3. ÜNİTE
KUVVETİN ÖLÇÜLMESİ VE SÜRTÜNME
Kuvvetin Ölçülmesi
Sürtünme Kuvveti
Cümlelerdeki boşlukları uygun ifadeler ile tamamlayınız.
1. Kuvveti ilk tanımlayan kişi ... isimli bilim insanıdır.
2. Kuvvetin birimi ... dır ve "..." harfi ile gösterilir.
3. Kuvveti ölçen alet ... dir.
4. Kuvvetin etkisi ile şekil değiştiren ve kuvvetin etkisi ortadan kalktığında eski haline geri dönen cisimlere ... cisimler denir.
5. Ağırlık bir ... türüdür.
6. Küçük kuvvetlerin ölçümünde ... yay ile yapılmış dinamometre kullanılmalıdır.
7. Büyük kuvvetlerin ölçümünde ... yay ile yapılmış dinamometre kullanılmalıdır.
ETKINLIK-1
* Duran cismi hareket ettiren, hareket hâlindeki cismi durduran,cismi
yavaşlatan ve hızlandıran, cismin yönünü ve şeklini değiştiren etkiye kuvvet denir.
* Kuvvet dinamometre ile ölçülür.
* Kuvveti ilk tanımlayan kişi Isaac Newton (Ayzek Nivtın) isimli bilim insanı olduğu için kuvvetin birimi Newton'dır ve "N" harfi ile gösterilir.
* Her dinamometre ile her ağırlık ölçülemez. Dinamometrenin içindeki yaya göre ölçebileceği maksimum kuvvet değeri vardır.
* Ölçeceğimiz kuvvete uygun dinamometreyi seçmeliyiz.
Kuvvetin Ölçülmesi
AKLIND A BUL UNSUN!
Newton kuvvet
eşit
dinamometre
ince kilogram
kalın termometre
yay
N Isaac Newton esnek
3. ÜNİTE
KUVVETİN ÖLÇÜLMESİ
VE SÜRTÜNME
Aşağıdaki ifadeleri Doğru (D) ve Yanlış (Y) yollarını kullanarak değerlendirdiğinizde hangi çıkışa ulaşırsınız? İşaretleyiniz.
Uygulanan kuvvet arttıkça dinamometre içindeki yayın uzama miktarı da artar. Birimlere ayrılmış dinamometreyi, ölçeceğimiz kuvvete uygun seçmeliyiz. inamometrelerin çebilecekleri aksimum kuvvet ğeri birbirinden farklı abilir.
Kuvveti ilk tanımlayan kişi Isaac Newton'dır.
Uygulanan kuvvet arttıkça dinamometrenin içindeki yayın uzama miktarı da artar.
Kuvvetin cisimleri döndürme etkisi yoktur.
Her dinamometre ile her ağırlığı ölçebiliriz.
DY D 2
YDYDY D 34
YD 56
YD 78
Y
Isaac Newton
Kuvvetin cisimler üzerinde hareket ettirme, durdurma, hızlandırma, yavaşlatma, yön değiştirme, şekil değiştirme ve döndürme gibi etkileri vardır.
Aşağıda verilen olaylara neden olan kuvvet etkisini yazınız.
1. Elimizden düşen bardağın kırılması ...
2. Kalecinin topu tutması ...
3. Masa tenisinde topu karşı tarafa göndermek ...
4. Kaza yapan arabaların hasar alması ...
5. Bıraktığımız uçan balonun uçması ...
6. Musluğu çevirerek kapatmak ...
7. Hareket eden arabada gaza basmak ...
ETKINLIK-3
Sinem, evinde bulunan malzemeler ile basit bir dinamometre modeli yapacaktır.
Sinem’in evindeki malzemeler aşağıda verilmiştir.
Sinem, hangi kutudaki malzemeleri kullanırsa doğru çalışan bir dinamometre yapabilir? Yazınız.
ETKINLIK-4
• Yay
• Iki tarafı delik plastik boru
• Uzun tel
• Dereceli kağıt
• Enjektör (şırınga)
• 3 adet ataç
• Uzun tel
• Kalın ip
1. Kutu 2. Kutu
Aşağıdaki dinamometreler 10 eşit bölmeye ayrılmış ve dinamometrelerin en fazla ölçebilecekleri kuvvet değeri üzerlerine yazılmıştır.
