FIRAT ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ
TARİH ANABİLİM DALI YENİÇAĞ TARİHİ BİLİM DALI
1544-1545 TARİHLİ VE KÂMİL KEPECİ TASNİFİ 62 NUMARALI DİVÂN-I HÜMÂYÛN RUMELİ AHKÂM DEFTERİ
( ÖZET-TRANSKRİPSİYON-DİZİN/s. 224-283)
YÜKSEK LİSANS TEZİ
DANIŞMAN HAZIRLAYAN Prof. Dr. Orhan KILIÇ Musa COŞKUN
ELAZIĞ-2019
FIRAT ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ
TARİH ANABİLİM DALI YENİÇAĞ TARİHİ BİLİM DALI
1544-1545 TARİHLİ VE KÂMİL KEPECİ TASNİFİ 62 NUMARALI DİVÂN-I HÜMÂYÛN RUMELİ AHKÂM DEFTERİ
( ÖZET-TRANSKRİPSİYON-DİZİN/s. 224-283)
YÜKSEK LİSANS TEZİ
DANIŞMAN HAZIRLAYAN Prof. Dr. Orhan KILIÇ Musa COŞKUN
Jürimiz, 01.03.2019 tarihinde yapılan tez savunma sınavı sonunda bu yüksek lisans tezini oy birliği / oy çokluğu ile başarılı saymıştır.
Jüri Üyeleri:
1. Prof. Dr. Orhan KILIÇ
2. Dr. Öğr. Üyesi Ayşegül HÜSEYNİKLİOĞLU 3. Dr. Öğr. Üyesi Uğur DEMLİKOĞLU
F. Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Yönetim Kurulunun …... tarih ve ……. sayılı kararıyla bu tezin kabulü onaylanmıştır.
Prof. Dr. Ömer Osman UMAR Sosyal Bilimler Enstitüsü Müdürü
ÖZET
Yüksek Lisans Tezi
1544-1545 Tarihli ve Kâmil Kepeci Tasnifi 62 Numaralı Divân-ı Hümâyûn Rumeli Ahkâm Defteri ( Özet-Transkripsiyon-Dizin/s. 224-283)
Musa COŞKUN
Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü
Tarih Anabilim Dalı Yeniçağ Tarihi Bilim Dalı Elazığ-2019, Sayfa: VII + 128
H. 951/ M. 1544-1545 tarihli Divan-ı Hümayun Ahkâm Defterinde mali konular ve atama kayıtları tutulmakla birlikte Rumeli vilayetinin kaza, nahiye ve karyelerini ele almaktadır. Bu nedenle Rumeli’de bu tarihlerde meydana gelen olaylara ulaşmak mümkündür.
Adı geçen defterin 224-283 sayfa aralığındaki 60 sayfanın transkripsiyonu, belge özetleri ve dizini hazırlanmıştır. Belge özetleri tablo şeklinde birinci bölüm içinde verilmiştir.
Anahtar Kelimeler: Rumeli, Osmanlı Devleti, şikâyet, atama, ahkâm
ABSTRACT
Master Thesis
Divan-ı Humayun Rumeli Ahkâm Book Dated 1544-1545 and Kamil Kepeci Classification Number 62 (Transcription-Abstract-Index/ s. 224-283)
Musa COŞKUN
Fırat University Social Sciences Institute
Department of History History of New Age Elazığ – 2019; Page: VII +128
In the imperial council financial book dated H.951/M.1544-1545 the districts and villages of Rumelia are dealt rather than financial issues and assignment records.
Therefore it is possible to figure out the events occurring on these dates.
In the book mentioned above transcription, document summaries and index of sixty pages between 224-283 were prepared. The summaries of document are given in the first section as a table.
Key words: Rumelia, Ottoman Empire, complaint, assignment, finance
İÇİNDEKİLER
ÖZET ... II ABSTRACT ... III İÇİNDEKİLER ... IV TABLO LİSTESİ ... V ÖN SÖZ ... VI KISALTMALAR ... VII
GİRİŞ ... 1
I. Konu ve Kaynaklar ... 1
II. Genel Olarak Ahkâm Defterleri ... 1
BİRİNCİ BÖLÜM 1. 62 NUMARALI AHKÂM DEFTERİNİN TANITIMI VE DEĞERLENDİRMESİ ... 3
1.1. Defterin Fiziki Durumu ... 3
1.2. Diplomatik ve Teknik Özellikleri ... 3
1.3. Dil Özellikleri ... 4
1.4. Metnin Transkripsiyonunda Takip Edilen Yol ... 4
1.5. Belgelerin Sistematik Değerlendirilmesi ... 5
İKİNCİ BÖLÜM 2. METNİN TRANSKRİPSİYONU ... 17
DİZİN ... 86
BİBLİYOGRAFYA ... 95
EKLER ... 96
Ek 1. Orijinallik Raporu ... 96
Ek 2. 1544-1545 Tarihli Ve Kâmil Kepeci Tasnifi 62 Numaralı Divân-I Hümâyûn Rumeli Ahkâm Defteri Orjinal Nüshaları(224-283) ... 97
ÖZGEÇMİŞ ... 128
TABLO LİSTESİ
Tablo 1: Belge Özetleri ... 5
ÖN SÖZ
Divan-ı Hümayundan çıkan kararların yazıldığı defterlerden biri de ahkâm defterleridir. Ahkâm defterleri şikâyet ve mali kayıtları içermekle birlikte bazı atama kayıtları da bulunmaktadır.
Çalışmamızda 62 numaralı Rumeli Ahkâm Defteri ele alınmıştır. Bu defter tarih olarak en eski ahkâm defterlerinden biri olup, 224-283. sayfa aralığının transkripsiyonu yapılarak araştırmacıların istifadesine sunulmuştur. Defter, Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı Devlet Arşivleri Başkanlığı’nda Kamil Kepeci tasnifinde yer almaktadır. Hükümler; atama, görevli teftişi, hassa-i hümayun ve Kilâr-ı Âmire için istenen malzemeler, tamir işleri v.b. konuları ele almaktadır. Bu özelliği sebebiyle dönemin mali, idari, siyasi ve diğer olayları hakkında bilgi edinmek mümkündür.
Tezimin her aşamasında yardımlarını esirgemeyen değerli hocam Prof. Dr. Orhan Kılıç’a teşekkür ederim.
