HEPATİT C SIK SORULAN SORULAR

HEPATİT C SIK SORULAN SORULAR

Hepatit C nedir?

Hepatit C virüsünün neden olduğu karaciğer hastalığıdır. Hepatit C hastalığı olarak bilinir ve %70 kronikleşir, siroz, karaciğer yetmezliği, karaciğer kanseri ve ölümle neden olur. C hepatiti sinsi seyirlidir hemen hemen hiç belirti vermez birçok kişi karaciğer yetmezliği başlayana kadar hasta olduğunu bile bilmemektedir.

Hepatit C nasıl bulaşır?

Hepatit C virüsü kan ve vücut salgıları ile bulaşır.

• Kan ve kan ürünleri,

• Manikür – pedikür,

• Dövme yaptırmak,

• Korunmasız cinsel temas,

• Virüs taşıyan kan veya organ nakli,

• Hasta kişilerin diş fırçası, tıraş bıçağı, ustura, enjektör gibi aletlerini kullanmak,

• Steril olmayan aletlerle yapılan cerrahi müdahaleler, diş müdahaleleri,

• Doğum sırasında anneden bebeğe bulaşır.

Kimler hepatit C açısından risk altındadır?

• 1992 öncesinde kan nakli yapılmış olan kişiler,

• 1992 öncesinde pıhtılaşma faktörü eksikliği nedeni ile kan ve kan ürünü alan kişiler,

• Uzun dönem hemodiyaliz hastaları,

• HCV pozitif anneden doğan çocuklar,

• Şüpheli cinsel temasta bulunan ve birden çok cinsel eşi olup korunmasız olarak ilişkisini devam ettirenler ve

• Sağlık çalışanları hepatit C riski altındadır.

Hepatit C hastası olup olmadığımı nasıl anlarım ?

Basit kan testleriyle hepatit C hastası olup olmadığınızı kolayca anlayabilirsiniz.

Anti HCV kan laboratuar testi tarama testi olarak kullanılır.

Hepatit C testinin pozitif olması her zaman hastalığı mı gösterir?

Hayır. Hepatit C tanısında ilk test olarak kullanılan ELISA testinin pozitif olması da her zaman hastalık anlamına gelmez. Yalancı pozitiflik olabileceği gibi virüsle karşılaşıp iyileşen kişilerde de test bir süre pozitif kalır. Anti HCV testi pozitif ise HCV RNA PCR testi yapılır bu test pozitif ise Hepatit C hastasıdır denir.

Günümüzde kan nakli ile hepatit C bulaşma riski nedir?

Günümüzde kanlar son derece duyarlı testlerle taranmaktadır, bu nedenle bulaşma riski 2 milyon ünitede 1 ‘den daha azdır.

Hepatit C hastası olan anneden doğan bebeğe hastalık hangi yolla bulaşır, bebek ne zaman test edilmelidir?

Anneden bebeğe doğum sırasında bulaşabilir. Doğar doğmaz yapılan testlerde anneden geçen antikorlar nedeni ile yalancı pozitiflik olabilir. Testler 18.aydan sonra yapılmalıdır. Erken tanı için PCR testi yapılabilir.

Anneden çocuğa emzirme ile geçer mi?

Hayır. Ancak annenin meme başında çatlak ve kanama olması durumunda bulaş olabilir. Bu durumda emzirmeye ara verilebilir.

Hepatit C hangi yollar ile bulaşmaz?

Hepatit C sosyal ilişkiyle, tokalaşma ile, sosyal anlamda sarılıp öpüşme ile, aynı evi aynı sofrayı paylaşmak ile, hapşırma, öksürük, yiyecek ve içecek kaplarının paylaşımı ile, gıdalar ve sular ile, aynı ortamı paylaşmak ile bulaşmaz.

Hepatit C’li anneden doğan tüm bebekler hepatit C hastası olurmu?

Hepatit C’li anneden doğan bebeklerin % 4 ve daha azı doğum sırasında mikrop kapar ve hasta olur. Bebek yaşta kapılan virüsler genellikle kronikleşir.

Hepatit C aile bireyleri arasında bulaşabilir mi?

Evet, sık olmamakla beraber aile bireyleri arasında bulaş olabilmektedir. Cinsel olarak bulaşma ihtimali düşük olduğundan eşler arasınca cinsel yolla geçişin az olduğu kabul edilir.

Böcek veya sivrisinek sokması ile hepatit C bulaşır mı?

Hayır bulaşmaz.

Hayvandan insana hepatit C bulaşırmı?

Hepatit C virüsü genellikle insandan insana bulaşır. Hepatit C kedi, köpek, sığır, at vb, hayvanlardan bulaşmaz. Değişik türlerde hastalık yapan virüsler de vardır örneğin grip virüsü kuşlar, kümes hayvanları ve doğadaki birçok canlıda hastalık yapabilir ancak hepatit C virüsü sadece insan ve şempanzelerde hastalık yapar.

Dövme, akupunktur, kulak deldirme ve vücut deldirme yaptırmakla hepatit C bulaşır mı?

Steril olmayan aletlerle yapılan bu tür girişimlerle hepatit C bulaşır.

Hepatit C virüsü çevrede (dış ortamda) yaşabilir mi? Yaşarsa ne kadar süreyle?

Oda ısısında 16 saat kadar canlılığını sürdürebilir. Ancak 4 günden fazla yaşamaz.

Hepatit C hastalığının bulguları nelerdir?

Virüsün vücuda girişinden sonraki ortalama 6-12 hafta (en az 1- en çok 26 hafta) sonra halsizlik, kırgınlık, çabuk yorulma, iştahsızlık, bulantı, kusma, gözlerde sararma, idrar renginde koyulaşama gibi diğer hepatitlerde de görülebilecek akut hepatit tablosu olabilir.

Ancak bu tablo çok nadir görülür virüs karaciğerde çoğalırken genellikle hastanın hiçbir şikayeti olmaz.

Çoğu hastada tanı ya tesadüfen yapılan testler ya da kan vermek istenildiğinde yapılan tarama testleri ile hastalık geçtikten çok sonra konur.

Bu safhada hasalık kronik hepatit evresindedir. Kronik hepatit C hastalarının:

hastalık son döneme gelinceye kadar hiç şikayetleri olmaz.

Hastalık son döneme girince aylar içinde artan karaciğer yetmezliği, siroz veya karaciğer kanseri bulguları ile ölüm ortaya çıkar.

Hepatit C karaciğerden başka hangi organlara zarar verir?

Hepatit C karaciğer hasarı dışında vücutta deri, böbrekler, tiroit bezi, tükürük bezleri, göz hastalıkları ve romatizmal sorunlara yol açabilir. Şeker hastalığına neden olabilir.

Yapılan testlerde hepatit C pozitif çıktı, ancak hiçbir şikayetim yok gene de hasta sayılır mıyım?

Kronik hepatit C’li hastaların çoğunun herhangi bir şikayeti yoktur. Karaciğer yetmezliği başlayana dek hastaların şikayeti olmaz. Karaciğer yetmezliğinin geliştiği dönem ise tedavi açısından geç kalınmış evredir.

Hepatit C’li hastaların yapması gereken özel bir diyet var mıdır?

