BINZHOF SITESI PROJESI (ISVIÇRE)
Mimarları:
H e r b e r t i s l e r Dipl. A r c h S İ A T u r g u t A L T O N İ. T. Ü.
5 s e n e önce, s a d e c e 70.000 n ü -f u s l u bir endüstri şehri o l a n Winter-thur'a h e r s e n e 10.000 i n s a n a k ı y o r . B u g ü n şehir 130.000 n ü f u s l u . H e r y e -ni g e l e n tabiî bir e v y a p ı y o r . G e n ç çiftler ilk ö n c e k ü ç ü c ü k , a i l e g e n i ş l e d i k ç e daha b ü y ü k , v e eski e v l e r d e o -t u r a n l a r daha y e n i s i n i daha m o d e r n o l a n ı n ı arıyorlar. G e l i ş e n bir şehirde y e n i i s k â n bölgeleri k u r u l m a s ı g a y e t n o r m a l . A -ma n e r e d e ? Ş e h i r sıkışık e v l e r v e fabrika bacaları i l e dolu. G ü n ü n y a -rısını endüstri tozları i ç i n d e g e ç i r e n bu insanların t e m i z h a v a y a v e s ü k û -n e t e ihtiyaçları var. Ertesi g ü -n e y e -n i ç a l ı ş m a g ü c ü k a z a n m a l a r ı lâzım.
Ş i m d i y e kadar, ticaret b ö l g e s i nin, i s k â n b ö l g e s i n e , — g i d i p g e l m e -d e n -d o ğ a n z a m a n k a y b ı n ı ö n l e m e k i ç i n — y a k ı n o l m a s ı l ü z u m u n d a n çok bahsedildi. A m a ticarî f i r m a l a r ara-l a r ı n d a k i çeşitara-li m ü n a s e b e t ara-l e r d e n do-l a y ı birarada t o p do-l a n m a k istiyordo-lar. V e bir çok şehirde — b e l k i de
sade-ce prestij i ç i n — ş e h r i n m e r k e z i n d e t o p l a n d ı k l a r ı g ö r ü l ü y o r .
İ s k â n b ö l g e s i n i n seçiminde, tica-ret b ö l g e s i n d e n çok daha serbestiz. Onlar dışarda, t e m i z h a v a v e y e ş i l l i k içinde, s â k i n bir b ö l g e d e o l m a l ı . — A m a ticaret b ö l g e l e r i n e y a k ı n ol-m a l a r ı isteniyor a y n ı z a ol-m a n d a — . B u i ç i n d e n ç ı k ı l m a z gibi g ö r ü l e n prob-l e m e a n c a k «Modern trafik» yardı-m ı y l a ç ö z ü yardı-m bulabiliyoruz. Yani; gi-d i p - g e l m e l e r olacak a m a e n az v a k i t k a y b ı y l a .
Winterthur'un 6 k m . kadar dı-şında, bir o r m a n kenarında, k ü ç ü c ü k bir t e p e s i y l e 2 3 0 . 0 0 0 m . 2 lik bir arazi var. A d ı « B i n z h o f » . Winterthur b e l e -diyesi v e bir k a ç b ü y ü k sanaî firması, b u arazi ü z e r i n d e bir « U y d u » v e y a « U y k u » şehri k u r u l m a s ı i ç i n dört m i -m a r l ı k f i r -m a s ı n d a n t e k l i f istediler. P r o j e l e r i n t e t k i k i n d e ; H. İsler, Dipl. Arch. E.T.H.S.İ.A. v e T. A l t o n Dipl. Arch. T.M.M.O. n u n hazırladıkları şehircilik projesinin, diğer ü ç m i m a r lık b ü r o s u ile b e r a b e r tatbikatına k a -rar verildi. B İ N Z H O F ' U N F İ K İ R V E T A N -ZİMİ: Binzhof'ta ö y l e bir t o p l u l u k m e y d a n a g e t i r m e k istiyoruz ki; b u -rada insan k e n d i n i serbest, h ü r hisse-dip, doğal bir h a y a t s ü r e r e k diğer f e r t l e r l e arasındaki s o s y a l m ü n a s e -betleri e n iyi bir ş e k i l d e d e v a m ettirebilsin. B u n u n içinde, P r o f . S c h w a -g e n s c h e i d t ' i n ç a l ı ş m a l a r ı n d a n istifade edilerek, — E n d ü r s t r i öncesi k ö y h a -y a t ı — f o r m u ideal olarak alındı.
