Kitap Tarut~nalar
Esnâcli ez revâbil-1 ~ran bi-rn~nt~ka-i Kafkas (~ran'~n Kafkasya Bölgesi ile
ili~kilerine Dâir Belgeler), Vezâret-i Umur-i Harice, Defter-i Milta1âât-1 Siyasi
ve Beynelmileli, ~dâre-i ~nti~âr-lEsnâd, Tahran 1372 h.~., 490 s.
Eser, devrin D~~i~leri Bakan~~ Ali Ekber-i Velâyetrnin önsöz'ü (s. 1-3) ve Belgeler Yay~n Da-iresi Ba~kan~~ Muhammed Hasan Kavusi-i Irakrnin özet olarak yazd~~~~ bölgenin tarihiyle ilgili Giri~~ ile (s. 5-35) devam etmektedir. Burada Çarhk Rusyas~'mn Gürcistan siyaseti, ~ran toprakla-r~n~n Rusya taraf~ndan i~gali, Gülistan ve Türkmençay andla~malar~, 1917 ~ htilali ve Bol~evilde-rin Kafkasya'ya hakim olmalar~; II. Dünya Sava~~'ndan sonraki geli~meler anlaulmaktad~r. I. Bö-lümde (s. 39-82) Kafkasya bölgesi, iktisadi önemi, co~rafyas~, Sovyet Azerbaycan'~, Ermenistan, Da~~stan ve Gürcistan ele ahnmaktad~r. II. Bölüm ise belgelere ayr~lm~~~ olup, 97 belge fotoko-pisi ile birlikte yarmlanm~~ur. Bunlar~n tarih ve konular~~ ~öyledir:
1-Tarih: 970 (1562/63). ~ah Tahmasb'~n Zahor hâkimi Ad~~ Görklü Beg'e, Gürcistan i~le-rini ona havale etti~ini bildiren buyru~u (s. 85).
2-Tarih: 1042 R.sani (Eylül 1632). ~ah Safi'nin Zahor hâkimi Muhammed Han Beg'e Gür-cistan ve Kahet'e sald~rmas~~ ile ilgili buyru~u (s. 87).
3-Tarih: 1042 Ramazan (~ubat 1633). ~ah ~afi'nin Zahorlu Halil Beg'e Gürcistan ve Kahe-t'e sald~rmas~~ ile ilgili buyru~u (s. 89).
4-Tarih: 1045 R.evvel (A~ustos 1635). ~ah Safi'nin Zahorlu Halil Beg'e Rüstem Han ~ n Gürcistan'a atanmas~~ ile ilgili yaz~s~~ (s. 91).
5-Tarih: 1045 Zilkade (Nisan 1636). ~ah Safi'nin Zahorlu Halil Beg'e Revan kalesinin fethi hakk~nda yaz~s~~ (s. 93).
6-Tarih: Yok. Muhtemelen 1045 (1635/36). ~ah Saf~'nin Revan'~ n fethi ile ilgili olarak Saf-der Han'a gönSaf-derdi~i fetihnâme (s. 97).
7-Tarih: 1046 Ramazan (~ubat 1637). ~ah Saf~ 'nin Zahorlu Muhammed Ali Beg'e Gürcis-tan valisi Rüstem Han hakk~nda buyru~u (s. 102).
8-Tarih: 1052 (1642). II. ~ah Abbas'~ n Zahorlu Muhammed Han o~lu Ali Beg'e Zahor'u Tiyul (T~mar) olarak vermesi ile ilgili buyru~u (s. 104).
9-Tarih; 1111 (1699/1700). ~ah Sultan Hüseyin'in Zahorlu Ali Han'a emirlik ni~an~~ gön-derilmesi ile ilgili buyru~u (s. 106).
10-Tarih: 1112 Revvel (A~ustos 1700). ~ah Sultan Hüseyin'in Azerbaycan vezirine, Kartil Gürcistan'~~ valisi Tahmures Beg'in belirlenen mebla~~~ ödemesi ile ilgili buyru~u (s. 108).
