RPE401 Psikolojik Testler
3. Sunu
Klasik Test Kuramı ve Ölçme- Değerlendirme ile İlgili Temel Kavramlar Geçerlik - Güvenirlik
2 Ölçme
Doğrudan ölçme
Dolaylı ölçme
Türetilmiş ölçme
Birim
(eşitlik, genellik, kullanışlılık)
Doğal birim
Yapay (tanımlanmış)
birim
Türetilmiş birim
Ölçmede sıfır
Gerçek (doğal, mutlak) sıfır
Keyfi (tanımlanmış)
sıfır
Ölçek türleri
Sınıflama
Sıralama
Eşit aralık
Oran
3 TEST KURAMLARI
Kuram: Belli bir konuyu açıklamak için hipotezlerden yola çıkarak sistematik olarak oluşturulmuş doğrulanmaya ve yanlışlanmaya açık bilgiler bütünüdür.
Test Kuramı: Psikolojik özelliklerin ölçülmesinde karşılaşılan güçlük ve sorunları tanımlamada ve onlarla baş etmede çeşitli yol ve yöntemlerin önerildiği açıklamalar bütünüdür.
Psikometride başlıca iki test kuramı vardır:
Klasik Test Kuramı* (Gerçek Puan Kuramı) Modern Test Kuramı (Madde Tepki Kuramı)
Gözlenen Puan = Gerçek Puan + Hata Xi = T + E
Hata
HATA KAYNAKLARI
Ölçme aracı Ölçme Ortamı
Ölçülen Birey Ölçme Yapan Kişi
... Vs
HATA TÜRLERİ
SABİT
SİSTEMATİK
TESADÜFİ (RANDOM/SEÇKİSİZ)
Güvenirlik
• Ölçme sonuçlarının tesadüfi hatalardan arınık olma derecesi
• Aynı bireyler üzerinde yapılan bir niteliğe ait ölçmelerin benzer şartlarda tekrar edilebilirliği
• Tekrarlı ölçümlerde aynı veya benzer sonuçların elde edilmesi
• Bir tahmin ve Bir derece durumudur
• Korelasyon katsayısı
Güvenirlik Kestirim Yöntemleri
Test Tekrar Test Yöntemi Paralel Testler Yöntemi İki Yarıya Bölme Yöntemi
Cronbach Alfa ve KR-20/KR-21 Formülleri
9
Ölçme, belli bir amaç için yapılır.
Geçerlik ise ölçme araçtan elde edilen puanların aracın geliştirildiği grup için aracın kullanılış
amacına hizmet etme derecesini belirtir.
GEÇERLİK
GEÇERLİK
Bir araçtan elde edilen puanların geçerliği yüksekse;
• Ölçme aracı ölçmek istediği özelliği başka özelliklerle karıştırmadan (veya daha az karıştırarak) ölçmektedir
• Bu ölçme aracından yüksek puan alan kişiler ölçülen özelliğe sahiptir
• X testinden elde edilen puanlara dayanarak Y yüksek öğretim
programında başarılı olma olasılığı yüksek olan öğrenciler seçilebilir.
• (bir yüksek öğretim programına öğrenci seçmek için kullanılan testse örneğin)
Geçerlik Kanıtlama Yöntemleri
• Bir derece sorunu
• Korelasyon Katsayısı
• Birden çok geçerlik kanıtına ihtiyaç vardır
Geçerlik Türleri
Kapsam Geçerliği
Yapı Geçerliği
Ölçüt Dayanaklı Geçerlik
(Yordama Geçerliği / Uygunluk Geçerliği)
Örnek: BENLİK ALGISI PROFİLİ
Eğitsel yeterlik
Sosyal kabul Fiziksel
görünüm
1. Bazı ergenler kendilerini yaşıtları kadar akıllı hissederler.
2. Bazı ergenler, görünümlerinden memnun değildirler.
3. Bazı ergenler okul ödevlerini bitirmekte oldukça yavaştırlar.
4. Bazı ergenler için arkadaş edinmek güçtür.
5. Bazı ergenler bedenlerinin daha farklı olmasını dilerler.
6. Bazı ergenlerin pek çok arkadaşı vardır.
1.Eğitsel yeterlik 2. Fiziksel yeterlik 3. Eğitsel yeterlik 4. Sosyal kabul 5. Fiziksel yeterlik 6. Sosyal kabul
Güvenirlik Katsayısını Etkileyen Etmenler
Ortam ve bireyden kaynaklanan durumlar haricinde;
• Puanlama Nesnelliği (Puanlayıcı Güvenirliği)
• Grubun değişkenliği (homojenliği)
• Testteki Madde Sayısı (şans faktörü)
• Testin Güçlük Düzeyi
Geçerlik ve Güvenirlik İlişkisi
• Güvenirlik Geçerliğin bir ön koşulu, bir parçasıdır.
• Güvenilir olmayan bir aracın geçerliğinden söz edilemez
• Güvenirliği etkileyen faktörler geçerliği de olumsuz etkiler
• Bir ölçme aracından elde edilen puanların güvenilir olması, aracın geçerli olması için gereklidir ancak yeterli değildir!
• Kilmen, S. (2017). Ölçme Değerlendirmede Temel Kavramlar (4. Baskı).
R. N. Demirtaşlı (Ed.), Eğitimde Ölçme ve Değerlendirme (ss. 26-56).
Ankara: Anı Yayıncılık.
• Bilican Demir, S. (2017). Ölçmede Geçerlilik (4. Baskı). R. N. Demirtaşlı (Ed.), Eğitimde Ölçme ve Değerlendirme (ss. 58-73). Ankara: Anı
Yayıncılık.
• Demirtaşlı, R. N. (2017). Ölçmede Güvenirlik (4. Baskı). R. N.
Demirtaşlı (Ed.), Eğitimde Ölçme ve Değerlendirme (ss. 78-100).
Ankara: Anı Yayıncılık.
