Numaralanmış kutularda yer alan harfler ''ANAHTAR SÖZCÜK'' bölümüne yerleştirildiğinde aşağıdaki sözcüklerden A) ESNE B) SENE C) ESME D) SEMA

Deneme 2

8 ^SINIF

1

1.

Karşımıza çok sık çıkan cümlelerden biri: "Üretim değil, tüketim toplumu olduk." Biz de aynı şeyi düşünüyor ve söylüyoruz. Üretim konusu sadece sanayi ve tarım ürünlerini kapsamıyor. Değer üretmek, eser vermek, yeni isim- ler yetiştirmek gibi uzunca bir liste konuya dâhil edilebilir. Üretici olamayan, tüketici olur. Özetle ekmek tüketir gibi değer, eser ve insan tüketiyoruz.

Bu parçada yer alan bazı sözcüklerin anlamları aşağıda sembollerle verilmiştir.

● Ham maddeleri işlemek, enerji kaynaklarını yaratmak için kullanılan yöntemlerin ve araç- ların bütünü.

★ Bir şeyin önemini belirlemeye yarayan soyut ölçü.

■ Aynı toprak parçası üzerinde bir arada yaşa- yan ve temel çıkarlarını sağlamak için iş birliği yapan insanların tümü.

◆ Belirli faaliyet ve işlemler sonucu yeni bir mal veya hizmet meydana getirme.

3 1 4

2

3 4

2 ANAHTAR SÖZCÜK: 1

Bu sözcükleri parçadan bularak yandaki bulmacaya yer- leştiriniz.

Numaralanmış kutularda yer alan harfler ''ANAHTAR SÖZCÜK'' bölümüne yerleştirildiğinde aşağıdaki söz- cüklerden hangisi oluşur?

A) ESNE B) SENE C) ESME D) SEMA

2.

Aşağıda “kabarmak” sözcüğünün bazı anlamları ve bu anlamları örnekleyecek cümleler karışık şekilde verilmiştir.

Anlamlar Cümleler

1. Niceliği artmak, büyümek. a. Bu olayı duyunca delikanlının yüreği acıma duy- gusuyla kabardı.

2. Öfke, sevgi vb. duyguları gittikçe güçlenmek. b. İhtiyarın damarları kabarmış elleri dizlerinin üs- tündeydi.

3. Şişmek, genişlemek. c. Kendisini alkışlayanları gördükçe kabarıyordu.

4. Böbürlenmek, gururlanmak. d. Bu ay çok harcama yapınca kredi kartı borçlarım kabardı.

Buna göre aşağıdakilerin hangisinde “kabarmak” sözcüğünün anlamları ile örnek cümleler doğru eşleştiril- miştir?

A) 1-d 2-a 3-c 4-b

B) 1-a 2-d 3-b 4-c

C) 1-a 2-d 3-c 4-b

D) 1-d 2-a 3-b 4-c

2 Deneme

8 ^{SINIF 2}

3.

Bir eylemin hangi gerekçeyle yapıldığını bildiren cümlelere neden-sonuç (sebep-sonuç) cümleleri denir.

Bu cümleler, neden ve sonuç bölümlerinden oluşur. Örneğin ''Hastalandığından okula gelemedi.'' cümle- sinde ''hasta olması'' neden, ''okula gelememesi'' sonuç kısmıdır.

Buna göre aşağıdaki cümlelerin hangisinde neden-sonuç anlamı vardır?

A) İlkbaharda bodur ağaçlar güçlensin diye budanmalıdır.

B) Çıkan fırtınanın ardından gemiler beşik gibi sallanıyordu.

C) Evimizin arkasındaki binanın duvarlarında da çatlaklar var.

D) Rakiplerinin karşısına korkmadan çıkan cesur bir sporcuydu.

4.

Eylemin hangi amaca bağlı olarak gerçekleştiğinin belirtildiği cümlelere amaç-sonuç cümleleri denir.

Bu cümleler, amaç ve sonuç bölümlerinden oluşur. Örneğin ''Servise yetişmek için koştu.'' cümlesinde ''servise yetişmesi'' amaç, ''koşması'' sonuç kısmıdır.

Buna göre aşağıdaki cümlelerin hangisinde amaç-sonuç anlamı vardır?

A) Zavallı kedi, ayağını incittiği için aksayarak yürüyordu.

B) On katlı binayı göz açıp kapayıncaya kadar boyadılar.

C) Bitirdiği kitapları geri vermek için kütüphaneye götürdü.

D) Sanatçının saz çalışındaki ustalığa hepimiz hayran kaldık.

5.

