GGY 322
ARAZİ TOPLULAŞTIRMASI (1-2) 3
Dr. Orhan ERCAN
Ankara Üniversitesi UBF Gayrimenkul Geliştirme ve Yönetimi Bölümü
Artan nüfus ve beslenme ihtiyacı, daha fazla tarımsal ürün elde etme gereği doğurmuştur. Toprak kaynakları sınırlı olması nedeniyle, aynı alandan daha fazla ürün elde etme imkânlarını arttırılması gerekmektedir.
Birim alandan sağlanan verimin artırılması; birtakım yeni buluşlar, kullanılan tohum, gübre, ilaç, sulama vb. girdilerin miktarı ve kalitesinin artırılması tarımsal bünye ile yakından ilgilidir. Tarımsal bünyedeki yapısal bozukluklar, verimi azaltıcı tesirlerde bulunduğu gibi, verimi artırıcı tedbirlerin alınmasını da engellemektedir. Bu nedenle tarımsal bünyenin ıslah edilmesi hususu ön plana çıkmaktadır
Arazi Toplulaştırmanın Nemi Ve Faydaları
1. Nüfus artışı, miras, alım-satım, kiracılık, ortakçılık gibi nedenlerle ortaya çıkan arazi parçalılığı ve dağınıklılığını ortadan kaldırarak işletmelerin uygun büyüklüğe getirmektedir.
2. Çok parçalı oluşun ortaya çıkardığı tarla sınırı, yol ve su arklarından doğan arazi kayıplarını azaltmaktadır.
3. Küçük parsellerde, ekim esnasında tarla sınırına fazla yaklaşılmama nedeniyle doğacak ürün kayıplarını azaltmaktadır.
4. Toplulaştırmadan sonra, parseller daha büyük ve şekilleri daha düzgün olduğundan, makineli tarım daha kolay yapılmakta ve giderlerde önemli oranda azalmalar olmaktadır
Arazi Toplulaştırmanın Faydaları
5. Küçük parseller bir araya getirileceği için, işletme merkezi ile parseller arasındaki uzaklık kısalmakta ve buna bağlı olarak ulaşım giderleri azaldığından; zaman, işçilik ve yakıttan tasarruf sağlanmaktadır.
6. Parsel sayısı azaldığı, şekilleri düzeldiği ve büyüklükleri arttığı için;
tohum, gübre, ilaç gibi tarımsal girdiler, daha uygun bir düzeyde kullanılmaktadır.
7. Sulama projelerinin uygulanmasında; eski, dağınık ve şekilsiz parsellerin sınırlarına bağlı kalma zorunluluğu olmayacağından, yatırım giderlerinden tasarruf sağlanmaktadır.
8. Her parselin yola ve kanala sınırı olacağından sulama ve ulaşım randımanı artmaktadır.
9. Parsellerde müştereklikten doğan huzursuzluklar giderilmektedir
Arazi Toplulaştırmanın Faydaları
10. Köy sınırları sabit noktalara dayandırılarak, köyler arasındaki sınır ihtilafları ortadan kalkmaktadır.
11. Varsa, dağınık ve müşterek haldeki hazine arazisi birleştirilerek dağıtıma hazır hale getirilmektedir.
12. Kırsal alana yönelik olarak: Çevre koruma, erozyonu önleme, ağaçlandırma, köy yenilemesi, her türlü yolların planlaması, köy imar planlarının yapılması, arazi kullanım planlarının hazırlanması gibi tüm hizmetler; toplulaştırma projeleri ile birlikte planlanıp uygulanabilmektedir.
13. Proje alanlarındaki sulama projeleri gibi kamu yatırımları için gerekli araziler, proje alanına giren parsellerden uygun şekilde kesinti yapılmak suretiyle kamulaştırma yapılmaksızın karşılanabilmektedir.
Arazi Toplulaştırmanın Faydaları
Toplulaştırma Uygulamaları
DİKKAT EDİLMESİ GEREKEN HUSUSLAR (2001/5 SAYILI Genelge)
1- Kamu Ortak Kullanım Payı:
Toplulaştırma nedeniyle, kapanan yol ve yol fazlalıkları, Kamu
Ortak Kullanım Payı olarak öncelikle değerlendirilecektir. Bu miktarın,
kamunun ortak kullanımına ait yerlerin karşılanmasında yetersiz
kalması halinde, uygulama alanı içerisinde kalan gerçek kişilerle, kamu
ve özel hukuk tüzel kişilerine ait taşınmaz mallardan projenin özelliğine
göre (ihtiyaç oranında) % 10'a kadar katılım payı kesilebileceğinden,
Tarım Reformu Genel Müdürlüğünce yapılan toplulaştırma
işlemlerinin kontrolu sırasında, kapanan kadastral yol ve yol
fazlalarının miktarının uygun olup olmadığı, gerçek ve tüzel
kişilerden kesilen katılım payının da %10' u geçip geçmediği
hususlarına dikkat edilecektir.