Aşağıdaki soruları cevaplayınız.
1. Hangi dinamometre daha hassas ölçüm yapar? ...
2. Hangi dinamometrenin ölçebileceği kuvvet değeri en büyüktür? ...
3. Hangi dinamometrenin ölçebileceği kuvvet değeri en küçüktür? ...
4. 80 N'lık bir kuvvet uygulandığında hangi dinamometreler bozulabilir? ...
5. 110 N'lık bir kuvveti ölçmek için hangi dinamometre kullanılmalıdır ...
6. 16 N'lık bir kuvveti ölçmek için hangi dinamometrenin kullanılması daha uygundur? ...
7. 60 N'lık bir kuvveti ölçmek için hangi dinamometreler kullanılabilir? ...
0
100 1
0
20 2
0
10 3
0
60 4
0
120 5
0
30 6
Şekildeki dinamometreler 10 eşit bölmeye ayrılmıştır.
K, L, M, N cisimleri kullanılarak dinamometrelerde farklı kuvvet değerleri ölçülmüştür.
Ölçüm sonuçlarına göre dinamometrelerin gösterdiği değerler işaretlenmiştir.
Dinamometrelerin gösterdiği değerleri yazınız.
ETKINLIK-6
K cismi asıldığında: L cismi asıldığında:
M cismi asıldığında: N cismi asıldığında:
K
0
50
M
0
100
L
0
30
N
0
60
Aşağıdaki dinamometreler, 10 eşit bölmeye ayrılmış ve ölçebilecekleri en büyük değerler üzerlerine yazılmıştır. Ağırlık ölçüleri verilen taş, top ve elma dinamometrelere asıldığında dinamometrelerde kaçar birimlik uzama olacağını altlarına yazınız.
Cisimler Dinamometreler
Taş
3 N
30 N
...
15 N
...
10 N
...
Top
5 N
50 N
...
25 N
...
10 N
...
Elma
4 N
40 N
...
20 N
...
10 N
...
Aşağıdaki ifadelerden doğru olanların başına "D", yanlış olanların başına "Y" yazınız.
1. ( ) Sürtünme kuvveti, cisim ile cismin temas ettiği yüzey arasında oluşur.
2. ( ) Buzlu yüzeylerde sürtünme kuvveti yoktur.
3. ( ) Yüzeyler; su, sabun, yağ gibi maddeler ile kaplandığında yüzeydeki pürüzlülük ve sürtünme kuvveti azalır.
4. ( ) Katı ve sıvı ortamlarda sürtünme varken hava ortamında sürtünmeden bahsedilemez.
5. ( ) Sürtünme kuvvetinin çok olduğu zeminlerde cisimler daha zor hareket eder.
6. ( ) Sürtünme kuvvetinin olumlu ve olumsuz etkileri vardır.
7. ( ) Sürtünme kuvvetinin büyüklüğü yüzeyin cinsine bağlı değildir.
8. ( ) Sürtünme kuvvetinin cismi hareket ettirici özelliği yoktur.
9. ( ) Yazıları sildikçe silginin bitmesi, sürtünme kuvvetinden kaynaklanır.
10. ( ) Havanın sürtünme kuvveti hava direnci, suyun sürtünme kuvveti su direnci olarak ifade edilir.
ETKINLIK-8
* Yüzey ile cisim arasındaki hareketi zorlaştıran etkiye sürtünme kuvveti denir.
* Sürtünme kuvvetinin yönü genellikle cismin hareket yönüne zıttır.
* Sürtünme kuvvetinin büyüklüğü yüzeyin cinsine göre değişir.
* Pürüzlü yüzeylerde sürtünme kuvveti daha fazladır.
* Sürtünme kuvvetinin olumlu ve olumsuz sonuçları vardır.
* Sürtünme kuvveti katı maddelerde olduğu gibi sıvı ve gaz maddelerde de oluşur.
Sürtünme Kuvveti
AKLIND A BUL UNSUN!
Günlük yaşantımızda sürtünme kuvvetinin olumlu ve olumsuz etkilerini görebiliriz.