Alkol alımı hepatiti ağırlaştırır ve gidişi hızlandırır. Sigara kullanıyorsa bırakılmasında fayda vardır. Özel bir diyet önersi yoktur. Kilo almamaya dikkat edilmelidir. Herhangi bir gıdada kısıtlama da yoktur. Hepatit C tedavi altındaki hastalarda tedaviye bağlı olarak iştah azalması, ağızda boğazda yaralar, metalik tat ve bulantı kusma olabilir.

Akut hepatit C geçiren kişide hastalık her zaman kronikleşir mi?

Virüsü alan kişilerin % 60-80’inde kronik hepatit gelişir.

Akut hepatit ne zaman kronik hepatite dönüşür?

Akut hepatit C hastalığından 6 ay sonra kanda veya karaciğerde hala virüs varsa;

yada 6 ay arayla yapılan iki test pozitif ise artık kronik hepatit gelişti denir. Bu aşamadan sonra virüsün kendiliğinden vücuttan temizlenme şansı yok denecek kadar azdır.

Kronik hepatitin bulguları nelerdir?

Hastaların çoğunun herhangi bir şikâyeti yoktur. Hastalık ilerledikçe en çok ortaya çıkan bulgular:

• Halsizlik,

• Bulantı,

• İştahsızlık,

• Kas, eklem ağrısı,

• Güçsüzlük,

• Kilo kaybı

Kronik hepatit C hastalığı ilerlerse ne olur?

Hasta olanların % 20-30’unda yaklaşık 20- 30 yıllık dönemde siroz gelişir. Ayrıca karaciğer kanseri gelişeme riski çok yüksektir.

Siroz hastalığı nedir?

Karaciğer dokusunun görev yapamayacak kadar bozulmasına siroz denir. Siroz birçok sebebe bağlı olabilir. Sirozun en sık nedenlerinden biri kronik hepatitlerdir. Bozulan karaciğer dokusu asıl görevini yapamaz ve karaciğer yetmezliğine bağlı bulgular ortaya çıkar.

Karaciğer biyopsisi niçin yapılır?

Hepatit C virüsünün karaciğere verdiği hasarı ve hasarın derecesi en iyi gösteren

test karaciğer biyopsisidir. Karaciğer hasarı başlamış ise tedavi verilir. Tedaviye karar vermek için ve tedavinin faydasını görmek için yapılabilir.

Kronik hepatit C’nin tedavisi mümkün müdür?

Günümüzde kullanılan ilaçlar ile % 60-70 oranında virüsün temizlenme şansı vardır. Başarı oranı hastalık yapan virüsün tipine göre de değişir.

Kronik hepatit C’de tedavi süresi ne kadardır?

Virüsün tipine bağlı olarak tedavi süresi 24 veya 48 haftadır.

Verilen tedavinin etkili olup olmadığı nasıl anlaşılır?

Tedavi sırasında ve tedavi bittikten sonra virüs sayımı yapılır. Tedaviden 6 ay sonra yapılan testlerde virüs sayılamayacak kadar azsa kalıcı cevap alınmıştır denir. Ayrıca karaciğer fonksiyon testlerinin de normal sınırlara dönmesi istenir.

Kronik hepatit C’de karaciğer kanseri oluşumunu artıran risk faktörleri var mıdır?

EVET…kronik hepatit C hastalarında aşağıdaki faktörler karaciğer kanseri riskini arttırır.

• Siroz gelişimi

• Alkol kullanımı,

• İleri yaş,

• Erkek hasta olmak hepatit C hastalarının karaciğer kanseri riskini arttırır.

Hepatit C hastalığından koruyan aşı var mıdır?

Hayır, Hepatit C aşısı henüz geliştirilememiştir.

Hepatit C hastasıyım. Hastalığı başkalarına bulaştırmamak için nelere dikkat etmeliyim?

Kan vermeyin, organ bağışlamayın,

Kan ile kontamine olabilecek jilet, tırnak bakım malzemeleri, diş fırçası gibi kişisel

eşyalarınızı başkaları ile paylaşmayın.

Bir yeriniz kesilirse kanın etrafa bulaşmamasına dikkat edin.

Hepatit C’li hasta hepatit A ve B aşısı olmalı mıdır?

Evet olmalıdır.

Referanslar

1- http://www.cdc.gov/hiv/resources/factsheets/hepatitis.htm.

2- MMWR Recommendations: Recommendations for Prevention and Control of Hepatitis C Virus

(HCV) Infection and HCV-Related Chronic Disease

3-http://www.who.int/mediacentre/factsheets/fs164/en/index.html

HEPATİT D (DELTA HEPATİT)

Hepatit D hastalığı (delta hepatiti) nedir?

Hepatit D virüsünün ( HDV ) neden olduğu karaciğer iltihabıdır. Hepatit D virüsü çoğalabilmek için Hepatit B virüsüne ihtiyaç duyar. Bu nedenle bir kişide hepatit D hastalığı gelişebilmesi için o kişinin zaten hepatit B hastası veya taşıyıcısı olması gerekir. Yani Hepatit B hastası değilseniz delta hepatitit kapamazsınız.

Hepatit B hastası olmayan yada taşıyıcısı olmayan bir kişide Hepatit D olmaz mı ?

Olmaz. Ancak her iki virüs aynı anda bulaşabilir. İki hastalık aynı anda gelişebilir.

Hepatit D hastalığı nasıl bulaşır?

Hepatit D virüsü ( HDV) aynı hepatit B ve C gibi kan ve vücut sıvıları ile bulaşır.

Korunmasız cinsel ilişki, şüpheli cinsel temas, dövme, manikür pedikür, vücut deldirme, temiz olmayan aletler ile yapılan diş ve cerrahi müdahaleler gibi yollarla bulaşır. Anneden bebeğe geçiş olabilir. delta hepatitin kuluçka süresi 15 – 45 gün arasında değişir. Yaklaşık olarak hepatit B hastalarının % 5 inde hepatit D vardır.

Hepatit D hastalığı hepatit B hastalığını nasıl etkiler?

Delta enfeksiyonu hepatit B hastalığının gidişini hızlandırır ve kötü yönde etkiler.

Hepatit D virüsü çoğalmak için hepatit B virüsüne ihtiyaç duyduğundan beraberce karaciğer yetmezliğine, siroza ve karaciğer kanserine gidişi hızlandırırlar. Hepatit B hastalarında siroz riskini 2 – 3 kat arttırır.

Hepatit D hastalığının belirtileri nelerdir?

Hastalık sarılık, idrarda koyulaşma, karaciğer enzimlerinde yükselme, halsizlik şikayetleri ile akut hepatit gibi yada kronik hepatit akut alevlenmesi şeklinde ortaya çıkar. Hepatit B hastası olduğu bilinen bir hastada aniden ortaya çıkan sarılık karaciğer değerlerinde bozulma, hastalığın hızla kötüye girmesi hepatit D yi düşündürür.

Hepatit D teşhisi nasıl konur ?

Hepatit D düşünülen hastalarda – anti Delta antikor bakılır ( anti hdv ). Anti HDV pozitifliği hepatit D teşhisi koydurur. Erken dönemde antikor negatif bulunabilir bu durumda HDV RNA PCR bakılmalıdır. HDV RNA PCR ilk pozitif olan testtir ve erken dönemde pozitif olarak hastalığı gösterir.

