KOROnER
ARTER
HASTALıKLARı
vE
CERRAHİSİ
[P-001]
Postoperative hyperbiliruinemia developed after coronary artery baypas graft
Yunus Keser Yılmaz1, Hasan Ekim1, Savaş Saırıkaya2,
Mehmet Çelikbilek3
1Bozok University Faculty of Medicine Department of cardiovascular surgery 2Bozok University Faculty of Medicine Department of Cardiology
3Bozok University Faculty of Medicine Department of Internal Medicine Division
of Gastroenterology and Hepatology
ıntroduction-Objective: The frequency and prevalance of hyperbilirubinemia after open cardiac surgery are not well clarified. After cardiac surgery in the early postoperative period, on the second day, patient developed hyperbilirubinemia, and here we mentioned the underlying possible factors.
Method: A 52-year-old male patient was admitted due to atherosclerotic coronary artery disease and performed coronary artyery bypass graft (CABG). Preoperative laboratory values were normal. Cross-clamp time continued 51 minutes and perfusion time was 88 minutes. During follow-up at intensive care unit, developed hypotension. At echocardiography showed hematoma on the right ventricle. Urgent surgical evacuation of hematoma was performed. Totaly four unit erytrocyte suspension was given during the follow-up.
Results: Posteparetive second day laboratory values were as follows; WBC;11,4 K/uL Hb; 9,86 g/dl Na: 146 mmol/L K: 3,4 mmol/L, AST: 42 IU/L ALT: 18 IU/L BUN: 14 mmg/dl, kreatinin: 0,8 mg/dL, Total bilurubin; 8,3 mg/dl, direct bilirubin 2,3 mg/dl. Postoperative on 6th
day, the total bilirubin rose to the highest level of 23.1 mg/dl and postoperative 11th day the total bilirubin level dropped to 5.1 mg/dl.
All laboratory values at 20 days of postoperative follow-up has came to normal levels.
Conclusions: Although in rare, after postoperatif coronery bypass operation hiperbilirubinemia can be seen. The possible reasens for higher bilirubine levels in our patient were hematoma resorbsion, cholestatic jaundice due to the infecion and ischemia. However, hyperbilirubinemia in patient after coronary artery bypass grafting returns to normal levels in three weeks.
[P-002]
Semptomatik bilateral ciddi karotis arter ve koroner arter hastalığında tedavi
Levent Mavioğlu1, Ufuk Mungan1, Çağatay Ertan2, Mehmet Ali Özatik3
1Acibadem Hastanesi, Kalp ve Damar Cerrahisi Kliniği, Eskişehir 2Acibadem Hastanesi, Kardiyoloji Kliniği, Eskişehir
3Acıbadem Üniversitesi, Kalp ve Damar Cerrahisi Ana Bilim Dalı, İstanbul Giriş ve Amaç: Semptomatik bilateral ciddi karotis arter ve koroner arter hastalığı olan hastalar da tedavi şekli ve yaklaşımı hakkında halen tartışmalar devam etmektedir. Çalışmamız da bu hastalardaki cerrahi yaklaşımımızın güvenilirliği ve etkinliği araştırılmıştır.
kardiyopulmoner perfüzyon kullanılmıştır. Ortalama takip süresi 12,2±9,6 (0-32 ay) aydır.
Bulgular: Bir hasta, düşük kardiyak debi ve çoklu organ yetmezli-ğine bağlı olarak postoperatif 4. günde kaybedilmiştir. Bir hastada ise tek taraflı laryngeal sinir hasarı gelişmiştir. Ortalama karotis oklüzyon zamanları, ortalama aortik kroskemp zamanı ve ortala-ma kardiyoplumoner perfüzyon zaortala-manı sırasıyla, 16,3±3,5 (8-22) (semptomatik tarafta), 17,0±3,9 (7-23) (asemptomatik tarafta), 79±19 (50-120) ve 63±14 (38-84) dakikadır. Ortalama yoğun bakım süresi 3±0,9 gün iken, toplam hastane süresi 13,5±2,7 gündür. Yakın aralıklı cerrahi için ortalama bekleme süresi ise 5,2±1,3 (3-7) gündür. Takip süresi boyunca herhangi bir kardiyovasküler olay ile karşılaşılmamıştır.
Tartışma ve Sonuç: Çalışmamızda, vaka sayısındaki yetersizlikten dolayı kesin bir yargıya varmak mümkün olmasa da, semptomatik bilateral ciddi karotis arter stenozu ve eşlik eden kardiyak patolojisi olan hastalarda yakın aralıklı karotid endarterektomi ve de senkronize kardiyak cerrahi (KEA-KEA/KABG) güvenilir ve etkin bir yöntem gibi görünmektedir.
[P-003]
Changes of thyroid hormones at patients undergoing isolated coronary artery bypass surgery and their relationship with arrhythmia
Koksal Donmez1, Nevzat Erdil2, Olcay Disli2, Barıs Akca3, Feray Erdil4,
Cengiz Colak2, Bektas Battaloglu2
1Department of Cardiovascular Surgery, Atatürk Research and Educational,
Katip Celebi University, Izmir, Turkey
2Department of Cardiovascular Surgery, Inonu University Faculty of Medicine,
Malatya, Turkey
3Department of Cardiovascular Surgery, Kilis State Hospital, Kilis, Turkey
4Department of Anesthesiology and Reanimation, Inonu University Faculty of
Medicine, Malatya, Turkey
ıntroduction-Objective: The aim of this study is to insvestigate changes of thyroid hormones and its relationship with arrhythmias after cardiac surgery.
Method: Eighty four euthyroidic isolated coronary artery disease patients were included in this study. After cardiac surgery, blood samples were collected at the time of preoperatively, arrival to intensive care unit (D0), 24th hour (D1), 48th hour (D2), 72th hour (D3) and 96th
hour (D4). No arrhythmia was detected at 66 patients (Group 1) and arrhythmia was detected at 18 patients (Group 2).
Results: All of the patients were euthyroidic preoperatively. Arrhythmia was detected at 21,43% patients (n=18). Twelve patients had atrial fibrillation and six patients had ventricular arrhythmia. Postoperative free T3 values were lower than preoperative values. This fall was
significantly important at postoperative second day (p=0,003) in two groups. Postoperative free T4 values were higher than preoperative values in two groups. fT4 rise at postoperative first day (p=0,022) and and fall of fT3 at postoperative second day (p=0,036) were significant in arrhythmia group.
Conclusions: Fall of fT3 values at arrhythmia group (Group 2) were greater. This is especially important because it is more significant at postoperative second day and this is the most common day for arrhythmia after cardiac surgery. There is a rise at fT4 values and this is higher at arrhythmia group. These relatively high values may be mimicing hyperthyroidism and may be considered as a predisposition for arrhythmia and atrial fibrillation.
[P-004]
Addison hastalığı ve kardiyopulmoner baypas
Olgar Bayserke1, Çağatay Onar2, Özgür Şentürk3, Feyza Kurt4,
Serdar Yılmazer4, Uğur Filizcan1, Yılmaz Cingözbay4
1Maltepe Üniversitesi Tıp Fakültesi, Kalp ve Damar Cerrahisi Ana Bilim Dalı,
İstanbul
2Çorlu Devlet Hastanesi, Kalp Damar Cerrahisi Kliniği, Tekirdağ
3Maltepe Üniversitesi Tıp Fakültesi, Anesteziyoloji ve Reanimasyon Ana Bilim
Dalı, İstanbul
Tartışma ve Sonuç: Kardiyopulmoner baypas sırasında Addison krizi operasyonu olumsuz etkileyebilir. Addison krizi sırasında hipotansiyon, hiperkalemi, hiponatremi ve asidoz gelişebilir. Bu hastaların pero-peratif mineralokortikoid düzeyleri ve iyon dengeleri yakından takip edilmelidir. Literatürde mineralokortikoid yönetimi açısından çeşitli öneriler bulunmakla beraber standart bir prosedür bulunmamaktadır. Bu hastaların endokrinoloji, kardiyoloji ve anesteziyolojiyle birlikte multidisipliner yaklaşımla değerlendirilmesini öneririz.
[P-005]
Cardiovascular surgery with cardiopulmonary bypass in patients with preoperative non-dialysis dependent renal insufficiency
Bahar Temur1, Mehmet Kaplan1, Mustafa Aldağ1, Mürüvvet Yılmaz2,
Ümmühan Nehir Selçuk1, Tolga Can1, Adlan Olsun1, Hakkı Aydoğan1
1Department of Cadiovascular Surgery, Dr. Siyami Ersek Thoracic And
Cardiovascular Surgery Training And Research Hospital, Istanbul, Turkey
2Department of Cadiovascular Surgery, Gümüşhane Goverment Hospital,
Gümüşhane, Turkey
ıntroduction-Objective: Preoperative renal dysfunction is a predictor of acute renal injury and an important risk factor for morbidity and mortality in patients undergoing cardiac surgery with cardiopulmonary bypass. Acute renal failure occurs in up to 30% of these patients. We analyzed the impact of cardiopulmonary bypass in patients with non-dialysis dependent renal insufficiency. The purpose of this retrospective study is to determine the preoperative risk factors of renal injury, the effects of cardiopulmonary bypass in non-dialysis dependent renal insufficiency and the clinical outcomes of acute renal failure.