Üçüncü sınıfa giden Enrico, günlük tutmaya başlar. Sınıfta yenidir. Enrico, kısa sürede sınıftaki her çocuğun farklı bir hikâyesi olduğunu keşfeder. Bu günlüğe yaşadıklarını ve gözlemlediklerini her gün kaydeder. Enrico, defte- rine yazdıkça okulda sadece derste anlatılanları değil hayatı da öğrenmeye başladığını fark edecektir.

Çevresindeki yoksulluğa hayalleriyle meydan okuyan afacan Zeze, maddi imkânsızlıklar nedeniyle yeni bir eve taşındığı zaman orada karşılaştığı ilk canlıyı -bir şeker portakalı fidanını- arkadaş edinmeyi başarır. Bu fidan, onun sırdaşı ve yoldaşı olacaktır.

Bu parçalarda yer alan kitaplarla ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenebilir?

A) Ana karakterlerin maddi zorluklar çektiği B) Çocukların doğa ile arkadaşlık kurdukları C) Günlük hayattaki olaylardan bahsettikleri D) Hayatın zorluklarına göğüs gerdikleri

Deneme 2

8 ^SINIF

3

6. I

Yapılan araştırmalar dijital oyunların çocuğun bilişsel, motor, psikososyal ve dil gelişimine katkı sağladığını göstermektedir. Dijital oyunların olumlu katkıları göz önünde bulundurul- malı ve her oyunun bağımlılık yapmadığı vurgulanmalıdır. Dijital oyunların yararlarından bahsederken içerik, yaşa uygunluk, oynanan süre gibi özelliklerin dikkate alınması gerek- mektedir. Eğitici, şiddet içermeyen, etkileşimli, çocuğun yaşına ve gelişimsel düzeyine uygun dijital oyunlar kontrollü oynandığı sürece çocuğun yararına olabilmektedir.

II

Çocukların oynadığı oyunlar eğitsel oyunlarla sınırlı kalmamaktadır. Eğitsel olmayan oyunlarla çocukların erken yaşta karşılaşması, çocuğun gelişimini olumsuz etkilemekte- dir. Çocuk, gelişimine zarar veren oyunlarla da karşılaşabilmektedir. Bu sebeple oyun- ların yararlarının yanında çok ciddi zararları da bulunmaktadır.

III

Birey ve toplum sağlığını en üst düzeyde korumak ve geliştirmek, sağlık sorunlarına zamanında, uygun ve etkili çözümleri yüksek hizmet kalitesiyle sunmak temel hedefle- rimizdendir. Bu çalıştay, çocuk ve ergenler için bir risk faktörü olarak ele alınan dijital oyun bağımlılığına dikkat çekmek için düzenlenmiştir.

a

Amaç

Koşul

b

Sebep

c

Bu parçalardaki cümleler anlam ilişkilerine göre incelendiğinde aşağıdaki eşleştirmelerden hangisi doğru olur?

A) I. a

II. b

III. c

B) I. a

II. b

III. c

C) I. a

II. b

III. c

D) I. a

II. b

III. c

7.

Aşağıda sıralaması karışık olarak verilen tarife başka bir tarifin açıklaması karışmıştır.

1. Püre kıvamındaki karışıma su ekleyip tencereye koyun. Püre kaynayınca tencereye tuz, karabiber ve sirke ilave edin.

2. Birkaç dakika sonra pişen karışımı ters çevirerek diğer tarafın pişmesini bekleyin. Karışım piştikten sonra sıcakken servis edebilmek için onu dilimlere ayırın.

3. Çorba hazır olunca bir kâseye alın, üzerini ince kıyılmış maydanoz ve küp küp kızarmış ekmekle süsleyip servis edin.

4. Domates, kırmızı biber, soğan, sarımsak ve bayat ekmeği doğrayıcıdan geçirip parçalayarak püre kıvamına getirin.

Buna göre numaralanmış açıklamaların hangisi verilen tarife ait değildir?

A) 1 B) 2 C) 3 D) 4

2 Deneme

8 ^{SINIF 4}

8.

Atasözlerinde genel yargılar anlatıldığı için kavramlar genellikle tekil olarak kullanılmıştır. Ancak tekil kavram- lar kullanılmakla birlikte yargı genel olduğu için zaman zaman kavramın anlamı çoğul olabilmektedir. Örneğin

"Ayağını yorganına göre uzat." atasözünde genel bir yargı vardır. Bu söz, kişinin sahip olduğu şartlara göre davranması gerektiğini anlatır. Ancak burada “ayak” tekil olarak kullanılmasına karşın kastedilen "ayaklar"dır yani kavram tekil, anlam ise çoğuldur.