11-Tarih: 1113 Safer (Temmuz 1701). ~ah Sultan Hüseyin'in Zahorlu Ali Sultan'a Rusya'-n~n sald~r~s~n~~ uzakla~t~rma hususunda haz~rl~k yapmas~~ buyru~u (s. 110).
12-Tarih: 1112 ~aban (Ekim 1710). ~ah Sultan Hüseyin'in ~irvan Beglerbegi Hüseyin Han Beg'e daha önceki sultanlara ait olan hükümleri göndermekte gecikti~ine dâir hüküm (s. 112).
13-Tarih: 1125 Zilhicce (Aral~ k 1713). ~ah Sultan Hüseyin'in Gürcistan i~leri ile ilgili buy-ru~u (s. 114).
986 K~TAP TANITMA
14-Tarih: 1147 C.sâni (Kas~m 1734). Nadir ~ah'~n Giircistan'a yeni Serdar atanmas~~ ve Tif-lis kalesinin ku~aulmas~~ ile ilgili yaz~s~~ (s. 118).
15-Tarih: 19 Receb 1147 (15 Aral~k 1734). Nadir ~ah'~n Gürcistan valisine Tiflis üzerine giderek, muhalifleri cezaland~rmas~~ ile ilgili buyru~u (s. 120).
16-Tarih: 1155 R.evvel (May~s 1742). Nadir ~ah'~n, Nikola'n~n Gürcistan'~n Piskoposu ola-rak tayin edilmesi ile ilgili buyru~u (s. 122).
17-Tarih: 1157 (1744). Nadir ~ah'~n, Antuvan'~n Gürcistan Katolikoslu~una tayin edilmesi ile ilgili buyru~u (s. 124).
18-Tarih: 1161 R.sâni (Nisan 1748). Nadir ~ah'~n ye~eni ~brahim Han'~n, Antuvan'~n Gürcistan Katolikoslu~una tayininin tasdik edilmesi ile ilgili buyru~u (s. 125).
19-Tarih: 1161 (1748). Nadir ~ah'~n ye~eni ~brahim Han'~n Zahorlu Ecme Han'a tahta oturdu~una dâir yaz~s~~ (s. 127).
20-Tarih: Safer 1162 (1749). Nadir ~ah'~n ye~eni ~brahim ~ah'~n, Gürcistan Piskoposu An-tuvan'a, hil'at gönderdi~ini bildiren yaz~s~~ (s. 129).
21-Tarih: 1163 (1750). Nadir ~ah'~n torunu ~ahruh'un, Gürcistan vâlisi Tahmures Han'~~ Irak ve Azerbaycan ordular~~ komutan~~ tayin etti~ini bildiren buyru~u (s. 131).
22-Tarih: 1177 ~evval (Nisan 1764). Kerim Han'~n ülke dahilinde hristiyanlara baz~~ ser-bestlikler tan~mas~~ ile ilgili buyru~u (s. 133).
23-Tarih: 1211 C.evvel (Kas~m 1796). Fethali ~ah'~n Tiflis ahalisine Ruslarla sava~~ ve Re-van ku~atmas~~ hakk~nda buyru~u (s. 136).
24-Tarih: 1215 C.sâni (Kas~ m 1800). Fethali ~ah'~n Yahudi, Ermeni ve Zerdü~t gibi çe~itli dinlere mensup topluluklar~n ödemeleri gereken vergilerden muaf tutulmalan ile ilgili buyru~u (s. 140).
25-Tarih: 1215 C.sâni (Kas~m 1800). ~ran'~n ~stanbul elçili~inin D~~i~leri Bakanl~~~na, Er-menilerin dü~ünceleri ile ilgili yaz~s~~ (s. 143).
26-Tarih: 1218 Zilhicce (Mart 1804). Fethali ~ah'~n Kaheti ahalisi ve ilerigelenlerine Rus-ya'n~n Gürcistan'a müdahalesi ile ilgili buyru~u (s. 146).
