İNSANLAR,YERLER VE ÇEVRELER İNSAN VE GÖÇ

Ekonomik

Ulaşım olanakları Tarım alanlarının miras yoluyla

bölünmesi

Gelir dağılımının dengesizliği

Eğitim Sağlık

Göç; dini, iktisadi, siyasi, sosyal ve diğer sebeplerden dolayı insan topluluklarının hayatlarının tamamını veya bir bölümünü geçirmek üzere bir yerden, bir başkasına yerleşmek suretiyle yaptıkları coğrafi yer değiştirme hareketidir.

İNSAN VE GÖÇ

Ülkemizde Göçlerin Nedenleri

Sosyal Siyasi Doğal

İş imkanları

Eğlenme Dini inançlar Hızlı nüfus artışı

Heyelan(Toprak Kayması)

Sel

Erozyon Deprem Kuraklık Etnik baskı

Sınır değişikliği Savaşlar

Terör ve Şiddet Sığınma

Ülkemizde göçlerin geneli ekonomik ve sosyal nedenlerden kaynaklanmaktadır.

Ülkemizde iç göçler genelde doğudan batıya ve iç kesimlerden kıyıya doğru yapılmaktadır.

Göç Türleri

Gönüllü Göç

Sürekli Göç

İç Göç Dış Göç

1

2

3

4

Zorunlu Göç

Ne Kadar Göç Çeşidi Var!

Geçici Göç

Kırdan Kente Kentten Kıra

Kentten Kentte Kırdan Kıra

Oluşum Nedenlerine Göre:

Süresine Göre:

Mesafesine Göre:

Yapıldığı Yerin Özelliğine Göre:

22

İNSANLAR,YERLER VE ÇEVRELER

MEHMET TURAÇ HAYATIMIZ SOSYAL

Bilgi

Oluşum Nedenlerine Göre Göçler

A- Gönüllü Göç :

İnsanların bulundukları alanı kendi iradeleri ile terk etmeleridir.

B- Zorunlu Göç :

Gönüllü göçe neden olan çekici faktörler:

İnsanların içinde bulunduğu standartları yükseltme isteği Daha iyi eğitim alma isteği

Sağlık,alışveriş gibi sosyal hizmetlerden daha iyi yararlanma isteği Kişisel özgürlük ve inançları daha iyi yaşama isteği

Daha yüksek ücretli bir iş bulma isteği

İnsanların bulundukları yeri kendi iradeleri dışında terk etmeleridir.

Zorunlu göçe neden olan itici faktörler şunlardır:

Savaşlar

Doğal afetler

Sosyal hizmetlerin yetersizliği

Temel ihtiyaçların karşılanmasındaki zorluklar İşsizlik

Dini, siyasi ve etnik baskılar Güvenlik ihtiyacı

Süresine Göre Göçler

B- Mevsimlik (Geçici)Göç :

İnsanların tarım, hayvancılık ve turizm gibi faaliyetler nedeniyle yer değiştirmeleridir.

A- Sürekli Göç :

İnsanların siyasi, sosyal, ekonomik ve doğal nedenlerle bulundukları yeri sürekli terk etmeleridir.

Tarım İşçilerinin Göçü : Turizim Göçü :

Yayla Göçü :

Karadeniz'e fındık ve çay toplamaya giden tarım işçileri

Yaz aylarında hayvanlarını otlatmak için yaylalara çıkan çobanlar Adana'dan bir ailenin Antalya tatile gitmesi

Gönüllü olabileceği gibi zorunlu da olabilir.

Rize'nin Ulular köyünde yaşayan Tugay ve ailesinin yaşanan sel felaketi sonrası köyü terkedip

Rize merkeze

yerleşmesi.

Örnek Verelim

23

İNSANLAR,YERLER VE ÇEVRELER

MEHMET TURAÇ HAYATIMIZ SOSYAL

Kamu görevlilerinin(Polis,öğretmen vb.)atama yoluyla başka bir yere gidip yerleşmeleri.