Aşağıdaki atasözlerinden hangisi bu duruma örnek gösterilemez?

A) Ayağı yürüten baştır. B) İyilik eden iyilik bulur.

C) Göz görür, gönül ister. D) El eli yıkar, el de yüzü yıkar.

9.

1

2 3

4 Aşağıdaki cümleleri temsil eden görseller, işlem sırasına göre yandaki şekil üzerinde yer alan numaralara yerleştirilecektir.

Cinslerine göre ayrılan atıklar, geri dö- nüşüm tesislerinde fiziksel ve kimyasal işlemlerden geçirildikten sonra ham madde olarak ekonomiye geri döner.

Biriktirilen ve ayrı toplanan atıklar, geri dönüşüm tesisleri tarafından cinsleri- ne göre (kâğıt, metal, cam, plastik, kompozit vb.) sınıflandırılır.

Geri dönüştürülen malzeme, yeni bir ürünün üretiminde kullanılır ve yeniden hayat kazanır.

Değerlendirilebilir atıklar, oluştukları yerde çöplerden ayrılarak biriktirilir.

Buna göre doğru sıralama aşağıdakilerden hangisi olur?

1 2 3 4

A)

B)

C)

D)

Deneme 2

8 ^SINIF

5

10.

Verilen cümlelerin ortasına içerdikleri bilgilerin konusu yazılacaktır.

Okullar; çocukların öğrenmesi, sosyalleşmesi, arkadaş edinmeleri, oynamaları ve normal yaşamlar sürdürmeleri

için önemli fırsatlar sunar.

Tüm çocukların eğitim hakkı vardır.

Eğitim, çocukların gelişim ihtiyaçlarının desteklenmesinde

önemli bir rol oynar.

Her gün okula gitmenin çocuklar açısından önemli

duygusal ve psikososyal yararları olduğu ortaya

konulmuştur.

Eğitim okulda, evde, her yerde devam etmelidir.

Okul dışında olmak, bir çocuğun geleceğini

olumsuz etkiler.

?

Buna göre aşağıdakilerden hangisi verilen cümlelerin ortasına yazılmaya en uygundur?

A) Anlayarak Okuma B) Aile ve Eğitim

C) Okulların Geleceği D) Eğitim Hakkı

11.

Çocuklarla iletişim kurarken onların gözlerinin içine bakmak, onlarla aynı seviyede olmak ve yüksek ses tonuyla konuşmamak önemlidir. Aksi hâlde arkanız dönükken, arka odadan bağırırken ya da başka işlerle uğraşırken çocuğunuza söylediğiniz sözler; tam olarak yerine ulaşmaz. Çocuklarla iletişiminizin daha an- lamlı olması için sizin de ona yeteri kadar değer verdiğinizi belirten tutum ve davranışlar içinde olmanız gerekir.

Bu parçanın ana fikri aşağıdakilerden hangisi olabilir?

A) Çocuklarla iletişimde sözlerinizden ziyade o sözü söyleme şekliniz önemlidir.

B) Çocuğu anlamak için yetişkinlerin içlerindeki küçük çocuğa kulak vermeleri gerekir.

C) Çocukla etkili iletişim kurmak için oyun yoluyla öğrenme ortamları hazırlanmalıdır.

D) Çocukla iletişimde çok etkinlik yerine “kaliteli zaman” geçirmeye yönelmek gerekir.

12.

Türkler, eski zamanlardan beri birbirlerinden farklı coğrafyalarda ve değişik medeniyetlerin tesiri altında ya- şadıkları için aralarında dil hususunda lehçe ve şive bakımından birtakım ayrılıklar olmuştur. Tarihî Çin yazılı kaynakları, çok eski devirlerde bile bu tür dil farklılıklarımızın olduğunu göstermektedir. Bu farklılıklar, yazılı bir edebiyatın vücuda getirilmemiş olması ve bu toplulukların sürekli olarak birbirleri ile münasebette bulunmama- ları sebebiyle zaman içerisinde büsbütün derinleşerek kopma noktasına gelmiştir.

Bu parçadan aşağıdakilerin hangisi çıkarılamaz?

A) Türkçe ile ilgili diğer milletlerin kaynaklarından bilgi edinilmiştir.

B) Türkler, dünyanın pek çok yerinde yaşamlarını sürdürmüşlerdir.

C) Türkçe, belli başlı özellikleri sayesinde dünya dilleri arasına girmiştir.

D) Türkler birbirinden ayrı yaşadıkları için dillerinde farklılıklar oluşmuştur.

2 Deneme

8 ^{SINIF 6}

13.