ELAZIĞ/ 2019 Musa COŞKUN
KISALTMALAR
Bkz. : Bakınız
BOA : Başbakanlık Osmanlı Arşivi c. : Cilt
Çev. : Çeviren
DİA : Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi H. : Hicri
Haz. : Hazırlayan
İA : İslam Ansiklopedisi KK.d. : Kamil Kepeci Tasnifi M. : Miladi
Mkr : Mükerrer Nu. : Numara s. : Sayfa S. : Sayı
TTK : Türk Tarih Kurumu
GİRİŞ
I. Konu ve Kaynaklar
Arşivler, Osmanlı tarihi araştırmalarında sıkça başvurulan kaynak gruplarını teşkil etmektedir. Arşiv kaynakları çok çeşitli belge ve defter gruplarından müteşekkildir.
Osmanlı arşivlerindeki en önemli defter serilerinden birisi ahkâm defterleri olup, mali, idari, siyasi ve askeri konuları içermektedir.
Çalışmamız 62 Numaralı Rumeli Ahkâm Defterinin 224-283. Sayfa aralığını kapsamaktadır. Bu nedenle transkripsiyon aşamasında yer ve şahıs adlarının doğru olarak tespitinde bazı zorluklarla karşılaşılmıştır. Bu konuda tarihi haritalar ve yer adları ile ilgili yapılmış çalışmalardan istifade ederek mümkün olduğunca doğru bir şekilde yer ve şahıs isimlerini tespit edilmeye çalışılmıştır. Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı Devlet Arşivleri Başkanlığı’nın 370 numaralı Muhasebe-i Vilayet-i Rum-ili Defteri (937/ 1500) ve Osmanlı Yer Adları: I Rumeli Eyaleti(1514-1550), Tayyib Gökbilgin’ in “Kanuni Sultan Süleyman Devri Başlarında Rumeli Eyaleti, Livaları, Şehir ve Kasabaları” adlı makalesi bu konuda sıkça müracaat edilmiştir. Çeviri esnasında emin olmadığımız kelimeler için Ferit Develioğlu’nun Osmanlıca-Türkçe Ansiklopedik Lügatı ve Şemsettin Sami’nin Kamus-i Türki adlı eserleri kullanılmıştır. Ayrıca belgelerde yer yer geçen siyakat rakamlarının çevirisinde Dündar Günday’ın Arşiv Belgelerinde Siyakat Yazısı Özellikleri ve Divan Rakamları ve Salâhaddin Elker’ in Divan Rakamları adlı kitaplarından yararlanılmıştır.
Giriş ve birinci bölümün oluşturulmasında ayrıca klasik eserler ve tetkik eserlerden istifade edilmiştir. Belge özetleri tablo halinde verilmiştir. Yer, şahıs, topluluk ve bazı idari ve mali konuları içeren bir dizin hazırlanmıştır.
II. Genel Olarak Ahkâm Defterleri
Ahkâm, hükmün çoğulu olup, padişah buyruğu anlamına gelmektedir. Divan-ı Hümayun’da görüşülen konular karara bağlanırdı. Toplantı sonrasında bu kararlar temize çekilmekte ve kronolojik olarak defterlere işlenmekteydi. Divan-ı Hümayun’dan çıkan fermanların suretleri farklı defterlere yazılmaktaydı. Bu defterler; mühimme, ahkâm-ı
şikâyet, ruûs, tahvil ve kayd-ı divan olarak ayrılırdı1. Devletin büyümesi ve işlevinin artmasıyla mühimme defterlerinden farklı defter çeşitlerinin meydana geldiği görülmektedir. Daha sonraları idari ve adli konular ayrı defterlerde toplanmış ve şikâyetler için şikâyet defterleri tutulmaya başlamıştır. Şikâyet ahkâm defterleri 1648- 1814 yılları arasında tutulmuş ve 208 defterden oluşmaktadır. Ahkâm defterinin olmadığı yerlerde kayıtlar şikâyet defterlerine kaydedilirdi2. İsimleri farklı olsa da Divan-ı Hümayun’dan çıkan bütün defterler Osmanlı Devleti’nin iktisadi, askeri, siyasi ve adli yapısı hakkında bilgiler vermektedir.
Ahkâm defteri denildiğinde ilk akla şikâyet gelmektedir. Fakat aynı zamanda mali konulara ayrılmış olan ahkâm defterleri de bulunmaktadır. Defterdarlıktan çıkan defterlere ahkâm-ı maliye denilmektedir3. Bu defterler eyaletlere göre tutulur ve en eskileri Kamil Kepeci tasnifinde bulunan 61-62 numaralı Rumeli Ahkâm defterleridir.
Yine maliyeden müdevver defterler serisinde, bazı tasnifler ve mühimme defterleri içinde maliyeye ait ahkâm defterleri yer almaktadır. Ahkâm defterlerinin genel yapısına baktığımızda diğer defterlerde olduğu gibi ilk bölümde hükmün kime veya kimlere yazıldığı, ikinci bölümde olaya giriş ve sonuç kısmında da emir verilmektedir. Tarih her belgenin sonuna atılmaktadır.
1 Başbakanlık Osmanlı Arşivi Rehberi, 2. Baskı, Yayın nu: 42, İstanbul, 2000, s.24-25
2 Ramazan Günay, “Osmanlı Arşiv Kaynakları İçerisinde Ahkâm Defterleri: Gelişim Seyri, Muhtevası ve Önemi”, Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2013/1, S.17, s.9-29
3 Halil Sahillioğlu, “Ahkâm Defteri”, DİA,Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları c.1, İstanbul, 1988, s. 551
1. 62 NUMARALI AHKÂM DEFTERİNİN TANITIMI VE DEĞERLENDİRMESİ
1.1. Defterin Fiziki Durumu
Tezimizin konusu, 1544-1545 tarihli Kamil Kepeci tasnifli 62 numaralı Divân-ı Hümâyûn ahkâm defteridir. Defter, Rumeli’de bulunan sancak ve kazalarla ilgili alınan kararları ihtiva etmektedir. Bu defterin tamamı 914 sayfa olup, 11 sayfası boş ve 17 sayfası da mükerrer yazılmıştır. Defterin sayfa sayısı nedeniyle çalışmamızda 224-283.
sayfa aralığının transkripsiyonunu, özetlerini ve dizinini hazırlayabildik.