Method: From January 2010 to September 2012, 121 patients undergoing coronary bypass, valve replacement or both using cardiopulmonary bypass were included in our retrospective study. We compared the changes in renal function and clinical outcomes of 66 patients with a baseline serum creatinine more than 1,5 mg/dl with 55 patient with normal serum creatinine levels. We analyzed the impact of cardiopulmonary bypass in patients with non-dialysis dependent renal insufficiency.
Results: In the group of patients with preoperative renal injury, the need of dialysis was more,time of mechanical ventilation was longer and daily diuresis was less compared with the group of patients with normal serum creatinine levels. Other clinical outcomes like postoperative
hemodynamic problems and organ disfunction were similar. Prolonged time of cardiopulmonary bypass and cross-clamp effected postoperative renal ınjury. The study also showed that intraoperative dopamine infusion at renal dose and ultrafiltration don’t protect renal tubular function. Serum creatinine levels and GFR were found to be useful parameters for renal injury.
Conclusions: These results demonstrate that cardiopulmonary bypass is safe and trustable in patients with non-dialysis dependent renal insufficiency.
[P-006]
Predictors and prediction of transient acute renal injury in patients with preoperative normal renal function undergoing coronary artery bypass graft surgery
Mehmet Kaya, Mugisha Kyaruzi, Salih Güler, Yasin Melek, Mehmet Karaçalılar, Mehmet Yeniterzi
Department of Cardiovascular Surgery, Istanbul Mehmet Akif Ersoy Thoracic and Cardiovascular Surgery Training and Research Hospital,Istanbul,Turkey
ıntroduction-Objective: Acute kidney failure is a serious complication after CABG. We studied the incidence and clinical significance of transient acute renal injury (ARI) in patients who undergo CABG. Method: Eight hundred and sixteen consecutive patients in a single institution between January 2013 and February 2014 were retrospectively analyzed, including 766 isolated CABG patients and 50 patients CABG with mitral valve intervention. The patients were divided into two groups: group A (patients with normal renal functions), group B (patients with transient acut renal injury at follow up postoperatively). Transient acute renal injury was defined as serum creatinine >25% of baseline on the1st, 4th and 30th postoperative day.
Results: Results: In 816 patients, the incidence of transient ARI was 31.74%. In a logistic regression analysis older age (p=0.0001), female sex (p=0,0001) prolonged mechanical ventilation (PMV) (p=0.018), postoperative 1st day sCr level (p=0.0001) and eGFR (p=0.013) values were found to be independently associated with development of ARI after cardiac surgery. According to ROC analysis 1st day of postop sCr level >1.05 and eGFR <77,24 is a cut-off level for ARI during postoperative period.
Conclusions: Our study shows that kinetic changes in renal function during 30 day of post-CABG are strongly related to age, female sex and PMV. Treatment should not be delayed in ARI cases. First day postop sCr level may provide the optimization of renal function as a correct strategy in patients with normal laboratory and clinically stable for ARI after CABG.
[P-007]
Koroner arter baypas cerrahisinde koroner endarterektomi prosedürü sonuçları
Serkan Çelik, İsmail Demir, Babürhan Özbek, Behzat Tüzün, Hidayet Demir, Mehmet Erdem Toker
Kartal Koşuyolu Yüksek İhtisas Eğitim ve Araştırma Hastanesi Kalp ve Damar Cerrahisi Kliniği
ve değişen uzunluklarda proksimale ve distale kapalı endarterektomi de uygulandı. LAD anastomozlarının tümünde LİMA grefti, RCA ve Cx için ise safen greftleri kullanıldı. Ek prosedür olarak iki hastada mitral rekonstrüksiyon yapıldı.
Bulgular: Tüm hastalar için bir aylık mortalite; bir hasta ile %5 (1/20), hastane mortalitesi ise iki hasta ile %10 (2/20)’dur. LAD ve RCA’ya endarterektomi yapılan, kronik böbrek yetmezlikli bir hasta postope-ratif 1. gün kaybedildi. LAD’ye endarterektomi yapılan ve ek prosedür olarak mitral rekontrüksiyon uygulanan diğer hasta ise postoperatif 34. gün kaybedildi. Toplam 6 hastada intraaortik balon pompası kullanıldı. Kaybedilen iki hasta hariç 18 hasta şifa ile taburcu edildi.
Tartışma ve Sonuç: Koroner arter bypas cerrahisinde koroner endar-terektomi prosedürü, kabul edilebilir morbidite ve hastane mortalitesi ile yapılabilmektedir. Damar yapısı ve kalitesi yönünden bu riskli hasta grubunda, uygun endikasyonlarda koroner endarterektomi prosedürü, bir seçenek olarak uygulanılabilir.
[P-008]
Koroner arter anevrizmasıyla birlikte kronik böbrek yetmezliği bulunan olguda tedavi yaklaşımı
Kevser Tural1, Hamit Serdar Başbuğ1, Macit Bitargil1, Ahmet Karakurt2,
Hakan Göçer1, Yalçın Günerhan1
1Kafkas Üniversitesi, Kalp ve Damar Cerrahisi Ana Bilim Dalı, Kars 2Kafkas Üniversitesi, Kardiyoloji Ana Bilim Dalı, Kars
Giriş ve Amaç: Koroner arter anevrizmaları nadir olarak görülür. Genelikle LAD anevrizmalarına sağ koroner arter anevrizmalarına oranla daha az sıklıkta rastlanır. Tromboze veya rüptür olma, trombo-emboli riskleri nedeniyle ciddi morbidite ve mortaliteye neden olabilir. Bu bakımdan tespit edildiği anda tedavi edilmelidir, fakat cerrahi olarak müdahale veya stent girişimi yanında mortalitesi yüksek, ek hastalığı mevcut, ejeksiyon fraksiyonu düşük ve koroner damar kalitesi iyi olmayan hastalarda medikal tedavi düşünülebilir. Burada kronik böbrek yetmezliği ve yaygın koroner arter hastalığı ile birlikte LAD’de anevrizmatik dilatasyon saptanan olguya tedavi yaklaşımı sunulmuştur.
[P-009]
Yalnızca internal mammaryan arterden Winslow yolu ile beslenen alt ekstremite
Kemal Uzun, Vakkas Gümüş, Rıdvan Uçar, Hakan Kara
Özel Giresun Ada Hastanesi
Giriş ve Amaç: Ana iliyak arteri ostium seviyesinde tıkalı olan bir has-tanın alt ekstremitesinin yalnızca ipsilataral internal mammaryan arter-den Winslow yolu beslendiğinin anjiyografik görüntülerle anlatıldığı bu yazıda böyle bir hastada koroner arter hastalığı olduğunda baypas grefti
olarak mammaryan arter kullanımının ekstremitede ciddi iskemik komplikasyonlara yol açabileceğine dikkat çekmeyi amaçladık. Yöntem: Her iki bacakta klodikasyon ve anjina pektoris şikayeti ile başvuran 54 yaşındaki erkek hastaya sol femoral arterden girişim yapı-larak koroner ve periferik anjiyografi ile sol ventrikülografi yapıldı. Bulgular: Hastanın sağ alt ekstremite arterlerinin abdominal aort enjeksiyonunda hiç görülmemesi, sağ İMA enjeksiyonunda ise süperi-yor ve inferisüperi-yor epigastrik arterler arasındaki anastomoz ile iliyak ve femoral arterlerin belirgin bir şekilde visüalize olması dikkat çekici idi Tartışma ve Sonuç: perifer arter hastalarında alt ekstremitenin bazen sadece İMA’dan beslendiğini aklımızda tutmalı ve koroner baypas gref-ti olarak İMA’yı gerekli tedbirleri alarak kullanmalıyız.
[P-010]
Comparison of neutrophil/lymphocyte ratios following coronary artery bypass surgery with or without cardiopulmonary bypass Evren Tecer1, Mustafa Aldemir1, Elif Doğan Bakı2, Fahri Adalı1,
Görkem Çarşanba1, Hanife Uzel Taş3
1Department of Cardiovascular Surgery, Faculty of Medicine, Afyon Kocatepe
university, Turkiye
2Department of Anaesthesiology, Faculty of Medicine, Afyon Kocatepe university,
Turkiye
3Department of public Health, Faculty of Medicine, Afyon Kocatepe university,
Turkiye
ıntroduction-Objective: Coronary artery bypass grafting (CABG) surgery can induce postoperative systemic leukocytic alterations, including leukocytosis, neutrophilia, or lymphopenia. The present clinical retrospective study investigated whether the off-pump coronary artery bypass (OPCAB) surgery working on the beating heart without extracorporeal circulation could favorably affect leukocytic alterations, including neutrophil-to-lymphocyte (N/L) ratio, after coronary artery bypass surgery.
underwent the same operation without CPB between May 2010 and May 2013 were screened from the computerized database of our hospital. Preoperative, postoperative first day and postoperative fifth day differential counts of leukocytes with N/L ratio of peripheral blood were obtained.
Results: A significant increase in total leukocytic count, neutrophil count, and N/L ratio, and a decrease in lymphocytic count were observed at all time points after surgery in both groups. N/L ratio was significantly higher in the CPB group compared with the OPCAB group at the postoperative first day (20.73±13.85 vs. 10.19±4.55, p<0.001), but this difference disappeared at the postoperative fifth day.
