COŞKUN C A Y H A N ’IN RESİMLERİ
ÜZERİNE BİR ELEŞTİRİ DENEMESİ
ZEKÂİ ORMANCI
Resim sanatmda gerçekliğin y o rumu, değişik biçim lerde karşı mıza çıkmaktacür. Bu yorum, özellikle Rönesans’tan günümü ze, gerçekliğin kendisiyle sürekli savaşım içinde olduğunu göster
mektedir. Her sanat akmamın ken dinden öncekine birtepki olarak gelişm esi de bunu gösterm iyor mu? Bu durum, aslında gerçeğin, her zaman biri insanın dışına (nesnel), öteki içine (öznel) çevri li iki yüzü oluşundan kaynaklan maktadır. Bizler gerçeği iki ayrı biçim de algılıyoruz. Her insan, yaşamı, dünyayı ya kendine ya da çevresine bakarak görür ve tanır. Dünya gerçeğine yönelme diye tanımladığımız Rönesans'tan gü nümüze durmadan çatışan sanat anlayışlarıyla çeşitli okulların
Ressam COŞKUN ÇAYHAN
varlığı, bu iki bakıştan birini şua sıyla daha ağu basmasıyla y o rumlanabilir. Gerçeğin dışarıda aranması, sanatçüarı genellikle biçimi, kuralcı, akılcı ve tasvirci bir sanat anlayışına yöneltm ek
te; diğerinde ise biçimlerin dış görünüşleri bozularak onların da ğılmasına ve mantıksal kalıpların kırılarak im gesel bulgularla duy gusal taşkınlıklara ve de özgür anlatımlara yolaçmaktadu. A n cak ne var ki, birbiriyle çatışan bu iki eğilimin, aslında, ayni amaca yönelen davranış biçimleri oldu ğundan, sonuçta yine birbirlerini tamamlayarak inşam ve çevresi ni içine alan dünya gerçeğinin sı- mrlarım biraz daha genişletm esi ne neden olduğu da bir gerçektir. Çağdaş Türk Resm i’mn genç kuşak sanatçılarından Çayhan'm resimlerindeki gerçeklik göreceli olarak gelişiyor v e sunulan imaj lardaki dramatik soyutluğun, ö z nel değerlere bağlı olarak geliş m esine karşın, biraraya getirilen
COŞKUN ÇAYHAN
-“Yaşayanlar ve Yaratılanlar" 1985.
COŞKUN ÇAYHAN ■
“Bir eski eserin öyküsü" 1985. Tuval
Tuval üzerine yağlıboya. 115x 120 cm.
üzerine yağlıboya. 115x 120 cm.
COŞKUN ÇA YHAN - Kırmızı Çizgiler" 1985. Tuval üzerine yağlıboya. 100x 120
cm.
biçimlerdeki doğal görünümler, nesnel değerlere olan saygı ve sevgiyi de vurguluyor. Duygusal/ im gesel yanı ağır basan bir dav ranışın görsel gerçekliğe yasla narak sunuluşu, doğal olarak res min gerilimine de katkı getiriyor.
Çayhan’ın resimlerinde doğal gerçekliğin çeşitli zaman ve m e kanlardaki görünümleri biraraya getirilm ekte ve böylelikle za- man-ötesi sonuçlara ulaşümak is tenmekte. Belirli,bilinen bir yerle ya da zamanla üışkisi koparılmış, bu, dondurulmuş anıtsal görün tüler, sanatçının yapıtlarına, sü reklilik, kalıcüık ve evrensellik kazandırmakta; bizlere de adeta kalıplaşmış değer yargılarımızı yıkmaya davet etmekte. Doğal gerçeklikten düşünsel gerçekli ğe uzanırken izlenen bu yolun sü rekli iç-çatışmalarla arızalandırü- ması da izleyideki gerilimin sü rekli kalınmasına neden olmakta. Soran gözlerle bakan bizlerin ça bucak alınamayan yanıtların kay- gınlığında bunalmamıza da pek aldnmıyor sanatçı. O, topluyor, seçiyor, biraraya getirip gösteri yor. Burada net olarak ne bir öy kü, ne de yaşanmış bir anı
yeral-makta, sanki her gördüğünden yorum yaparak sonuçlar çıkarma ya koşullanmış gözlere,duygu dünyasının görüntüye dönüşen biçimlerindeki karmaşıklığın ta kendisi verilm ek istenmekte.
Sanatçı'nın resimlerindeki ba sılı im gelerden alman ayrmtüar, plastik örgüye katkıları gözönüne almanak, nitelikleri hiç değiştirü- m eden veriliyor. İşlev çarpıtması ya da adı bilinmeyen yeni biçim lerin oluşturulması sözkonusu değil. Seçilen parçaların kaynak ları yok edilircesine gizlenm ek is tense de, onların, büinen bir bü tündeki herhangi bir parça oldu ğu imajı sürekli yeralıyor. Montaj anlayışı ise,.kurgusal itkinin d o ğ rultusunda, yüzeyde yanyana ya da üst üstü gelen görüntülerin bi linen im gelerini taşıyarak gelişi yor. Nesnelerin doğal gerçekleri ne saygı duyan, ancak, onların bi raraya getirilişinde doğal olma yan, yaşanmamış boşluklara da yer veren sanatçı, böylelikle nes nellikten öznelliğe uzanan bir çizginin tam orta noktasında kal mayı yeğled iğin i ve bunu bilerek, isteyerek gerçekleştirdiğini gös termektedir.
TÜRK GÜZEL
SANATLAR VAKFI
YENİ YÖNETİM
KURULU
Türk Güzel Sanatlar Vakfı Ge nel Kurul toplantısı 13 Aralık Cu ma günü yapüdı. Yeni Yönetim Kurulu ise şu şekilde belirlendi:
Başkan: Prof. Kerim Silivrüi Yönetim Kurulu Ü yeleri: Prof. Feridun Akozan Prof. Hüseyin GEZER Prof. Hüseyin Gezer Prof. Emin Barın Prof. Erdoğan Aksel Prof. Gevher Bozkurt Prof. M ehm et A li Handan A hm et A ndiçen
Fuat Bayramoğlu Prof. Sadun Ersin Prof. Mustafa A slıer D enetçiler Kurulu Ü yeleri: A s il Üyeler: N ecati Dolunay Ünal Emiroğlu Y ed ek Ü yeler: Nedim Otyam Sami Canel
Sekreter: Aynur Arat.
MODA CUMALI
SANAT GALERİSİ
KAPANDI
M oda’da bulunan Cumalı Ki- tabevi ve Sanat Galerisi g e ç tiğ i miz ay içinde kapatüdı. A ydın Cumalı ve eşi Nazan Cumalı çalış malarım Teşvikiye'deki yeni Cu- malı Sanat Galerisinde sürdürü yorlar.
KOMET İSTANBUL’A
GELDİ
Paris’te yaşayan ressam Ko rnet (Gürkan Coşkun) geçtiğim iz ay İstanbul'a geldi. 21 Ocak'ta Maçka Sanat Galerisi’nde sergisi açılan Kornet bugünlerde Paris'e dönüyor.
31
İstanbul Şehir Üniversitesi Kütüphanesi Taha Toros Arşivi