Hepatit D hastalığının tedavisi var mı?

Evet. Hepatit D hastalığının tedavisinde interferon ve antiviraller kullanılmaktadır . Tedaviye mümkün olduğunca erken başlanmalıdır. Tedavi sonrasında hastaların yaklaşık yarısında görülen nüks önemli bir sorundur.

Hepatit D hastalığı siroza veya karaciğer kanserine yol açarmı ?

Evet. Hepatit D si olan hepatit B hastalarının % 70 i siroz ile sonuçlanmaktadır ve bu hastaların yaklaşık % 15’inde siroz ilk 1-2 yılda ortaya çıkmaktadır. Hepatit D hastalarında karaciğer kanseri riski de yüksektir.

Hepatit D hastalığından korunmak için ne yapılmalıdır?

Hepatit D den korunmanın en önemli yolu hepatit B den korunmaktır. Hepatit B hastası iseniz kan ve vücut salgılarından kendinizi korumanız gerekir. Hepatit D aynı hepatit B ve C gibi kan ve vücut salgıları ile bulaşır. Korunmak için korunmasız cinsel ilişkide bulunmamak, kondom kullanmak, Dövme, vücut deldirme gibi işlemleri uygun hijyenik şartlar altında yaptırmak, Manikür pedikür gibi girişimler için kendi eşyanızı kullanmak, Sterilizasyonundan emin olmadığınız yerlerde diş ve cerrahi girişim yaptırmamak gerekir.

Referanslar:

Delta Agent (Hepatitis D). (2010). National Institutes of Health. Retrieved 1.

J u n e 2 6 , 2 0 1 2 , f r o m

http://www.meddean.luc.edu/lumen/MedEd/orfpath/virhepd.htm Hepatitis D. (2009). Centers for Disease Control and Prevention.Retrieved 2.

June 20, 2012, from http://www.cdc.gov/hepatitis/HDV/index.htm

Hepatitis D. (n.d.). The Children’s Hospital of Philadelphia.Retrieved June 3.

2 0 , 2 0 1 2 , f r o m

http://www.chop.edu/service/viral-hepatitis-clinical-care-program/hepatitis -d.html#diagnosis

Hepatitis D. (n.d.). World Health Organization.Retrieved June 20, 2012, 4.

f r o m

http://www.who.int/csr/disease/hepatitis/whocdscsrncs20011/en/index5.ht ml

Viral Hepatitis D. (n.d.). Loyola University Chicago.Retrieved June 20, 5.

2 0 1 2 , f r o m

http://www.meddean.luc.edu/lumen/MedEd/orfpath/virhepd.htm

KARACİĞER BİYOPSİSİ

Karaciğer biyopsisi nedir?

Karaciğer biyopsisi karaciğerden küçük bir parçanın alınıp mikroskopta incelenmesi ile hastalıkların karaciğere verdiği zararın tespit edilmesidir.

Karaciğer biyopsisi genellikle ince bir iğne yardımıyla deriden girilerek yapılır ancak çok nadir hallerde laparoskopi ile yada açık olarak da yapılması gerekebilir.

Karaciğer nedir?

Karaciğer vücudun en büyük organıdır. Vücudun birçok fonksiyonu karaciğer tarafından idare edilir.

• Kandan zehirli maddelerin, temizlenmesi,

• Mikroplara karşı savaşmak,

• Yenilen gıdaların sindirilmesi,

• Besin ve vitaminlerin saklanması,

• Enerji depolamak,

• Protein üretmek gibi temel görevler hep karaciğerin işidir.

Karaciğer Biyopsisi Ne zaman Yapılır?

Karaciğer biyopsisi kan testleri, ultrason, film ve diğer teşhis araçları ile karaciğerdeki hastalık teşhis edilemeyince yapılır. Genellikle kronik hepatit gibi karaciğere zarar veren hastalıkların ne derece zarar verdiklerini tespit etmek ve buna göre tedaviyi programlamak için yapılmaktadır.

Karaciğer Biyopsisi İçin Hazırlık Gerekir mi?

Evet karaciğer biyopsisinden en az 1 hafta önce doktorunuzun ilaçlarınızı kontrol etmesi ve birtakım ayarlamalar yapması gerekir. Bazı ilaçların karaciğer biyopsisi öncesi ve biyopsi sonrası bir süre kesilmesi gerekir. Özellikle kan pıhtılaşmasını bozan ilaçlar, sedatif ilaçlar kesilir. Karaciğer biyopsisi öncesi kısıtlanan veya

kesilen ilaçlar şunlardır:

• Aspirin, ibufen gibi ağrı kesiciler ve kan sulandırıcı ilaçlar,

• Steroid ilaçlar,

• Heparin ve benzeri kan sulandırıcılar,

• Tansiyon ilaçları,

• Diyabet ilaçları,

• Anti depresan ilaçlar,

• Antibiyotikler,

• Astım ilaçları,

• Diyet takviyesi amacıyla kullanılan ilaçlar.

Karaciğer biyopsisi öncesi bu ilaçların doktor tarafından dikkatle gözden geçirilip kesilmesi veya doz ayarlaması yapılması gereklidir.

Prosedür sırasında hastanın nefesini tutması istenecektir bu nedenle hastanın gelmeden önce nefes egzersizleri yapması ve nefesini 30 – 40 saniye tutmaya çalışması istenir.

Biyopsi öncesinde sabah kan alınıp kanama ve pıhtılaşma değerleri gözden geçirilir. Ağır karaciğer hastalığı olanlarda kanama problemi biyopsi sonrası kanama riskini arttırır. Bu durumda pıhtılaşma sağlayıcı ilaçlar yapılır.

Hastaların biyopsi öncesi ve sonrasında aç olmaları gereklidir. Biyopsi öncesi 8 saat açlık gerekir. Hastalara ağrı kesici ve anksiyete giderici sedatif ilaçlar verileceği için 12 saat boyunca araba kullanmaları sakıncalıdır, hastaların yalnız gelmemeleri ve dönüşlerini ayarlamaları gerekir. Prosedür süresince damar yolu açık tutulur ve gerekirse ilaçlar bu yoldan verilir.

Karaciğer Biyopsisi Nasıl Yapılır?

Karaciğer biyopsisi hastanede yada klinikte yapılabilir. İnce bir iğne ile karaciğere girilerek küçük bir parça alınır. En çok tercih edilen yöntem deriden girilerek iğne ile parçanın alınmasıdır. Bu işlen 20 – 40 saniye kadar sürer. Bu işlen sırasında hastanın nefesini tutması istenir. Girişim öncesinde

Ultrason veya Tomografi istenebilir.

• Hastaya sakinleştirici verilir,

• Hastaya pozisyon verilerek sol yanına yatırılır,

• Giriş yeri işaretlenir,

• Bölge iğne ile uyuşturulur,

• Biyopsi iğnesi ile karaciğere girilir ( bu sırada Ultrason kullanılabilir),

• Parça alınarak çıkılır,

• Bölgeye 5-10 dakika kompres yapılarak basılır,

• Hastaya pozisyon verilerek istirahat yatağına alınır,

• Hasta en az 4 – 6 saat kum torbası ile bası altında yatakta tutulur,

• Kontrol ultrasonu yapılarak kanama vb. komplikasyon varlığı araştırılır,

• Her şey normal ise hasta ayağa kaldırılır ve taburcu edilir.