Defter divanî hatla yazılmıştır ve hükümler numaralandırılmadığından metinleri transkribe ederken sayfa nu./ belge nu. şeklinde numaralandırdık. Çalışmamız içinde sadece 224. sayfa boştur. Sayfa: 234/ Belge: 2’in ve 270/2’nin üzeri çizilerek iptal edilmiştir. Bazı belgelerde akçe miktarı ve tarih belirtilirken siyakat rakamı kullanılmıştır.
Belgeler içinde bir nişan-ı hümayun bulunmaktadır. Bazı belgelerin kenarlarına der-kenar tarzında yazılar bulunmaktadır.
Tezimizin 225.sayfasında üst kısımda ahkâm-ı şehri Rebiü’l-evvel min-şehûr sene ihda ve hamsin ve tisca-mi’e olarak tarih belirtmiştir. Defter, 951 hicri yılının tamamını kapsamaktadır. Bizim çalışmamız,3 Rebiü’l-evvel sene 951/ 25 Mayıs 1544 ile başlayıp, 23 Rebiü’l-evvel sene 951/ 14 Haziran 1544 tarihi ile son bulmaktadır.
1.2. Diplomatik ve Teknik Özellikleri
Ahkâm defterlerinin giriş kısmında genellikle hüküm yazıla ki, malum ola ki şeklinde muhataba hitap edilmiştir. Belge içinde muhatabın mevkisine göre çeşitli elkablar kullanılmıştır. Fakat atama kayıtlarında sebeb-i tahrir yazıla ki denilmiştir.
Belgenin giriş kısmından sonra olayın ne olduğu anlatılır birinci bölüm nakil ve iblağdır.
Burada olay anlatılmakta ve hükmü yazılacak olan konu açıklanmaktadır. Olaylar yeni olmuşsa haliya, eğer geçmiş bir olaysa bundan akdem, bundan evvel diyerek olay anlatılmaktadır. Kararın verileceği kısımda buyurdum ki veya gerekdir ki şeklinde başlanarak emir verilir. Bu kısımda genel olarak hükm-i şerifimle nam kulum vardukda veya vusul buldukda denilerek gönderilecek kişiye yardımcı olunması istenir. Bu kısımda gönderilecek kişinin isim yeri boş bırakılmıştır. Çünkü bu şahıs isimleri sonradan belli
olmaktadır. Emir cümlesinin sonunda “şöyle bilesiz diyü” denilerek muhatap tehdit edilmektedir. Belge tamamlandıktan sonra tarih atılırdı.. Bizim belgelerimizin tamamında
“tahriren fi” ibaresi kullanılmıştır.
Defterinin transkripsiyonunu yaptığımız kısımlarında mali kayıtlar, atama, şikâyet, teftiş ve gerekli malzeme veya tamir ihtiyacının giderilmesine dair hükümler bulunmaktadır.
Defterde, çeşitli yerlerde elkaplar kullanılmıştır. Böylece muhatabın görevinin veya görev derecesinin ne olduğunu ifade edilirdi. Genellikle belgenin hitap kısmında ve belge içinde elkap kullanımına yer verilmiştir.
Zide kadruhû4/zide mecduhû5 : subaşı, ağa, çavuş ve müteferrika gibi rütbeler için kullanılan elkaplardır6.
Edemallahu tealihû7: veziriazam için kullanılmıştır.
Damet mecâlihû8: beylerbeyi için kullanılmıştır.
Zide fazluhû9: kadılar için kullanılmıştır.
İftihârü’l-ekârim vel-emâcim10: cebeci başı ve şehr-emini için kullanılmıştır.
1.3. Dil Özellikleri
Defter, divanî hatla yazılmıştır, genel olarak açık ve okunaklıdır. Bazı yerlerde kâtibin metnin içine doğru çıkma yapması ve mürekkep dağılması nedeniyle okunamayan yerler olmuştur.
1.4. Metnin Transkripsiyonunda Takip Edilen Yol
62 Numaralı Ahkâm Defteri’nin transkripsiyonu yapılırken daha önce yapılmış transkripsiyon örneklerinden yararlanılmıştır. Belgelerde kelimeler geçtiği haliyle transkribe edilmeye çalışılmıştır. Uzun sesliler â, î, û olarak “ayın”, “c” ve hemzeler (‘) şeklinde gösterilmiştir. Tamlama sonucu oluşan özel isimlerde tamlama usulüne göre yazılmıştır. Yer ve şahıs isimlerinde okunamayan kelimelerin klişeleri (?) şeklinde
4 BOA, KK.d.0062, 231/2, 251/2, 281/1
5 BOA, KK.d.0062, 225/1, 266/1
6 Tayyip Gökbilgin, Osmanlı Paleografya ve Diplomatik İlmi, Enderun Kitapevi, İstanbul, 1992, s.59-69
7 BOA, KK.d.0062, 269/1
8 BOA, KK.d.0062, 234/1, 279/1
9 BOA, KK.d. 0062, 248/1
10 BOA, KK.d. 0062, 231/2, 251/2
yazlmıştır. Metnin içinde okunamayan yerler (…) şeklinde belirtilmiştir. Belirtilmeyen şahıs ve yer isimleri (boş) olarak kullanılmıştır.
1.5. Belgelerin Sistematik Değerlendirilmesi
Transkribi yapılan kısımda toplam 108 adet hüküm bulunmaktadır. Bunlar ağırlıklı olarak mali, atama, şikâyet, teftiş, gerekli malzemenin tedariki ve tamir işleriyle ilgilidir. 17 adet atama hükmü bulunmaktadır11. 7 adet hükümde de Kilâr-ı Âmire veya Hassa-i Hümayun için gerekli ürünlerin tedariki ele alınmıştır12. Ayrıca satış13, tımar verilmesi14 ve yeniçeri ulufesinin yerinin değiştirilmesine dair15 de hükümler bulunmaktadır.
Tablo 1: Belge Özetleri
Sayfa Numarası
Belge
Numarası Hicri Tarih Miladi Tarih
Kime
Yazılacağı Özet
225 1
3
Rebiü’l-evvel 951
25 Mayıs 1544
Emin Abdullah Bey ve katib Abdurrahman Çelebi’ye
Çetroz hasları reayasından Ali’nin neferad yazılmasına dair.
225 2
3
Rebiü’l-evvel 951
25 Mayıs 1544
Avlonya İskelesi’ne Selmu’nun bekçi olarak tayinine dair.
226 1
3
Rebiü’l-evvel 951
25 Mayıs 1544
Karaferye kadısına
Çetroz memlehasında tuzculuk yapanların vergilerini
vermemelerine dair.
