ŞEN TÜRKÜLER TOPLULU
-GUNUN KURUCUSU
N e c a t i B a s a r a
Bir zamanlar İstanbul radyosunda bir türkü topluluğu vardı: «Şen Türküler Kümesi»... Bu kümeyi Tokatlı Necati Başaıa idare ] ederdi. Kavalının tatlı nağmelerini halâ unutamadığımız değerli halk ]
sanatçısıyla konuştuk. Bakalım neler dedi:
— K a v a l ç a lm ıy a n e z a m a n b aşla d ın ız ? — E fe n d im b ir te sa d ü f D ede m in ç o b a n ın ın b a n a e r ik te n y a p ılm ış b ir k a v a l istem e si b e n im de e r ik d iy e ald ığ ım k a v a lı v b eğ e n m e y ip b a n a k a l m a sı ü z e rin e z â te n b a b a m ş â i r Ö m er İh y a d a n rn ü n ie k iî s a n a t d u y g u m u n inkişafım a b ir âm il o lm u ştu r.
S
— B u ça ld ığ ın ız k a v a lı ç o b a n la r ç a la r. Siz k i k ü ltü r lü b ir şa h ıs b u n u ç a lm a k n e r e d e n a k lın ız a geldi?0
— H e rh a ld e k ö y d e b ir ç o b a n ın sen e s k id e n ç o b a n lık e ttin m i? d e d iğ i g ib i siz de ç o b a n lık e ttiğ im i m i sa n ıy o r su n u z. Y alnız k o y u n la rı ve k a v a lım d a n b a ş k a şe y e a k lı e rm e y e n b ir ço b a n k a lsa y d ım d a c e m iy e t h a y a tın ın e n tr ik a la rın ın ıs tıra b ın ı d u y m a sa y - dım . Ş' — B ir y a ra n ız a d o k u n d u m g a lib a N ec ati bey . (ÎT — H em de nasıl.
fi
— O ... B u çok e n te re s a n b ir k o n u . A n la tın d a e f k â ra arz ed elim .i
— A rz e tm e k le n e tic e y i d e ğ iş tirir m i z a n n e d iy o rsu n u z. 949 d a İs ta n b u l ra d y o su aç ıld ığ ın d a ilk ra d y o m ü d ü rü H a şa n R e fik E rtu ğ b e n i a n lam ış, h a lk m u sik isi b ö lü m ü n ü b a n a b ıra k m ış tı. B ir h a f ta so n ra ne o ld u ise o ld u A v n i Ö zbenliye v e rild i. O z â te n m ü d ü r b ey le g ö r ü ş tü k te n son r a şu s a tır la r ı k a ra la d ım :A vninin A ııkarada ü n lü dayı sı varm ış İsterse b ir m em uru gık dem e den kovarm ış Sözünün gelişinden b u m ân a
yı çıkardım A dam ın biri düşm üş dem iş «am an v ay ardım » Y arabbi bu vatanda tezgünde işe adam Sistem i k u ru lsu n te k canım
al vesselâm
fİ-
— İk in c i d e fa n iy e ç ık a rıld ın ız ? S iz in k a v a llı şen t ü r k ü le r k ü m e si çok n eşeliy d i. Ç ok d a se v iliy o rd u . S izin ç ı k a rılm a n ız d a h e rh a ld e m ü h im b ir se b ep o la ca k . S ö y le y in y a zalim . 6 — V a lla h i hiç b ir m a k u l se b e p y o k tu r. S ırf b e n i s e v m e d ik le rin d e n .‘