Anestezinin etkisi 12 saat kadar sürer, bu süre içinde hasta bayılabilir, araba kullanmak, mutfak işleri gibi tehlikeli işler ile uğraşmak, tek başına yürümeye kalkışmak tehlikelidir. Biyopsi sonrası 2 gün istirahat etmek, spor yapmamak, ağır kaldırmamak gerekir. Biyopsi yerinde bir haftayı bulan hafif ağrı olabilir. Ağrı olursa parasetamol içeren, kanama değerlerini bozmayan hafif ağrı kesiciler kullanılabilir.

Biyopsi Sonucumu Ne Zaman Alırım?

Biyopsi materyali kısa sürede patoloji merkezine gönderilir, burada yapılan boyama ve özel teknikler ile karaciğerdeki harabiyet ve hastalığın durumu derecelendirilir. Biyopsi sonucu genellikle bir hafta içinde alınır.

Karaciğer Biyopsisinin Tehlikesi Nedir?

Karaciğer biyopsisinden sonra en sık görülen komplikasyon ağrıdır. Hastaların

%20 sinde biyopsi sonrası ağrı şikayeti olur ancak bunların neredeyse tamamı parasetamol ile geçer. Biyopsi yerinde kanama nadir görülen bir komplikasyon dur hastaların 500 de birinde görülür. iç organların zedelenmesi, enfeksiyon, karın iç zarının iltihabı çok nadir görülen yan etkileridir. Sol omuza vuran ağrı, karın ağrısı, yüksek ateş yada aşırı halsizlik durumunda doktorunuzu arayınız.

Karaciğer Biyopsisini SGK Karşılıyormu?

Evet karaciğer biyopsi girişimi SUT tarafından ödenmektedir.

Kısaca Karaciğer Biyopsisi

• Karaciğer hastalığının teşhisi veya derecelendirilmesi için iğne ile karaciğerden küçük parça alınmasıdır,

• Parça patolojide değerlendirilir, rapor bir haftada çıkar,

• En sık iğne ile ve hafif uyuşturularak yapılır,

• 20- 40 saniye süren bir işlemdir,

• SUT tarafından parası ödenir,

• Bir hafta önceden hazırlık gerekir bazı ilaçların kesilmesi gerekir, doktorunuza tüm ilaçlarınızı söyleyin,

• Biyopsiden önce nefes tutma egzersizi yapın,

• Hastaya ağrı kesici verilecek hasta tek başına dönemez, 12 saat araba kullanamaz, tehlikeli iş yapamaz, düşebilir, bayılabilir,

• Biyopsiden önce 8 saat aç olması gerekir,

• Biyopsiden sonra 4- 6 saat hastanede kalması gerekir,

• Bir iki gün ev istirahatı gereklidir,

• Biyopsi sonrası bir hafta ağır egzersiz, ağır kaldırma yapmayacak,

• Biyopsi yerinde bir hafta hafif ağrı olabilir parasetamol ile geçer,

• Şiddetli karın ağrısı, sol omuz ağrısı, ateş yada halsizlik olursa doktora başvurulacak.

Geçmiş olsun.

KRONİK HEPATİT

Kronik hepatit 6 aydan uzun süren karaciğer iltihabıdır. En büyük sebebi hepatit B hepatit C ve hepatit D dir. Karaciğer harabiyeti ileri düzeye varmadan hastanın şikayeti olmaz. Karaciğer yetmezliği sirozla ve karaciğer kanseri ile sonuçlanabilir. Siroz son dönem karaciğer yetmezliğidir.

Karaciğer fitre görevini yapamaz, karında sıvı birikir, beyin fonksiyonları bozulur, varisler oluşur, dalak şişer, karaciğer koması ve ölümle sonuçlanır.

Kronik hepatit hastalığı karaciğer biyopsisi ile teşhis edilir. Kronik hepatit tedavisinde antiviral ilaçlar kullanılır, son dönemde karaciğer nakli yapılabilir.

Kronik hepatit yıllar boyunca devam eden bir hastalıktır. Birçok hastada karaciğer iltihabı ve harabiyeti uzun yıllar hiçbir şikayete yol açmaz, hastalar günlük yaşamlarına devam ederler. Birçok hastada karaciğer yetmezliği şikayetleri başladıktan sonra tanı konmaktadır. Kronik hepatit ileri dönemlerde karaciğer yetmezliğine siroz ve karaciğer kanserine yol açar.

Viral Kronik Hepatitler

Hepatit C enfeksiyonu geçiren hastaların yaklaşık % 75 inde hastalık karaciğerde yerleşerek kronikleşir. Hastaların ancak % 25 i iyileşir.

Hepatit B enfeksiyonu geçiren hastaların ise % 20 sinde hastalık karaciğere yerleşerek kronikleşir.

Hepatit D virüsü sadece hepatit B enfeksiyonu var ise hastalık yapabilir ve kronikleşme şansını arttırır.

Hepatit A kronikleşmez, hepatit E immün sistemi bozuk olan hastalarda kronikleşebilir.

Hepatit virüslerinin neden bazı kişilerde kronikleşip diğerlerinde kronikleşmediği hakkında çok detaylı bir bilgiye sahip değiliz ancak çocukluk çağda geçirilen viral hepatitlerin daha çok kronikleştiği bilinmektedir, bu yüzden çocukluk çağda hepatit aşısı olmak kronik hepatitten korunmada önemlidir.

Kronik Hepatit ne şikayete yol açar?

Hastaların üçte ikisinde siroz gelişinceye kadar hiçbir şikayet olmaz. Kalan üçte birinde ise kronik hepatit akut alevlenmeleri şikayete yol açar. En sık görülen şikayetler :

• Halsizlik,

• Çabuk yorulma,

• Karın sağ üst kadranında hafif dolgunluk hissi ve ağrı,

• Hafif ateş tir.

İleri dönemlerde siroz şikayetleri ortaya çıkmaya başlar:

• Dalakta büyüme,

• Karında sıvı birikimi,

• Ciltte kılcal damarların belirmesi,

• Kıllarda dökülme,

• Avuç içlerinde kızarıklık,

• Beyin fonksiyonlarına bozulma,

• Uykuya meyil,

• Son dönemde karaciğer koması ortaya çıkar.

Birçok hastada kronik hepatitin siroza ilerlemesi on yılları bulur. Hepatit akut alevlenmeleri ile karaciğer dokusu giderek bozulur ve sonunda karaciğer yetmezliği siroz ve / veya karaciğer kanseri ile sonuçlanır.

Hepatit C hastalarının % 75 i kronikleşir. Bu hastaların % 15 ila 25 i siroz ve / veya karaciğer kanseri ndeniyle kaybedilir.

Hepatit B hastalarının % 20 sinde hastalık kronikleşir.

Hepatit B ile birlikte Hepatit D var ise bu oran % 70 e çıkar.

Akut alevlenmeler ile karaciğer sirozu gelişir bu hastalarda da siroz ve karaciğer kaneri riski yüksektir.