27-Tarih: 27 Zilhicce 1218 (8 Nisan 1804). Fethali ~ah'~n Abbas Mirza'n~n Gürcistan ve Tiflis'i elegeçirmek üzere gönderilmesi ile ilgili buyru~u (s. 150).
28-Tarih: 1218 Zilhicce (Mart 1804). Fethali ~ah'~ n Ba~~ Açuk vilayeti hâkimi Süleyman Han'a Abbas Mirza'mn Rusya'n~ n Gürcistan'a müdahalesinin menedilmesi ile ilgili buyru~u (s. 155).
29-Tarih: Muhtemelen 1218 (1803/4). Gence hâldmi Kacar Ziyadlu Cevad Han'~n Rus Generali Sisiyanof a Gence, Gürcistan konulan ve sava~a haz~r oldu~u hakk~nda yaz~s~~ (s. 158).
30-Tarih: 1219 R.evvel (Haziran 1804). Abbas Mirza'mn Kazald ilerigelenlerine Rusya'n~n sald~r~s~n~~ uzakla~urmak amac~~ ile Revan vâlisi ile birlikte asker gönderildi~ini bildiren yaz~s~~
(163).
31-Tarih: 1219 C.sâni (Eylül 1804). Fethali ~ah'~n Kabartay, Çeçen, Çerkes hanlar~, begleri ve ilerigelenlerine Ruslarla Revan'da sava~~ için ~smail Begin gönderildi~i, kendisine destek olunmas~~ ile ilgili buyru~u (s. 167).
KITAP TANITMA 987
32-Tarih: 1219 (1804/5). Fethali ~ahin Karakolhan ilerigelenlerine Gürcistan'~n elegeçi-rilmesi ve Ruslarla mücadele ile ilgili buyru~u (s. 175).
33-Tarih: 1219 Ramazan (Aral~k 1804). Fethali ~ahin ~eki hâldmi Muhammed Hasan Han'a Gürcistan~n elegeçirilmesi için sava~a haz~rl~k görmesi ile ilgili buyru~u (s. 179).
34-Tarih: 1219 (1804/5). Fethali ~ah'~n Gürcistanl~~ Tahmasb Beg'e Gürcistan'a asker sevk edilece~ini bildiren yaz~s~~ (s. 184).
35-Tarih: Muhtemelen 1219/1220 (1804/5). ~eki hâkimi Muhammed Hasan Han'~ n ileri-gelenler ve ulemâya, Revan'dan Ruslar~n ç~kart~ld~~~, geçiderin dikkatle korunup, ki& ile mü-cadeleye haz~rl~kl~~ bulunmalar~~ ile ilgili yaz~s~~ (s. 189).
36-Tarih: Muhtemelen 1219 (1804/5). Sadrazam ~ timadü'd-devle Mirza Muhammed ~efi-'nin, Kazak ilerigelenlerine Rusya ile sava~~ için haz~rlanmalar~~ ve bununla ilgili olarak Mu-hammedali Beg'in görevlendirildi~ine dair yaz~s~~ (s. 193).
37-Tarih: 1219 (1804/5). Fethali ~ah'~ n Çerkesler ve Kerdek ahalisine Ruslarla mücadele edilmesi ve ~ah'a temsilci gönderilmesi iste~i ile ilgili buyru~u (s. 195).
38-Tarih: 1219 (1804/5). Sadrazam Mirza Muhammed ~efinin Kafkasya ahalisine Tiflis ile ilgili yaz~s~~ (s. 199).
39-Tarih: Muhtemelen 1219 (1804/5). Revanl~~ Muhammed Hüseyin Han'~n ~ehzade Li-van'a, vâlinin askerlerinin Gürcistan taraflar~na geldiklerini bildiren yaz~s~~ (s. 204).
40-Tarih: Muhtemelen 1219/20 (1804/5). Sadrazam Mirza Muhammed ~efinin E~ika~as~~ Tahmasb Beg'e ~ahin askerlerinin Rus kuvvetlerini uzakla~urmak üzere hareket ettiklerini bil-diren yaz~s~~ (s. 206).