Conclusions: Cardiopulmonary bypass results in transient but salient leukocytic alterations in the peripheral blood in terms of N/L ratio compared with off-pump technique in coronary artery bypass surgery. [P-011]
Comparison of plegisol and modified St. Thomas’ Hospital cardioplegic solution in the development of ventricular fibrillation after declamping of the aorta
Mustafa Aldemir1, Elif Doğan Bakı2, Fahri Adalı1, Özlem Güleç1,
Görkem Çarşanba1, Evren Tecer1
1Kocatepe university department of cardiovascular surgery 2Kocatepe university department of anaesthesiology
ıntroduction-Objective: Ventricular fibrillation seen just after declamping of the aorta is an undesirable condition causing myocardial injury. To return to normal rhythm, often internal shocks are applied. But defibrillation itself can also contribute to myocardial injury. So prevention of fibrillation is more important than treatment.
Method: 236 patients undergoing coronary artery by-pass surgery were included in this retrospective clinical study. 144 of those patients were operated using modified St. Thomas’ Hospital cardioplegic solution, for stopping the heart. In the other 92 patients, plegisol cardioplegic solution was used.
Results: We compared the two groups for the development of ventricular fibrilation after declamping of the aorta. In the modified St. Thomas’ Hospital group, ventricular fibrillation after declamping of the aorta was seen less frequently, this being statistically significant (22.2% vs. 52.2%, p=0.026).
Conclusions: This study shows that the modified St. Thomas’ Hospital cardioplegic solution is preferred for avoiding ventricular fibrillation occuring just after declamping of the aorta.
[P-012]
Sağ ventrikülotomi ile post Mİ ventriküler septal rüptür onarımı: Olgu sunumu
İbrahim Özsöyler, Gürdeniz Yıldız, Ferid Cereb, Hasan Uncu, Ahmet Çakallıoğlu, Faruk Başdoğan, Hacı Ali Uçak, Suat Karaca, Muhittin Zafer Samsa
Adana Numune Eğitim ve Araştırma Hastanesi Kalp ve Damar Cerrahisi, Adana
Giriş ve Amaç: Ventriküler septal rüptür miyokard enfarktüsünün nadir görülen ölümcül bir komplikasyonudur. Enfarktüs sonrası 2-8 gün arasında oluşur ve kardiyojenik şoka temel hazırlar. Yüksek mortalite ve morbiditeden kaçınmak için hastalar acil cerrahi tedaviye alınma-lıdır. Biz de yazımızda sağ ventrikülotomi ile vsr onarımı yaptığımız hastayı sunduk.
Yöntem: Kırk iki yaşında erkek hasta akut inferior Mİ ile acil servise başvurmuş RCA’ya başarılı stent uygulaması yapılmış; LAD kritik lezyon ve ekoda post Mİ VSR mevcut olan hasta yoğun bakıma alındı. Hasta İABP bağ akciğer enfeksiyonu tespit edildi kültürde klebsiella üredi. Hasta enfeksiyon bulgularının gerilemesinin ardından post Mİ 10. günde operasyona alındı. Medyan sternotomiyi takiben asandan
aorta-dan arteriyel ve sağ atriyumaorta-dan çift venöz kanül ile hasta kanüle edildi. Sağ üst superior pulmoner venden vent kanülü yerleştirildi. Kardiyak arrest; 28-32°C sistemik hipotermi yapıldı. Kardiyopulmoner baypas altında posterior VSD ye sağ ventrikülotomiyle ulaşıldı. Sentetik yama septal defektin kenarına konan 4/0 plejitli prolen U sütürlerle tek tek stüre edilerek implante edildi. Ventrikülotomi karşılıklı teflon şeritler yerleştirilerek devamlı sütür tekniği ile kapatıldı. Aort LAD anastomo-zu tamamlanıp kros klemp kaldırılarak proksimal anastomoanastomo-zu çalışan kalpte tamamlandı. Hasta inotrop desteği ile baypastan ayrıldı ve KVC YB’ye alındı.
Bulgular: Postop 3. gün inotrop ihtiyacı kalmayan hasta intraaortik balondan ayrıldı. Hasta post op 4. günde mobilize edildi. Hastanın postop 5. gün ekosunda interventriküler septum intakttı.
Tartışma ve Sonuç: Sağ ventrükülotomi ile yapılan onarımlarda kalbin pompa fonksiyonları sol ventrikülotomi ile yapılan onarımlara göre daha iyi korunmaktadır. Bu sebeple VSR ulaşım sağ ventrikülotomi ile yapılabilir. İlk 36 saat içinde operasyonun mortaliteyi artırdığı akut-MI sonrası ilk hafta içinde ameliyat edilen post-Mİ VSR vakalarında %34.1, ilk haftadan sonra ameliyat edilenlerde ise %10.5 mortalite bil-dirilmiştir. Hastamızı akciğerde yaygın pnömoni nedeniyle hemodina-mi stabil tutularak akciğer enfeksiyonu tedavi edildikten sonra post-Mİ 10. gününde operasyona aldık.
[P-013]
Koroner arter baypas cerrahisinde serum iskemi modifiye albumin duyarlılığı
Onur Üstünel1, İlhan Paşaoğlu1, Rıza Doğan1, Mustafa Yılmaz1,
Murat Güvener1, Recep Oktay Peker1, Ulaş Kumbasar1, Aslı Pınar2,
Metin Demircin1
1Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi, Kalp ve Damar Cerrahisi Ana Bilim Dalı,
Ankara
2Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi, Tıbbi Biyokimya Ana Bilim Dalı, Ankara Giriş ve Amaç: Kalp ve damar cerrahisinde, perioperatif dönem izleminde erken tanıyı sağlayan biyokimyasal belirteçlerin kullanımı, miyokard hasarı sonucu oluşabilecek tabloların henüz iskemi aşama-sında iken önlenmesinde ve takibinde önemlidir. Hastaların, ekstra-korporeal dolaşımdan çıkış ve yoğun bakım izleminde oluşabilecek iskeminin dakikalar içerisinde biyokimyasal parametreler ile farkedil-mesi hayat kurtarıcı olabilmektedir. Miyokardiyal iskemi durumlarında serum albumin yapısında olan değişiklikler iskemi modifiye albumin (IMA) isimli parametrenin bulunmasını sağlamıştır. IMA düzeylerinin, koroner arter baypas cerrahisinde (KABG), perioperatif ve postoperatif dönemde oluşabilecek miyokardiyal iskeminin takibindeki duyarlılığını ölçmek ve diğer standart kardiyak biyokimyasal iskemi markerlerı olan, kreatin kinaz izoenzim MB (CK-MB) ve troponin I (trop I) ile karşılaş-tırılması amaçlanmıştır.
Yöntem: Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Kalp ve Damar Cerrahisi Kliniğinde 01.02.14 ile 01.05.14 tarihleri arasında koroner arter hasta-lığı sebebi ile izole koroner arter baypas cerrahisi uygulanan 45 hasta çalışmaya dahil edildi. Hastalar, Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Etik Kurul Klinik Çalışma Uygunluk İzni ve gönüllü bilgilendirilme formu ile proje hakkında aydınlatılarak araştırmaya alındı. Preoperatif, postoperatif sıfırıncı, dördüncü, yirmidördüncü ve doksanaltıncı saat-lerde alınan kan örneklerinden İMA, trop I ve CK-MB arasında karşı-laştırma yapıldı.
Bulgular: KABG yapılan 45 hastanın bulgularının istatistiksel olarak değerlendirildiğinde, IMA düzeylerinde, preoperatif ve postoperatif sıfı-rıncı saat değerleri arasında anlamlı fark bulundu. Revaskülarizasyon sonrası gelişen koroner perfüzyon sonucunda, postoperatif dördüncü saatten itibaren başlangıç seviyelerine düştü.
miyoglobin, İMA, CK-MB, troponinler ve C-reaktif protein (CRP) gibi inflamatuvar markerların bazı kombinasyonlarının da dahil olduğu, kardiyak biyomarkırlardan oluşan bir ‘multimarker stratejisi’ benim-senecektir.
[P-014]
Open heart surgery and laparoscopic cholecystectomy: concurrent approach
Mustafa Bilge Erdoğan1, Özerdem Özçalışkan1, Mehmet Kaplan2,
Duyguhan İşgüven3, Hakkı Kazaz1
1Department of Cardiovascular Surgery, Medical Park Gaziantep Hospital,
Gaziantep, Turkey
2Department of Surgery, Medical Park Gaziantep Hospital, Gaziantep, Turkey
3Department of Anesthesiology and Reanimation, Medical Park Gaziantep
Hospital, Gaziantep, Turkey
ıntroduction-Objective: Laparoscopic surgery of cholelithiasis gained popularity in past two decades due to it has demonstrably better quality-of-life outcomes than open surgery. We aim to report our retrospective results of concomitant laparoscopic cholecystectomy and open heart surgery.
Method: Between January 2008 and May 2014, we performed 2473 open heart surgery. Among them, 28 (1.1%) patients underwent concomitant cholecystectomy. All cholecystectomies were performed laparoscopic. All patients had symptomatic gallstones documented by preoperative abdominal ultrasound however three of them had acute cholecystitis. Open heart surgery procedure was achieved initially according to cardiac disease of patients. All laparoscopic cholecystectomies were performed by an experienced hepatobiliar surgeon immediately after the cardiac procedures.
Results: All patients stayed in the ICU for 3.1±1.4 days and were discharged from hospital after 16.5±6.3 days. There was no abdominal complication and in-hospital mortality. Ventricular tachycardia occurred in one patient which was unresponsive to drug therapy. Internal cardiac defibrillator (ICD) was implanted to this patient on postoperative 8th
day. Two patients had chronic renal failure requires hemodialysis before the surgery. Low cardiac output developed in one patient after mitral valve replacement. Acute renal failure occurred in this patient which required temporary hemodialysis.
