de absorbans ölçümü gerçekleşt r lm şt r. Tüm şlemler şelatlayıcı ajan olan EDTA ç nde uygulanmıştır. Sonuçlar g ekstraktta EDTA eş değer (mg EDTAE/g) olarak sunulmuştur (D n s ve ark., 1994).
Bulgular ve Tartışma
Son yıllarda değ şen hayat şartları ve beslenme alışkanlıklarına bağlı olarak b rçok dejenerat f ve kron k hastalığa yakalanma ve bunlardan dolayı ölüm r sk oldukça artış gösterm şt r. Bu bağlamda bu hastalıklara karşı alternat f tedav kaynaklarının bel rlenmes b l m dünyasında en popüler konular arasındadır. Sentet k tedav ler n toplumdak kaygıları ve yan etk ler doğal alternat f tedav kaynaklarına yönel m artırmıştır. Bu durumu destekler n tel kle b tk ler ve mantarların b yoloj k akt v teler üzer ne çalışmalar son yıllarda büyük artış gösterm şt r (Ozkan ve ark., 2016).
Ant oks dan kapas te üzer ne yapılan çok sayıda çalışma olmasına rağmen, ant oks dan kapas tey tümüyle ortaya koyan tek b r metot henüz gel şt r lemem şt r. Bu bağlamda b rden fazla metot kullanılarak ant oks dan tablonun tümüyle yorumlanması en doğru yaklaşım tarzıdır. Bu amaçla çalışmamızda yaban ve kültüre alınmış G. luc dum ekstraklarının ant oks dan özell kler farklı ant oks dan test s stemler kullanılarak bel rlenm şt r. Ayrıca, ekstraktların toplam fenol k ve flavono d çer kler de hesaplanmıştır.
Fenol k b leş kler, ant oks dan, ant kan-ser veya an m krob yal akt v te g b oldukça gen ş yelpazede b yoloj k akt v teler le son yılların en fazla d kkat çeken b leş k gruplarından b r d r. Bu anlamda G. luc dum ekstraktlarının toplam fenol k çer ğ spektrofotometr k Fol n metoduyla bel rlenm şt r. Doğal ortamdan toplanan G.
luc dum ekstraktı fenol k çer k bakımından
kültüre alınmış ekstraktan daha zeng nd r (Tablo 1).
G. luc dum üzer ne yapılan çeş tl çalışmalarda
fenol k çer k oldukça farklılık göstermekted r (Kozarsk ve ark., 2014; Abdullah ve ark., 2012; Stojkov ć ve ark., 2014; Zeng n ve ark., 2015). Bu farklılık fenol k çer ğ n coğraf k, kl msel veya genet k değ ş kl klere bağlı olarak değ ş m göstermes yle açıklanab l r. Fenol k b leş kler n en öneml gruplarından olan flavono dler n total çer ğ AlCl metodu le araştırılmış ve kültür 3
ortamında yet şt r len örnekten elde ed len ekstraktın flavono d çer ğ daha yüksek sev yede bulunmuştur.
Ant oks dan kapas te çalışmalarında genell kle en az b r rad kal kullanılarak ekstraktın bu rad kal hang sev yede g derd ğ araştırılmak-tadır. Bu amaçla en çok kullanılan rad kaller DPPH ve ABTS rad kaller d r. DPPH rad kal stab l b r rad kal olup metanol k çözelt s mor renkl d r. Ant oks dan maddeler n bu rad kale elektron veya h drojen aktarmalarıyla bu mor renk sarıya dönüşmekte ve bu değ ş m spektro-fotometr k olarak 517 nm'de ölçülmekted r.
ABTS rad kal se potasyum persülfatla muamele sonucu 12-16 saat sonra akt f hale gelmekte ve rad kal n koyu mav reng
ant oks dan maddeler tarafından açılmaktadır.
