AB Destekli Açık Erişim Projesi: PASTEUR4OA

(1)

- 1

Umut Al

umutal@hacettepe.edu.tr

AB Destekli Açık Erişim Projesi:

PASTEUR4OA

3. Ulusal Açık Erişim Çalıştayı, 20-21 Ekim 2014, Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı

(2)

- 2

Plan

 PASTEUR4OA öncesi

 Sayılar ne söylüyor => Ülkeler arası bir karşılaştırma

 PASTEUR4OA Projesi

 Türkiye’de n e yapılmalı?

(3)

- 3

AB Destekli Açık Erişim Projeleri

 NECOBELAC (Network of Collaboration Between Europe & Latin American-Caribbean countries)

 PEER (Publishing and the Ecology of European Research)

 MedOANet (Mediterranean Open Access Network)

 OpenAIRE (Open Access Infrastructure Research for Research in Europe)

 FOSTER (Foster Open Science Training for European Research)

 PASTEUR4OA (Open Access Policy Alignment Strategies for European Union Research)

 …

(4)

- 4

MedOANet - Amaç

 Akdeniz ülkelerindeki açık erişimle ilgili mevcut stratejileri, yapıları ve

politikaları saptamak

 A çık erişim ile ilgili politika

üretmek/karar vermek durumunda olan kişi ve kurumlarla bağlantıya geçerek açık erişim politikası uygulama ilkeleri geliştirmek

(5)

- 5

MedOANet - Partnerler

(6)

- 6

Açık Erişim Takipçisi

(7)

- 7

MedOANet Açık Erişim Politikaları Uygulama İlkeleri

(8)

- 8

MedOANet Açık Erişim Politikaları Uygulama İlkeleri

 Proje ve açık erişim hakkında

 Araştırma yapan kurumlar için politika geliştirme ilkeleri

 Araştırma fonlayan kurumlar için politika geliştirme ilkeleri

(9)

- 9

Model Açık Erişim Politikası

(10)

- 10

Uygulama İlkeleri

(11)

- 11

Sayılar Ne Söylüyor?

(12)

- 12

?

(13)

- 13

DOAJ - Dergi Sayıları

Ülke N

İspanya 538

İtalya 297

Türkiye 259

Portekiz 86

Yunanistan 46

Birleşik Krallık 630

Almanya 344

Fransa 183

Hollanda 70

Kaynak: http://doaj.org (20 Ekim 2014)

(14)

- 14

OpenDOAR - Açık Arşivler

Ülke 4 Şubat 2014 20 Ekim 2014

İspanya 109 115

İtalya 75 74

Türkiye 15 45

Yunanistan 27 28

Portekiz 45 44

Birleşik Krallık 220 228

Almanya 168 170

Fransa 82 89

Hollanda 25 27

Kaynak: http://opendoar.org (20 Ekim 2014)

(15)

- 15

OpenDOAR - Açık Arşivler

Türkiye %1,7’lik paya sahip

(16)

- 16

OpenDOAR - Türkiye

(17)

- 17

OpenDOAR - Türkiye

(18)

- 18

OpenDOAR - Türkiye

(19)

- 19

ROARMAP - Açık Erişim Politikaları

Ülke 4 Şubat 2014 20 Ekim 2014

İspanya 15 19

İtalya 33 36

Türkiye 3 8

Yunanistan 2 2

Portekiz 15 15

Birleşik Krallık 62 69

Almanya 15 15

Fransa 14 16

Hollanda 6 6

Kaynak: http://roarmap.eprints.org/ (20 Ekim 2014)

(20)

- 20

ROARMAP - Açık Erişim Politikaları

(21)

- 21

PASTEUR4OA

 Süre: 30 ay

 Başlangıç: Şubat 2014

 Amaç: Avrupa Komisyonu’nun 17

Temmuz 2012 tarihli tavsiyesini etkin kılmak

(22)

- 22

 “Üye ülkelerin kamu kaynaklarıyla yapılan araştırmalara açık erişim sağlayan ulusal politikalar

oluşturmaları, araştırma fonu sağlayan ve araştırma yapan kurumların da bu doğrultuda kendi politikalarını

geliştirmeleri ve bunların ulusal düzeyde ve Avrupa düzeyinde

koordine edilmesi gerekmektedir.”

Tavsiye Ne Söylüyor?

(23)

- 23

PASTEUR4OA - Partnerler



National Documentation Centre/NHRF (Yunanistan)



Enabling Open Scholarship (Belçika)



University of Minho (Portekiz)



University of Oslo CRIStin (Norveç)



EIFL (Hollanda)



EuroCRIS (Hollanda)



Hungarian Academy of Sciences (Macaristan)



Polytechnic of Turin (İtalya)



SPARC Europe (Hollanda)



LIBER (Hollanda)



Jisc (Birleşik Krallık)



Hacettepe University (Türkiye)



Open Knowledge Foundation (Birleşik Krallık)



FNRS (Belçika)



Research Council of Lithuania (Lithuania)

(24)

- 24

PASTEUR4OA - Çalışmalar

 Avrupa çapında anahtar ve uzman kurumların belirlenmesi

 Politika yapıcı kurumların belirlenmesi ve onlar için program geliştirilmesi

 Avrupa çapında düzenli bir açık erişim politika ortamının desteklenmesi ve

“Knowledge Net” adlı bir platform oluşturulması

 Mevcut açık erişim politikalarının analizi

(25)

- 25

Türkiye’de Ne Yapılmalı?

 Farkındalık artırılmalı - fon

sağlayıcılar, yayıncılar, kütüphaneciler, akademisyenler, kullanıcılar, vd.

 Kamu kaynaklarıyla yapılan araştırma sonuçları açık arşivler aracılığıyla

herkese açılması zorunlu olmalı

 Açık erişim araştırma desteği alabilmede ön koşul olmalı

(26)

- 26

Türkiye’de Ne Yapılmalı?

 Açık erişim bilimsel iletişim sürecinin ve alt yapısının bir bileşeni olmalı

 Açık erişim ile ilgili politika ve strateji

geliştirilmesi üniversitelerin, YÖK’ün ve TÜBİTAK’ın gündeminde olmalı

 Avrupa Açık Erişim Alt Yapısıyla

bütünleşme çabaları hızlandırılmalı

 Daha fazla kurum açık erişim projelerinde yer almalı

(27)

- 27