Conclusions: Laparoscopic surgery has demonstrably better quality-of-life outcomes than open surgery for cholecystectomy. It offers several advantages over open cholecystectomy, including lower morbidity, shorter operative time, and reduced hospital stay with less need for transfusions. By increasing experiences of surgeons in laparoscopic surgery, laparoscopic cholecystectomy can be safely performed concurrently in patients who will undergo open heart surgery. [P-015]
Post-transfusion purpura following cardiac surgery Tolga Demir, Mazlum Şahin, Hüsnü Sezer
Department of Cardiovascular Surgery, Beylikduzu Kolan Hospital, Istanbul, Turkey
ıntroduction-Objective: Post-transfusion purpura (PTP) is a rare disorder characterized by severe thrombocytopenia developing after a blood component transfusion. 90% of the reported cases are women. Method: We present a case of PTP in a male patient who underwent coronary artery bypass grafting and discuss its management.
Results: On the postoperative 8th day the platelet count dropped to
Conclusions: PTP and HIT are two syndromes causing thrombocytopenia. The misdiagnosis of this syndrome might lead to a fatal outcome.
[P-016]
80 yaşın üzerindeki hastalarda KABG: Uzun dönem sonuçlarımız
Ramil Aliyev, Kamran Kazımoğlu Musayev, Rafiq İbrahimov
Merkezi Klinik Hastane, Kalp ve Damar Cerrahisi. Bakü. Azerbaycan
Giriş ve Amaç: Bu çalışmamızda 80 yaş ve üzerindeki hastalarda KABG uygulamalarımızın uzun dönem sonuçlarını inceledik. Yöntem: Aralık 2005-Nisan 2013 tarihleri arasında kliniğimizde KABG ameliyatı uygulanmış 80 yaş ve üzerindeki 8 hasta retrospektif olarak araştırılmışdır. Ortalama yaş 81.1±1.4 olarak tespit edilmiştir. Bu hastalardan altısı (%75) erkek, ikisi (%25) kadın. İki hasta stabil anjina pektoris, dördü kararsız angina, ikisi konjestif kalp yetersizliği nedeniyle kliniğimize müracaat etmiştir. Hastaların hepsinde hipertan-siyon, iki hastada DM, 5 hastada geçirilmiş Mİ, bir hastada PAH kliniği var idi. Ortalama EF = %48,5±8,2. Bir hasta OPKABG, diğerleri KPB yöntemi ile ameliyat edilmiştir. Ortalama KPB 113±29,4; ortalama AKK 65,1±16,4 dk. olmuş. Anastomoz sayısı 3,3±0,9 olmakla, bir hastada KABGx4+MV tamiri+LV anevrizmektomisi uygulanmıştır. LİMA 7 hastada (%87,5) kullanılmışdır. Üç hastada ven grefti “sequ-ential” tekniği ile kullanılmışdır. Bir hasta asendan aortanın ciddi ate-rosklerozu nedeniyle “no touch aorta” tekniği ile ameliyat edilmişdir. Bulgular: Hastane içi ve erken dönemde mortalite bir hastada kay-dedilmişdir. Ortalama yoğun bakım kalış süresi üç gün. Bir hastada erken postoperatif dönemde kreatinin yükselmesi kaydedilmişdir (max kreatinin-4.0 mg/dl). Diğer hastalarda önemli bir morbidite kaydedil-memişdir. Ortalama hastanede yatış süresi 15.6±3.4 gün olmuşdur. Çalışmamızdakı tüm hastalar ortalama 55.1±17.3 (1-8 yıl) ay takip edilmişdir. İki hastaya 61 ve 37 aylarda baypas-kontrol anjiyo yapılmış, greftler açık, birisine daha önce darlik olmayan damara STENT koyul-muş. Bir hastada sekiz yıl sonra akciğer kanseri saptanmış. Bir hasta p/o altı yıl sonra CVA geçirmiş ve kaybedilmiştir.
Tartışma ve Sonuç: KABG ameliyatı 80 yaş ve üzerindeki popülasyon-da popülasyon-da güvenli ve etkili bir tepopülasyon-davi yöntemi olarak uygulanabilmektedir. [P-017]
Akut koroner sendromlu obez hastalarda KABG Ramil Aliyev, Kamran Kazımoğlu Musayev, Firuz Kazimov
Merkezi Klinik Hastane, Kalp ve Damar Cerrahisi. Bakü. Azerbaycan
Giriş ve Amaç: Obezite ve aşırı kilo, koroner arter cerrahisinde komplikasyon ve mortalite risklerini artıran bağımsız bir faktördür. Bu araştırmanın amacı obezitesi bulunan AKS’lu hastalarda KABG sonuçlarını irdelemekdir.
Yöntem: Merkezi Klinik Hastanede 2002-2013 yıllarında 2762 AKS’li izole KABG operasyonu uygulanmış hastalardan, vücut ağırlığı 110 kg (110-138) üstünde olan, ortalama ağırlığı 124,8±10,3 kg, BSA 30 üzerinde olan, 95 hasta retrospektif araştırılmış. Hastaların ortalama yaşı 53,4±7,6 yıl. Bunlardan 8’i (%8,4) kadın, 87’si erkek (%91,6) idi. 88’i (%92,6) kararsız anjina, 7’si (%7,4) ise akut miokard infark-tüsü (2-STEMİ, 5-NSTEMİ) teşhisi ile ameliyata alındı. Hastaların 27(%28,4) anamnezde geçirilmiş Mİ mevcut, bunlardan 5 (%5,3) kli-niğe kalp yetmezliği ile kabul edilmiş. Ortalama EF %49,9±11.8. 68 (%71,6) hastada arteriyel hipertansiyon, 28 (%19,5) diyabet, 8 (%8,4) kronik böbrek yetmezliği (2-de serum kreatinin düzeyi 2 üzerinde bulunan), 13 (%13.7) XOAX, 1 (%1,1) hastada anamnezde SVT atakları kaydedildi. Preoperativ invaziv muayenede 18 hastada 1 damar, 37 hastada 2 koroner damar, diğerlerinde ise 3 koroner damar darlığı var. 4 hastada LMCA darlığı mevcut.
Bulgular: Analiz yapılan hastalarda 26 OPKABG, 69 CPB kullanı-mı ile KABG ameliyatı geçirdi. Ortalama anastomoz sayısı 3,2±1,7.
Hastaların 4’ünde bilateral LİMA kullanılmıştır. Ortalama KPB 117.6±20.7, AKK 67.6±18.7 dk. Ortalama ICU kalış süresi 2.8±1.2 gün, hastanede 12,3±4.6 gün.Morbidite analizi sırasında 21 hastada pulmoner sorunlar, 16 hastada aritmi, 1 hastada kreatinin 3.1 mg/dl kalkışı ile böbrek yetmezliği gibi komplikasyonlar olmuş. 2 hastada sterum yarası enfeksiyonu kaydedildi. Erken mortalite olmamıştır. Tartışma ve Sonuç: Bu çalışmada elektif olarak opere edilen obez hastaların aşırı vücut ağırlığının hastane içi morbidite ve mortaliteye ciddi bir etkisi tespit edilmedi. Obez hastaların postoperatif dönemde yalnız yara enfeksyonu tarafından anlamlı bir fark kayıt edilmiştir. [P-018]
Post-Mİ posterior vSD’lerde cerrahi tedavi sonuçlarımız Ramil Aliyev, Kamran Kazımoğlu Musayev
Merkezi Klinik Hastane, Kalp ve Damar Cerrahisi. Bakü. Azerbaycan
Giriş ve Amaç: Bu çalışmada post Mİ posterior VSD nedeniyle cerrahi tedavi uyguladığımız hastaların sonuçlarını inceledik
Yöntem: Kliniğimizde post Mİ posterior VSD nedeniyle ameliyat etdi-ğimiz 3 hastanın sonuçlarını retrospektif olarak araştırdık. Hastaların hepsi erkek, ortalama yaş 46,0±7,1 yıl içi. Hastaların hepsi akut Mİ nedeniyle kliniğimize baş vurmuştur (ortalama 7,3±2,1 gün AMİ-dan sonra). Yapılan ekokardiografi ve koroner angiografi sonrasında tanı kesinleşmiştir. Hastalardan ikisinde preoperative dönemde İABP deste-ğine gereksinim duyuldu. Hastaların hepsine KPB kullanılarak KABG + VSD onarımı uygulandı.
Bulgular: Ortalama kross-klamp zamanı 138,6±19,9 dak, KPB zamanı 164,3±44,8 dak, distal anastomoz sayı 1,9±0,4. Hiçbir hastada İMA kullanılmadı. VSD onarımı çift yama tekniği ile uygulandı. Ventriküler septum rutin dakron yama ile kapatılırken, posterior ventriküldeki defekt modifiye teknikle hazırlanmış yama ile (çift kat otojen peri-kard arasında bioglue ile fikse edilmiş Dakron) kapatıldı. Hastaların hepsi İABP ve inotrop destekle KPB-den ayrıldı. Bir hastada ECMO gereksinimi oldu. Yoğun bakımda ortalama yatış süresi 5,2±3,7 gün, hastanede yatış süresi 14,2±2,6 gün oldu. Hastane içi mortalite 1 hasta-da (%33,33) kaydedildi (ECMO desteği olan hasta). Diğer iki hasta ek problem yaşamadan taburcu edildi. Ortalama 20,2±6,1 ay takip edildi-ler. Kardiovasküler herhangi bir problem yaşanmadı.