S — N asıl o lu r?jhÇ
— M eselâ b a ş ta M e s'u t C em il B ey, 942 d e A n k a ra d a ra d y o y a g irm e im tih a n la r ın ı k a z a n d ığ ım z a m a n M e s'u t C e m il ra d y o n u n k ıy m e tli b ir s a n a t e le m a n ı id i. K o ro s u n u ç a lış tırıy o r, H a lk tü r k ü le r i ö ğ re tiy o r, e tliy e s ü tlü y e k a r ış m ıy o r, h e rk e s ta r a f ın d a n s e v iliy o r ve ta k d ir e d iliy o rd u . B u ta k d ir k e n d is in i alıp r a d yo m ü d ü rlü ğ ü n e y ü k s e ltti. N asıl o la ca k ? Benimı p ro g ra m la rım c a n lı v e biraz. d a m iz a h a k a ç a r. H a lb u k i o ta r ih î m e la n k o lik m u sik i dev-ı r in in m a h s u lü d ü r. H â lâ (Ten-ı n i)le rle b u m e m le k e ti uyut-, m a a ğ la tm a y o lu n a yor. H iç u n u tm a m sev k ed i -İs ta n b u l ra d y o s u n a m ü d ü r o ld u ğ u za-( m a n i'ik p ro g ra m ım ı h cp la lıc ıı z ıp la iıc ı tü r k ü le rd e n y apm ış-j tim . E m isy o n a ik i d a k ik a ka-j la y a z ılı p ro g ra m ım d a yedii T ü rk ü d e n d ö rd ü n ü lnrm ızsj k a le m le ç ize re k ç ık a rm ış ol d u ğ u n u h a y r e tle g ö rd ü m . Ol z a m a n a n la d ım k i m u sik iy i o, b a ş k a y ö n d e n b e n b a ş k a yön j d e n d ü şü n ü y o ru z . V e anlaş-j m a m ız a d a im k â n y o k . < D em e k b u k a v a l veöyle!
sa z la r n o ta ile ça lın ıy o r m i?
0
— K a v a lı a n c a k çalanları y aln ız b ir o k ta v ses çıkarm ak, s u re tiy le m a h d u d m ak am lar, ç a la b ilir. K a v a la n o ta y ı ilk] d e fa b e n ta tb ik e ttim . Ş u altı' d e lik te n on y e d i tâ n e ta m ses ç ık a r. V e h e r m a k a m çalınır, M e to d u n u d a y a z d ım am m a, ta tb ik i k o la y d e ğ ild ir. Zâteı saz n e k a d a r b a s it o lu rs a ça-' lın m a sı o k a d a r g ü ç tü r. Şimdiı b u z a h m e te k a tla n a b ile c e k fe-ı r a g a ili gen ç g ö rem iy o ru m G e liy o rla r, ü ç b eş h a f ta geçti] m i c a y ıy o rla r. H a k la rı d a yok] değil.*0
— K aç se n e d ir m u sik i ile, m e şg u lsü n ü z ? K ü m e n iz i kaç se n e d ir ç a lış tırıy o rs u n u z ?# — V a lla h i k e n d im i b ild i-1 ğ im z a m a n ev im iz i m u sik i i-ı le y u ğ ru lm u ş b u ld u m . Ablam! a ğ a b e y le rim ç a la r söylerdi.! B ir de g ram o fo n u m u z vardı, Ş öyle b ö y le otuz b eş s e n e d ir m u sik i ile m e şg u lü m .