226 2
3
Rebiü’l-evvel 951
25 Mayıs 1544
Kozdos memlehasına Dimo’nun ocak emini olarak tayin edilmesine dair.
226 3
3
Rebiü’l-evvel 951
25 Mayıs 1544
Selanik kadısına
Apanok karyesindeki halkın ziraat yaptığı yerlere Karayörükler’in el koymasına dair.
11 BOA, KK.d.0062, 225/2, 226/2, 227/1, 227/2, 229/1, 233/1, 235/1, 239/2, 245/1, 249/2, 250/1, 253/2, 254/1, 254/2, 267/1, 267/2, 272/2
12 BOA, KK.d.0062, 236/1, 236/2, 237/1, 237/2, 237/3, 238/1, 238/2
13 BOA, KK.d.0062, 239/1
14 BOA, KK.d.0062, 268/1
15 BOA, KK.d.0062, 273/2
227 1 3
Rebiü’l-evvel 951
25 Mayıs 1544
Adı geçen karyelere İbrahim adlı kişinin katib olarak tayin edilmesine dair.
227 2
3
Rebiü’l-evvel 951
25 Mayıs 1544
Galos memlehasına Bali’nin reis olarak tayin edilmesine dair.
228 1
3
Rebiü’l-evvel 951
25 Mayıs 1544
Selanik kadısına
Ali ve Cebiya adlı amillerin bazı kişilerden vergi alamadıklarına dair.
228 2
3
Rebiü’l-evvel 951
25 Mayıs 1544
Selanik kadısına ve mukataat nazırına
Elkıs adlı eminin görevde bulunduğu zamandaki bakiyesinin teftiş edilmesine dair.
229 1
3
Rebiü’l-evvel 951
25 Mayıs 1544
Selanik memlehasına Ali’nin reis olmasına dair.
229 2
3
Rebiü’l-evvel 951
25 Mayıs 1544
Ohri kadısına
Ohri dalyanlarına emin olan Abdulaziz’in daha önceki hesapları görmek istemesine dair.
230 1
5
Rebiü’l-evvel 951
27 Mayıs 1544
İzdin ve Badracık kadılarına ve İzdin Kalası dizdarına
İzdin Kalesi’nin deprem nedeniyle harap olan yerlerinin tamirine dair.
231 1
5
Rebiü’l-evvel 951
27 Mayıs 1544
Yenice-i Vardar, Köprülü ve Kalavirina kadılarına
Adı geçen amillerin bakiyelerinde kalan akçenin tahsiline dair.
231 2
6
Rebiü’l-evvel 951
28 Mayıs 1544
İshak Çelebi ve mimar başına
Miri balıkhanenin tamirine dair.
232 1
6
Rebiü’l-evvel 951
28 Mayıs 1544
İstanbul haslar kadısına
Benotrom adlı rahibin ölen keşişlerin
metrukatlarını almasına emin İskender’in engel olduğuna dair.
232 2
6
Rebiü’l-evvel 951
28 Mayıs 1544
Belgrad kadısına
Katibin karye halkından fazladan vergi aldığına dair yazılacak hüküm.
233 1 6
Rebiü’l-evvel 951
28 Mayıs 1544
Gümülcine kadısına
Peklen karyesi halkına ait olan yerlere eminin el koyduğuna dair.
233 2
7
Rebiü’l-evvel 951
29 Mayıs 1544
Pavrince Nehrine Hasan’ın reis olarak tayin edilmesine dair.
234 1
5
Rebiü’l-evvel 951
27 Mayıs 1544
Belgrad seferi sırasında növbetlü olanların isimlerinin deftere yazılmasına dair.
234 2 Bu belgenin üzeri çizilerek iptal edilmiştir.
235 1
8
Rebiü’l-evvel 951
30 Mayıs 1544
Ahyolu mukataatına Cafer’in katip olarak tayin edilmesine dair.
235 2 5 Rebiü’l-
evvel 951
27 Mayıs 1544
İstanbul haslar kadısına
İstanbul’da bulunan dalyanlara kethüda olan Mitol’un görevini iyi yapmaması nedeniyle yerine Endon’un kethüda olmasına dair.
236 1
6
Rebiü’l-evvel 951
28 Mayıs 1544
Narda kadısına
Kilâr-ı Âmire için zeytin ve zeytinyağı
istenmesine dair.
236 2
6
Rebiü’l-evvel 951
28 Mayıs 1544
Eğriboz kadısına
Hassa-i hümayun için nar istenmesine dair.
237 1 6 Rebiü’l-
evvel 951
28 Mayıs 1544
Yanina kadısına
Kilâr-ı Âmire için zeytin ve zeytinyağı
istenmesine dair.
237 2
6
Rebiü’l-evvel 951
28 Mayıs 1544
Siroz kadısına Kilâr-ı Âmire için safran istenmesine dair.
237 3
6
Rebiü’l-evvel 951
28 Mayıs 1544
Gelibolu kadısına
Kilâr-ı Âmire için üzüm turşusu, koruk ekşisi ve kekik balı istenmesine dair.
238 1
6
Rebiü’l-evvel 951
28 Mayıs 1544
Selânik kadısına
Hassa-i hümayun için siter istenmesine dair.
238 2
6
Rebiü’l-evvel 951
28 Mayıs 1544
Malkara kadısına
Kilâr-ı Âmire için bal istenmesine dair
239 1 8
Rebiü’l-evvel 951
30 Mayıs 1544
Edirne kadısına
Bigor değirmenlerinin satılmasına dair.
239 2
4
Rebiü’l-evvel 951
26 Mayıs 1544
Enderince zeametine Mustafa’nın katip tayin edilmesine dair.
240 1
5
Rebiü’l-evvel 951
27 Mayıs 1544
Selanik kadısına ve mukataat nazırına
Kesterye’de hâsıl olan tuzun Selanik’e getirilmesine dair.
241 1
7
Rebiü’l-evvel 951
29 Mayıs 1544
İstanbul kadısına
Emin Mahmud’un atbazarında bulunan bazı dellallar ve canbazların vergi kaçırdığını bildirmesine dair.