Tartışma ve Sonuç: Post Mİ posterior VSD’lerde doğru planlanmış bir cerrahi ile teknik açıdan daha zor olsa da yüzgüldürücü sonuçlar elde edilebilir. Posterior ventrikülün tamirinde modifiye etdiğimiz yamanın kullanımının hemostaz açısından faydalı olacağı kanaetindeyiz. [P-019]
Kardiyopulmoner baypas ile açık kalp cerrahisi geçirecek olgularda normovolemik hemodilüsyonun etkileri
Naciye Pamukçu1, Nagihan Karahan1, Murat Aksun1, Aylin Şener1,
Işıl Coşkun Musaoğlu1, Kamil Aşar1, Nurcan Arslan1, Levent Yılık2,
Ali Gürbüz2
1Katip Çelebi Üniversitesi Atatürk Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Anesteziyoloji
ve Reanimasyon Kliniği, İzmir
2Katip Çelebi Üniversitesi Atatürk Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Kalp ve
Damar Cerrahisi Kliniği, İzmir
Giriş ve Amaç: Kan ve kan ürünlerinin yoğun kullanımı kardiyak cerrahi sonrası morbidite ve mortalitenin en önemli sebeplerindendir. Çalışmamızda kardiyopulmoner baypas ile açık kalp cerrahisi geçi-recek olgularda normovolemik hemodilüsyonun etkilerini araştırmayı hedefledik.
edildi. Olgular hemodilüsyon grubu (grup 1=50 hasta) ve kontrol (grup 2=50 hasta) olmak üzere ayrıldı. Hemodilüsyon grubunda Htc %35-38 olanlardan 1, Htc %38-42 olanlardan 2 torba kan alındı. Aynı anda HES 130/0,4 hızlı infüzyonla alınan kanla aynı miktarda verildi. Bu sıra-sında hipotansiyon gelişirse kan alımı kısa süreli durdurulup, kolloid infüzyon hızı artırıldı, başarılı olunamazsa inotropik destek başlatıldı. Hipotansiyonun düzelmediği durumlarda kan alımı durdurulup olgu çalışma dışı bırakıldı. Htc değerinin pompa sırasında %24-25 civarında (min 20), pompa çıkışında %29-30 olması hedeflendi. Pompa sırasında Htc 20’nin altına indiğinde pompaya banka kanı ilave edildi. Hastadan alınan otolog kanlar pompadan çıktıktan sonra verildi.
Bulgular: BUN, kreatinin, ACT, idrar çıkışları, mediastinal drenaj değerleri, CVP takipleri ve inotrop ihtiyacı açısından iki grup arasında fark saptanamadı. Normovolemik hemodilüsyon grubunda transfüzyon ihtiyacı daha az, htc değerleri daha yüksek, mekanik ventilatör süresi ve taburculuk süresi daha kısa bulundu.
Tartışma ve Sonuç: Normovolemik hemodilüsyonun banka kanı kulla-nımını azaltarak transfüzyonla ilişkili komplikasyonları azaltabileceği yine mekanik ventilatör süresi ve taburculuk süresini kısaltarak morta-lite ve morbiditeyi azaltabileceği kanısına varıldı.
[P-020]
Aorta koroner baypas ameliyatı sonrası komplikasyonların değerlendirilmesi
Mustafa Dağlı1, Ahmet Nihat Baysal1, Özgür Altınbaş2,
Mücahit Demirtaş3, Gürhan Hacıbeyoğlu4, Mustafa Cüneyt Çiçek4,
Cengiz Güven5, Ilyas Selim Yılmaz6, Tahir Yüksek2
1Meram Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Kalp ve Damar Cerrahi Kliniği, Konya 2Necmettin Erbakan Üniversitesi, Meram Tıp Fakültesi, Kalp ve Damar Cerrahisi
Ana Bilim Dalı, Konya
3Beyhekim Hastanesi, Kalp ve Damar Cerrahi Kliniği, Konya
4Konya Numune Hastanesi, Kalp ve Damar Cerrahi Kliniği, Konya
5Adıyaman Üniversitesi Tıp Fakültesi, Kalp ve Damar Cerrahisi Ana Bilim Dalı,
Adıyaman
6Osmaniye Devlet Hastanesi, Kalp ve Damar Cerrahi Kliniği, Osmaniye Giriş ve Amaç: Kliniğimizde yapılan aorta koroner baypas ame-liyatları Ocak 2007-Ocak 2010 tarihleri arasında retrospektif ve Ocak 2010-Ocak 2012 tarihleri arasında prospektif olarak değerlendi-rildi. Amacımız bu beş yıllık süreçte aorta koroner baypas ameliyatı uygulanan hastaların komplikasyonlarının değerlendirilmesidir. Yöntem: Bu çalışma Ocak 2007 ve Ocak 2012 tarihleri arasında Necmettin Erbakan Üniversitesi Meram Tıp Fakültesi Kalp Damar Cerrahisi Kliniği’nde aorta koroner baypas ameliyatı uygulanan 937 olgunun 623’ü retrospektif ve 314’ü prospektif olarak; preoperatif, pero-peratif ve postopero-peratif erken dönem izlem verileri ile değerlendirildi. Bulgular: Çalışmada 937 kişi içinde koroner arter hastalığı risk faktörü olmayan hasta yoktu. Erkeklerde hipertansiyon prevalansı %65 (449/684), kadınlarda ise %83 (212/253) olarak, sigara kullanı-mı erkeklerde %67.8, kadınlarda %14.5 olarak saptankullanı-mıştır. LİMA kullanımı %92.6 olmuştur. KPB süresi 106±34 dk, kros klemp süresi 65±22 dk olmuştur. Komplikasyon görülme yüzdesi %37,9 dur.Postop en sık komplikasyon %17.7 ile ritim bozukluğu,ikinci olarak %9.1 ile böbrek komplikasyonu oldu (Tablo 1). Komplikasyon gelişmeyenler ile komplikasyon gelişenler arasında yaş, AKS, ekstübasyon süresi, pompa süresi, 24 saatlik drenaj miktarı, EUROSCORE, yoğun bakım yatış süresi, servis yatış süresi ve acil operasyon açısından istatistiksel olarak anlamlı bir fark vardır.
Tartışma ve Sonuç: Yaş, cinsiyet, aile öyküsü gibi modifiye edileme-yen risk faktörlerinin hariç tutularak modifiye edilebilir risk faktörleri olan DM, hipertansiyon,sigara kullanımı ve hiperlipideminin kontrol altına alınmasıyla KAH ve buna bağlı gelişen komplikasyonların önüne geçilebileceği açıktır. Bu konuda halk sağlığı uygulamalarının ve koru-yucu hekimlik çalışmalarının daha etkin bir şekilde yürütülmesiyle KAH değiştirilebilir risk faktörlerinin kontrol altına alınabilme imkanı
olabilecektir. Eşlik eden hastalıkların iyi değerlendirilmesi, hastaların olabildiğince elektif şartlarda ameliyat edilmesi, uygun anestezi ve cerrahi tekniklerinin kullanılması ve dikkatli yoğun bakım takibinin yapılması ile komplikasyon gelişme oranları daha da aşağılara çeki-lebilir.
[P-021]
Kliniğimize aorta koroner baypas yapılan hastalarda EuroSCORE ıı risk skorlama sistemine göre sonuçlar Mustafa Dağlı1, Ahmet Nihat Baysal1, Ilker Dal2, Okan Uğurlu2,
Özgür Altınbaş2, Ömer Tanyeli2, Yüksel Dereli2, Kadir Durgut2,
Tahir Yüksek2
1Meram Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Kalp ve Damar Cerrahi Kliniği, Konya 2Necmettin Erbakan Üniversitesi, Meram Tıp Fakültesi, Kalp ve Damar Cerrahisi
Ana Bilim Dalı, Konya
Giriş ve Amaç: Risk skorlama sistemleri preoperatif dönemde uygula-nacak tedavinin sonuçlarının belirlenmesi, maliyet fayda analizi, tedavi protokol belirlenmesi, operatif mortalite, morbidite, hastanede kalış süresi hakkında bilgi edinmemizi sağlar. Bu çalışmadaki amacımız, aorta koroner baypas ameliyatında (AKBA) yaygın olarak kullanılan Euroskore II risk skorlama sisteminin kliniğimiz hasta poplülasyo-nunda klinik uygulanabilirliğini karşılaştırmak ve AKBA sonuçlarını EuroSCORE sistemine göre değerlendirmektir.
