Geleneksel Çin tıbbının 5000 yıllık bir geçmişi



Geleneksel Çin tıbbının 5000 yıllık bir geçmişi

vardır.



18. yy da Çin duraklama dönemine girmiş ve

akupunktur bu durumdan olumsuz etkilenmiştir.



Bu dönemde Çin de akupunktur yasaklanırken

Batı da ilgi görmeye başlamıştır.



1958’de ise Çin ve Batı Tıbbı akupunkturu

beraberce kullanmaya başlamış etkinliği ve etki

mekanizmalarını anlamaya yönelik araştırma

enstitüleri kurmuşlardır.

TANIM

 Akupunktur; fonksiyonel, geriye dönüşümlü hastalık ya da bozuklukların hem sağaltımı hem tanısı için deride kendiliğinden bulunan basınca hassas ve

önceden yerleri kesin olarak belirlenmiş bazı nokta

veya noktaların iğnelenmesi olarak tanımlanmaktadır.

 Geleneksel Çin tıbbına göre evren ve dünyadaki tüm oluşumlar karşıtlık ilkesini içeren ve birbirlerini

etkileyen güçlere dayanmaktadır. Bu güçler birbirlerine göre denge içindedir.

 Vücuttaki karşıt sistemler (Yin ve Yang) dengeli ve uyumlu çalışırlarsa(homeostazis) sağlık, bu denge ve uyum bozulursa hastalık oluşur.

 Yin ve Yang zıt elektrik yüklü iki kutup Qi de bunlar arasında geçen akım olarak düşünülebilir.

 Hastalık durumunda hastalanan organ veya dokuya ait akupunktur noktalarında ya da buna uyumlu

kısımlardaki akupunktur noktalarında elektromanyetik anormallik oluşur.

 Buralar yüksek gerilimli veya düşük dirençli elektromanyetik odaklardır.

 Aku noktaları vücut yüzeyindeki(deride) çizgisel meridyenler ve kanallar üzerinde yerleşmişlerdir.

 Bu noktalar günümüzde iğne, palpasyon, ultrasound, ışık veya elektrik akımı ile uyarılırlar.

 Aku noktalarına verilen uyarılar sinir lifleri aracılığıyla beyne ulaşmakta, orada değerlendirildikten sonra

Akupunktur Noktası ve Meridyen Kavramı

 Akupunktur noktası yüzeysel vücut fasiyasının perforasyonu olup palpe edilebilir.

 Akupunktur noktaları birbirleri ile kanallar aracılığıyla birleşirler, bu kanallara meridyen denir.

Akupunktur Noktalarının Belirlenmesi

 Yüzeysel anatomik belirteç yerlerinden hareketle

 Elektriksel deri direncinin ölçülmesi (direncin en düşük olduğu yer)

Akupunkturun Etkileri

 Analjezik etki(kapı-kontrol teorisi, inhibitör kuşatma teorisi, endorfin teorisi)

 Homeostatik etki (otonom sinir sistemi)

 İmmuniteyi güçlendirici etki

 Sedatif etki

 Psikolojik etki

Akupunktur Teknikleri

1) Akupresür : iğnesiz akupunktur olarak bilinir. Vücudun belirlenmiş nokta ya da alanlarına parmak basıncının uygulanmasıdır. Veteriner hekimlikte sık

kullanılmamasına rağmen diare, indigesyon, kontüzyon ve paraliz gibi durumlarda ağrıyı ve kas spazmını

2) Kap-vakum tedavisi: Isı + vakum

- amaç lokal mikrosirkülasyonu sağlamak

3) Moksibisyon: aku noktasını ya da herhangi bir bozukluğu olan alanı ısıtma yoluyla uyarmaya denir. Pelinotunun yaprakları kurutulup ezilerek moksa hazırlanır. Moksa kaslara kadar inebilen bir ısınma

4) Aquapunktur: çeşitli enjektabl solusyonların aku noktalarına enjeksiyonudur.

-elektrolit solusyonlar, vitaminler,

antibiyotikler, analjezikler, lokal anestezikler, antiinflamatuarlar

5) İmplantasyon: uzun süreli uyarım için katgüt, altın, paslanmaz çelik tel gibi materyallerin aku noktasına yerleştirilmesi esasına dayanır.

