Emniyet noktası oluşturma

(1)

1. Buz kazması veya buz aleti, 2. Kar emniyet plakası,

3. Kar kazığı, 4. Kar babası,

5. Kara gömülen herhangi bir cisim.

(2)

1. Buz kazması veya buz aleti

• a) Kazma-ayakkabı emniyeti:

• Kazmayı dik bir şekilde kara saplayın ve ipi sapın arkasından geçirin.

• Kazmanın üzerine veya yanına da ayağınızla basın.

12/20/2021 2

(3)

• b) Kazma-karabina emniyeti:

• Kara dik saplı kazmanın kafasına veya buraya geçirdiğiniz bir perlona karabina takıp emniyet alabilirsiniz.

• Yarım kazık düğümü kullanmak kontrolü artıracaktır.

(4)

• c) Kazma-bel emniyeti:

• Kara dik saplanmış kazmayla kendinizi sabitleyip, yüzünüzü aşağı dönüp ayaklarınızı da kara saplayın. Kazma sistemin back-up’ı olacaktır.

• Bunu ayakta da yapabilirsiniz.

12/20/2021 4

(5)

• d) Kazma-T emniyeti:

• Kara T şekilli derin bir çukur kazın ve T’nin üst ucuna kazmayı yatırın.

Kazmanın ağırlık merkezinden bir perlon bağlayıp bunu T’nin dik ve alta bakan ucundan çıkarın.

• Çukuru karla tekrar kapatıp, enine yatan kazmanın önüne dik bir kazma çakarsanız, emniyet sağlamlaşır.

(6)

2. Kar emniyet plakası

• Sert karda (ilkbahar) en çok işe yarayan yöntemdir.

• Çelik telli bağlantısı olan ve çeşitli şekillerde üretilen bu plakalar, aşağı çekme yönünden 40º kadar açılı ve iç bükey kısmı yamaca bakacak şekilde yerleştirilir.

• Önemli olan çelik telin çekme yönüne dik yerleştirilmesidir.

12/20/2021 6

(7)

3. Kar kazığı

• Geniş yüzeyli, belirli aralıklarla bağlantı delikleri olan ve sadece çakılarak girdikleri sert karda kullanılabilen aletlerdir.

• İdeal kullanımı çekiş yönüne göre 135º kadar ters yönde çakıldığı hallerdir.

• Hareketli emniyetlerde ve sabit hatlarda oldukça kullanışlıdır.

(8)

4. Kar babası

• Kar üzerinde derin, geniş ve damla şeklinde kazılan yapılardır. Genellikle iniş istasyonu olarak kullanılır.

• Karın sert ve tutarlı olduğu zamanlarda bile çok güvenmeyin.

• Çapı yaklaşık 2 m ve derinliği 0.5 m olsun.

12/20/2021 8

(9)

4. Kar babası

• Alt ucunu çekiş yönüne doğru damla şeklinde bırakın.

• Karı kesmemesi için etrafına ip yerine perlon dolayın. Gerekirse perlon ile kar arsında iki tarafa kazma saplayın

(10)

5. Kara gömülen herhangi bir cisim

• Deadman olarak da bilinir. Kara gömülen her türlü katı cismin emniyet noktası olarak kullanılmasıdır.

• Sırt çantası, içi kar dolu eldivenler, kayaklar belki de siz?

12/20/2021 10

(11)

5. Kara gömülen herhangi bir cisim

• Kullanılan nesnenin sığacağı bir çukur kazın. Nesnenin ağırlık merkezinden bir perlonu çekiş yönüne dik uzatın.

• Nesnenin üstünü karla kapatın ve karı ezin.

(12)

Buz Tırmanış Teknikleri

(13)

Buz tırmanışı

• Sert kar ve buz yüzeylerinde, donmuş şelalelerde yapılan tırmanıştır.

• Kaya tırmanışına benzer ancak daha tehlikelidir.

• Buz tırmanışı kaya tırmanışı ve kar tırmanışı iyice öğrenildikten sonra yapılması gereken bir beceridir.