242 1
7
Rebiü’l-evvel 951
29 Mayıs 1544
Selanik ve Sidrekapsi kadısı Mevlana Bayram’a ve mukataat nazırı Pir Mehmed’e
Mahmud adlı kişinin varisleri olduğu halde malının beytülmala ne sebeple aldığının araştırılmasına dair
242 2
9
Rebiü’l-evvel 951
31 Mayıs 1544
Kırkkilisa kadısına
Hızı adlı kişinin ayak amili olduğu yerdeki evkaf ve tımar zabitlerinin kendisini engellediğini bildirmesine dair.
243 1
7
Rebiü’l-evvel 951
29 Mayıs 1544
Edirne kadısına
Emin ve amillerin muhasebelerinin görülmesi dair.
243 2
9
Rebiü’l-evvel 951
31 Mayıs 1544
Yeni-bazar kadısına
Berhod adlı rahibin kalan bakiyelerini tahsil etmesi için adam talep etmesine dair.
244 1
9
Rebiü’l-evvel 951
31 Mayıs 1544
Berhod adlı rahibin resm-i bennak almasına eminlerin engel
olmasına ve tayin olacak kişilerin yetersiz olduğunu bildirmesine dair.
245 1 9
Rebiü’l-evvel 951
31 Mayıs 1544
Aynoz memlehasına Mustafa’nın katip olarak tayin edilmesine dair.
245 2
7
Rebiü’l-evvel 951
29 Mayıs 1544
Kalavirina kadısı Mevlana Muslihiddin’e ve mukataat nazırı Alaüddin’e
Dedrik ve Manos’un verilen göreve yarar kişiler olup olmadığının araştırılmasına dair.
246 1
10
Rebiü’l-evvel 951
1 Haziran 1544
Selanik sancağı beyine ve Selanik kadısına
Selanik’de yeni yapılmış olan kuleden asıl kaleye duvar yapılmasına dair.
247 1
10
Rebiü’l-evvel 951
1 Haziran 1544
Avlonya sancağı beyine ve Avlonya kadısına
Avlonya Kalesi hisar erenleri, azebleri ve topçularının ulufelerinin deftere kayd edilmesine dair.
247 2
11
Rebiü’l-evvel 951
2 Haziran 1544
Hayrabolu kadısına
Hayrabolu’da bulunan köprünün harap olan yerlerinin tamir edilmesine dair.
248 1
11
Rebiü’l-evvel 951
2 Haziran 1544
Marmara Adaları kadısı
Vefat eden emin Hasan’ın kalan malının satılması ve borcu için hâsıl olan akçenin gönderilmesine dair.
249 1
11
Rebiü’l-evvel 951
2 Haziran 1544
İnebahtı sancağı beyine ve Badracık kadısına ve Badracık Kalası dizdarlarına
Badracık Kalesi’nin harap olan yerlerinin tamir edilmesine dair.
249 2
11
Rebiü’l-evvel 951
2 Haziran 1544
Kavmişan haslarına İsa yerine Ferruh’un korucu tayin edilmesine dair.
250 1
11
Rebiü’l-evvel 951
2 Haziran 1544
Kavmişan mukataasına Mustafa’nın kethüda olarak tayin edilmesine dair.
250 2
11
Rebiü’l-evvel 951
2 Haziran 1544
Çatalca kadısına
Galos memlehası tuzcularının tuz işlemeyip yerlerine işi bilmeyen kişileri gönderdiklerine dair.
251 1
11
Rebiü’l-evvel 951
2 Haziran 1544
Gelibolu kadısına
Gelibolu’da sekiz kıta geminin tamiri için akçe lazım olduğuna dair.
251 2
11
Rebiü’l-evvel 951
2 Haziran 1544
İshak Çelebi ve mimar başına
İstanbul’da bulunan miri balıkhanenin tamir edilmesine dair.
251 3
11
Rebiü’l-evvel 951
2 Haziran 1544
Dimetoka kadısına
Vefat eden Pervane’nin kalan malının amil Yusuf’a teslim edilmesine dair.
252 1
11
Rebiü’l-evvel 951
2 Haziran 1544
İnebahtı kadısına
Tudoş adlı rahibden bac eminlerinin haksız vergi talep ettiklerine dair.
252 2
Hassa mukataat nazırı Abdurrahim’in akçe ve muhasebesini
göndermediğine dair.
253 1
12
Rebiü’l-evvel 951
3 Haziran 1544
Drama kadısına ve mukataat nazırı Halil nam zaime
Hac haslarına
yaylakların gelip resm-i yaylak vermediğine dair.
253 2
12
Rebiü’l-evvel 951
3 Haziran 1544
Serdak Nehrine Ramazan’ın reis tayin edilmesine dair.
254 1
12
Rebiü’l-evvel 951
3 Haziran 1544
Prail’in bacdar olarak tayin edilmesine dair.
254 2
12
Rebiü’l-evvel 951
3 Haziran 1544
Ahmed’in bacdar olarak tayin edilmesine dair.
255 1
12
Rebiü’l-evvel 951
3 Haziran 1544
Ferecik kadısına
Ferecik’de bulunan suyolunun kemerlerinin tamir edilmesine dair.
255 2
12
Rebiü’l-evvel 951
3 Haziran 1544
Gümülcine kadısı Mevlana Şemseddin’e
Temur-hisar kazasına tabii karyelerdeki öşürlere emin Kasım’ın el koymasına dair.
256 1
12
Rebiü’l-evvel 951
3 Haziran 1544
Arnavud Belgrad kadısına
Adı geçen mukataaların muhasebelerinin görülmesine dair.
257 1
12
Rebiü’l-evvel 951
3 Haziran 1544
Selanik ve Sidrekapsi kadısı Mevlana Bayram’a ve mukataat nazırı Pir Mehmed’e
Yaruh’un ve kefillerinin araştırılmasına dair.
258 1
12
Rebiü’l-evvel 951
3 Haziran 1544
Selanik ve Sidrekapsi kadısı Mevlana Bayram’a ve mukataat nazırı Pir Mehmed’e
Yakup’un muhasebesinin araştırılmasına dair.
258 2
12
Rebiü’l-evvel 951
3 Haziran 1544
Mora sancağı beyi Mehmed hana, Kalavirina kadısı Mevlana Muslihiddin’e ve nazıra
Üveys’in zimmetinde kalan bakiyenin araştırılmasına dair.
259 1
13
Rebiü’l-evvel 951
4 Haziran 1544
Dimetoka kadısına
Pervane’nin zimmetinde kalan akçenin amil Yusuf’a teslim edilmesine dair.