Aşağıda verilen olaylardan sürtünme kuvvetinin olumlu etkilerini "√", olumsuz etkilerini "X" ile işaretleyiniz.
Siz de günlük hayattan sürtünme kuvvetinin olumlu ve olumsuz etkilerine örnekler veriniz.
...
...
1. Frene basıldığında taşıtların durabilmesi
2. Yağmur ve dolu tanelerinin yavaşça yeryüzüne inmesi 3. Makine parçalarının aşınması
4. Dünya atmosferine giren meteorların parçalanması
5. Kullandıkça kıyafetlerin diz ve dirsek kısımlarının yırtılması 6. Asfaltların bir süre sonra aşınması
7. Paraşütçülerin yere güvenle iniş yapabilmesi 8. Ayakkabı tabanlarının yırtılması
ETKINLIK-10
Sürtünme kuvveti ile yüzeyin cinsi (kaygan ve pürüzlü yüzeyler) arasındaki ilişkiyi gözlemlemek isteyen Yiğit, çeşitli düzenekler hazırlıyor. Oyuncak arabasını bu düzeneklerden aşağı doğru hareket ettiriyor ve arabanın gittiği mesafeyi ölçerek not ediyor.
h1 = h3 > h2olduğuna göre Yiğit, merak ettiği sorunun cevabına ulaşmak için hangi iki deney düzeneğindeki sonuçları karşılaştırmalıdır? Yazınız.
...
Buzlu Y üzey
Buzlu Y üzey
Halı Y üzey
1. Düzenek 2. Düzenek 3. Düzenek
h1
h2 h3
ETKINLIK-11
120 cm 50 cm
90 cm
Sürtünme kuvvetinin cismin hareketine etkisini gözlemlemek için halı, parke ve toprak zeminler kullanılarak bir deney yapılıyor. Deneyde kurmalı oyuncak araba her seferinde eşit miktarda kurularak bu zeminlerde hareket ettiriliyor ve arabanın gittiği mesafe ölçülerek not ediliyor.
Oyuncak araba halı zeminde 90 cm, toprak zeminde 50 cm, parke zeminde ise 120 cm yol alıyor.
Bu bilgilerden hareketle aşağıdaki soruları cevaplayınız.
1. Hangi zemin daha pürüzlüdür? ...
2. Hangi zeminde arabayı hareket ettirmek daha kolaydır? ...
3. Hangi zeminin sürtünme kuvveti daha çoktur? ...
4. Hangi zeminin sürtünme kuvveti daha azdır? ...
5. Araba en az mesafeyi toprak zeminde gitmiştir. Neden? ...
Halı Zemin
Toprak Zemin
Parke Zemin
Sürtünme kuvvetinin büyüklüğü yüzeyin cinsine göre değişir. Peki, farklı yüzeylerde sürtünme kuvvetinin cismin hareketine etkisi
nasıldır?
5. sınıf öğrencisi Ervin, Fen Bilimleri ödevi için sürtünme kuvvetinin azaltıldığı ve artırıldığı durumlara ait örnekler içeren bir tablo hazırlıyor. Tablosunda sürtünmenin azaltıldığı örneklere , artırıldığı örneklere ise şeklinde etiket yapıştırmayı düşünüyor ve etiket hazırlaması için arkadaşı Ergün'den yardım istiyor. Ervin'in yardımını kabul eden Ergün tabloyu görmek istiyor.
Ervin'in hazırladığı tablo yukarıdaki gibi olduğuna göre Ergün kaçar tane ve şeklinde etiket hazırlamalıdır? Yazınız.
...
1. Çanta, bavul, elektrik süpürgesi gibi araçlara tekerlek takılması 2. Sıkışan yüzüğü çıkarabilmek için sabun veya yağ ile parmağın kayganlaştırılması
3. Merdivenlere kaydırmaz bant yapıştırılması 4. Göçmen kuşların V şeklinde uçması
5. Haltercilerin halter barını kavrayabilmek için ellerine pudra sürmesi
6. Kar botlarının altının tırtıklı olması
7. Kışın araba lastiklerine zincir takılması 8. Paraşütlerin geniş yapılması
9. Futbolcuların krampon giymesi 10. Tıraş olurken tıraş köpüğü sürülmesi
...