Gülgiller ailesinden olan ahududu; kışın yapraklarını döken, çok yıllık, dikenli bir çalıdır. Nemli ve ılıman iklimlerde görülür. Ülkemizde de Marmara ve Karadeniz Bölgelerinin belirli bir bölümünde doğal olarak yetişir. Boyu 2 metreyi bulan bitkinin ince, saçak biçimindeki kökleri 1-1,5 metre derinliğe ulaşabilir. Yap- raklarının uçları sivri, kenarları tırtıklıdır. Çiçekleri beyaz ve beş taç yapraklıdır. Kırmızı meyvelerinin orta bölümü boştur ve meyveleri oluşturan taneciklerin hepsi birer tohum içerir. Ahududunun meyvesi, haziran- la ağustos ayları arasında olgunlaşmaya başlar. Ahududu; sincap, tavşan, geyik ve daha pek çok hayvan için önemli bir besin kaynağıdır.

Bu parçada aşağıdaki sorulardan hangisinin cevabı yoktur?

A) Ahududu nerede yetişir? B) Yaprak ve çiçekleri nasıldır?

C) Tohumu nasıl elde edilir? D) Kullanım alanları nerelerdir?

14.

Affan Dede’ye para saydım, Sattı bana çocukluğumu.

Artık ne yaşım var, ne adım Bilmiyorum kim olduğumu Hiçbir şey sorulmasın benden Haberim yok olan bitenden.

Bu bahar havası, bu bahçe, Havuzda su şırıl şırıldır.

Uçurtmam bulutlardan yüce.

Zıpzıplarım pırıl pırıldır.

Ne güzel dönüyor çemberim;

Hiç bitmese horoz şekerim.

Sizin yaşınızda olmak ne iyi çocuklar Ne iyi,

Asıp düşünceyi bulutlara Hür kelebekler gibi.

Sizin elleriniz ne ince çocuklar, Ne ince.

Solmasın sevinciniz, Deli bir rüzgâr değince.

Yalnız sizin sevginiz gerçek çocuklar, Yalnız sizin.

Sizde mavisi, sizde rüzgârı, Gök ve denizin.

Bu şiirlerle ilgili olarak,

I. Ağır basan duygu çocukluğa özlemdir.

II. Doğa sevgisi ele alınmıştır.

III. Sade ve anlaşılır bil dil kullanılmıştır.

IV. Umutsuzluk ağır basmaktadır.

numaralanmış yargılardan hangileri söylenemez?

A) I ve III. B) I ve IV. C) Yalnız II. D) II ve IV.

15.

Türkçede “-ma/-me” ekleri isim fiil oluşturabildiği gibi fiillere gelerek onlara olumsuzluk anlamı da yükleyebilir.

Örneğin “Örgü örmeyi bir türlü öğrenemedim.” cümlesinde -ma/-me eki “örmeyi” sözcüğü ile isim fiil oluştururken

“öğrenemedim” sözcüğünde olumsuzluk anlamıyla karşımıza çıkmaktadır.

Buna göre aşağıdakilerden hangisinde “-ma/-me” eki eklendiği sözcüğe farklı bir anlam katmıştır?

A) Farklı düşünmesi sınıftaki herkesi şaşırtıyordu. B) Geri döneceksen sert çarpma çıktığın kapıları.

C) Türk kahvesi yaparken içme suyu kullanmalısın. D) Sırası gelene kadar bekleme odasında dergi okudu.

Deneme 2

8 ^SINIF

7 16.

Eserleri

Doğum ve ölüm bilgileri Üslubu

Aşağıda tanıtılan yazarların hangisinde bu bilgilerin tümüne yer verilmemiştir?

A) Attila İlhan, İzmir’de doğdu. Şair kimliğiyle tanınmakla birlikte deneme, eleştiri, roman, senaryo gibi pek çok türde eser verdi. Sanatçının Kurtlar Sofrası romanı ile Duvar, Sisler Bulvarı, Yağmur Kaçağı, Ben Sana Mec- burum, Elde Var Hüzün adlı şiirleri tanınmış eserlerindendir. Toplumsal sorunları, dünya meselelerini şiire taşıyan şair; aşklarını, hayal kırıklıklarını, yalnızlığını tüm insanlarla birleştirerek ustaca anlatmıştır. Şair, 2005 yılında hayata gözlerini yummuştur.

B) İstanbul'da doğan Peyami Safa (1889-1961), yazar ve gazetecidir. Dokuzuncu Hariciye Koğuşu, Matmazel Noraliya'nın Koltuğu ve Yalnızız gibi psikolojik türdeki eserleriyle ön plana çıktı. Cümleleri çok defa uzun ve karmaşık ama yerine göre kesik, kısa hatta devrik de olur. Bir düşünce veya duyguyu en kestirmeden anlatma gücüne sahiptir.