6) Sonopunktur: ultrasonik ses ile

7) İğne Akupunktur: akupunktur noktasına iğne doğru olarak yerleştirildiğinde subjektif bir reaksiyon oluşur; uyuşma, hızlı inspirasyon, kulaklarda ve kuyrukta

8) Elektroakupunktur: Deri üzerine elektriksel uyarı veren TENS (transkutanöz elektriksel sinir stimülatörü) adlı cihazlarla

uygulanmaktadır. Endorfin sistemi uyarır, yavaş başlangıçlı analjezi

9) Lazer Akupunktur: Lazer tedavisi organizmadaki

iyileşmenin ve ağrının azaltılması ya da yok edilmesinde destek olan, hücrelerin içindeki pozitif fizyolojik

değişiklikleri uyaran çeşitli frekans ve dalga boyundaki şiddetli ışık tedavisidir.

10) Kulak Akupunkturu: kulağın uterus içinde düşey konumda duran bir fötüse benzediği ve vücuttaki her organın kulak üzerinde bulunan bir noktayla

haberleşme halinde olduğu kabul edilir.

Akupunktur Uygulamaları

yaralanmaları, kas rijiditesi-atrofisi-kontraktürü,

osteokondritis dissekans, intervertebral disk hernisi, spondilozis, dejeneratif myelopati, spinal stenoz,

spondilitis deformans, osteoartritis, kalça displazisi ve bunlardan kaynaklanan ağrı durumları, n. fasialis-n.

Büyük hayvanlarda; kolik, topallık, sırt ağrısı,

reprodüktif problemler, artritis, romatoid artritis,

Artritis Tedavisinde Akupunktur

 Amaç ağrıyı elimine etmek ve eklemin çevresindeki kasları güçlendirerek hayvanın daha dengeli

yürümesini sağlamaktır.

 Kronik osteoartritiste ise elektroakupunktur ya da iğne akupunkturu kullanılmaktadır.

 Bölgeye ait lokal ve distal aku noktalarını 15-20 dk süreyle uyarmak etkilidir. Romatoid artritis

Eklem Hastalıklarında Akupunktur

 Eklemdeki lokalize ağrıyı elimine etmek esastır.

 Kalça ekleminde ağrının kontrolü amacıyla GB 29, GB 30 ve BL 54 noktalarına iğne akupunktur uygulanır. Bunun yanı sıra, düşük frekanstaki TENS cihazı ile GB 29 ve GB 30 noktalarının uyarılması endikedir.

 Kalça displazisinde;

Başlangıç döneminde L3-L4’ün proc. Spinosusları

arasındaki sağlı sollu 2 noktanın, sacrum-Cc1 arasındaki noktanın, femurun kaudal kenarındaki nokta ve bunun 1 cun altındaki noktanın uyarılması gerekir.

 Diz ekleminde (art.genu); ağrıyı kontrol etmek için heding, Xiyan denen 2 özel nokta ile GB 34, ST 36 ve SP 9 noktaları birlikte kullanılır. Eğer arka

 Tarsal eklemde ağrıyı ortadan kaldırmak için BL 60 ve KI 3 noktaları uyarılır. Kas atrofisi ve motor yetmezlik de varsa ST 41 noktası ile kombine edilir.

İntervertebral Disk Hastalığında Akupunktur

İVDH da akupunkturun etki mekanizması tam olarak

açıklanamamıştır. Kas spazmlarını ve ağrıyı hafiflettiği ve spinal korddaki aksonal rejenerasyonu uyardığı sanılmaktadır. Bu sayede

lokal yangıyı, spinal korddaki basıyı ve skar doku

 İVDH de lokal ve distal aku noktaları kullanılmaktadır.

 Torakolumbar İVDH; BL 14, BL 28 (lokal)

BL40,BL60,GB34,GB39,SP10 ST36 ve ST41 (distal)

- bu noktalar klasik iğne, akupresür, moksibisyon ya da TENS ile 10-20 dk uyarılır.

 Servikal İVDH; GB14,GB20,GB21,BL10 ve BL11 (lokal) LI4,LI11,SI3 ve TH5 (distal)

• fekal inkontinens durumunda BL23 ve BL25, üriner