4. konu
Evans-Pritchard ve
Yapısal-İşlevselcilik
4. hafta
• Akrabalık ve Sosyal Organizasyon dersinin üçüncü ve dördüncü haftaları, sosyal antropolojinin
Durkheimcı paradigmanın izinde yürüdüğü yaklaşık kırk senelik bir zamanı aydınlatmak amacıyla iki ünlü sosyal antropologa ayrıldı:
Radcliffe-Brown ve Evans-Pritchard .
• Bir hafta önce Radcliffe-Brown’la başladığımız
sosyal antropoloji için akrabalık terminolojileri ve buna paralel olarak soy ve akrabalık diyagramları üretme yolculuğu sosyal antropolojiyi bir bilimsel disiplin kılma çabasının ürünüydüler.
4. hafta
• Bu hafta artık aşina olduğumuz kavramlar ve akrabalık sembollerini bolca kullanarak, yapı ve işlevi, belki de bir daha böylesi üretilemeyecek kadar başarıyla bir araya getiren Nuer
etnografisine ve onun üzerinden Evans-Pritchard’a ayrıldı.
• Evans-Pritchard, Nuer etnografisinde devletsiz toplumların siyasetine dair bir tip yaratır. Bir
şekilde siyasetle devletin veya hiç olmadı bir tür lider veya iktidarın varlığını eşleştirmeye meyilli Batı yazınına devletsiz de siyasetin mümkün
olduğu eklemesini yapar.
4. hafta
• Nuerlerde hakikaten herhangi bir tür kurumsal veya
temsili siyasi otorite yoktur. İnsanları mobilize eden, ortak çıkarlarına temas eden, birliği ve ayrılığı vurgulayan,
anlaşmazlıkların çözümüne dönük bir hüküm veya hüküm bir yana kanaat üreten herhangi bir lider, kurum veya
grup bulunmaz. Fakat bu namevcudiyete rağmen topluluk tam manasıyla siyasidir.
• Yaşanılan mekansal ölçeğe ve mensup bulunulan soya göre nüfusça büyük Nuer toplumu, küçük topluluklar halinde bölümlü olarak yaşamaktadır. Bunlar, bir
çatışmada bir araya gelerek daha büyük topluluklar
oluşturmakta, ilgili mevzu çözüme kavuştuğunda tekrar daha küçük ölçekli organizasyonuna geri dönmektedirler.
4. hafta
• Evans-Pritchard’ın bölümlü veya parçalı sülale
yapısı şeklinde isimlendirdiği bu yapı, çatışmalara bağlı olarak ayrışma-birleşme düzenlemeleri
içerisine girmektedir. Çatışma adeta işlevsel bir biçimde farklı ölçüde Nuer olmanın devamlı
keşfedilmesini harekete geçirir. Bir çatışmada
düşman topluluklar bir diğerinde bir araya gelerek daha büyük bir topluluk oluşturmakta, bir
sonrakinde yine düşman olarak birbirlerine karşı konumlanmaktadır. Yapı adeta kendiliğinden
işleyen bir siyasi mekanizmadır.
4. hafta
• Zorunlu okuma:
• E.E.Evans-Pritchard - The Nuer: A Description of the Modes of Livelihood and Political Institutions of a Nilotic People. Oxford : Clarendon Press.