ETKINLIK-13
"Şehirlerarası yük ve yolcu taşıyan ticari araçlar için kış lastiği takma zorunluluğu her yıl olduğu gibi bu yıl da devam edecek. Buna göre yolcu ve eşya taşımalarında kullanılan araçlar ilgili tarihlerde zorunlu olarak kış lastiği kullanacak."
Babası tır şoförü olan Yaprak, yukarıdaki haberi dinliyor ve babasına kış lastiklerini taktırıp taktırmadığını soruyor. Babası, "Zamanı geldi, tabii ki taktırdım." cevabını veriyor.
Bunun üzerine Yaprak, babasına aşağıdaki soruları yöneltiyor.
Yaprak: "Kış lastiğinin diğer lastiklerden farkı nedir? Neden araçlara kış lastiği takmak gerekir?"
Yaprak'ın sorularına babasının verdiği cevaplar nasıl olmalıdır? Aşağıdaki boşluğa yazınız.
...
...
...
...
...
...
...
Aşağıda A, B ve C yüzeylerine ait sürtünme kuvvetinin büyüklüğünü gösteren grafik verilmiştir.
Sürtünme Kuvveti
Yüzey Çeşidi
A B C
Grafik ile ilgili yapılan yorumlar aşağıdaki gibidir.
I. Sürtünme kuvvetinin en fazla olduğu yüzey B yüzeyidir.
II. A yüzeyi buz ise C yüzeyi halı olamaz.
III. A yüzeyine toprak, B yüzeyine asfalt, C yüzeyine mermer örnek verilebilir.
IV. Pürüzlülüğü en az olan yüzey C yüzeyidir.
V. Hareketin en zor olduğu yüzey A yüzeyidir.
Aşağıdaki soruları cevaplayınız.
1) Yapılan yorumlardan hangileri doğrudur? Yazınız.
...
2) Hatalı yorumları düzelterek doğrusunu yazınız.
...
...
...
...
2. Basit bir dinamometre yapımında yay yerine aşağıdakilerden hangisi kullanılabilir?
A) Paket lastiği B) Kalın ip C) Plastik kablo D) Kumaş parçası
ÜNİTE DEĞERLENDİRME SORULARI
1. Kuvvetin büyüklüğünü ölçmek için kullanılan dinamometreler yayların esneklik özelliğinden yararlanılarak yapılmış araçlardır. Dinamometrelere asılan cisim, ağırlığından dolayı yayda uzamaya neden olur.
Özdeş dinamometrelere K, L, M cisimleri asıldığında dinamometrelerin gösterdiği değerler şekildeki gibi işaretlenmiştir.
Dinamometrelerin gösterdiği değerlerin farklı olmasının nedeni aşağıdakilerden hangisi olabilir?
A) K, L, M cisimleri özdeştir.
B) K, L, M cisimlerinin dinamometrelere uyguladıkları kuvvetler farklıdır.
C) Dinamometrelerde kullanılan yaylar birbirinden farklıdır.
D) L dinamometresindeki yay esneklik özelliğini kaybetmiştir.
K
0
100
M
0
100
L
0
100
Dinamometre Bölme Sayısı Ölçebileceği En Büyük Değer
X 8 40 N
Y 10 100 N
Z 10 20 N
Tablodaki bilgilere göre yapılan yorumlar aşağıdaki gibidir.
I. Dinamometreler eşit bölmelere ayrılmıştır.
II. X dinamometresinin her bir bölme değer 5 N’dır.
III. 20 N’lık bir cisim bu dinamometrelerin hepsi ile ölçülebilir.
IV. Dinamometrelere 10 N’lık cisim asıldığında Y dinamometresindeki uzama miktarı en fazla olur.
Yapılan yorumlardan hangileri doğrudur?
A) I ve II B) II ve III C) II ve IV D) III ve IV
4. Aşağıda K, L, M cisimlerinin ağırlıklarını gösteren tablo ve 10 eşit bölmeye ayrılmış üç farklı dinamometre verilmiştir. Dinamometrelerin üzerinde, ölçebilecekleri en büyük değerler gösterilmiştir.
Cisim Ağırlık
K 9 N
L 40 N
M 24 N
Ağırlık ölçüleri verilen K, L, M cisimleri dinamometrelere asıldığında dinamometrelerde meydana gelecek uzama miktarları ile ilgili aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?