Örnek Verelim :

Mesafesine Göre Göçler

A- İç Göç :

Herhangi bir ülkenin sınırları içinde oluşan göçlerdir. Bu yer değiştirme hareketi sırasında ülke nüfusunda herhangi bir değişme söz konusu değildir.

Genellikle iç göçlere bağlı olarak kent nüfusları artarken kırsal nüfus azalmaktadır.İç göçlerin en fazla görüleni kırsal alandan kentlere doğru olanıdır.

B- Dış Göç :

İç Göçün Nedenleri Ne olabilir?

Nüfus artışının oldukça fazla olması.

Tarım arazilerinin miras nedeniyle bölünmesi ve tarım arazilerinin küçülmesi.

Tarımda makinelerin kullanılması.Bu nedenden dolayı insan gücüne olan ihtiyacın azalması.

Eğitim,sağlık ve benzeri koşulların yetersizliği.

Geçim sıkıtısı nedeniyle yeni İş bulma arzusu..

Bir ülkeden başka bir ülkeye belli başlı bazı sebeplerden dolayı yapılan göçe denir.

Savaşlar

Doğal felaketler Sağlık

İşsizlik

Dini, siyasi ve etnik baskılar

Güvenlik ihtiyacı

Doğal afetlerin(sel,erozyon,heyelan ve deprem)etkisi.

Terör olayları,kan davaları ve savaşların yaşanması.

İç Göçün Sonuçları Ne olabilir?

Ülkemizde dengesiz bir nüfus dağılışı gerçekleşir.

Çarpık kentleşme meydana gelir.

Şehir nüfusu artar kır nüfusu giderek azalır.

Şehirlerde önemli oranda işsizlik yaşanır.

Belediye,eğitim,sağlık vb.hizmetlerinde zaman içerisinde aksama yaşanır.

Tarım alanları ekilmez ve boş kalır.

Göç edilen yerlerde çevre kirliliği,trafik yoğunluğu,ses ve gürültü,gecekondulaşma görülür.

Dış Göçün Nedenleri Ne olabilir?

Daha iyi yaşama arzusu

Eğitim

Dış Göç Çeşitleri

1-Beyin Göçü

2-Mübadele Göçü 3-Mülteci Göçü 4-İşgücü Göçü 5-Gönüllü Göç

İç göçler nedeniyle ülke nüfusu

değişmez.Ancak ülke nüfusunun bölgelere ya da illere göre dağılımı

değişebilir.

Bilgi

24

İNSANLAR,YERLER VE ÇEVRELER

MEHMET TURAÇ HAYATIMIZ SOSYAL

Çarpık kentleşme; şehirlerin herhangi bir denetim gücü olmadan ve plansız olarak rastgele ve her türlü planlamadan uzak bir biçimde büyümesidir.

Bilgi

1- Beyin Göçü :

Yetiştirilmesi için büyük kaynak gerektiren veya yetiştiği halde ilgisizlik ve olanaksızlık nedeniyle bilim insanı, hekim, mühendis gibi vasıflı insan gücünün daha gelişmiş bir ülkeye göç etmesi.

Örnek Verelim : II. Dünya Savaşı sırasında Alman bilim adamlarının ABD'ye göç etmesi.

Doktor Mehmet Ayaz'ın İngiltere'den kendisine iş teklifinde bulunulması üzerine bu ülkeye gitmeye karar vermesi.

2-Mübadele(Yer

değişimi) Göçü :

Bir antlaşmanın esaslarına dayanılarak yapılan ülke nüfuslarının karşılıklı olarak yer değişmesi ile oluşan göçlerdir.

Örnek Verelim : Kurtuluş Savaşı sonrası Yunanistan ile yapılan anlaşmalarla ülkemizde yaşayan Rumlar ile Yunanistan'daki Türkler arasında yer değiştirme göçleri yaşanmıştır.

3-Mülteci(İltica-

Sığınma) Göçü :

Savaş baskı veya zulümden kaçarak başka ülkelere yapılan sığınma göçleridir.

Örnek Verelim : 1991 yılındaki Körfez Savaşı sırasında Kuzey Irak halkının bir bölümünün ülkemize göç etmesi.