G. luc dum ekstraklarının rad kal g derme
etk nl ğ açısından yaban ekstrakt daha güçlü etk nl k serg lem şt r (Tablo 1). Bu durum fenol k çer kle de uyumludur ve b rçok çalışmada toplam fenol k çer kle rad kal g derme etk nl ğ arasında b r korelasyonun bulunduğu rapor ed lm şt r (Mouss ve ark., 2015; Turumtay ve ark., 2014; Sharm la ve ark., 2016).
İnd rgeme gücü ant oks dan kapas ten n değerlend r lmes nde öneml b r parametre olup ant oks dan b leş kler n elektron verme yeteneğ n yansıtmaktadır. Bu amaçla çalışma-mızda CUPRAC ve FRAP testler uygulanmıştır.
2+
CUPRAC test ant oks dan b leş kler n Cu
-+
neokupro n kompleks n Cu 'e nd rgemes ne ve bu değ ş m n 450 nm'de ölçülmes ne dayanır.
+3 +2
FRAP test se Fe -TPTZ kompleks n n Fe 'ye nd rgenmes ne ve bu durumun 595 nm'de spektrofotometr k ölçümüne dayanmaktadır. Test n sonuçlarına bakıldığında toplam fenol k çer kle uyumlu olarak yaban ortamdan toplanan örnekten elde ed len ekstraktın daha güçlü nd rgeme potans yel ne sah p olduğu görül-mekted r (Tablo 1). Bu durum çeş tl çalışmalarla
Parametreler Kültür Form Yaban Form
Toplam fenol k çer k (mgGAE/g ekstrakt) 21.22±0.17* 25.58±0.15
Toplam flavono d çer k (mgRE/g ekstrakt) 0.78±0.14 0.67±0.13
DPPH rad kal g derme akt v tes (mgTE/g ekstrakt) 16.10±0.84 17.67±0.06
ABTS rad kal g derme akt v tes (mgTE/g ekstrakt) 75.39±0.61 83.44±0.23
FRAP akt v tes (mgTE/g ekstrakt) 38.15±0.59 46.55±0.45
CUPRAC akt v tes (mgTE/g ekstrakt) 59.91±0.77 78.02±0.69
Fosfomol bdat akt v tes (mmol TE/g ekstrakt) 0.41±0.06 0.46±0.10
Metal şelatlama akt v tes (mgEDTAE/g ekstrakt) 8.02±0.05 14.45±0.15
Tablo 1. G. luc dum'un Türk ye'dek yaban ve kültüre alınmış formlarının sulu ekstraktlarının
ant oks dan özell kler
*
Üç paralel ölçümün ortalaması±standart sapma. GAE: gall k as t eşdeğer ; RE: rut n eşdeğer ; TE: trolox eşdeğer ; EDTAE: EDTA eşdeğer .
da doğrulanmaktadır (Asad ve ark., 2010; Ye ve ark., 2015). Fosfomol bdat test as d k ortamda ant oks dan b leş kler n Mo(VI)'yı Mo(V)'e nd rgemes ne ve oluşan yeş l renkl Mo(V)-fosfat kompleks n n 595 nm'de ölçülmes prens b ne dayanır. Metot kolaylığı, kullanılan k myasalların ucuzluğu ve özel b r ek pman gerekt rmemes g b avantajlarından dolayı son yıllarda ant oks dan kapas te çalışmalarında sıklıkla kullanılmaktadır. Fosfomol bdat test n n sonuçlarında da d ğer test s stemler yle uyumlu olarak yaban ortamdan toplanan örnek daha güçlü akt v te serg lem şt r (Tablo 1). Bu durum çeş tl çalışmalarda da rapor ed lm şt r (S hem ve ark., 2015; Shettar ve ark., 2015). Bununla b rl kte fosfomol bdat test nde sadece fenol k b leş kler rol almadığı ç n çeş tl çalışmalarda toplam fenol k çer k ve fosfomol bdat test arasında negat f b r l şk olduğu rapor ed lm şt r (Albayrak ve ark., 2010).