C) Reşat Nuri Güntekin,1889’da İstanbul’da doğmuştur. Cumhuriyet Dönemi edebiyatında önemli bir yeri olan Çalıkuşu, Yeşil Gece ve Anadolu Notları gibi eserlere imza atmış; roman, öykü ve oyun yazarıdır. Güntekin'e akciğer kanseri teşhisi konulduktan sonra tedavisi için Londra'ya gitti ve orada, 7 Aralık 1956'da hastalığına yenik düştü.

D) Halide Edip Adıvar; 1884’te İstanbul’da doğmuş, 1964’te hayata veda etmiştir. Kısa ve fiilsiz cümleleri, sade bir dili vardır. Ateşten Gömlek ve Sinekli Bakkal, en ünlü eserleri arasındadır. Bütün eserlerinde kadın kahra- manların daha kuvvetli ve canlı anlatıldığı, tanıtıldığı görülür. Halide Edip Adıvar, şahıs yaratmada çok başa- rılıdır. Cumhuriyet Dönemi'nin en çok okunan eserlerini yazmıştır.

17.

Aşağıdaki parçalardan hangisinde yay ayraç içindeki hikâye unsuruna yer verilmemiştir?

A) Büyük kubbeli serin divan; bugün daha sakin, daha gölgeliydi. Pencerelerinden süzülen mavi, mor, sincap rengi bahar aydınlığı; çinilerinin yeşil derinliklerinde birikiyor, koyulaşıyordu. Yüksek ipek şiltelere diz çökmüş yorgun vezirler, önlerindeki halının renkli nakışlarına bakıyorlardı. (Kişi)

B) Şehzadeliğini ata binmekten, cirit oynamaktan, silah kullanmaktan çok kitapla geçiren bilge Bayezid’in ya- radılışı son derece uysaldı. Şiiri, bilgeliği, tasavvufu sever; savaştan, mücadeleden nefret ederdi. Her gün saatlerce kitap okur, okudukları üzerine düşünürdü. (Zaman)

C) İki dakika geçmeden odanın sedef kakmalı, ceviz kapısından palabıyıklı, iri, levent, şen bir adam girdi. İnce siyah kaşlarının altında iri gözleri parlıyordu. Belindeki silahlık boştu. Bütün kullarının etek öpmesine alışan sadrazam, bir an eteğine kapanılmasını bekledi. (Olay)

D) Avucunda sıktığı kâğıdı yanına koydu. Yine Muhsin Çelebi’ye baktı. Ortasında geniş bir kılıç yarasının izi parlayan yüksek alnı, al yanakları, yeni tıraşlı beyaz ve kalın boynu, biraz büyücek ve eğri burnu, ince sarığı…

Tıpkı Şehname sayfalarında görülen eski kahramanların resimlerine benziyordu. (Yer)

2 Deneme

8 ^{SINIF 8}

18.

danışmadan danışmaya

bankadaki yapma

çalışma

İsim fiiller, dilimizde bazen bir varlığın veya kavramın kalıcı adı olurlar.

Buna göre şekillerle verilen cümledeki kalıcı ad çı- karıldığında oluşacak şekil aşağıdakilerden hangisi olur?

A) B) C) D)

19.

Afşin, Rüya, Gül, Alp ve Ali; hafta içi her gün ve farklı günlerde bir radyoda program yapmaktadırlar. Programcı- lardan ikisi sabah, ikisi akşam ve bir kişi ise öğle saatlerinde mikrofon karşına geçmektedirler.

Programların gün ve zamanıyla ilgili bilinenler şunladır:

• Alp, Afşin’den bir sonraki gün akşam program yapmaktadır.

• Çarşamba günkü program öğle vaktinde yapılmaktadır.

• Ali, Rüya’dan bir gün önce akşam yayın yapmaktadır.

• Günün öğle saatinde yayın yapan kişi Rüya’dır.

Buna göre aşağıdakilerden hangisi doğrudur?

A) Alp, perşembe akşam yayın yapmaktadır. B) Ali, cuma akşamı yayın yapmaktadır.

C) Gül, pazartesi sabah yayın yapmaktadır. D) Afşin, cuma sabah yayın yapmaktadır.

20.

Dikkat!

Çalışm a çevres

inde ş

ans her zaman yardımcı olmayabilir.

Bu afişte aşağıdakilerin hangisinin önemine dikkat çekilmiştir?

A) İş güvenliğinin B) Şans faktörünün C) Omurilik sağlığının D) Güvenle büyümenin