Günümüze yakın Suriye'de savaştan kaçan halkın ülkemize iltica etmesi.

4-İşgücü Göçü :

İnsanların işsizliğin fazla olduğu geri kalmış ülkelerden iş olanakları fazla olan endüstrileşmiş ülkelere gitmesiyle oluşan göçlerdir. Bu göçle işçi gönderen ülkeler döviz sağlar ülkede işsizlik azalır ülkeler arasındaki ekonomik siyasi ve kültürel ilişkiler gelişir.

Örnek Verelim : 1960 yılından itibaren Türkiye'den çeşitli Avrupa ülkelerine işçi göçü olmuştur.

(Almanya,Belçika,Hollanda gibi.)

5-Gönüllü Göç :

İnsanların çeşitli nedenlerle kendi istekleri doğrultusunda sürekli yaşamak için başka ülke veya kıtalara gitmesiyle oluşan göçlerdir.

Örnek Verelim : Avrupalıların yeni dünya kıtalarına göçü bu türdendir.

İngiliz vatandaşlarının büyük şehrin stresli ortamlarından uzak Finlandiya gibi daha sakin ülkelere yerleşmeleri.

Ülkemizden başka ülkelere yapılan göçler ülkemiz nüfusunu azaltırken;Ülkemize başka ülkelerden yapılan göçler ülkemiz nüfusunu arttırır.

Dış göçler,ülkemiz nüfusunda değişmelere neden olabilir.

Bilgi

25

İNSANLAR,YERLER VE ÇEVRELER

MEHMET TURAÇ HAYATIMIZ SOSYAL

Türkiye' de en fazla göç alan iller :

İstanbul,Eskişehir,Antalya,Gaziantep,Adana,Kayseri,Malatya,İzmir,Bursa,Tekirdağ,Kocaeli,Ankara...

Türkiye' de en fazla göç veren iller :

Kars,Hakkari,Van,Ardahan,Yozgat,Kırıkkale,Niğde,Çankırı,Adıyaman,Trabzon...

İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi Madde 13

1. Herkesin bir devletin toprakları üzerinde serbestçe dolaşma ve oturma hakkı vardır.

2. Herkes , kendi ülkesi de dahil olmak üzere, herhangi bir ülkeden ayrılmak ve ülkesine yeniden dönmek hakkına sahiptir.

İNSANLAR,YERLER VE ÇEVRELER

26

İnsanların konut adını verdiğimiz barınaklarda toplu veya dağınık bir şekilde hayatını sürdürmesine yerleşme;insanların bir yerden başka bir yere geçici olarak gitmesine de seyahat adı verilir.

Yerleşme ve seyahat özgürlüğü,İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi ve Anayasamız tarafından güvence altına alınmıştır.

Türkiye Cumhuriyeti Anayasası'nın 23. Maddesine göre: ‘'Herkes yerleşme ve seyahat hürriyetine sahiptir. Vatandaş sınır dışı edilemez ve yurda girme hakkından yoksun bırakılamaz.’'Maddesi uyarınca herkes ülke sınırları içinde istediği bir yere yerleşebilir.

Anayasamızın 23.Maddesi

Anayasamızın 23.Maddesine göre,yerleşme ve seyahat özgürlüklerinin kısıtlanabileceği durumlar:

Sosyal ve ekonomik gelişmeyi sağlamak.

Sağlıklı ve düzenli bir kentleşme kurmak.

Kamu mallarını korumak.

Suç soruşturması ve kovuşturması sebebiyle suç işlenmesini önlemek.

Terör ve savaş gibi önemli durumlarda devlet vatandaşlarını korumak adına sınırlanabilir.

Yerleşme Hürriyeti kapsamında;

Milli park ve sit(koruma)alanlarına Tarihi alanlara

Devlet arazilerine

Askeri bölgelere yerleşilemez.

HAYATIMIZ SOSYAL MEHMET TURAÇ

Yerleşme ve Seyahat Özgürlüğüm Var