Yöntem: Bu çalışma Ocak 2007 ve Ocak 2012 tarihleri arasında Necmettin Erbakan Üniversitesi Meram Tıp Fakültesi Kalp Damar Cerrahisi Kliniği’nde AKBA uygulanan 937 olgunun 623’ü retrospektif ve 314’ü prospektif olarak; preoperatif, peroperatif ve postoperatif erken dönem izlem verileri ile değerlendirildi. Ocak 2012 ve Ocak 2013 tarihleri arasında ise 204 hasta retrospektif olarak değerlendirildi. Bulgular: Hastaların yaş ortalaması altı yıl için değerlendirildiğinde 63,28 yıl olup, tüm hastalarda AKBA için risk faktörü mevcut idi. Risk faktörü olmayan hasta tespit edilmedi. Erkeklerin bayanlardan 2,5 kat daha fazla opere oduğu, DM %40 hastalarda mevcut iken, HT %70 mevcuttu ve hastaların üçte biri acil olarak opere edilmişti. Hastalara 2,83 baypas yapılması ve LİMA kullanım oranının %92,6 olması kliniğimizin performansını gerçek manada göstermektedir. Komplikasyon görülme oranı %40’a yaklaşmış fakat objektiflik her zaman ön planda tutulmuştur. En sık komplikasyon ise %17.7 ile ritim bozukluğu olmuştur. İlk 3 ayı kapsayan erken mortalite literatürden farklı olarak %11, bir yılı kapsayan geç mortalite ise %14 olmuştur. Çalışmamızda kesinlikle AKBA yapılan hiçbir hastanın dışlanmamış olması çalışmamızın objektifliğini ve güvenirliğini artırmaktadır. Altı yıllık dönemde EuroSCORE II: 8,7 ve Lojistik skore: %11,4 tespit edilmiştir.
[P-022]
Aorta koroner baypas ameliyatında hipoterminin postoperatif drenaj üzerine etkisi
Mustafa Dağlı, Ahmet Nihat Baysal, Ata Niyazi Ecevit, Hayat Gökmengil, Mehmet Orkun Şahsıvar, Murat Bekmezci, Mehmet Kalender, Yüksel Çetin, Ali Oflaz
Meram Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Kalp ve Damar Cerrahi Kliniği, Konya
Giriş ve Amaç: Kardiyopulmoner baypas esnasında cerrahın tercihine bağlı olarak normal prosedür içinde hafif hipotermi (32-35°C) ya da orta dereceli hipotermi (28-32°C) uygulanmaktadır. Amacımız hafif hipotermi ya da orta dereceli hipoterminin postoperatif ilk 24 saatteki drenaj üzerine etkisini karşılaştırmak.
Yöntem: Kliniğimize Haziran 2013- Temmuz 2014 tarihleri arasında açık kalp cerrahisi yapılan 178 hastadan sadece koroner arter baypas operasyonu yapılan 117 hasta seçilerek izole bir grup oluşturuldu. Hastalar hafif hipotermi ve orta dereceli hipotermi olarak iki gruba ayrıldı.
Bulgular: Hastaların 53’ü kadın idi. Yaş ortalaması 65,3’dir. Orta dereceli hipotermi grubunda 61 hasta (29’u kadın), hafif hipotermide 56 hasta (24’ü kadın) mevcuttu. Orta dereceli hipotermi grubunda 533 ml ilk 24 saate postoperatif drenaj gözlenirken; hafif hipotermi grubunda 728 ml drenaj gözlendi. DM bulunan hasta sayısı 55 olup, posoperatif drenaj miktarı 653 ml olmuştur. DM olmayan hastaların ortalama drenaj miktarı 660 ml’dir. Orta dereceli hipotermi grubunda C-reaktif protein değeri 87,6 iken, hafif hipotermi grubunda 98,8 olduğu gözlem-lenmiştir. KPB’de antikoagülasyon için kanülasyon işlemlerinden önce heparin yapılır. Heparine bağlı trombositopeni görülebilir ve yapılan retrospektif çalışmalarda cerrahi sonrası %2 görülme oranına sahiptir. KPB hemolize neden olur. Lenfosit, sitokin ve immünoglobülinlerde oluşan değişiklik ve lökosit fagositozunun azalması ameliyat sonrası dönemde enfeksiyonlara yatkınlığın artmasına neden olur.
Hipotermide enzimatik olayların yavaşlaması, KPB’de antikoagülan etkinin uzaması ile istenen bir sonuç oluşturmaktadır. Çalışmamızda hafif hipotermi grubu ile orta dereceli hipotermi grubu arasına posto-peratif 24 saatlik drenaj açısından istatistiksel olarak anlamlı birfark bulunmuştur (p<0.001). Bunun yanında postoperatif hastanın yetersiz ısıtılması, pıhtılaşmanın da yetersiz kalmasına neden olacaktır. Tartışma ve Sonuç: Orta dereceli hipotermi uygulanan hastalarda hafif hipotermi uygulanan hastalara göre postoperatif drenaj miktarı daha az olmaktadır.
[P-023]
70 yaş ve üzeri hastalarda off pump veya on pump koroner arteriyel baypas sonuçları etkiler mi? 5 yıllık sonuçlarımız Kürşad Öz1, Salih Güler1, Onur Sen1, Taner İyigün1, Hale Aksu2,
Ersin Erek3, Mehmet Yeniterzi1, İhsan Bakır1
1İstanbul Mehmet Akif Ersoy Göğüs Kalp ve Damar Cerrahisi Eğitim ve
Araştırma Hastanesi, Kalp ve Damar Cerrahisi Kliniği,İstanbul
2İstanbul Mehmet Akif Ersoy Göğüs Kalp ve Damar Cerrahisi Eğitim ve
Araştırma Hastanesi, Kardiyoloji Kliniği, İstanbul
3Acıbadem Üniversitesi, Kalp ve Damar Cerrahisi ve Pediatrik Kalp ve Damar
Cerrahisi, Ana Bilim Dalı, İstanbul
Giriş ve Amaç: Kliniğimizde Mayıs 2009 ile Haziran 2014 yıllar arasında 70 yaş ve üzeri izole koroner baypas operasyonu uygulanan hastaların preoperatif risk faktörlerinin, postoperatif morbidite ve mor-talite sonuçlarının değerlendirilmesi amaçlandı.
Yöntem: Hastanemizde Mayıs 2009 - Haziran 2014 tarihleri arasında 3794 izole koroner baypas operasyonu uygulandı. Yetmiş yaş ve üzeri koroner baypas operasyonu uygulanan olgu sayısı 595 (%15,68) idi. 541 olgu (%90,92) Kardiyopulmoner baypas altında ameliyat edilirken, 54 olgu (%9,08) Off pump koroner baypas ameliyatı gerçekleştirildi. On pump grupda ortalama yaş; 73,90±3,39 (70-86) iken, off pump grupda 74,03.±3.62 (70-91) idi. On pump grupta olguların 373’ü erkek
(%68,9) ve 168’i kadın (%31,1), iken off pump grupda 40’ı erkek (%74,07) ve 14’ü kadın (%25,93) idi.
Bulgular: Hastaların ortalama yaşı; 73,62±3,04 (70-80) ve 27’si kadın (%46,5), 31’i erkek (% 53,5) idi. Hastaların demografik verilerinde, yaş, cinsiyet, vücut kütle indeksi, cinsiyet, Diabetes Mellitus, Kronik Obstruktif Akciğer hastalığı, Geçirilmiş miyokard infarktüsü, Anjina skoru, Euroskore yüksek risk skoru açısından anlamlı istatistiksel fark-lılık tespit edilmedi (p=0,05). Sol ana koroner arter lezyonu, perope-ratif inotrop ihtiyacı, sirkumflex koroner lezyonu, On-pump grubunda anlamlı derecede yüsekti (p<0,05). Postop’ta kalış süresi (saat) ve has-tanede kalış süresi (gün) On-pump grubunda anlamlı düzeyde yüksek (0,86±0,34 iken 1,60±2,42 ve 6,40±0,72 iken 7,80±3,07) tespit edildi. Postoperatif erken ve geç dönem mortalite açısından anlamlı farklılık tespit edilmedi.
[P-024]
Aorta koroner baypas ameliyatı yapılan hastaların cinsiyet açısından çok yönlü değerlendirmesi
Mustafa Dağlı1, Ahmet Nihat Baysal1, İlyas Selim Yılmaz2,
Cengiz Güven3, Gürhan Hacıbeyoğlu4, Mücahit Demirtaş5,
Ömer Tanyeli2, Yüksel Dereli2, Tahir Yüksek2
1Meram Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Kalp ve Damar Cerrahi Kliniği, Konya 2Osmaniye Devlet Hastanesi, Kalp ve Damar Cerrahi Kliniği, Osmaniye 3Adıyaman Üniversitesi Tıp Fakültesi, Kalp ve Damar Cerrahisi Ana Bilim Dalı,
Adıyaman
4Numune Hastanesi, Kalp ve Damar Cerrahi Kliniği, Konya 5Beyhekim Devlet Hastanesi, Kalp ve Damar Cerrahi Kliniği, Konya
Giriş ve Amaç: Amacımız aorta korner baypas yapılan hastaların cinsiyet özelliklerine göre preoperatif, peroperatif ve postoperatif özel-liklerini incelemektir.
Yöntem: Bu çalışma Ocak 2007 ve Ocak 2012 tarihleri arasında Necmettin Erbakan Üniversitesi Meram Tıp Fakültesi Kalp Damar Cerrahisi Kliniği’nde aorta koroner baypas ameliyatı uygulanan 937 olgunun 623’ü retrospektif ve 314’ü prospektif olarak; preoperatif, peroperatif ve postoperatif erken dönem izlem verileri ile değerlendi-rildi. Hastaların dosyalarından anestezi-cerrahi bilgileri, yoğun bakım takip formları, hastane çıkış epikrizleri incelenerek elde edilen veriler değerlendirildi. Olguların taburcu olmasını takiben ilk 2 aylık dönem-de poliklinikte, sonrasında ise birinci yılda birkez poliklinik kontrolü veya telefon görüşmeleri ile; erken ve geç mortalite, greft kontrolü ve reoperasyon takipleri yapıldı.