Geç ş metaller Fenton ve Haber-We ss reaks yonlarıyla h droks l rad kal n n üret m nde b r katal zör g b rol oynarlar. H droks l rad kal l p d peroks dasyonun b r başlatıcısıdır ve bu rad kal n n etk s z hale get r lmes oldukça öneml d r. Bu bağlamda geç ş metaller n n şelatlama yeteneğ ant oks dan özell kler n başında gelmekted r. Çalışmamız kapsamında
ekstrakların şelatlama yetenekler ferroz n test kullanılarak araştırılmıştır. Test n sonuçlarına göre yaban örnekten elde ed len ekstraktın şelatlama yeteneğ kültür ortamına kıyasla daha yüksekt r (Tablo 1). Bu durum ekstraktlardak fenol k b leş kler n şelatlama yetenekler yle açıklanab l r ve çeş tl çalışmaların sonuçları da bunu desteklemekted r (Lo zzo ve ark., 2012; Kumar ve ark., 2016).
Günümüzde doğal b yoloj k ajanların yen kaynaklarının tesp t n n büyük önem taşıması bu bağlamda yapılacak çalışmalarda hız kazan-mıştır. Çalışmamızın sonucunda ant oks dan kapas te bakımından yaban ve kültüre alınan G.
luc dum sulu ekstraklarının ant oks dan özell
k-ler bel rlenm ş ve yaban ortamdan toplanan örnekten elde ed len ekstrakt daha güçlü ant oks dan etk nl k serg lem şt r. Bu durum yet şme ortamlarındak farklılıktan kaynak-lanab l r. Genel t bar yle doğal ve kültüre alınan
G. luc dum ekstraklarının orta düzeyde ant
ok-s dan akt v teye ok-sah p oldukları ok-söyleneb l r. Bu noktadan hareketle, G. luc dum'un doğal ant oks danların kaynağı olarak başta gıda ve farmakoloj endüstr ler ç n kullanılab leceğ öner lmekted r. Bununla b rl kte, bu ekstraktların
n v vo deneylerle toks k özell kler n n
araştırıl-ması gerekmekted r.
Kaynaklar
Abdullah N., Isma l S.M., Am nud n N., Shu b A.S., Lau B.F., Evaluat on of selected cul nary-med c nal
mushrooms for ant ox dant and ACE nh b tory act v t es, Ev dence-Based Complementary and
Alternat ve Med c ne, 2012: 1-12 (2012)
Albayrak S., Aksoy A., Sagd c O., Hamzaoglu E., Compos t ons, ant ox dant and ant m crob al act v t es of
Hel chrysum (Asteraceae) spec es collected from Turkey, Food Chem stry, 119(1): 114-122 (2010).
Antolov ch M., Prenzler P.D., Patsal des E., Mcdonal S., Robards. K., Methods for test ng ant ox dant
act v ty. The Analyst 127: 183-198 (2002).
Apak R., Guclu K., Ozyurek M., Karadem r S.E., Ercag E., The cupr c on reduc ng ant ox dant capac ty
and polyphenol c content of some herbal teas, Internat onal Journal Food Sc ence and Nutr t on
57(5-6): 292-304 (2006).
Aruoma O.I., Assessment of potent al proox dant and ant ox dant act ons, Journal of the Amer can O l Chem sts Soc ety, 73(12): 1617-1625 (1996).
Asad S., Ahmad an A., Esmae l M.A., Sonbol A., Ansar N., Khodaghol , F., In v tro ant ox dant act v t es
and an nvest gat on of neuroprotect on by s x Salv a spec es from Iran: a comparat ve study, Food
Benz e I.F.F., Stra n J.J., The ferr c reduc ng ab l ty of plasma (FRAP) as a measure of ''ant ox dant power'':
The FRAP assay, Analyt cal B ochem stry, 239(1): 70-76 (1996).