(14)

Bazı kar, buz ve kaya tırmanış dereceleri

• 50º kar = 35º buz,

• 60º kar = 40º buz,

• 80º kar = 75º buz = II-V+ = 5.0-5.7 Yosemite (Y)

• 90º kar = 85º buz = V+-VI = 5.8-5.9 Y

• Negatif korniş = 90º buz = VI+-VII = 5.10 Y

• 90º ve çok ince buz = VII+-VIII = 5.11 Y

• 95º buz = negatif miks etap = VIII+ = 5.12 Y

12/20/2021 14

(15)

Buzda kramponsuz ilerleme

• Kısa ve yatık buz kulvarları buz kazmasının kaşığıyla iz açarak yürünebilir.

• Yine kazmanın sivri ucu destek için kullanılabilir.

• Eğer kazmanız da yoksa sivri bir taş ile basamak yaratın.

• Kazma ve krampon olmadan tırmanış yapmayın!

(16)

Buzda kramponla ilerleme

• Yamacın dikliğinden korkup yamaca doğru yatmayın. Dengenizi daha kolay kaybedersiniz.

• Krampon ile çok uzun veya kısa adımlar atmayın.

• Kramponlarınızı diğer malzemelerden uzak tutun.

• Kendinize ve diğer tırmanıcılara zarar vermeyin.

12/20/2021 16

(17)

Buzda kramponla ilerleme

• Fransız ve Alman teknikleri,

• Önemli olan nerede hangisinin kullanılacağının bilmektir.

(18)

Fransız tekniği (flat footing)

• Kramponun tüm dişleri yüzeye yatay olarak temas eder.

• Az eğimli yamaçlarda (en çok 45 – 55º) kullanışlıdır.

12/20/2021 18

(19)

• Daha az yorulmaya neden olur.

• Az eğimli tırmanışlar sırasında ayaklar iki yana açık ve uçları yukarı gösterir, dizler hafif bükülüdür ve yamaç dik çıkılır.

(20)

• Etap dikleştikçe, iki ayak da tek tarafa bakar. Yine tüm dişler yüzeye temas eder.

• Dizler bükülüdür ve ayaklardan biri her adımda diğerinin önüne alınır.

12/20/2021 20

(21)

Alman tekniği (front pointing)

• 1910 yılında Oscar Eckenstein tarafından ilk kez kramponlara ön dişler takılmıştır.

• Bu teknikte öndeki iki diş ve onun alt-arkasında bulunan dişler kullanılır.

• Buza saplamak için atılan tekmeler çok sert veya yumuşak olmamalıdır.

(22)

• Genel olarak; dizler bükülü, kalça yüzeye yakın, aksiyal bölge ve kollar biraz geridedir.

• Ayaklar omuz hizasında açık olmalıdır.

• Ayak bilekleri bükülü olmamalıdır.

12/20/2021 22

(23)

• İki krampon ve bir kazma kullanıyorsanız üç aletten ikisi iyi saplanmadan diğer nokta hareket ettirilmemelidir.

(24)

Karışık teknikler

• En çok kullanılanı ‘‘saat üç konumu’’dur.

• Bu yöntemde tek ayak Alman diğeri de Fransız tekniği kullanır.

• Orta eğimlerde kullanılır.

• Alman tekniği kadar yorucu değildir.

12/20/2021 24

(25)

Buz kazması kullanımı

• Her iki teknikte de düşük eğimlerde kazma, kafasından tutulur ve kaşık kısmı öndedir.

• Eğim arttıkça kazmaya bağımlılık artar. Alt ucu yere saplıdır ve bir el alttan diğer el üstten kazmayı kavrar. Buna ‘çapraz kazma konumu’

denir

• Bu yöntemler daha çok Fransız tekniği ile kullanılmaktadır.

(26)

• Eğim arttıkça kazma tek el ile kafasından kavranıp göğüs hizasında yüzeye saplanır. Buna ‘‘alçak bıçak konumu’’ denir.