Kronik hepatit teşhisi nasıl konur?

6 aydan uzun süren karaciğer iltihabı varlığı kronik hepatit demektir. Laboratuar testleri ile gösterilen hepatit varlığı teşhis için yeterli değildir. Kronik hepatit teşhisi karaciğer biyopsisi ile konur.

Kronik Hepatit Laboratuar Testleri

Hepatit C için

• Anti HCV

• HCV RNA PCR Hepatit B için

• HBs Ag,

• Anti HBs

• Anti HBc IgG ,

• Anti HBc IgM,

• HBV DNA PCR,

Karaciğer fonksiyon testleri:

• SGOT,

• SGPT,

• GGT,

• LDH,

• ALP,

• Total protein,

• Albümin,

• PT,

bakılmalıdır. Karaciğer kanseri taraması için 6 ayda bir karaciğer ultrasonu ve kanda alfa feto protein (AFP) bakılmalıdır.

Kronik Hepatit Tedavisi

Kronik hepatit B ve kronik hepatit C tedavisi olan hastalıklardır. Tedaviden amaç hastalığın siroza ilerleyişinin durdurulmasıdır. İnterferon ve antiviral ilaçlar ile hastalığı durdurmak, karaciğer yetmezliği ve siroza ilerleyişini geciktirmek mümkündür. Son dönem karaciğer sirozunda karaciğer nakli denenebilir. Nakil yapılan karaciğer de de hepati B ve hepati C ortaya çıkmakta ancak ilaçlar ile yaşam kalitesi ve süresi uzatılabilmektedir.

Referanslar:

American Liver Foundation http://www.liverfoundation.org/

1.

Hepatitis B Foundation. http://www.hepb.org/

2.

Canadian Liver Foundation http://www.liver.ca/

3.

Health Canada http://www.hc-sc.gc.ca 4.

Baker CJ, Pickerling LK, Chilton L, et al. Advisory Committee on 5.

Immunization Practices. Recommended adult immunization schedule:

United States, 2011. Ann Intern Med. 2011;154(3):168-173.

Hepatitis B. American Liver Foundation website. Available at:

6.

http://www.liverfoundation.org/abouttheliver/info/hepatitisb/ . Updated February 17, 2012. Accessed October 15, 2012.

Hepatitis B. Centers for Disease Control and Prevention website.

7.

Available at: http://www.cdc.gov/hepatitis/HBV/ . Updated May 16, 2012.

Accessed October 15, 2012.

H e p a t i t i s B . E B S C O D y n a M e d w e b s i t e . A v a i l a b l e a t : 8.

http://www.ebscohost.com/dynamed . Updated September 28, 2012.

Accessed October 15, 2012.

Hepatitis delta. World Health Organization website. Available at:

9.

http://www.who.int/csr/disease/hepatitis/HepatitisD_whocdscsrncs2001_1.

pdf . Accessed October 15, 2012.

Immunization schedules. Centers for Disease Control and Prevention 10.

website. Available at: http://www.cdc.gov/vaccines/schedules/ . Updated May 31, 2012. Accessed October 15, 2012.

Sexually transmitted diseases. Centers for Disease Control and Prevention 11.

website. Available at: http://www.cdc.gov/std/default.htm . Updated August 31, 2012. Accessed October 15, 2012.

Vaccine information statement: hepatitis B vaccine. Centers for Disease 12.

C o n t r o l a n d P r e v e n t i o n w e b s i t e . A v a i l a b l e a t : http://www.cdc.gov/vaccines/pubs/vis/downloads/vis-hep-b.pdf . Updated February 2, 2012. Accessed October 15, 2012.

KARACİĞER KANSERİ

(Malignant Hepatoma; Hepatocellular Carcinoma; Primary Liver Cancer)

Karaciğer kanserlerinin en büyük sebeplerinden birisi kronik hepatitlerdir. Tedavi edilmeyen Kronik Hepatit B ve Kronik Hepatit C siroza ve karaciğer kanserine yol açabilir.

Karaciğer

Karaciğer sağ kaburga altında yer alan vücudumuzun en büyük organıdır.

Bağırsaklardan emilen tüm besinler karaciğerde işlenerek kullanılırlar. Karaciğer bir filtre gibi kandaki tüm zararlı maddeleri süzer ve atar. Karaciğer kanseri karaciğer hücrelerinin kontrol dışı çoğalmalarıdır.

Kanser hücrelerin kontrol dışı çoğalmaları demektir. Kontrol dışı çoğalan hücrelerin oluşturduğu kitleye tümör denir.

Kanserler kötü huylu tümörlerdir ve vücuda hızla yayılarak diğer hücrelerinde çalışmasını bozarlar.

Karaciğer kanseri neden olur:

Karaciğer kanserleri birçok sebebe bağlı olabilir en sık görülen sebeplerin başında kronik hepatitler yani kronik hepatit B ve kronik hepatit C gelmektedir.

Karaciğer kanseri risk faktörleri şunlardır:

Erkek cins, 40 yaş üstü,

Kronik Hepatit B veya Kronik Hepatit C, Siroz,

Aşırı alkol tüketimi, Kötü beslenme, Obezite,

Karaciğer Paraziter hastalıkları,

Hemakromatoz ( karaciğerde demir birikimi),

Metabolik hastalıklar ( Alfa 1 anti tripsin eksikliği ve Tirozinemi ), Bazı ilaç ve kimyasal maddeler

Aflatoksin: bakliyat ve baharatlarda üreyen bir küf zehiridir,

Arsenik, Vinil klörür, Thoryum Klorür, Karbon tetraklörür: Sanayi kimyasalları,

Hormonlar: Vücut geliştirme, Spor, Doping amacıyla kullanılan anabolik steroid ve testosteron türevleri

Kullanmak karaciğer kanser riskini arttıran önemli faktörlerdir.

Karaciğer kanseri belirtileri

Karaciğer kanserinin erken dönemlerinde pek şikayet olmaz, ileri dönemlerde şikayetler ortaya çıkmaya başlar. En sık görülen şikayetler:

İştah kaybı, Kilo kaybı, Ateş,

Halsizlik,

Çabuk yorulma, Karın ağrısı, Karında şişme, Bulantı,

İdrarda koyulaşma,

Ciltte ve gözlerde sarılık, Ciltte kaşıntı,

Sersemlik hali, Uykuya meyil,

Bu şikayetler karaciğer kanseri dışında birçok sebebe de bağlı olarak oluşabilir.

Karaciğer kanserine özgü şikayetler değildir.

Karaciğer kanseri teşhisi nasıl konur

Yukarıda yer alan şikayetler karaciğer kanseri araştırmasını gerektirir.

Laboratuar testleri teşhise yardımcı olur:

Kan testleri: Karaciğer fonksiyonlarını değerlendirmeye yarayan testlerdir.

SGOT, AST SGPT , ALT GGT,

LDH, ALP, Bilirubin, Albümin, Total Protein, PT,

Hepatit A, Hepatit B, Hepatit C testleri, Tümör markerları,

ANA, ASMA,

Bakır, serüloplazmin

Karaciğer ultrasonu, Bilgisayarlı Tomografi, Manyetik Rezonans görüntüleme, gerekirse anjiografi yapılarak karaciğer kanseri teşhisi doğrulanmaya çalışılır.