Binzhof'ta 7000 insanı barındıra-cak; 2 odalı daireler 180 3 odalı daireler 1350 4 odalı daireler 350 5 odalı m ü s t a k i l e v l e r + 120 T o p l a m 2000 daire, çarşı, idare v e k ü l t ü r m e r k e z i , ilk v e o r t a - o k u l m e v c u t .
20 s e n e ö n c e inşa e d i l e n i s k â n b ö l g e l e r i n i g e c e l e y i n z i y a r e t edersek, yollarda, k a l d ı r ı m l a r d a arka arkaya sıralanmış o t o m o b i l y ı ğ ı n l a r ı görürüz. O z a m a n l a r park p r o b l e m i b u g ü n k ü
kadar b ü y ü k değildi tabiî. Binzhof'ta bin tanesi bina g u r u p l a r ı n ı n t e ş k i l ettiği a v l u l a r ı n altında o l m a k ü z e r e 1400 otomobil için park ihtiyacı dü-şünüldü. Tabiatıyla yeraltı g a r a j ı n ı n m a l i y e t i y e r ü s t ü n d e inşa e d i l e n d e n daha fazla. A m a b ü t ü n garajlar y e r -ü s t -ü n d e inşa edilseydi b u k a d a r çok iskân y a p ı l a m a z d ı . V e y a a y n ı sayıda iskân için 1 / 6 daha fazla arsaya ihti-y a c ı m ı z olurdu. Y e r altı garajlar-n-n üstü ç i m e n v e ç i ç e k l e r l e v e y a ç o c u k -ların o y u n b a h ç e l e r i y l e örtülü.
Vasıta y o l l a r ı n ı n n o r m a l arazi k o t u n d a n aşağıda inşa e d i l m e s i y l e e v -lerin toz v e g ü r ü l t ü d e n k u r t u l m a s ı sağlandı. B u y o l l a r ile en uzak e v i n girişi arasındaki m e s a f e y i 60 m e t r e olarak tesbit e d e r k e n e n başta çöp p r o b l e m i n i d ü ş ü n d ü k . H e r e v grubu-n u grubu-n e grubu-n y a k ı grubu-n vasıta y o l u k e grubu-n a r ı grubu-n d a u m u m i bir çöp t o p l a n m a k u t u s u var. V e ev h a n ı m ı n ı çöp t a ş ı m a k için asla fazla y ü r ü t m e k istemiyoruz. Çöp k a m y o n u çöpü b u k u t u l a r d a n alarak s i t e n i n y e g â n e bacalı binası o l a n ısıt-m a ısıt-m e r k e z i n e g ö t ü r e c e k . Çöpler burada y a k ı l a r a k kışın ısı, y a z ı n e l e k -trik enerjisi olarak tekrar Binzhof'a v e r i l e c e k .
B i r insan y ü r i y e r e k sitenin her-h a n g i bir n o k t a s ı n d a n d i ğ e r i n e her-hiç bir vasıta ile k a r ş ı l a ş m a k o r k u s u ol-m a d a n gidebilir. B u y o l l a r d a dinleni-lir, ç o c u k l a r oynar, y a ş l ı l a r karşılaşıp saatlerce d e d i k o d u yapabilirler. Sa-d e c e ü ç y a y a k ö p r ü s ü b ü t ü n siteyi birbirine bağlar.