• Kazmayı tek el ile kafasından kavrayıp ulaşabileceğiniz en üst noktaya saplarsanız bu ‘‘yüksek bıçak konumu’’dur.

• Bu teknikler neredeyse sadece Alman tekniği ile kullanılır.

12/20/2021 26

(27)

• Dik buz ve şelale tırmanışlarında çift kazma ile uygulanan ‘‘kazma askı konumu’’ vardır.

• Her iki elde de kısa buz aleti vardır. Aletler alt uçlarından tutulurlar.

• Bu yöntem Alman tekniği ile kullanılır.

(28)

Dik buz ve donmuş şelale tırmanışı

• Donmuş şelaleler, bünyesinde hava içeren yeni oluşumlardır. Bu nedenle daha kırılganlardır.

• Daima Alman tekniği ve iki buz aleti kullanılır.

• Buz aleti bilek bükülmeden, yüzeye dik bir açıyla saplanmalıdır.

• Buzul ve şelale buzlarında iyi bir vuruşla 2-3 cm kadar buza saplanmaktadır.

12/20/2021 28

(29)

• Buz aletleri sapından yukarı doğru kanırtılınca yerlerinden kolayca çıkarlar.

• Çıkmaz ise kaşık kısmına vurulabilir. Ancak alet sağa veya sola doğru zorlanmamalıdır, uç kırılabilir.

(30)

• Az hamleyle çok yol almaya çalışın, ancak hamle mesafesi dengeyi bozacak kadar kısa veya uzun olmamalıdır.

• Yarı açık kol ile başın biraz üzerine saplanmalıdır.

• Özellikle buzun bombelerine, girintilerine saplanır.

12/20/2021 30

(31)

• Düz buz yüzeyleri güvenli, kırılgan yapılar ise güvensizdir.

• Tırmanış sırasında ağırlık daha çok bacaklarda olmalıdır.

• Tehlikeli pasajlar hemen geçilmelidir.

(32)

• Emniyet noktaları için kaya yüzeyi (varsa) tercih edilmelidir.

• Hava ısısındaki değişimler ve fiziki yapı farklılıkları beklenmeyen kırılmalara neden olabilir!

• Bu tür yerlerde çığ tehlikesine dikkat edin.

• Tırmanış için sabahın erken saatlerini tercih edin.

12/20/2021 32

(33)

Buzda emniyet alma yöntemleri

• Buz babası,

• Doğal emniyet noktaları,

• Buz vidası,

• Buz sikkesi,

• Buz kancası,

(34)

Buz babası

• Kazmanın kaşığı ile sert buzda 20-25 cm derinliğinde 70 cm uzunluğunda ve 50 cm genişliğinde damla şeklinde bir kanal açın.

• Perlon ve yardımcı ip ile istasyon kurulur.

• Buz babası büyüdükçe çekeri de artar.

12/20/2021 34

(35)

Buz babası

• Ancak çekeri her zaman tek yönlüdür.

• Mümkünse bir kazma veya buz vidası ile desteklenmelidir.

(36)

Doğal emniyet noktaları

• Buz üzerinde kendiliğinden oluşmuş babalar, kum saatleri bulunabilir.

• Ancak bu noktalara tam olarak güvenmeyin.

12/20/2021 36

(37)

Buz vidası

• Sağlam buz yüzeyinde oldukça güvenilirdirler.

• Alaşım malzemeden yapılmış ortası delik ve ucunda karabina girmek için deliği olan yapıdadırlar.

• Ortalama uzunlukları 20-25 cm’dir.

(38)

Buz vidası

• İlk olarak sert buza ulaşana kadar 25 cm çapında bir genişlik kazmanın kaşığı ile kazılır.

• Vidanın alt ucu yüzeye dik tutularak birkaç kazma darbesi ile yüzeye saplanır.

• Sonra vida, askısı buza dayanıncaya kadar çevrilir.

• Vidanın gözü yani karabina deliği aşağı bakıyor olmalıdır.