Bulgular: Erkeklerle kadınlar arasında yaş, total kolesterol, HDL sevi-yesi, sol ana koroner (SAK) lezyonu, sigara içiciliği, HT, DM, radial arter kullanımı, euroskore, 24 saatlik drenaj miktarı, revizyon, kanama ve ser-vis yatış süresi açısından istatistiksel olarak anlamlı fark vardır (Tablo 1). Tartışma ve Sonuç: Koroner kalp hastalığı insidansı ve prevalansı yaş ile artar, böylece yaş en önemli risk faktörü olarak düşünülebilir. Erkeklerde 45 yaş, kadınlarda 55 yaş üzeri koroner kalp hastalığı için
güçlü bir risk faktörüdür. Diğer risk aktörleri eşitse, erkekler ateroskle-roza kadınlardan çok daha fazla eğilimlidir. Kadınlar menopoza kadar, hastalık yapan ileri aterosklerozdan bir miktar korunurlar ki, diabet veya az görülen (olasılıkla ailesel) hiperlipidemi formları veya ciddi hipertansiyon gibi predispozan durumlar olmadığı sürece premenopo-zal kadında MI nadirdir. Erkeklerdeki koroner kalp hastalığı insidansı oranları, 10 yaş daha yaşlı olan kadınlar ile aynıdır. Sonuç olarak erkek-lerde ve yaşlı kişierkek-lerde artmış risk oranları nedeniyle değiştirilebilir risk faktörlerinin daha yoğun bir biçimde tedavi edilmesini gerektirir. [P-025]
Açık kalp cerrahisinde pulsatil ve nonpulsatil akım sırasında renal perfüzyon değerlerinin karşılaştırılması
Ferhat Borulu, Ali Kemal Arslan, Ufuk Sayar, Mine Demirbaş, Tanıl Özer, Muhammet Onur Hanedan, İzzet Emir, Ceyhun Coşkun, İlker Mataracı
Ahi Evren Göğüs Kalp ve Damar Cerrahi Eğitim ve Araştırma Devlet Hastanesi Kalp ve Damar Cerrahisi Kliniği Trabzon
Giriş ve Amaç: Koroner arter hastalığı tedavisi için açık kalp cerra-hisi önemli bir seçenektir. Koroner arter baypas greftleme operasyonu son yıllarda oldukça düşük mortalite ve morbidite ile yapılmaktadır. Ekstrakorporal dolaşım sırasında pompa akımı pulsatil veya nonpul-satil olabilmektedir. Amacımız bu iki farklı yöntemin renal perfüzyon değerlerinde anlamlı fark oluşturup oluşturmadığını incelemek. Yöntem: Hastanemize Mart 2014-Temmuz 2014 arasında başvuran izole KABG planlanan hastalardan böbrek fonksiyonları normal olan 40 hasta seçildi. 20 hastaya pulsatil 20 hastaya nonpulsatil modda cer-rahi yapıldı. İşlem sırasında belirli aralıklarla daha önceden belirlenmiş ve işaretlenmiş bölgelere oksimetre probları yerleştirilerek kayıtlar alındı. Hastaların demografik verileri preop postop laboratuvar verileri gibi çeşitli parametreler karşılaştıldı.
Bulgular: İki grup arasında demografik özellikler açısından anlamlı fark tespit edilemedi. BUN, kreatin ve diğer biyokimyasal parametreler arasında fark bulunamadı. Ancak gruplar kendi içinde preop, postop ola-rak değerlendirildiğinde nonpulsatil grupta renal hasar oranı daha fazla olarak belirlendi. Hastaların pompadaki idrar miktarları anlamlı olarak pulsatil grupta daha fazla idi. Renal hasar gelişen hastalar nonpulsatil grupta daha fazla olmakla beraber bu hastaların yaş ortalaması grup içerisinden daha düşük belirlendi. Renal parankim oksimetre değerleri açısından iki grup arasında anlamlı fark tespit edilemedi.Hastaların operasyon sonrası yoğun bakım kalış süreleri,extübasyon süreleri ve hastanede kalış süreleri ile drenaj miktarları arasında anlamlı fark bulunamadı. Hastaların intraop ve postop dönemde inotrop desteği ihti-yaçları ve postop komplikasyon açısından anlamlı fark tespit edilemedi. Tartışma ve Sonuç: Özellikle ileri yaşlı ve böbrek yetmezliği açı-sından riskli grupta pulsatil akımın tercih edilmesinin uygun oldu-ğu kanaatindeyiz. Ayrıca bu hastalarda somatik organ perfüzyon takibinin önemli olduğunu düşünmekteyiz. İntraop takiplerde per-füzyon değerlerinde ciddi ve uzun süreli düşme olması durumunda perfüzyonistin,anestezistin ve cerrahın ek önlemler alabileceği kanı-sındayız
[P-026]
Eş zamanlı koroner ve karotis arter hastalığında yaklaşım ve sonuçlarımız
Ufuk Sayar, Mine Demirbaş, Ali Kemal Arslan, Tanıl Özer, Muhammet Onur Hanedan, Ceyhun Coşkun, Mehmet Ali Yürük, Uğur Ziyrek, İlker Mataracı
Ahi Evren Göğüs Kalp ve Damar Cerrahisi Eğitim ve Araştırma Devlet Hastanesi, Kalp ve Damar Cerrahi Kliniği, Trabzon
Yöntem: Haziran 2009 Ile Temmuz 2014 tarihleri arasında kombine karotis endarterektomi ve koroner cerrahi prosedür uygulanan 30 hasta, erken ve orta dönem sonuçları geriye dönük olarak incelendi.
Bulgular: Hastaların yaş ortalaması 66±15 idi ve 19 hasta 65 yaş ve üzerindeydi. Hastaların 25’i erkek 5 tanesi kadındı. Bir hasta bilinen koroner arter hastalığı nedeniyle izole karotis endarterektomi plan-lanırken anestezi indüksiyonu sırasında arrest olması nedeniyle eş zamanlı koroner cerrahi de uygulandı. İki (%6.6) hasta postoperatif ve erken dönemde kaybedildi. Bu hastalardan biri gelişen düşük kardiyak debiye bağlı çoklu organ yetmezliğinden diğeri ise postoperatif 4. günde gelişen ventrikül içi kanama nedeniyle kaybedildi. Hastalardan birinde (%3,3) perioperatif nörolojik komplikasyon gelişti ve sağ hemiplejisi kalıcı oldu. Hastanede kalış süresi ortalama 9.71±10 gündü. Çalışmamız yapıldığı sırada 28 hasta halen hayatta ve ortalama takip süresi 11,7 aydı.
Tartışma ve Sonuç: Biz eş zamanlı koroner bypas ve karotis endarte-rektomi operasyınunun, yeterli klinik tecrübe ve deneyimle kabul edi-lebilir bir mortalite ve morbidite ile yapılabileceğine düşünmekteyiz. [P-027]
Aorta koroner baypas ameliyatı yapılan hastaların lipid profiline göre çok yönlü değerlendirilmesi
Mustafa Dağlı1, Ahmet Nihat Baysal1, Ilyas Selim Yılmaz3, Ilker Dal2,
Okan Uğurlu2, Özgür Altınbaş2, Yüksel Dereli2, Ömer Tanyeli2,
Tahir Yüksek2
1Konya Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Kalp ve Damar Cerrahi Kliniği, Konya 2Necmettin Erbakan Üniversitesi, Meram Tıp Fakültesi, Kalp ve Damar Cerrahisi
Ana Bilim Dalı, Konya
3Osmaniye Devlet Hastanesi, Kalp ve Damar Cerrahi Kliniği, Osmaniye Giriş ve Amaç: Çalışmamızda aorta koroner baypas operasyonu yapı-lan hastaların lipid profilleri değerlendirilmiştir.
Yöntem: Bu çalışma Ocak 2007 ve Ocak 2012 tarihleri arasında Necmettin Erbakan Üniversitesi Meram Tıp Fakültesi Kalp Damar Cerrahisi Kliniği’nde aorta koroner baypas ameliyatı uygulanan 937 olgunun 623’ü retrospektif ve 314’ü prospektif olarak; preoperatif, peroperatif ve postoperatif erken dönem izlem verileri ile değerlendi-rildi. Hastaların dosyalarından anestezi-cerrahi bilgileri, yoğun bakım takip formları, hastane çıkış epikrizleri incelenerek elde edilen veriler değerlendirildi.
Bulgular: Operasyon uygulanan 937 olgunun (253’ü kadın) ortalama yaşı 63,11±10,35 yıl, kadınların yaş ortalaması (%27) ise 65.90±9.83 olup ortalamanın üzerinde pozitif yönde seyretmiştir. Ortalama koles-terol seviyeleri ise; Total koleskoles-terol 181.3±51.4 mg/dl; LDL koleskoles-terol 114.6 ±39.7 mg/dl; HDL kolesterol 35.6±10.8 mg/dl dir. Erkek ve kadın cinsiyet açısından lipid profilleri için istatistiksek anlamlı bir fark tespit edilmiştir (Tablo 1).