Kesin teşhis biyopsi ile konulur. Karaciğerde görülen bir lezyon var ise iğne biyopsisi ile alınan parçanın incelemesi kesin teşhis koydurur.

Karaciğer kanseri tedavisi

Karaciğer kanser teşhisi konduktan sonra evrelemesi yapılmalıdır. Evreleme karaciğer kanserinin ne derece yayıldığını gösterir. Karaciğer kanserinde kemoterapi, radyoterapi ve cerrahi tedavi yöntemleri denenir.

Cerrahi: tümöral bölgenin etraf doku ile birlikte çıkarılmasıdır. Çok nadir durumlarda böyle bir imkan ortaya çıkar. Karaciğer kanserleri genellikle teşhis edildikleri dönemde yaygın olurlar.

Kriyosurgery (kriyocerrahi): bir metal uç ile kanser dokusunun olduğu bölgenin dondurularak tedavisidir.

Etanol ablasyon (alkol ablasyon ): kanser dokusunun içine alkol enjekte

ederek tümör hücrelerinin öldürülmesidir,

Radyoterapi: radyasyon ile kanser hücrelerinin öldürülmesidir. Dışarıdan yada radyoaktif maddelerin yerleştirilmesi ile içeriden yapılabilir,

Radyofrekans ablasyon: bir metal uç ile tümör hücrelerinin yakılmasıdır, Kemoterapi: ilaçlar ile tümör hücrelerinin öldürülmeye çalışılmasıdır.

İlaçlar hap, iğne yada o bölgeye yerleştirilen bir kateterden verilebilir.

Biyolojik tedavi: vücut hücreleri tarafından yapılan ve kansere karşı mücadeleyi arttıran maddelerdir. Biyolojik cevap arttırıcılar (biological response modifier (BRM)) de denir.

Karaciğer kanserinden korunma

Karaciğer kanserinden korunmak için hepatit aşılarınızı olun, hepatitten korunun, cinsel yolla bulaşan hastalıklardan korunun, prezervatif kullanın, aşırı alkol kullanmayın, kimyasal maddeler ile çalışırken gerekli önlemi alın.

Çocuklarınızı hepatite karşı aşılatın.

Referanslar:

American Cancer Society http://www.cancer.org/

1.

American Liver Foundation http://www.liverfoundation.org/

2.

BC Cancer Agency http://www.bccancer.bc.ca/

3.

Canadian Cancer Society http://www.cancer.ca/

4.

All about liver cancer. American Cancer Society website. Available at:

5.

http://www.cancer.org/ . Accessed July 1, 2009.

Liver cancer. National Cancer Institute. National Institutes of Health 6.

(NIH) website. Available at: http://www.cancer.gov/ . Accessed July 1, 2009.

Salem, R, Lewandowski, RJ, Mulcahy, MF, et al. Radioembolization for 7.

hepatocellular carcinoma using Yttrium-90 microspheres: a comprehensive report of long-term outcomes. Gastroenterology.

2010;138:52.

SHARP: study of heart and renal protection. Clinical Trials.gove website.

8.

Available at: http://clinicaltrials.gov/ct2/show/NCT00125593 . Updated 2006. Accessed July 1, 2009.

3/19/2010 DynaMed Systematic Literature Surveillance DynaMed’s 9.

Systematic Literature Surveillance : Saunders D, Seidel D, Allison M,

Lyratzopoulos G. Systematic review: the association between obesity and hepatocellular carcinoma—epidemiologic evidence. Aliment Pharmacol Ther. 2010 Feb 18.

HEPATİT C TESTLERİ

Hepatit C virüs enfeksiyonunun laboratuar testleri:

* Anti HCV ve

* HCV RNA PCR dır.

Bu testler hepatit C hastası olup olmadığınızı, hepatit C taşıyıp taşımadığınızı, kronik hepatit C hastası olup olmadığınızı, hastalığı geçirip geçirmediğinizi gösterir. Hepatit C hastalığının basit laboratuar testi olan anti HCV testi hastalık kapıldıktan 1 ila 6 ay sonra pozitif olur. Bulaş şüphesi yüksek ise HCV RNA PCR testi yapılabilir. Bu test daha erken dönemde pozitif olarak hastalığın teşhis eder.

Hepatit C Enfeksiyonunun erken teşhisi neden önemlidir?

Akut hepatit C enfeksiyonunun tespiti erken dönemde tedavi imkanı ve hastalığın kronikleşmesini azaltma şansı verir. Akut dönemde yakalanan Hepati C vakaları 8-12 hafta kadar beklenir, eğer vücut yeterli cevap vermez ve virüsü temizleyemez ise ilaçlarla tedavi denenir. Akut Hepatit C nin erken teşhisi ile tedavisi kronikleşme şansını azalttığı için önemlidir.

Hiçbir şikayetim yokken neden Hepatit C testi yaptırıyım ?

Akut Hepatit C hastalığı kan ve vücut salgıları ile bulaşır. Şüpheli cinsel temas, manikür, pedikür, dövme, kulak ve vücut deldirme, kirli aletler ile yapılan diş ve cerrahi müdahaleler hastalığın kapılmasına yol açar. Akut hepatit C virüs enfeksiyonlarında hastaların % 90 ında hiçbir şikayet olmaz, bu nedenle hepatit kaptığınızdan şüphe ediyor iseniz Hepatit C testi yaptırın.

Anti HCV negatif fakat hepatit C kaptığımdan şüphe ediyorum ne yapmalıyım ?

Hepatit C testlerinden Anti HCV tarama testidir, ancak virüs kapıldıktan aylar sonra pozitif olur. Hastalıktan şüphe ediliyor ise HCV RNA PCR testi bakılmalıdır.

Hepatit C virüs ( HCV) enfeksiyonlarında ilk pozitif olan test HCV RNA PCR testidir ve ilk birkaç hafta içinde pozitif olur.

Sadece Hepatit C testi yaptırsam yeterlimi ?

Hayır şüpheli cinsel temas, dövme, manikür, pedikür, vücut deldirme , kirli diş ve cerrahi müdahalelerle kan ve vücut sıvıları yoluyla bulaşabilecek bütün enfeksiyonlar kapılabilir. Bu durumda en tehlikeli hastalıklar taranmalıdır. Bu hastalıklar içinde en önemlileri Hepatit B, Hepatit C ve HİV dir. Böyle bir durumda şu testlerin yapılması önerilir:

Anti HCV, HBs Ag, Anti HBs, Anti HBc IgG, Anti HBc IgM, Anti HİV 1+2

Unutulmamalıdırki bu testler erken dönemde negatif çıkabilir. Testlerin negatif çıktığı durumlarda test tekrarı ve bir enfeksiyon hastalıkları uzmanına danışmak gerekir.

HEPATİT B TESTLERİ

Hepatit B Virüs Testleri: Hepatit serolojisi, Hepatit markırları

Hepatit B virüs enfeksiyonu insandan insana kan, semen, vücut salgıları ile kolay bulaşan yaygın görülen ve ülkemizde giderek artan bir enfeksiyondur. Hepatit B enfeksiyonunun teşhisinde birçok laboratuar testleri kullanılır. Testlerin daha iyi anlaşılması için şu kelimelerin anlamlarına bir bakalım:

Seroloji: Hepatit virüslerinin ve bunlara karşı oluşan antikorların tespit yöntemine serolojik inceleme denir.