Berger A., Re n D., Kratky E., Monnard I., Hajjaj H., Me r m I., P guet-Welsch C., Hauser J., Mace K., N ederberger P., Cholesterol-lower ng propert es of Ganoderma luc dum n v tro, ex v vo, and n
hamsters and m n p gs, L p ds n Health and D sease, 3: 1-12 (2004).
Berk S., Tepe B., Arslan S., Sar kurkcu C., Screen ng of the ant ox dant, ant m crob al and DNA damage
protect on potent als of the aqueous extract of Asplen um ceterach DC, Afr can Journal of
B otechnology, 10(44): 8902-8908 (2011).
Borchers AT., Stern J.S., Hackman R.M., Keen C.L., Gershw n M.E., Mushrooms, tumors and mmun ty, Proceed ngs of The Soc ety for Exper mental B ology and Med c ne, 221: 281-293 (1999).
D n s T.C.P., Made ra V.M.C., Alme da L.M., Act on of Phenol c Der vat ves (Acetam nophen, Sal cylate,
and 5-Am nosal cylate) as Inh b tors of Membrane L p d-Perox dat on and as Peroxyl Rad cal Scavengers, Arch ves of B ochem stry and B ophys cs, 315(1): 161-169 (1994).
Fr dov ch I., Superox de rad cal and superox de d smutases, Annual Rev ew of B ochem stry, 64: 97-112 (1995).
Hall well B., Free rad cals, ant ox dants, and human d sease: cur os ty, cause, or consequence, Lancet, 344: 721-724 (1994).
Hall well B., Gutter dge J.M.C., Free rad cals n B ology and Med c ne, 3rd ed., Oxford Un vers ty Press, New York, USA, pp10-121 (1999).
Hobbs, C., Med c nal Mushrooms: An Explorat on of Trad t on, Heal ng and Culture, Botan ca Press, Santa Cruz, CA. (1995).
Hou W.C., L n R.D., Cheng K.T., Hung Y.T., Cho C.H., Chen C.H., Hwang S.Y., Lee M.H., Free rad cal
scaveng ng act v ty of Ta wanese nat ve plants, Phytomed c ne, 10: 170-175 (2003).
Hu e W.C., D n X., Chromatograph c and electrophoret c methods for L nghz pharmacolog cally act ve
components, Journal of Chromatography B, 812: 241-257 (2004).
K m H.W., Sh m M.J., K m B.K., Ganoderma luc dum (Curt.:Fr.) P. KARST. (Aphyllophoromycet deae)
Inh b ts Prol ferat on of Human Per pheral Blood Lymphocytes by block ng nterleuk n–2 secret ons,
Internat onal Journal of Med c nal Mushrooms, 2: 313-321 (2004).
Kozarsk M., Klaus A., N kš ć M., Vrv ć M.M., Todorov ć N., Jakovljev ć D., Van Gr ensven L.J.,
Ant ox dat ve act v t es and chem cal character zat on of polysacchar de extracts from the w dely used mushrooms Ganoderma applanatum, Ganoderma luc dum, Lent nus edodes and Trametes vers color, Journal of Food Compos t on and Analys s, 26(1): 144-153 (2014).
Kumar S., Elancheran R., Kotoky J., Dev , R., Rap d screen ng and dent f cat on of phenol c ant ox dants
n Hydrocotyle s bthorp o des Lam. by UPLC–ESI-MS/MS, Food Chem stry, 203: 521-529 (2016).
Lo zzo M.R., Tund s R., Bones M., Men ch n F., Mastellone V., Avallone L., Men ch n F., Rad cal
scaveng ng, ant ox dant and metal chelat ng act v t es of Annona cher mola M ll.(cher moya) peel and pulp n relat on to the r total phenol c and total flavono d contents, Journal of Food Compos t on
and Analys s, 25(2): 179-184 (2012).
Mouss K., Nayak B., Perk ns L.B., Dahmoune F., Madan K., Ch bane, M., HPLC-DAD prof le of phenol c
compounds and ant ox dant act v ty of leaves extract of Rhamnus alaternus L., Industr al Crops and
Products, 74: 858-866 (2015).