260 1
12
Rebiü’l-evvel 951
3 Haziran 1544
Gelibolu sancağı kadılarına
Mevlana Muhiddin’in muhasebeleri teftiş ve tahsil için müfettiş tayin olmasına dair.
261 1
13
Rebiü’l-evvel 951
4 Haziran 1544
Selanik ve Sidrekapsi kadısı Mevlana Bayram’a ve mukataat nazırı Pir Mehmed’e
Adı geçen kadılıklarda izinsiz bal mumu satılmasının
engellenmesine dair.
261 2
12
Rebiü’l-evvel 951
3 Haziran 1544
Karaferye kadısına
Merhum İskender’in zimmetinde kalan bakiyelerin tahsiline dair.
262 1
13
Rebiü’l-evvel 951
4 Haziran 1544
Kalavirita kadısına
Nazır Turhan’ın tezkeresinin teftiş edilmesine dair.
263 1
12
Rebiü’l-evvel 951
3 Haziran 1544
Selanik ve Sidrekapsi kadısı Mevlana Bayram’a ve mukataat nazırı Pir Mehmed’e
Huror memlehasındaki dalyanı mukataya tutanların teftiş edilmesine dair.
264 1
12
Rebiü’l-evvel 951
3 Haziran 1544
Temûr-hisâr kadısına
Menlik karyesinde eminin haksız vergi aldığının araştırılmasına dair.
264 2
17
Rebiü’l-evvel 951
8 Haziran 1544
İstanbul kadısına
Çayırlık ve sazlık mahsullerinin toplanmasına dair.
265 1
17
Rebiü’l-evvel 951
8 Haziran 1544
Avlonya kadısına
Sıdıka ve Hatce adlı hatunların babalarından kalan yer ve tarlaların başkaları tarafından kullanılmaya çalışılmasına dair.
265 2
17
Rebiü’l-evvel 951
8 Haziran 1544
Narda ve İnebahtı kadılarına
Ağlinor adlı rahibin tasarrufunda olan yerlerden başkalarının vergi almaya çalıştığını bildirmesine dair.
265 3
17
Rebiü’l-evvel 951
8 Haziran 1544
İstanbul haslar kadısına
Hüseyin adlı kişinin zimmetinde olan bakiyenin alınmasına dair.
266 1
17
Rebiü’l-evvel 951
8 Haziran 1544
Abdullah Bey ve
Abdurrahman Çelebi’ye
Kavala Kalesi keferesinin deftere yazılmasına dair.
266 2
18
Rebiü’l-evvel 951
9 Haziran 1544
İzdin kadısına ve Modoniçe kalası dizdarına
Modoniçe Kalesi’nin tamire muhtaç yerlerinin tamir edilmesine dair.
266 3
18
Rebiü’l-evvel 951
9 Haziran 1544
Yanya sancağı beyine ve Narda kadısına
Mehmed adlı kişinin elinde olan kışlaktaki halka zülmetmesi nedeniyle elinden alınıp Abdurrahime teslim edilmesine dair.
267 1
18
Rebiü’l-evvel 951
9 Haziran 1544
Karaverye Nehrine Hüseyin yerine Faik’in reis olarak tayin edilmesine dair.
267 2
19
Rebiü’l-evvel 951
10 Haziran 1544
Kapinyani Nehrine fevt olan Mehmet yerine Ali’nin reis olmasına dair.
268 1
18
Rebiü’l-evvel 951
9 Haziran 1544
Serfiçe kadısına
Tekeli cemaatinin öşürlerinin Çıtalı adlı zaime tımar olarak verilmesine dair.
268 2
19
Rebiü’l-evvel 951
10 Haziran 1544
Malkara kadısına
Emin Mehmed’in elinde olan akçenin tahsil edilmesine dair.
269 1
18
Rebiü’l-evvel 951
9 Haziran 1544
İzdin kadısına
Adı geçen karyelerde adet-i ağnam toplamaya gelen kişilerle ilgili şikayete dair.
269 2
19
Rebiü’l-evvel 951
10 Haziran 1544
Kafirlerden vergi alınmasına engel olunduğuna dair.
270 1
19
Rebiü’l-evvel 951
10 Haziran 1544
Eflak ve Kara Boğdan voyvodalarına
Perohor adlı rahibin vergi toplamasına medropolidlerin engel olduğuna dair.
270 2 Bu belgenin üzeri çizilerek iptal edilmiştir.
271 1
19
Rebiü’l-evvel 951
10 Haziran 1544
Gelibolu, Aynoz, İpsala ve Keşan kadılarına
Merhum Mehmed’in kalan malının teftiş edilmesine dair.
272 1
19
Rebiü’l-evvel 951
10 Haziran 1544
Konya, Larende, Yenişehr, Niğde, Aksaray, Ürgüb, Develü Karahisar, Induğu, Ereğli, Akşehr, Ermenek ve Kırşehr kadılarına
Hartunus adlı rahibin elinde olan yerlerine yeniçeri ve sipahilerin müdahalede
bulunduğuna dair.
272 2
20
Rebiü’l-evvel 951
11 Haziran 1544
…….. haslarına Yorgi’nin katip tayin edilmesine dair.
273 1
21
Rebiü’l-evvel 951
12 Haziran 1544
Avlonya sancağı kadılarına
Avlonya sancağına gönderilen havale kullarının işlerini yapmalarına yardım edilmesine dair.
273 2
21
Rebiü’l-evvel 951
1 Haziran 1544
Marmara adaları kadısına
Yeniçeri Hasan’ın ulufesinin yerinin değiştirildiğine dair.
274 1
21
Rebiü’l-evvel 951
12 Haziran 1544
Aynoz memlehasında kalan tuzların satılmasına dair.
274 2
21
Rebiü’l-evvel 951
12 Haziran 1544
Edirne kadısına ve mukataat nazırı
Muslihiddin’e
İlyas adlı kişinin Selanik çukasına emin olmak istemesine dair.
275 1
21
Rebiü’l-evvel 951
12 Haziran 1544
Tudor, Mitol ve Bani’nin elinde olan memlehanın muhasebesinin görülmesine dair.
276 1
21
Rebiü’l-evvel 951
12 Haziran 1544
İpsala kadısına
Hızır Reis adlı amilin muhasebesinde kalan akçenin tahsiline dair.
276 2
22
Rebiü’l-evvel 951
13 Haziran 1544
Hersek sancağı beyine ve Buda kadısına
Buda Kalesinde nöbetçi olan yeniçerilere verilen terekenin araştırılmasına dair.