0
— Y aln ız h a lk m usikisi! ü z e rin d e m i çalışixnız?0
— İlk sazım k a v a ld ır. On] ik i y a ş ım d a T o k a tta Binbaşı-] zad e C e lâ l E rm a n 'ın açtığ ı m u sik i y u r d u n a g ird im . Yedii se n e n o ta ile u d ça ld ım . 331 d e İ s la n b u la g elin ce d ö rt se-] n e N ey z en İh s a n B e y d en n e y 1 d e rs i a la r a k F a h r i K o p u z 'u n D â r ü tla a ilim in d e fa sıl geçtim 944 se n e sin d e e s k i E m in ö n ü H a lk e v in d e e d e b iy a t k o lu b a ş k a n ı T a rık Z a fe r Tuna-] y a n 'm te ş v ik iy le ilk Ş en Tür-ı k ü le r k ü m e sin i te ş k il etlim .! V e o ta r ih te n b e ri h iç fasıl: v e rm e d e n ç a lışıy o r, istidadı] o la n g e n ç le re g e re k k lâ sik v e g e re k se h a lk tü r k ü le r in i tek-ı n îk e s a sla rı d a ire sin d e öğrel-ı m eleteyim .0r
— R a d y o d a çalışm adığı-] n iz a g ö re b u k a d a r g a y re t ne den ?0
— C a n ım e fe n d im b u d, s o r u lu r m u? B u b e n im d ü n y a d a y e g â n e ze v k im , aşkım..] H em b iliy o rsu n u z se n ele rc e ra d y o d a âşık T o k a ilı diye:N c
U
B ş/■?! »
(3aş tarafı 6 ncıda) d u y d u ğ u n u z isim b e n im m a h - la. im d ir.  şık T o k a tlı a ş k ın d a n ö len e k a d a r b ir şey k a y - b e im iy e c e k b ö y le ce ç a lış a c a k tır. B an a k o ca m a n d a y ım d a fcöy.e dedi. Ç a lışm ası se n d e n v srrn e s b e n d e n . Y a rın gel b ir h a tâ olm uş se n in y e rin r a d y o d u r d c n ik n iyeceği 11e m alûm . H ;m o lm a sa b ile h a lk bizi se- v y ;r arıy o r. K o n serle re , g e c e le re d a v e t e d iy o r. P lâ k y a p ıy o ru z. F ilm le re g iriy o ru z . G eçen sene K a rd e ş k u rş u n u . Ser: b e t e film le r r.d e g ö r ü n d ü k , çald k. g ü ld ü k , o y n ad ık , H 'm ş a rr d a n p a k la n d ı h em p •/ y a ğ la r d ı. A sıl iştih a m ı b e n im h a y a tım ı k a rlk a tiirlz e e d a n M u rad T ok ta ra fın d a n  vh T o k a tlı K ır ık k a v a l f il m in e sa k lıy o ru m . G özü k ö r olsun p a ra n ın ,, y o k s a b u yaz ç e v ire c e k tik . In ş a a lla h o d a •olacak. P e-ygattıb'riK îiz ne d e m iş: M en sa b e re Z aier. P — R a d y o sizin g ö rü ş ü n ü z le ne g ib i yol ta k ip e t m eli? P — F vvolâ ra d y o d a n b a ş k a İliç b ir eğlen ce v as ta sı o lm a y an k ö y lü m ü z ü n a rz u s u n a cev ap v e re c e k p r o g ra m la r ın a g en iş y e r v e rm e lid ir. Ç ü n k ü h u h ü k ü m e t o n la rın İrade iyle b a ş a g e tirilm iş tir. B u g ü n k ö y lü n ü n a n la m a y ıp sev m ed iğ i ra d y o la rd a e n çok ç a lm a n a la fra n g a ve k lâ sik a ğ ır k a s v e t i m u sik iy e çeşitli k o ro la rla g en iş y e r v e rild iğ i h a le d h a lk ın e n çok b e ğ e n d i ği se v d iğ i a n la d ığ ı h a lk m u sik isi cılız m o n o to n sistem le te k ad a m ın eline, te rk e d ilm iş tir. H a lb u k i H a lk m u sik isin i çe şitli k o ro la r so lo lar o lm a lı y â n i k lâ sik to p lu lu k la r y e r i n i H a lk tü r k ü le r i to p lu lu k la r ın a to rk e tm e li. Ç ü n k ü b u m e m le k e tin y ü z d e se k sen i k ö y lü d ü r. B ir s a b a h g a z e te sin in aç tığ ı a n k e te g elen r e v a ç ia rd a y ü zd e a ltm ış sekizi ra d y o n e ş riy a tın ı b eğ e n m e - d 'k le r i. te z a h ü r e tm iş i r. H a l b u k i b u n u y a z a n la r eli k a le m tu ta n z ü m re d ir. B u a n k e t b ir de k ö y le rd e y ap ılsa y ü z d e b ir re y d a h i a lın a c a ğ ın d a n şü p h e liy im .
İstanbul Şehir Üniversitesi Kütüphanesi Taha Toros Arşivi