Markır ( marker ): Serolojik incelemeler sırasında virüslerin incelenen parçalarına markır denir.

Antijen: Vücudun bağışıklık sistemi tarafından yabancı kabul edilen ve kendisine karşı savaş açılan mikrop parçası.

Antikor: Antijenin ortadan kaldırılması için bağışıklık sistemi tarafından yapılmış silah.

Hepatit B laboratuar testleri virüse ait olan birçok antijen ve antikorun aranmasından oluşur. Bu serolojik testlere markır da denir. Hepatit markırları hastalığının durumu hakkında detaylı bilgi verir.

Hepatit B testleri nelerdir?

Hepatit B virüs testleri virüsün proteinleri ve bunlara karşı oluşan antikorlardan ibarettir. Bu testlere hepatit markırı yada hepatit serolojisi de denir.

• HBs-Ag,

• Anti-HBs,

• Anti-HBc IgG,

• Anti-HBc IgM en sık istenen hepatit testleridir.

Hepatit markırlarının anlamı nedir?

HBsAg: Hepatit B virüsü (HB) yüzey (s) antijeni (Ag) dir. Yani hepatit b virüsünün yüzeyinde yer alan bir protein, bir yapı taşıdır. Eğer virüs karaciğerde çoğalıyor ise bu proteinden yapması gerekir. Akut ve kronik hepatit sırasında HBsAg pozitif bulunur. HBsAg nin pozitif olması bu hastanın kanında hepatit virüsü olduğunu ve bulaştırıcı olduğunu gösterir. HBsAg hepatit aşısı yapmak için de kullanılır.

Normal insan bağışıklık sistemi virüsü ortadan kaldırmak için HBsAg karşı antikor üretir. Antikor oluşup oluşmadığı Anti-HBs testi ile anlaşılır.

Anti-HBs: Hepatit B yüzey antikoru. Bağışıklık sisteminin Virüsü ortadan kaldırmak amacıyla ürettiği silahtır. Anti-HBs testinin pozitif olması bağışıklık sisteminin çalışmaya başladığını ve virüsü temizlemeye başladığını gösterir. Anti- HBs pozitifliği aynı zamanda aşının da tuttuğunu gösterir. Bu antikorun erken dönemde yapılanı Anti-HBs IgM hepatit B hastalığının erken dönemde olduğunu veya 6 ay içinde geçirildiğini gösterir. Geç antikorlar yani Anti-HBs IgG pozitifliği geçirilmiş hepatit B de ve kronik hepatit de pozitif olur.

Anti-HBc: Hepatit B virüsü kor antikorudur. Yani virüsün içinde yer alan önemli bir proteine karşı gelişen antikordur. Akut hepatit geçiren hastalarda pozitif olur ve hayat boyu pozitif devam eder. Anti-HBc pozitifliği hastanın geçmiş bir zamanda hepatit b hastalığını geçirdiğini gösterir. Anti-HBc pozitifliği aşı ile olmaz.

Anti-HBc IgM: hepatit B kor antijenine karşı yeni yapılmış IgM türü antikor varlığını gösterir. Anti-HBc IgM pozitifliği akut veya son 6 ay içinde geçirilmiş enfeksiyonu gösterir.

Hepatit markırları aşağıdaki sorulara cevap vermek için istenir

• Hasta akut hepatit b hastası mı?

• Hasta hepatit B hastalığını geçirmiş mi?,

• Hasta hepatit B hastalığına karşı aşılımı,

• Hasta hepatit B taşıyıcısı mı?

Hepatit B testleri ne ifade ediyor?

MARKIR SONUÇ ANLAMI

HBsAg Negatif

Hepatit B geçirmemiş ve hastalığa karşı bir bağışıklığı yok.

Anti-HBc Negatif Anti-HBs Negatif HBs Ag Negatif

Hastalığı geçirmiş ve doğal bağışıklığı Anti-HBc Pozitif var.

Anti-HBs Pozitif HBs Ag Negatif

Aşıdan dolayı bağışıklığı var korunuyor.

Anti-HBc Negatif Anti-HBs Pozitif

HBsAg Pozitif

Akut hepatit B enfeksiyonu.

Anti-HBc Pozitif Anti-HBc

IgM

Pozitif

Anti-HBs Negatif HBsAg Pozitif

Kronik hepatit B enfeksiyonu Anti-HBc Pozitif

Anti-HBc IgM

Negatif

Anti-HBs Negatif

Anti-HBc Negatif 1- İyileşme döneminde akut enfeksiyon

2- Anti HBc yanlış pozitif olabilir tekrarı uygundur,

3- Kronik enfeksiyon, olabilir.

4- İleri tetkik gerek.

HBsAg Pozitif Anti-HBs Negatif

HBV DNA PCR testi nedir neden istenir?

PCR testi kanda virüsün varlığını çeşidini ve miktarını gösteren testtir. Virüsün parçası yada antikoru değil direk olarak kendisinin gösteren çok önemli bir testtir.

HBV DNA PCR testi vücudumuzda virüs var ise erken dönemde pozitif olan bir

testtir.

Hepatit B testleri ne zaman pozitif olur?

Serolojik testler hastalık kapıldıktan 3 ila 6 ay sonra testler pozitif olur. HBV DNA PCR testi ise hastalık kapıldıktan birkaç hafta sonra pozitif olmaya başlar.

Hastalık kaptığımdan şüpheleniyorum ancak testler negatif ne yapmalıyım?

Hepatit B testlerinin pozitif olması aylar alabilir. Hastalık kaptığınızdan şüpheleniyorsanız ve bağışıklığınız yoksa en kısa zamanda aşı ve immün globülin ile hayat boyu korunma sağlanabilir. HBV DNA PCR testi en erken pozitif olan testtir.Erken dönemde hepatit teşhisi koyduran test var mı?

HBV DNA PCR testi haftalar içinde pozitif olur ve akut hepatit B teşhisi koymamızı sağlar.

Hepatit B nin erken dönemde teşhis edilmesini önemi nedir?

Hastalık bulaştı ve erken dönemde aşı ve immün globülin ile korunma sağlanamadı ise anti viral ilaçlar ile hepatit B virüsün tedavisi ve kronikleşmesinin azaltılması mümkündür. Bu nedenle akut Hepatit B nin erken dönemde teşhis ve tedavisi önemlidir.

Şüpheli durumlarda sadece hepatit B testi yaptırsam yeterlimi?

Hayır, şüpheli durumlarda kan yoluyla bulaşabilecek en tehlikeli hastalıkların taranması gerekir. Bu durumda Hepatit B , Hepatit C ve HİV taraması yapılması erken dönemde teşhis ve tedavilerinin yapılması gerekir. Şüpheli durumlarda aşağıdaki testlerin yapılması önerilir:

• HBsAg,

• Anti-HBs,

• Anti-HBc IgG,

• Anti-HBc IgM,

• Anti-HCV,

• Anti-HİV testleri yapılmalıdır.

Ancak bu testlerin pozitif olması zaman alacaktır. Test sonuçları negatif ise tekrarlanmalı ve bir enfeksiyon hastalıkları uzmanına danışılmalıdır.