2- Tasarrufların Durdurulması:
Uygulama alanlarında; Bakanlar Kurulu Kararının Resmi Gazete' de
yayımı tarihinden itibaren, kamulaştırma, toplulaştırma, arazi
değiştirilmesi ve dağıtım işlemlerinin tamamlanması veya tapuya tescil
işlemlerinin sonuçlandırılmasına veya sulama şebekesi tamamlanıp
sulamaya geçinceye kadar gerçek kişilerle özel hukuk tüzel kişilerine ait
arazilerin devir ve temlik edilmesi ile ipotek tesisi ve satış vaadi şerhine
yönelik talepler beş yıl süreyle karşılanmayacaktır.
3- Kısıtlama Süresinin Uzatılması:
Sulama alanlarında toplulaştırma çalışmalarının kısıtlama süresi içerisinde sonuçlandırılamaması nedeniyle, Tarım Reformu Genel Müdürlüğünün teklifi ve GTH Bakanlığının onayı ile toplulaştırma çalışmalarının sonuçlandırılması amacıyla kısıtlama süresinin beş yıla kadar uzatılmasına imkan sağlandığından, uzatma süresi içerisinde de gerçek kişilerle özel hukuk tüzel kişilerine ait arazilerin devir ve temlik edilmesi ile ipotek tesisi ve satış vaadi şerhine yönelik talepler beş yıl süreyle karşılanmayacaktır.
(Bu süre sonunda belirtmeler re’sen terkin edilebilir mi- Biz o topa
girmeyelim.)
1- Toplulaştırma programlarının yapımında Tapu ve Kadastro Müdürlüklerinin çalışma usul ve esasları göz önüne alınmaması,
2- Düzenleme alanı içerisinde kalan ve daha önceden kamulaştırma işlemi tamamlanmış, kamulaştırma ücretleri yatırılmış ancak tapuda tescil edilmemiş, kurumlara ait yerler,
3- Mevzuattan kaynaklanan sorunlar Proje kapsamındaki Tescil harici yerlerin davalı olması nedeniyle tescil edilmesinde yaşanan sorunlar,
4- Yol ve parsel kenarlarında daha önceden tesisleri bulunan ve kamulaştırma işlemi yapılmayan, düzenleme sonrası parsellerin içerisinde kalan pilon yerinin (elektrik ve telefon direkleri) oluşturduğu yeni hukuki durum,
Toplulaştırmada Karşılaşılan Sorunlar
5- Dere ve dere yatakları doğrudan düzenlemeye alınamadığından, tescili için gerekli işlem ve yazışmaların fazla zaman alması, (Hazine adına tescil edilmesi)
6- Mülkiyeti davalı olan parseller düzenlemeye aynen alındığından, davanın eski kadastro parseli üzerinden sonuçlanması nedeniyle, mahkeme kararlarının tescilinde yaşanan sıkıntılar,
7-Yüzölçümü düzeltmelerine karşı açılan davaların, dava sonuçlanmadan düzenlemeye alınması ile ilgili problemler,
8- Yeni ayrılan köy sınırlarının paftalara işlenmemiş olması, köy sınırları ile ilgili belge ve bilgi bulunmaması ve köylerin ayırımı sırasında ifraz işlemlerinin olmasından dolayı vatandaş ile sorunlar yaşanması, kadastro paftalarının bir kısmı yıpranmış olması nedeniyle paftaların sayısallaştırılması ve kontrolü sağlıklı yapılamaması (Sınır binmeleri ve mükerrer parseller)
Toplulaştırmada Karşılaşılan Sorunlar
9- Tapu kütüklerindeki hisse, ad, soyadında yapılan yazım hataları, baba adlarının yazılı olmaması nedeniyle, bilgisayar ortamında aynı isimle kayıtlı parsellerde yaşanan sıkıntılar,
10- Mera parsellerinin düzenlenmeye alınması nedeniyle Mera Kanununa aykırılıklar nedeniyle yaşanan sorunlar,
11- Düzenlemeye alınmayan köy içleri ile mülkiyet açısından hukuki sınır teşkil eden ve düzenlemeye alınan arazi arasındaki sınır sorunları,
12- Yargı organları ile yaşanan sıkıntılar, 13- İlgili kurumların koordinasyon eksikliği,
Toplulaştırmada Karşılaşılan Sorunlar