41-Tarih: 1219/1220 (1804/5). ~eki hâkimi Selim Han'~ n Sisyanofa K~z~lba~~ askerinin Aras ~rma~~m geçerek Tiflis ve Gence'ye yöneldi~ini bildiren yaz~s~~ (s. 208).
42-Tarih: 1221 (1806). Abbas Mirza'n~n Gürcistan ve Da~~stan'daki Rus kuvvetleri komu-tan~~ Graf Godeviç'e Rusya ile ~ran aras~nda bar~~~ hususu ile ilgili yaz~s~~ (s. 212).
43-Tarih: 1221 (1806). Abbas Mirza'n~ n vekilharc~~ Mirza Buzurg-i Kaimmakami (~sa Fera-hani) 'nin Graf Godeviç'e sava~a son verilmesi ile ilgili yaz~s~~ (s. 218).
44-Tarih: 1221 (1806). ~irvanl~~ Mustafa Han'~ n Graf Godeviç'e Rusya ile sava~~ için asker sevkedildi~ine dâir yaz~s~~ (s. 221).
45-Tarih: Muhtemelen 1221 (1806). ~eyh Ali Han'~n Graf Godeviç'e Derbend ile ilgili hu-suslar hakk~nda yaz~s~~ (s. 225).
46-Tarih: 1221 (1806). Revanh Hasan Han'~n Graf Godeviç'e Revan kalesi ile ilgili hususlar hakk~nda yaz~s~~ (s. 233).
47-Tarih: Muhtemelem 1221 (1806). Cafer Kulu Han'~n Graf Godeviç'e ~irvan'da kar~~~k-l~ k ç~ karan Da~~stan vâlisi Sorhay Han ve Derbend hâkimi ~eyh Ali Han ile ilgili yaz~s~~ (s. 237: .
48-Tarih: Muhtemelen 1223 (1808). Sadrazam Mirza ~efinin Graf Godeviç'e Rusya ve Iran aras~ ndaki hudud tesbitinde Fransa'n~n arac~l~~~~ ile ilgili yaz~s~~ (s. 239).
49-Tarih: 1227 (1812). Abbas Mirza'n~ n Kaheti, Han ve Begzâdelerine Gürcistan'~ n fethi ile ilgili yaz~s~~ (s. 250).
988 KITAP TANITMA
50- Tarih: 1227 C.evvel (May~s 1812). Fethali ~ahin Karaba~h Cevan~ir Mehdi Kulu Han'a Ruslar~n Karaba~'dan ç~ kar~l~p, kendisinin ora hakimi tan~nd~~~ na dair yaz~s~~ (s. 258).
51-Tarih: 23 ~evval 1228 (19 Ekim 1813). ~ran ile Rusya aras~nda imzalanan Gülistan an-la~mas~~ sureti. Taraflar~~ Mirza Ebü'l-Hasan Han ile Nikolay Redi~ef temsil etmi~lerdir (s. 262).
52-Tarih: 1230 (1815). Rusya'n~ n Kafkasya ordular~~ komutan~~ Nikolay Redi~ef in Gilân va-lisi Hac~~ Aka-yi Buzurg Müneccimba~~ 'na ipek ticareti ile ilgili yaz~s~~ (s. 279).
53-Tarih: 24 Muharrem 1234 (23 Kas~ m 1818). ~ran devleti görevlilerinin Rus görevlilere Savucbulag, Gökda~, Revan, Nahcivan yöresindeki hudud konular~~ ile ilgili yaz~lar~~ (s. 289).
54-Tarih: 27 Muharrem 1238 (14 Ekim 1822). Muhammed Bâlur Han ~ n Kafkas ordular~~ komutan~~ Alelcsandr Yermelof a Nahcivan'dan Tali~'e dek olan sahadaki hudud tesbiti ile ilgili yaz~s~~ (s. 294).
55-Tarih:1239 (1823/4). Yermelof un Revan yöresindeki hudud tesbiti ile ilgili yaz~s~~ (s. 297).