E s k i d e n binaların cadde tarafı esas c e p h e y d i . O c e p h e y e e n b ü y ü k e h e m m i y e t verilirdi. A m a t r a f i ğ i n çoğ a l m a s ı ile cadde b ü t ü n e h e m m i y e -tini kaybetti. Toz v e g ü r ü l t ü b u cep-h e n i n ö n e m i n i y o k ettiler. 1925 senesinden itibaren e v l e r t a m 9 0 ° d ö n d ü -rüldü v e c a d d e y e dik olarak inşa e-d i l m e ğ e başlae-dı.
Binzhof'ta k i t l e l e r k u z e y - g ü n e y v e d o ğ u - batı i s t i k a m e t i n d e yerleştirilerek, aralarında serbest dş h o c ' m
-ler e l d e edildi. B u h a c i m l e r i n t e k e r t e k e r dört d u v a r l a çevrili o l m a s ı şart değil. B i l â k i s birbirinin içine geçen, b ü y ü k , k ü ç ü k çeşitli f o r m l a r d a , b i n a , b a h ç e v e istinad duvarlarıyla, ağaç g u r u p l a r ı y l a sınırlanmış, y a y a y o l l a -rı, parklar, çocuk o y u n b a h ç e l e r i ile birbirine b a ğ l a n m ı ş , c a d d e y l e irtibatı talî olarak d ü ş ü n ü l m ü ş t ü r .
S i t e d e 1, 2, 4, 5, 12 katlı b l o k l a r var.
12 katlılarda, ç o c u k s u z y e n i k u -r u l m u ş a i l e l e -r için iki ile ü ç odalı da-ireler var.
4-5 katlılarda iki ç o c u k l u a i l e l e r için üç v e dört odalı daireler var. B u n l a r e n iktisadî tip. Zira inşaat sis-t e m l e r i basisis-t v e asansörleri y o k .
5 odalı m ü s t a k i l e v l e r i n k ü ç ü k de olsa k e n d i l e r i n e ait birer b a h ç e l e r i var. Bilhassa ç o c u k l a r için, t a b i î k i 4. k a t t a n bir b a h ç e y e b a k m a k l a , d o ğ r u -dan d o ğ r u y a b a h ç e y e k o ş m a k a y n ı şey değil. B u y ü z d e n b ü t ü n çok ço-c u k l u aileleri b u e v l e r d e g ö r m e k
is-terdik. A m a ç o c u k l a r k e n d i l e r i y l e b i r l i k t e o k a d a r masraf getiriyorlarki, g e r i y e kira için ekseri m a a l e s e f çok az k a l ı y o r .
B i n a v e a v l u l a r ı n guruplandı o l -m a s ı n d a kat'î v e d e ğ i ş t i r i l e -m i y e c e k ç ö z ü m y o l l a r ı n d a n kaçınıldı. B ü t ü n site inşa e d i l i n c e y e kadar m u h a k k a k
k i çeşitli s e b e b l e r l e t ü r l ü d e ğ i ş i k l i k ler y a p ı l a c a k . B u y ü z d e n d e ğ i ş e m i y e -cek s i s t e m l e r a r a m a y a n e l ü z u m var. P r o j e l e r i n t e k r a r tekrar etüd edilip daha iyi h a c i m tesirleri b u l u n a b i l e -c e ğ i n e inanıyoruz.
P l â n v e m a k e t t e n b u optik tesir-leri h i s s e t m e k tabiî m ü m k ü n değil.
İnşaat bitip te sitede g e z e r k e n , d u v a r -lar arasından değişik manzara-lar, ba-k ı ş noba-ktaları, insanı d i n l e n d i r e n sa-k i n h a c i m l e r çısa-kacağını u m u y o r u z . Hatta b e l k i de y e r y e r şehirlerin o k a y b o l m u ş g ü z e l n i s b e t l e r i n e tekrar tesadüf edebiliriz.