12/20/2021 38

(39)

Buz vidası

• Çevirme işlem sırasında fazla buz ortadaki delikten dışarı çıkacaktır.

• Eğer vida sonuna kadar buza saplanmaz ise girdiği son noktaya perlon ile üzengi düğümü atıp buradan karabina takabilirsiniz.

• Böyle durumlarda şok emici perlon kullanabilirsiniz.

(40)

Buz vidası

• Buz vidaları ile alınan istasyonlar erimeye karşı önlem olsun diye kar ile desteklenmelidir.

• Buz vidasıyla istasyon alırken iki vida arası en az 50 cm olmalıdır.

12/20/2021 40

(41)

Buz sikkesi

• Eski tip buz sikkeleri buzu çatlattıklarından dolayı artık kullanılmamaktadır.

• ‘Snarg’ denilen modern buz sikkeleri ise buzu, vida gibi dışarı atarlar.

• Bazıları ise (pound in) yarısına kadar çakılır ve sonra vida gibi çevrilerek buza yerleştirilir.

(42)

Buz kancası (fifi, çengel)

• Bu da modern sikkeler gibi buza çabucak çakılarak tırmanıcıyı rahatlatır.

• Bunlar ana emniyet noktası olarak kullanılmazlar.

• Yalnızca aşağı çekerleri vardır.

12/20/2021 42

(43)

Abalakov V istasyonu (Vitaly Abalakov)

• Çok güvenli, basit ve ucuz bir iniş yöntemidir.

• Düzgün yapılırsa ve buz da sağlamsa ortalama çekeri 10 KN kadardır.

(44)

Abalakov V istasyonu (Vitaly Abalakov)

• Vidalar arası mesafe arttıkça istasyonun güvenirliği de artar.

• 10 cm mesafe ile 6-7 KN

• 15 cm mesafe ile 10-11 KN

• 20 cm mesafe ile 12 KN

12/20/2021 44

(45)

Abalakov V istasyonu

• Malzemeler;

• 18-20 cm’lik buz vidası

• 20 cm uzunluğunda Abalakov teli veya ucu kıvrık ince tel,

• perlon veya 7-8 mm çapında yardımcı ip.

• Buz içinde V şeklini oluşturacak iki delik açılır.

• Delikler buz vidasıyla ve 40-50º açıyla kazılmalıdır.

(46)

Abalakov V istasyonu

• Perlon veya yardımcı ipi kanalın sonuna kadar itin.

• Sonra diğer kanaldan telin ucu ile dışarı çıkartın.

• Uçları birleştirin.

• Böylece hiç malzeme bırakmadan iniş yapabilirsiniz.

12/20/2021 46

(47)

Ara ve ana emniyet noktaları

• Ara emniyet almak çok zordur.

• Genellikle de vida veya sikke kullanılır.

• Ancak yine de 50 m’lik mesafede ancak 4-6 ara emniyet noktası oluşturulmaktadır.

(48)

• İki kazma ile tırmanıcı kendini askı emniyetine alır ve elleri boşta kalır.

• Böylece buz vidası çift el ile sıkılabilir.

• Veya kişi tek eliyle bir kazmayı tutarken boşta kalan diğer eli ile emniyet noktası oluşturur.

• Bu yöntem daha hızlı ancak daha yorucudur ve daha fazla deneyim gerektirir.

12/20/2021 48

(49)

• İstasyonların tırmanış kulvarının görece yan tarafında olması tercih edilir.

• Ana emniyet noktaları en az iki noktalı olmalıdır.

• İki nokta arası en az 50 cm olmalıdır.

(50)

• İstasyonlar her zaman güvenli ve her yöne çekerli olmalıdır.

• Ana emniyetler için buz vidası, buz sikkesi, Abalakov V istasyonu kullanılmalıdır.

• Lider artçının emniyetini alırken, ana istasyonun 0.5 m yanına ve yukarısına tek bir emniyet noktası alıp artçıdan gelen ipi buradan geçirmek emniyet alma işini daha güvenli hale getirecektir.

12/20/2021 50