56-Tarih: 1239 (1823/4). Rusya görevlilerinin (Yermelof) Muhammed Han'a Nahcivan'-daki hudud konular~~ ile ilgili yaz~s~~ (s. 302).
57-Tarih: 1240 (1824/5). YermeloFun Fethali ~ah'a Badkube ve ~irvan ahalisinin Gilân hakimi ~ehzade Muhammed R~za Mirza'dan ~ikayetleri ile ilgili Tiflis'ten gönderilen dilekçesi (s. 305).
58-Tarih: ~evval 1240 (May~s 1825). Abbas Mirza'n~ n D~~i~leri Bakan~~ Hac~~ Ebül-Hasan Han'a hudud konular~~ ile ilgili yaz~s~~ (s. 316).
59-Tarih: 15 Muharrem 1241 (30 A~ustos 1825). Prens Me~ikof (Mençikof olmal~ )'un ~ ran D~~i~leri Bakan~ na hudud konular~~ ile ilgili yaz~s~~ (s. 320).
60-Tekrar. Tarih: Zilhicce 1242 (Temmuz 1827). D~~i~leri Bakan~~ Ebi:i'l-Hasan Han ~ n, ~ n-giliz temsilcisi Albay Sir John Mac Donald'a ~ ran ile Rusya aras~nda bar~~~ andla~mas~ nda arac~l~ k etmesi konusu ile ilgili yaz~s~~ (s. 324).
61-Tarih: 1243 (1827/ 8). Türkmençay Andla~mas~ n~n süreli (s. 333).
62-Tarih: 28 Receb 1244 (1829). Türkrnençay Andla~mas~ n~ n ek protokolünün süreli (s. 355).
63-Tarih: 15 ~aban 1244 (20 ~ubat 1829). Graf Paskeviç'in Tiflis'ten Abbas Mirza'ya, Rus-ya'n~n içinde bulundu~u ~u andaki durum dolay~s~~ ile veliahd~ n Petersburg ziyaretinin müm-kün olamayaca~~ na dâir yaz~s~~ (s. 371).
64-Tarih: 14 C.evvel 1247 (21 Ekim 1831). General Pank~-atif in Derbend'den Abbas Mir-za'ya Baron A~~ ile ilgili yaz~s~~ (s. 377).
65-Tarih: 1246 (1831/2). Baron Rozin'in Abbas Mirza'ya Tiflis'ten Baron A~'~ n hastal~~~~ ile ilgili yaz~s~~ (s. 379).
66-Tarih: 1250 (1834/5). Tahran'daki Rus temsilcisinin ~ran D~~i~leri Bakanl~~~ na para ile ilgili hususlarda yaz~s~~ (s. 381).
67-Tarih: 23 Zilhicce 1251 (10 Nisan 1836). Tahran'daki Rus temsilcisi ~van Simonoviç'in D~~i~leri Bakan~ na hudud boyundaki ahalinin emlâlu ile ilgili yaz~s~~ (s.383).
K~TAP TANITMA 989 68-Tarih: 18 Zilkade 1251 (6 Mart 1836). Tahran'daki Rus temsilcisinin, Iran D~~i~leri Ba-kan~na hudud boyundaki ahalinin emlâlu ile ilgili yaz~s~~ (s. 387).
69-Tarih: 1251 (1835). Tahran'daki Rus temsilcisi Graf ~van Simonoviç'in ~ ran D~~i~leri Bakan~na hudud boyundaki ahalinin emlâlu ile ilgili yaz~s~~ (s. 387).
70-Tarih: 2 Safer 1252 (19 May~s 1836). Tahran'daki Rus temsilcisinin, ~ ran D~~i~leri Ba-kan~na ~ran ve Rusya hududundaki ahalinin emlâlu ile ilgili yaz~s~~ (s.391).
71-Tarih: 25 R.sâni 1252 (9 A~ustos 1836). Tahran'daki Rus temsilcisinin, ~ran D~~i~leri Bakan~na Ermenzemin'den ~ran'a kaçanlarla ilgili yaz~s~~ (s. 393).