277 1
21
Rebiü’l-evvel 951
12 Haziran 1544
Belgrad ve Argirükasrı kadılarına
Katip Budak’ın zimmetinde kalan akçenin tahsil ettirilmesine dair.
278 1
21
Rebiü’l-evvel 951
12 Haziran 1544
Aynoz kadısına
Aynoz memlehasına tayin olan tuzcuların işlerini yapmadığı ve yerlerine işi bilmeyen kişileri gönderdiklerine dair.
278 2
22
Rebiü’l-evvel 951
13 Haziran 1544
İstifa kadısına ve mukataat nazırına
Behram adlı kişinin Aynoz İskeleleri, memlehaları ve Pasina zeametinin kendisine verilmesini istemesine dair.
279 1
22
Rebiü’l-evvel 951
13 Haziran 1544
İzdin kadısına
Bazı amillerin adet-i ağnam mahsulüne el koyduklarına dair.
279 2
22
Rebiü’l-evvel 951
13 Haziran 1544
Aynoz kadısına
Aynoz memlehasının teftiş edilmesine dair.
280 1
23
Rebiü’l-evvel 951
14 Haziran 1544
İstanbul kadısına
Adı geçen karyelerdeki keferelerden bazı emin ve amillerin tekrar vergi istediklerine dair.
280 2
23
Rebiü’l-evvel 951
14 Haziran 1544
Tekfur Dağı kadısı Mevlana Muhiddin’e
Emin Hasan’ın
muhasebesinin teftişine dair.
281 1
22
Rebiü’l-evvel 951
13 Haziran 1544
Kavala kadısına, Kavala Kalesi muhafazası için tayin olunan Mehmed ve kale dizdarına
Kalede bulunan miri odaların tamir edilmesine dair.
281 2
23
Rebiü’l-evvel 951
14 Haziran 1544
Gümülcine kadısına ve mukataat nazırı Halil’e
Hac hasları reayasından bazı kişilerin vergi vermediğine dair.
282 1
23
Rebiü’l-evvel 951
14 Haziran 1544
Çatalca kadısına ve mukataat nazırı Yakub’a
Dubrovnik beylerine verilen terekenin araştırılmasına dair.
282 2
23
Rebiü’l-evvel 951
14 Haziran 1544
Mığılkara kadısına
Vefat eden Hasan’ın kalan muhasebesinin teftişine dair.
283 1
22
Rebiü’l-evvel 951
13 Haziran 1544
Argirükasrı kadısına
Duka’nın zimmetinde olan bakiyenin tahsil edilmesine dair.
283 2
23
Rebiü’l-evvel 951
14 Haziran 1544
Gümülcine kadısına ve mukataat nazırı Halil’e
Kavala İskelesi’ne gelen Dubrovnik tacirlerinin gümrüğe alınmamasına dair.
2. METNİN TRANSKRİPSİYONU
SAYFA: 224
EL-CÜZ VEL-EVVEL
AHKÂM-I ŞEHR-İ REBCİÜ’L-EVVEL MİN-ŞEHÛR SENE İHDÂ VE HAMSİN VE TİSCÂ-Mİ’E
SAYFA: 225 BELGE: 1
İftihârü’l-emâcid Paşa Sancâğının sol kol canibini kitâbet eyleyen emin cAbdullah Beğ ve katib cAbdurrahman Çelebi zîde mecdühûmâ tezkere varıcak maclûm ola ki:
Karaferye kazâsında vakic olan Çetroz hâsılı recâyâsı esamileriyle cAbdullah neferâd yazılub defter olunub müzevvecleri ve mücerredleri maclûm olmak lazım olduğu ecilden bi’l-ficil Çetroz hasları emini olan Cacfer irsâl olundu gerekdir ki:
Vardukda tehîr ve tevakkuf etdirmeyüb zikr olan haslar recâyâsın vech-i meşrûh üzere vilâyet defterinden sizün macrifetiniz ile emin-i mezbûra yazdurub temam oldukdan sonra mühürleyüb Dergâh-ı Mucallâ’ma gönderesiz
Tahriren fî 3 Rebicü’l-evvel sene 951/ 25 Mayıs 1544 (cAnyedi emin-i mezbûr fî minhû)
SAYFA: 225 BELGE: 2
Sebeb-i tahrir yazıla ki:
Haliyâ Avlonya emini olan Durmuş Dergâh-ı Mucallâ’ma carz gönderib Avlonya iskelesinin harc-ı câmilden ikişer akçe ile dört nefer bekçisi olub haliyâ bekçi olanlarun ellerinde berât olmamağın Selmû nam Yahudi yarar ve hizmet-i mezbûrenin cuhdesinden gelür kimesne olub mültezimler mezkûrun yevmî iki akçe ile bekçi olmasın taleb etdükleri ecilden tevcîh olunub carz olundu deyü bildirmiş imdi zikr olan bekçilik yevmî iki akçe ile mezkûr Yahudi’ye tacyîn olunub bu berât-ı hümâyûnu virdüm ve buyûrdûm ki:
Varub zikr olan iskelede bekçi olub şöyle ki vezâif-i hidemât bekçilikdir bi-kusûr müeddi kıldıktan sonra tacyîn olunan yevmî iki akçe culûfesin mezbûr iskele mahsûlünden harc-ı câmilden mah be-mah alub mutasarrıf ola ve kemâ-kân cavârızın vire şöyle bileler deyü
Tahriren fî 3 Rebicü’l-evvel sene 951/ 25 Mayıs 1544 SAYFA: 226
BELGE: 1
Karaferye kadısına hüküm yazıla ki:
Haliyâ Çetroz haslarına ber-vech-i emânet emin olan Cacfer Dergâh-ı Mucallâ’ma gelüb zikr olan haslar recâyâsından baczılarının ispenceleri ve cadet-i ağnamları taleb olundukda Çetroz memlehasında tuzculuk hizmeti ideriz deyü tacallül edüb ispençe ve
cadet-i ağnam virmezler mal-ı miriye hayli zarar olub deyü bildirdi imdi memleha-i mezbûre tuzcularının esâmileri calEL-neferâd vilâyet defterinden ihrâc olunub ve mühürlenüb emin-i mezbûr ile irsâl olundu buyûrdûm ki:
Hükm-i şerifimle emin-i mezbûr vardukda irsâl olunan deftere nazar edüb defterden hariç bulunan recâyânın kanûn üzere miriye müteveccih olan ispençelerin vesâir rüsûmların emin-i mezbûra aldırıb zabt ve müfredâtla defter etdüresin hariç-i defter nesne kodurmayasın şöyle bilesin deyü