A) K cismi 1. dinamometreye asılırsa dinamometrede 3 birimlik uzama olur.
B) L cismi 2. dinamometreye asılırsa dinamometrede 8 birimlik uzama olur.
C) M cismi 3. dinamometreye asılırsa dinamometrede 6 birimlik uzama olur.
D) M cismi 1. ve 3. dinamometreye asılırsa 1. dinamometredeki uzama miktarı daha fazla olur.
0
30 1
0
50
2
0
80
3
6. 12 N ağırlığındaki bir cisim, 10 eşit bölmeye ayrılmış aşağıdaki dinamometrelerden hangisi ile en doğru şekilde ölçülür?
A) 10 N'lık dinamometre B) 20 N'lık dinamometre C) 100 N'lık dinamometre D) 200 N'lık dinamometre 5. Şekildeki dinamometre ile ilgili,
I. Kütle ve ağırlık ölçmek için kullanılır.
II. Yayların esneklik özelliğinden yararlanılarak yapılmıştır.
III. 40 N'dan daha büyük kuvvetleri ölçmek için uygun değildir.
yargılarından hangileri doğrudur?
A I ve II B) I ve III C) II ve III D) I, II ve III 40
0
7. Çantasının, ayakkabısının ve defterinin ağırlığını sırasıyla 70 N, 30 N ve 40 N olarak ölçen birinin yaptığı ölçümler aşağıdaki grafiklerden hangisinde doğru olarak gösterilmiştir?
B)
Çanta Ayakkabı
Ağırlık (N)
Cisim
Defter
A)
nta akkabı
Ağırlık (N)
efter
C)
nta akkabı
Ağırlık (N)
efter
D)
Çanta Ayakkabı
Ağırlık (N)
Cisim
Defter
ağırlığında bir cisim ölçülüyor.
Buna göre bu cisim dinamometrelerde kaç bölmelik uzama meydana getirir?
10 N'lık Dinamometre 40 N'lık Dinamometre
A) 8 5
B) 8 10
C) 8 2
D) 1 5
9. Bazı eşyaların ağırlığını ölçmek için dinamometre kullanan bir öğrenci;
kalemi 20 g, silgiyi 10 g ve defteri 25 g olarak ölçtüğünü söylüyor.
Ölçüm aleti ve ölçüm sonuçları ile ilgili aşağıdakilerden hangisi doğrudur?
A) Doğru ölçüm aleti ve doğru birim kullanmıştır.
B) Yanlış ölçüm aleti ve doğru birim kullanmıştır.
C) Doğru ölçüm aleti ve yanlış birim kullanmıştır.
D) Yanlış ölçüm aleti ve yanlış birim kullanmıştır.
10. Ağırlığı 20 N olan bir cisim çeşitli dinamometrelerde ölçülüyor.
Ölçüm yapılan aşağıdaki dinomometrelerden hangisi bozuktur?
(Her dinamometre 10 eşit bölmeye ayrılmış ve dinamometrelerin ölçebilecekleri maksimum kuvvet değerleri üzerlerine yazılmıştır.)
A)
200
B)
40
C)
100
D)
50
12. Havanın cisimlere uyguladığı sürtünme kuvveti ile ilgili deney yapılıyor.
Buruşturulmuş kâğıt ve düz kâğıt sırayla belirli bir yükseklikten bırakılıyor. Kâğıtların yere düşme süreleri ölçülüp not ediliyor.
Düz kâğıdın yere düşme süresi buruşturulmuş kağıdın yere düşme süresinden daha fazla olduğuna göre aşağıdaki yorumlardan hangisi doğrudur?
A) Buruşturulmuş kâğıda sürtünme kuvveti etki etmez.
B) Düz kâğıda etki eden sürtünme kuvveti buruşturulmuş kâğıda etki eden sürtünme kuvvetinden daha azdır.
C) Buruşturulmuş kâğıda etki eden sürtünme kuvveti daha fazla olduğu için cisim yavaşlamış ve daha kısa sürede yere düşmüştür.
D) Düz kâğıda etki eden sürtünme kuvveti daha fazla olduğu için cisim yavaşlamış ve daha uzun sürede yere düşmüştür.