HEPATİT B AŞISI

HEPATİT B AŞISI

Hepatit B aşısı bilinen en etkili aşılardan biridir. Hepati B aşısı inaktif ölü bir aşıdır, aşı içinde hastalık yapacak virus bulunmaz. Hepatit B aşısı 3 doz halinde yapılmalıdır. Aşı her yaşta yapılabilir. Hepatit B aşısı çocuk aşı programı içinde yer almaktadır.

Hepatit aşısı olmamış çocuklar ve erişkinlere Hepatit B aşısı 3 doz olarak yapılmalıdır. İlk dozu takiben ikinci doz 2 ay sonra 3. doz ise ilk dozu takiben en az 4 ay sonra yapılmalıdır.

HEPATİT B AŞISI KİMLERE YAPILIR?

Ülkemizde bütün çocukların doğumdan itibaren Hepatit B aşısı olması önerilmektedir. Hepatit aşısı olmamış çocukların ve erişkinlerin ise en kısa zamanda aşı olmaları önerilmektedir. Hepatit B bebek ve çocukluk çağda geçirilirse hastalık % 90 oranında kronikleşir. Hepatit B cinsel temas yoluyla kolay bulaşan bir hastalıktır, şüpheli cinsel temas sonrası hepatit B aşısı koruyucudur.

HEPATİT B RİSKİ OLAN KİŞİLER

Hepatit B hastalarının aile bireyleri ve aynı evi paylaşanlar,

Sağlık personeli özellikle kan ve kan ürünleri ile sürekli temas eden

kişiler,

Bakım ve huzur evinde kalanlar ve burada çalışan personel, Diyaliz hastaları,

Kan ve kan ürünü alması gereken kişiler, Birden fazla kişiyle cinsel teması olanlar,

Hepatit B’ nin yoğun görüldüğü ülkelere seyahat edenler.

HEPATİT B AŞISININ YAN ETKİLERİ

Hepati B aşısı bilinen en güvenilir aşılardan dır. Nadiren aşı yerinde ağrı ya da hafif ateş olabilir. Ciddi reaksiyon çok nadirdir.

HEPATİT B AŞISI KİME YAPILMAZ?

Ciddi hastalıklar sırasında aşı yapılmaz, ateşi olan hastalara aşı yapılmaz, iyileşinceye kadar beklenir. Ayrıca ilk aşıda ciddi allerjik reaksiyonlar gelişen kişilere diğer aşılar yapılmaz. Aluminyuma karşı şiddetli allerjisi olanlara aşı yapılmaz. Hepati B aşısına karşı ciddi allerjik reaksiyon çok nadirdir, milyonda bir görülür.

Hepatit B aşısı en etkili aşılardandır 3 doz uygulandıktan sonra çocukların % 95 inde erişkinlerin % 90 ında kalıcı korunma sağlar.

HEPATİT B AŞISINDAN SONRA TEST YAPILMALIMI?

Özellikler erişkinlerde 3 doz aşı olmaya rağmen aşı tutmayabilir. Erişkinler son aşıdan 1 ay sonra test ile kontrol edilmeli aşı tutmadıysa başka bir aşı programına alınmalıdır. Çocuklar ve bebekler için aşının tutmasına bakılmaz. Ancak hepatitli anneden doğan bebeklerde aşının tutup tutmadığına bakılmalıdır. İmmun sistemi normal olan kişilerde aşı birkez tutmuşsa daha sonra tekrar aşı yapmaya gerek yoktur.

TEST YAPMADAN AŞI OLUNURMU?

Çocuklar ve bebekler için Hepatit B geçirip geçirmediğine bakılmaksızın aşı programına alınırlar. Erişkinlerin ise Hepatit aşısı olmadan önce geçiririp geçirmediğine bakmak, test yapmak gerekir. Eğer kişi daha önce Hepatit geçirmiş

ve bağışıklık oluşmuşsa aşıdan çok fayda görmez, zararda görmez.

GEBEDE HEPATİT VARSA

Annede Hepatit B varsa ilk aşı doğumu takiben 12 saat içinde yapılmalıdır.

Beraberinde Hepatit B immunglobulin de yapılmasında fayda vardır. İkinci aşı bebek 1-2 aylıkken, üçüncü aşı bebek altı aylıkken yapılır. Diğer bebeklere ise ilk aşı doğumu takiben iki ay içinde yapılır, ikinci aşı bebek 1-4 aylıkken yapılır, üçüncü aşı 6-18 ay arasında yapılır. İdeal olarak doğar doğmaz aşı programına almaktır.

HEPATİT NEDİR?

Hepatit karaciğerin iltihabi hastalığıdır. Birçok bakteri ve virüslerle oluşabilirse de en sık ve en tehlikeli olanları viral hepatit virüsleri denilen A, B, C, D ve E virüsleri ile olanlarıdır. Bunlara viral hepatitler denir, karaciğerde ağır hasar ve harabiyet yapabilir, kronik enfeksiyona yol açabilirler. Kronikleşme tehlikeleri ve yaygınlıkları nedeni ile en önemlileri Hepatit B ve Hepatit C dir.

Hepatit tüm dünyada giderek artmaktadır. Hepatitler siroz ve karaciğer kanserinin en önemli sebebidir. Kan testleriyle kolayca teşhis edilebilmesine rağmen birçok insan Hepatit hastası olduğunu bilmeden yaşamakta ve hastalığı yakınlarına bulaştırmaktadır.

Dünyada 2 milyar kişinin Hepatit B virüsü ile enfekte olduğu, 350 milyondan daha fazla kişide ise hastalığın kronikleştiği tahmin edilmektedir, yaklaşık 180 milyon kişinin Hepatit C virüsü ile enfekte olduğu, siroz ve kanser riski ile karşı karşıya kalan 130 milyon kişide de hastalığın kronikleştiği tahmin edilmektedir. Her yıl 3-4 milyon yeni hepatit C hastası ortaya çıkmakta ve bu hastaların %70 inde hastalık kronikleşmektedir.

Ülkemizde yaklaşık 600 bin kronik hepatit C hastası ve 3 ila 4 milyona yakın kronik hepatit B hastası olduğu tahmin edilmektedir. Kronik hepatit hastaları on yıllar boyunca hiçbir şikayetleri olmadan hayatlarına devam ederler. Kronik

hepatit hastalarının yaklaşık % 75 i hastalığından habersiz yaşamaktadır. Bu kişiler hastalıklarını kan verirken, Chekup taramaları yada evlilik, ehliyet, iş başvurusu gibi zorunlu tıbbi tahliller sırasında fark etmektedirler.

Kronik Hepatit Tedavi Edilmezse Ne Olur ?

Kronik Hepatitler ölümcül olabilen ağır karaciğer yetersizliğine, karaciğer sirozuna ve karaciğer kanserine dönüşme riski taşır. Bu yüzden kronik hastalığın tedavisi ve doktor kontrolü büyük önem taşımaktadır. Hepatit tehlikeli sonuçlara yol açabilen önemli bir hastalıktır. Karaciğer nakillerinin en büyük sebebi kronik hepatitlerdir. Hepatit tedavisi olan bir hastalıktır.