Tahriren fî 3 Rebciü’l-evvel sene 951/ 25 Mayıs 1544 (Sual olundu)
SAYFA: 226 BELGE: 2
Sebeb-i tahrir yazıla ki:
Haliyâ sabıka İzdin kadısı olub Mora sancâğında olan hassa mukâtacâta müfettiş tacyîn olunan Mevlâna Muslihiddin Dergâh-ı Mucallâ’ma carz gönderib Gördüs memlehasına yevmî üç akçe ile ocâk emini olan Yorgosranov(?) nam zimminin memleha- i mezbûrede hayatın zahir oldu deyü Gördüs kadısı Mevlana Muslihiddin iclâm eylemeğin refcî lazım olub ve sabıka memleha-i mezbûreye ocâk emini olub maczûl olan Dimo yevmî iki akçe ile hizmet-i mezbûreyi edâ eylemeğe iltizâm etdüğü sebebden tevcih
olunub carz olundu deyü bildirmiş imdi zikr olan ocâk emânetin yevmî iki akçe ile mezkûr Dimo’ya tacyîn olunub bu berât-ı hümâyûn virdüm ve buyûrdûm ki:
Varub memleha-i mezbûreye mezkûr zimmi yerine ocâk emini olub şöyle ki vezâif-i hidemât emânetdir bi-kusûr müeddi kaldıkdan sonra tacyîn olunan yevmî iki akçe
culûfesin memleha-i mezbûre mahsûlünden harc-ı câmilden mah be-mah alub mutasarrıf ola ve kemâ-kân cavârızın vire şöyle bileler deyü
Tahriren fî 3 Rebciü’l-evvel sene 951/ 25 Mayıs 1544 SAYFA: 226
BELGE: 3
Selanik kadısına hüküm yazıla ki:
Haliyâ kazâ-i mezbûreye tabic Apanok(?) nam hassa karye recâyâsından baczıları Dergâh-ı Mucallama gelüb kadimden tasarrufumuzda olub zirâcat ve hırâset edegeldüğümüz yerlerü Kara-yörük taifesinden baczı kimesneler gelüb dahl edüb tasarrufumuza mânic olurlar bu husûsda bize hayfdır deyü bildirdiler zikr olan karye neferinden Afam(?) emr-i şerifimle sınur tacyîn olunub ellerine hüccet-i şerciyye virilüb ol zamandan berü tasarruf ederlerimiş imdi buyûrdûm ki:
Hükm-i şerifim vardukda hüsemayı ihzâr edüb ve teftiş edüb göresin mezkûr karye halkına zirâcat ve hırâset içün emri şerifimle tacyîn olunan o zamandan berü tasarruflarında olan yeri dahl edenler ne sebeble dahl ederler maclûm olub şöyle ki bunlarun kadimden tasarruflarında olub zirâcat ve hırâset edegeldükleri yerlerine yörük taifesinden baczıları gelüb hilâf-ı şerc ve kanûn dahl iderlerse menc edüb bunlarun yerlerine hilâf-ı şerc ve kanûn kimesneyi dahl etdirmeyesin kadimden tasarruf edegeldüklerü yerleri gerü kendülere tasarruf etdüresin şöyle bilesin deyü
Tahriren fi 3 Rebciü’l-evvel sene 951/ 25 Mayıs 1544 SAYFA: 227
BELGE: 1
Sebeb-i tahrir yazıla ki:
Bundan evvel Sidrekapsi kazâsında vakic olan Bolnoros(?) haslarına ve Urmiye(?) ve Uster(?) ve Libnos(?) nam karyelere katib olan Mustafa cazl olub yeri mahlûl olmağın işbu darende-i fermân-ı hümâyûn sabıka Külmiriye(?) tuzcuları haslarına katib olub
maczul olan İbrahim içün yarar ve ehl-i kalem ve kitâbet cuhdesinden gelür kimesnedir dimeğin yevmî beş akçe ile katib tacyin olunub bu berât-ı hümâyûnu virdüm ve buyûrdûm ki:
Varub zikr olan haslara mezbûr Mustafa yerine katib olub vakic olan mahsûlâtı ruz be-ruz müfredâtla yazub mücelled defter edüb hariç-i defter nesne komaya ve Dergâh- ı Mucallâ’ma muhâsebe gönderilmelü oldukda bu dahi müfredât defterinin zeyline muhâsebesin yazub ve kadıya imzaladub ve mühürleyüb böyle göndere ve hâsıl olan akçede katib-i mezbûrun mührü bile ola mademki hizmet-i kitâbetde istikâmet üzere olub kusûru ve yaramazlığı olmaya tacyîn olunan yevmî beş akçe culûfesin zikr olan haslar mahsûlünden mah be-mah alub mutasarrıf ola ve hane-i cavârızdan ise kemâ-kân cavârızın vire şöyle bileler deyü
Tahriren fî 3 Rebciü’l-evvel sene 951/ 25 Mayıs 1544 SAYFA: 227
BELGE: 2
Sebeb-i tahrir yazıla ki:
Bundan evvel Galos(?) memlehasına bin akçe pişkeş ile reis olan Turhan’ın riyâsetine Bali nam kimesne iki yüz akçe dahi ziyade edüb ve pişkeş-i riyâset içün sene ihdâ ve hamsin ve tisca-mi’e Rebciü’l-evvelinin ikinci gününde hızâne-i câmireme bin iki yüz akçe teslim eyledüğü sebebden mezkûr memlehaya reis tacyîn olunub bu berât-ı hümâyûnu virdüm ve buyûrdûm ki:
Varub zikr olan memlehaya mezbûr Turhan yerine reis olub olagelen cadet ve kanûn üzere riyâset hizmeti ede mademki hizmet-i riyâsetde istikâmet üzere olub kusûru ve yaramazlığı olmaya mukaddema reis olanlar hizmetleri mukâbelesinde ne mutasarrıf olagelmişler ise bu dahi kanûn üzere iki mutasarrıf ola ol babda kimesne manic olmaya ve hane-i cavârızdan ise kemâ-kân cavârızın vire şöyle bileler deyü
Tahriren fî 3 Rebicü’l-evvel sene 951/ 25 Mayıs 1544
SAYFA: 228 BELGE: 1