11. Şekilde verilen araç zemin üzerinde hareket ettirilecektir.
Aracın hareket ettiği zemin aşağıdakilerden hangisi olursa araca zemin tarafından uygulanan sürtünme kuvveti diğerlerinden daha büyük olur?
A) Asfalt B) Toprak C) Buz D) Mermer Zemin
ile iterek hareket ettiriyor. Öğrenci, oyuncak arabaların aldığı yolları ölçerek aşağıdaki grafiği elde ediyor.
Oyuncak Arabanın Aldığı Yol
Zemin
I II III IV
Grafikteki bilgilere göre hangi zeminin sahip olduğu sürtünme kuvveti en büyüktür?
A) I B) II C) III D) IV
14. Günlük yaşantımızda sürtünme kuvveti bazen işimizi kolaylaştırırken bazen de işimizi zorlaştırmaktadır. Bu gibi durumlarda sürtünme kuvvetini azaltıcı veya artırıcı yöntemler geliştiririz.
Aşağıda sürtünme kuvvetini azaltmak veya artırmak amacıyla yapılan uygulamalara örnekler verilmiştir.
I. Uçakların ucunun sivri yapılması II. Göçmen kuşların V şeklinde uçması III. Ağır bavulların altına tekerlek takılması
IV. Çok hızlı uçan jet uçaklarının kısa pistlere inerken paraşüt açarak durması
Verilen örneklerin hangisindeki amaç diğerlerinden farklıdır?
A) I B) II C) III D) IV
16. Günlük hayatımızda sürtünme kuvvetinin olumlu ve olumsuz birçok etkisini görürüz. Aşağıda sürtünme kuvvetinin olumlu etkileri ile ilgili hazırlanan tablo verilmiştir. Ancak tablo hazırlanırken hata yapılmıştır.
1. Frene basıldığında araçların durabilmesi
2. Yazı yazabilmemiz
3. Eşyaların eskimesi 4. Paraşütçülerin güvenle iniş yapabilmesi
Sürtünme Kuvvetinin Olumlu Etkileri
Aşağıda verilenlerden hangisi yapılırsa tablodaki hata giderilmiş olur?
A) 1 numaralı bilgi çıkarılmalıdır.
B) 4 numaralı bilgi çıkarılmalıdır.
C) 2 numaralı bilgi yerine "asfalt yolların aşınması" yazılmalıdır.
15. Cisim ile yüzey arasında oluşan ve harekete karşı koyan etkiye sürtünme kuvveti denir. Sürtünme kuvveti ile günlük hayatımızda çok karşılaşırız. Örneğin fren yapıldığında arabanın durması da yapılan frenden dolayı tekerleğin yıpranması da sürtünme kuvvetinin etkisiyle gerçekleşir.
Yukarıda anlatılan durumu en iyi açıklayan ifade aşağıdakilerden hangisidir?
A) Sürtünme kuvveti yüzeyin cinsine bağlıdır.
B) Sürtünme kuvveti yaşantımızda bir sorundur.
C) Sürtünme kuvveti her zaman hayatımızı zorlaştırır.
D) Sürtünme kuvvetinin olumlu ve olumsuz etkileri vardır.
18. Aşağıdaki düzeneklerden bırakılan topların gittiği mesafeler şekildeki gibidir. (Düzenekler ve toplar özdeştir.)
Buna göre aşağıdaki ifadelerden hangisi doğrudur?
A) Top K yüzeyinde daha fazla yol almıştır.
B) K yüzeyinin sürtünme kuvveti daha fazladır.
C) K ve L yüzeylerinin sürtünme kuvvetleri eşittir.
D) K yüzeyi asfalt ise L yüzeyi toprak olabilir.
K L
Yüzeyi Yüzeyi
Kurmalı oyuncak arabası ile oynamak isteyen Ömer, arabanın kolayca hareket etmesini ve uzun mesafe gitmesini istiyor.
Ömer, arabası ile oynamak için kaç numaralı yüzeyi seçmelidir?
