2. Ders: Dilbilim Tarihi-Eski Dönem
Dilbilimin tarihi
Dilbiliminin tarihi, Eski Yunan ve Eski Hintte yapılan çalışmalardan başlanarak günümüze kadar getirilir.
Yunanistan’da Aristo’nun, Eflatun’un dilbilimi açısından önemi, Bergamalı ve İskenderiyeli dilciler, Romalı dilciler vs
Eski Hint
Dünyanın bilinen ilk dil çalışmaları, M.Ö. 800-150 yılları arasında, eski Vedalar döneminin sözlü edebiyatını korumak amacıyla Hindistan’da yapılmıştır. Araştırmalar çoklukla dilde zaman içinde meydana gelen sesbilimsel ve dilbilgisel değişimlerin betimlenmesine dayanmaktadır.
Panini Yaska
Eski Hint
Eski Hintteki dilciler cümlelerin dilin özerk birimleri olduğunu yönünde son derece modern bir görüşü benimsediler.
Batılı dilciler ise bu anlayışa 20. yüzyılda ulaşabildiler. Çünkü onlar uzun yüzyıllar sözcük üzerinde durdular.
Eski Yunan
Eski Yunanda çok tartışılan konuların başında dilin doğuştan ya da doğal mı, yoksa insanlar tarafından konma ya da yapay mı olmasıdır.
Eski Yunan
Platon: Kratylos diyaloğunda Dilin kökeni, kelimeler ile anlamları arasındaki ilişkilerin nasıl olduğunu tartışır.
Naturalistler kelimlerin yansımaya dayandığına ve seslerin sembolik olduğuna, uzlaşımsalcılar ise, kelimelerin keyfi bir şekilde değişebileceğine inanırlar
Aristo: Bilinen ilk sözcük sınıflamasını yapan isimdir.
“Hiçbir isim doğal olarak oluşmadığına göre dil uzlaşıma dayanır.”
“Konuşma zihnin deneyimlerinin temsilidir.”
Romalılar
Romalıların dil çalışmaları diğer pekçok alanda olduğu gibi Yunanlıların çalışmalarının bir uzantısıydı. Yunan ve Latin dil teorileri arasında düşünce ayrılığı yoktu.
Romalılar
Varro: 25 ciltten oluşan De Lingua Latina adlı çalışmasında dili her yönüyle ele almıştır. Romanın bilinen en eski dilbilimcisidir.
Arap Dünyası
Yakındoğu, Kuzey Afrika ve İspanyadaki gelişmiş İslam kültürü önemli dilbilim çalışmaları üretmiştir.
Arap dünyası kendi benzersiz dil yaklaşımlarını geliştirdi.
Arap Dünyası
Sibeveyhi: “el-Kitab” adlı gramer çalışmasıyla Arapça gramer eğitiminin temel kaynağını oluşturmuştur. Bu çalışma, tasvirlerinin doğruluğu ve kesinliği bakımından Yunanlıların ve Romalıların o güne kadarki eserlerinden çok daha üstündü.
Hatta denir ki “Arap dilbilimi bir daha böyle eser üretmemiştir.”
Çin
Çin dilbilimi, Hindistan’ın daha M.Ö. Birinci binyılda ulaştığı veya Batının sonradan eriştiği bilimsel inceleme düzeyine hiçbir zaman ulaşamamıştır.
Dil Çalışmalarının Tarihçesi
Eski dönem dil çalışmaları Grekler
Romalılar Hintliler Araplar
Avrupalılar
Eski Dönem dil çalışmaları
Dile ilişkin ilk bilgiler İlk dil çalışması
Greklerde dil çalışmaları Felsefe Çağı
- Sokrat öncesi dönem - Sokrat dönemi
- Sokrat sonrası dönem
Eski dönem dil çalışmaları
Sokrat sonrası dönem Aristo
Stoacılar
Gramer Çağı
-Helenistik dönem Dionysios
Discolos Hesikios
Eski dönem dil çalışmaları
Romalılar -Varro
-Quintilianus -Donatus
-Priscianus
Hintliler -Panini
Araplar -Sibeveyhi Avrupalılar