Ozkan G., Kam loglu S., Ozdal T., Boyac oglu D., Capanoglu, E., Potent al use of Turk sh med c nal plants n the treatment of var ous d seases, Molecules, 21(3): 257 (2016).
Pr eto P., P neda M., Agu lar, M., Spectrophotometr c quant tat on of ant ox dant capac ty through the
format on of a phosphomolybdenum complex: spec f c appl cat on to the determ nat on of v tam n E,
Re R., Pellegr n N., Proteggente A., Pannala A., Yang M., R ce-Evans, C., Ant ox dant act v ty apply ng an
mproved ABTS rad cal cat on decolor zat on assay, Free Rad cal B ology and Med c ne, 26(9):
1231-1237 (1999).
Sar kurkcu C., Ant ox dant act v t es of solvent extracts from endem c Cyclamen m rab le H ldebr. tubers
and leaves, Afr can Journal of B otechnology, 10(5): 831-839 (2013).
Shah d F., Natural Ant ox dants, Chem stry, Health Effects and Appl cat ons, AOCS Press, Champa gn, Ill no s (1996).
Sharm la G., N k tha V.S., Ila yaras S., Dh vya K., Rajasekar V., Kumar N.M., Muthukumaran C.,
Ultrasound ass sted extract on of total phenol cs from Cass a aur culata leaves and evaluat on of ts ant ox dant act v t es, Industr al Crops and Products, 84: 13-21 (2016).
Shettar A.K., Kotresha K., Kal wal B.B., Vedamurthy, A.B., Evaluat on of n v tro ant ox dant and ant
-nflammatory act v t es of X men a amer cana extracts, As an Pac f c Journal of Trop cal D sease
5(11): 918-923 (2015).
S hem D., Sam a D., Gaetano P., Sara L., G ovann M., Hass ba C., Nouredd ne H.A., In v tro ant ox dant
act v t es and phenol c content n crop res dues of Tun s an globe art choke, Sc ent a Hort culturae,
190: 128-136 (2015).
Sl nkard K., S ngleton V.L., Total phenol analys s: automat on and compar son w th manual methods, Amer can Journal of Enology and V t culture, 28(1): 49-55 (1977).
Stojkov ć D.S., Barros L., Calhelha R.C., Glamočl ja J., Ć r ć A., Van Gr ensven L.J., Ferre ra I. C., A
deta led comparat ve study between chem cal and b oact ve propert es of Ganoderma luc dum from d fferent or g ns, Internat onal Journal of Food Sc ences and Nutr t on, 65(1): 42-47 (2014).
Turumtay E.A., İslamoğlu F., Çavuş D., Şah n H., Turumtay H., Vanholme, B., Correlat on between
phenol c compounds and ant ox dant act v ty of Anzer tea (Thymus praecox Op z subsp. caucas cus var. caucas cus), Industr al Crops and Products, 52: 687-694 (2014).
Wasser S.P., We s A.L., Therapeut c effects of substances occurr ng n h gher bas d omycetes
mushrooms: a modern perspect ve, Cr t cal Rev ews n Immunology, 19: 65–96 (1999).
Ye F., L ang Q., L H., Zhao G., Solvent effects on phenol c content, compos t on, and ant ox dant act v ty of
extracts from florets of sunflower (Hel anthus annuus L.), Industr al Crops and Products, 76:
574-581 (2015).
Zeng n G., Sar kurkcu C., Gunes E., Uysal A., Ceylan R., Uysal S., Güngor H., Aktumsek A., Two
Ganoderma spec es: prof l ng of phenol c compounds by HPLC–DAD, ant ox dant, ant m crob al and nh b tory act v t es on key enzymes l nked to d abetes mell tus, Alzhe mer's d sease and sk n d sorders, Food Funct on 6: 2794-2802 (2015).