A) I B) II C) III D) IV
Sürtünme Kuvveti
Yüzey Çeşidi
I II III IV
19. Cisme etki eden sürtünme kuvveti, I. Yüzeyin büyüklüğüne II. Yüzeyin cinsine III. Yüzeyin rengine IV. Cismin ağırlığına
etkenlerinden hangilerine bağlıdır?
A) I ve III B) II ve III C) II ve IV D) I, II ve IV
20. Sürtünme kuvveti tüm yüzeylerde aynı değildir. Sürtünme kuvveti yüzeylerin pürüzlü veya kaygan olma durumlarına göre değişir.
Aşağıda K, L, M yüzeylerinin özellikleri ile ilgili tablo verilmiştir.
Yüzey Özellik K Az pürüzlü
L Kaygan
M Çok pürüzlü
Verilen tabloya göre aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) M yüzeyi K yüzeyine göre daha az kaygandır.
B) Sürtünme kuvvetinin en az olduğu yüzey L yüzeyidir.
C) M yüzeyinin sürtünme kuvveti K yüzeyinin sürtünme kuvvetinden daha büyüktür.
D) Bu yüzeylerde özdeş cisimleri harekete geçirmek için kullanılan kuvvet en fazla K yüzeyinde olur.
3. ÜNİTE: Kuvvetin Ölçülmesi ve Sürtünme
ETKİNLİK-1
1. Isaac Newton 6. ince 2. Newton, N 7. kalın 3. dinamometre 8. yay
4. esnek 9. eşit
5. kuvvet ETKİNLİK-2 1. Çıkış ETKİNLİK-3 1. şekil değiştirme 2. durdurma 3. yön değiştirme 4. şekil değiştirme 5. hareket ettirme 6. döndürme 7. hızlandırma ETKİNLİK-4
1. kutudaki malzemeleri kullanması gerekir.
ETKİNLİK-5
1. 3 numaralı dinamometre 2. 5 numaralı dinamometre 3. 3 numaralı dinamometre
4. 2, 3, 4 ve 6 numaralı dinamometreler 5. 5 numaralı dinamometre
6. 2 numaralı dinamometre
7. 1, 4 ve 5 numaralı dinamometreler ETKİNLİK-6
K cismi asıldığında: 20 N L cismi asıldığında: 9 N M cismi asıldığında: 80 N N cismi asıldığında: 36 N ETKİNLİK-7
Taş: 1 bölme - 2 bölme - 3 bölme Top: 1 bölme - 2 bölme - 5 bölme Elma: 1 bölme - 2 bölme - 4 bölme ETKİNLİK-8
1. D 2. Y 3. D 4. Y 5. D 6. D 7. Y 8. Y 9. D 10. D 11.D
ETKİNLİK-9
1. √
2. √
3. X
4. √
5. X
6. X
7. √
8. X
Öğrencilerden gelen cevaplar değerlendirilir.
ETKİNLİK-10
1. ve 3. deney düzeneğindeki sonuçlar karşılaştırılmalıdır.
ETKİNLİK-11 1. Toprak zemin 2. Parke zemin 3. Toprak zemin 4. Parke zemin
5. Toprak zeminin sürtünme kuvveti çok olduğu için cismi yavaşlatıcı etkisi daha fazladır. Bu nedenle cismin bu yüzeydeki hareketi zordur ve cisim uzun mesafe gidemez.
ETKİNLİK-12
6 tane , 4 tane etiket hazırlamalıdır.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
ETKİNLİK-13
• Kış lastiğinin yüzeyi diğer lastiklere göre daha girintili çıkıntılı, pürüzlü ve kanallı bir yapıya sahiptir. Ayrıca diş derinliği daha fazladır.
• Sahip olduğu sürtünme kuvveti diğer lastiklere göre daha çoktur. Bu nedenle emniyetli bir sürüş ve can güvenliği için kış lastiği kullanılmalıdır.
ETKİNLİK-14 1. I, II ve IV
2. III. A yüzeyine asfalt, B yüzeyine toprak, C yüzeyine mermer örnek verilebilir.
V. Hareketin en zor olduğu yüzey B yüzeyidir.
3.Ünite Değerlendirme Soruları
1. B 2. A 3. B 4. C 5. C
6. B 7. A 8. C 9. C 10. A
11. B 12. D 13. A 14. D 15. D 16. D 17. A 18. B 19. C 20. D