Tartışma ve Sonuç: LDL primer lipid risk faktörü olmasına rağmen diğer lipid parametreleri LDL kolesterol seviyeleri yüksek olan veya olmayan hastalarda koroner kalp hastalığı riskini artırır. LDL kolesterol seviyeleri tedavide primer öneme sahip olmasına rağmen aterojenik dis-lipidemi koroner kalp hastalığı patogenezine yardımcı bir faktör olduğu için büyüyen öneme sahiptir. Her öğenin bağımsız olarak aterojenik olduğuna dair kanıtlar mevcuttur. Prospektif çalışmalar düşük HDL kolesterol seviyelerinin bağımsız bir risk faktörü olduğunu göstermiştir. TEKHARF (Türk Erişkinlerinde Kalp Hastalığı ve Risk Faktörleri)
çalışmasında gösterildiği gibi ülkemizde batılı toplumlarla karşılaştı-rıldığında kolesterol değerleri daha düşük değerlerde seyretmektedir. Çalışmamızda 200 mg/dl’den yüksek hiperkolesterolemi değerleri erkeklerin %35’inde, kadınların %32’sinde kaydedildi. Bu oranlar; kolesterol değerlerinin bu çalışmayla uyumlu olduğunu göstermiştir. Sonuç olarak engellenebilir bir risk faktörü olan hiperlipideminin yaşa-mın her döneminde ve operasyon sonrası da kontrol edilmesi riskleri azaltacaktır.
[P-028]
Üç damar hastalığının aorta koroner baypas operasyonu yapılan hastalarda değerlendirmesi: 5 yıllık sonuçlar
Mustafa Dağlı1, Mümine Dağlı1, Ahmet Nihat Baysal1, İlyas Selim
Yılmaz3, Okan Uğurlu2, Barış Burak2, Yüksel Dereli2, Ömer Tanyeli2,
Tahir Yüksek2
1Konya Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Kalp ve Damar Cerrahi Kliniği, Konya 2Necmettin Erbakan Üniversitesi Meram Tıp Fakültesi, Konya
3Osmaniye Devlet Hastanesi, Kalp ve Damar Cerrahi Kliniği, Osmaniye Giriş ve Amaç: Aorta koroner baypas ameliyatı (AKBA) yapılan ve üç damar hastalığı olan hastalarda preoperatif, peroperatif ve postoperatif bulgularının değerlendirilmesi amaçlandı.
[P-029]
Sol ana koroner arter hastalığı nedeniyle aorta koroner baypas ameliyatı yapılan hastaların değerlendirmesi: 5 yıllık sonuçlar Mustafa Dağlı1, Ahmet Nihat Baysal1, Mümine Dağlı1, Cengiz Güven2,
Mücahit Demirtaş3, Özgür Altınbaş4, Yüksel Dereli4, Ömer Tanyeli4,
Tahir Yüksek4
1Konya Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Kalp ve Damar Cerrahi Kliniği, Konya 2Adıyaman Üniversitesi Tıp Fakültesi, Kalp ve Damar Cerrahisi Ana Bilim Dalı,
Adıyaman
3Beyhekim Devlet Hastanesi, Kalp ve Damar Cerrahi Kliniği, Konya
4Necmettin Erbakan Üniversitesi Meram Tıp Fakültesi, Kalp ve Damar Cerrahisi
Ana Bilim Dalı, Konya
Giriş ve Amaç: Çalışmamızda sol ana koroner hastalığı (SAK) nede-niyle opere edilen hastaların preoperatif, peroperatif ve postoperatif verilerinin değerlendirilmesi amaçlandı.
Yöntem: Bu çalışma Ocak 2007 ve Ocak 2012 tarihleri arasında Necmettin Erbakan Üniversitesi Meram Tıp Fakültesi Kalp Damar Cerrahisi Kliniği’nde aorta koroner baypas ameliyatı uygulanan 937 olgunun 623’ü retrospektif ve 314’ü prospektif olarak; preoperatif, pero-peratif ve postopero-peratif erken dönem izlem verileri ile değerlendirildi. Bulgular: Çalışmamızda SAK nedeniyle opere edilen hasta sayısı 114 (21 kadın) (%12,1) olup çoğunluğunu erkekler oluşturmaktadır. SAK olmayanlar ile SAK olanlar arasında cinsiyet, akut koroner sendrom (AKS), baypas sayısı ve acil operasyon açısından istatistiksel olarak anlamlı bir fark tespit edildi (Tablo 1)
Tartışma ve Sonuç: SAK lezyonunu olan hastaların yaklaşık yarı-sında AKS tespit edilmiş ve AKS tespit edilen hastaların da yaklaşık yarısı acil opere edilmişlerdir. SAK lezyonu varlığı birçok çalışmada kardiyak cerrahi sonrası gelişen akut böbrek yetmezliği (ABY) için preoperatif bir risk faktörü olarak değerlendirilmiştir. Bizim çalışma-mızda SAK lezyonu %12.1 mevcuttu ve bu istatistiksel açıdan anlamlı olarak değerlendirilmedi. Ancak AKS istatiksel açıdan anlamlı olarak değerlendirilmiştir. Bu nedenle engellenebilir koroner arter hastalığı risk faktörlerinin; halk sağlığı uygulamaları ve koruyucu hekimlik çalışmalarının daha etkin bir şekilde yürütülmesiyle kontrol altına alınması, riskleri azaltacaktır.
[P-030]
Sigara içiciliğinin aorta koroner baypas operasyonlarına etkisinin değerlendirilmesi: 5 yıllık sonuçlar
Mustafa Dağlı1, Ahmet Nihat Baysal1, Mustafa Cüneyt Çiçek2, Gürhan
Hacıbeyoğlu2, İlker Dal3, Mümine Dağlı1, Ömer Tanyeli3, Yüksel Dereli3,
Tahir Yüksek3
1Konya Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Kalp ve Damar Cerrahi Kliniği, Konya 2Numune Hastanesi, Kalp ve Damar Cerrahi Kliniği, Konya
3Necmetti Erbakan Üniversitesi Meram Tıp Fakültesi, Kalp ve Damar Cerrahisi
Ana Bilim Dalı, Konya
Giriş ve Amaç: Çalışmamızda aorta koroner baypas operasyonu yapı-lan ve sigara içen hastaların preoperatif, peroperatif ve postoperatif bulguları değerlendirildi.
Yöntem: Bu çalışma Ocak 2007 ve Ocak 2012 tarihleri arasında Necmettin Erbakan Üniversitesi Meram Tıp Fakültesi Kalp Damar Cerrahisi Kliniği’nde aorta koroner baypas ameliyatı uygulanan 937 olgunun 623’ü retrospektif ve 314’ü prospektif olarak; preoperatif, pero-peratif ve postopero-peratif erken dönem izlem verileri ile değerlendirildi. Bulgular: Aorta koroner baypas operasyonu yapılan 937 olgunun 318’inin (18 kadın) sigara içtiği tespit edildi. Sigara içenlerin yaş ortala-masının sigara içmeyenlerden yaklaşık olarak altı yıl küçük olduğu tes-pit edildi. Sigara içmeyenler ile sigara içenler arasında cinsiyet, yaş, HT, DM, euroskore, 24 saatlik drenaj miktarı, GİS komplikasyonu ve kana-ma açısından istatistiksel olarak anlamlı bir fark tespit edildi (Tablo 1)
Tartışma ve Sonuç: Her iki cinsiyet grubunda, gençlerde ve yaşlılarda ve tüm ırk gruplarında içilen sigara miktarı ile koroner kalp hastalığı arasında güçlü bir ilişki gösterilmiştir. Sigara içiciliği riski iki üç kat artırır ve diğer risk faktörleri ile etkileşerek riskin artışına neden olur. Sigaradaki modifikasyonların ve filtrelerin riski azalttığına dair bir kanıt yoktur. Sigara içenlerde MI ve kardiyak ölüm riski içmeyenlere göre erkeklerde 2.7, kadınlarda 4.7 kat daha fazla bulunmuştur. Sigara içiciliği, mortalitenin en önemli önlenebilir nedenidir. TEKHARF çalışmasına göre erkeklerde %59,4, kadınlarda %18,9 oranlarında olan sigara kullanımı bizim çalışmamızda erkeklerde %67.8, kadınlarda %14.5 olarak saptanmıştır.Sigara içme; postoperatif pulmoner kompli-kasyonlar özellikle de uzamış ventilatör desteği için risk faktörü olarak kabul edilir. Postoperatif dönemdeki sigaraya bağlı komplikasyonları en aza indirmek için preoperatif 8 haftalık sigarasız dönem gerekmek-tedir. Değiştirilebilir bir risk faktörü olan sigara içiciliği (aktif/pasif) için daha fazla önlemler alınmalıdır.
[P-031]
Hipertansiyon öyküsü olan hastalarda aorta koroner baypas ameliyatlarının değerlendirilmesi: 5 yıllık sonuçlar
Mustafa Dağlı1, Ahmet Nihat Baysal1, Cengiz Güven2, Mücahit
Demirtaş3, Mümine Dağlı1, Özgür Altınbaş4, Yüksel Dereli4, Ömer
Tanyeli4, Tahir Yüksek4
1Konya Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Kalp ve Damar Cerrahi Kliniği, Konya 2Adıyaman Üniversitesi Tıp Fakültesi, Kalp ve Damar Cerrahisi Ana Bilim Dalı,
Adıyaman
3Beyhekim Devlet Hastanesi, Kalp ve Damar Cerrahi Kliniği, Konya
4Necmettin Erbaka Üniversitesi Meram Tıp Fakültesi, Kalp ve Damar Cerrahisi
Ana Bilim Dalı, Konya
Giriş ve Amaç: Amacımız aorta koroner baypas ameliyatı yapılan hipertansif (HT) hastaların preoperatif, peroperatif ve postoperatif bulgularını değerlendirmektir.