72-Tarih: 25 C.âhir 1252 (7 Ekim 1836). Rus temsilcisinin ~ran D~~i~leri Bakan~~ Mirza Mes-'ud'a Iran-Rus hududundaki hudud tecavüz' leri ile ilgili yaz~s~~ (s. 396).
73-Tarih: 3 ~evval 1252 (11 Ocak 1837). Rus temsilcisinin, ~ran D~~i~leri Bakan~na hudud-lardaki düzensizlik ve kar~~~ kl~klar ile ilgili yaz~s~~ (s. 401).
74-Tarih: 12 R.sâni 1253 (16 Temmuz 1837). ~ran D~~i~leri Bakan~n~n Rus temsilcisine, ~ ran ve Rusya hududundaki ahalinin emlâlu ile ilgili yaz~s~~ (s.404).
75-Tarih: 1253 C.evvel (9A~ustos 1837). Rusya temsilcisinin ~ran D~~i~leri Bakan~na Rus Çan'n~n Gürcistan ziyareti ve ~ran Sahi ile görü~mesi konusu ile ilgili yaz~s~~ (s. 406).
76-Tarih: C.sâni 1253 (8 Eylül 1837). Rusya temsilcisinin ~ran D~~i~leri Bakan~na ipek tica-reti ve gümrük konular~~ ile ilgili yaz~s~~ (s. 409).
77-Tarih: 21 Receb 1253 (21 Ekim 1837). Rusya temsilcisinin ~ran D~~i~leri Bakan~na, hu-dudlardaki düzen ve hudud konular~~ ile ilgili yaz~s~~ (s. 411).
78-Tarih: 1253 ~aban (1 Kas~m 1837). ~ran Di~leri Bakan~n~n Rusya temsilcisine, ~ran veli-aht~~ ile Rus Çarm~n Gürcistan'da biraraya gelmeleri ile ilgili yaz~s~~ (s. 413).
79-Tarih: 12 Zilkade 1253 (7 ~ubat 1838). Rusya temsilcisinin ~ran Di~leri Bakan~ na, Rus-ya'ya sevk edilecek olan Gilân ipe~inin gümrük i~leri ile ilgili yaz~s~~ (s. 416).
80- Tarih: 1254 ~evval (Ocak 1839). ~ran devleti görevlilerinden merhum ~smail Han o~lu Hasan Ali Han'~n D~~i~leri Bakan~~ Mirza Mes'ud'a ~ran ve Rusya hududundaki tecavüzler ile
yaz~s~~ (s. 418).
81-Tarih: 5 R.sâni 1255 (18 Haziran 1839). ~ran D~~i~leri Bakan~n~ n Rusya temsilcisine, Aga Seyyid Cemaledin-i Lenkerâni'nin em1âiu ile ilgili yaz~s~~ (s. 421).
82-Tarih: 20 C.evvel 1255 (1 A~ustos 1839). Rusya temsilcisinin ~ ran D~~i~leri Bakan~na ~ ran ve Rusya hududundaki ahalinin emlâlu ile ilgili yaz~s~~ (s. 424).
83-Tarih: 1264 Muharrem ( Aral~k 1847). Rusya temsilcisinin ~ran sadrazam~na Rus gemi-lerinin Enzeli liman~na geli~leri ile ilgili yaz~s~~ (s. 426).
84-Tarih: 1267 Zilhicce (Ekim 1851). Rusya temsilcisinin ~ran D~~i~leri Bakan~na Revan yö-resindeki Karapapaldar~n muhacereti ile ilgili yaz~s~~ (s. 429).
85-Tarih: 1268 ~aban (Haziran 1852). Rusya temsilcisinin Iran D~~i~leri Bakan~na Karapa-pak taifesinden baz~lar~ n~n ~ran'a muhacereti ile ilgili yaz~s~~ (s. 431).
86-Tarih:Muhtemelen 1268 (1852). ~ran D~~i~leri Bakan~n~n Emir-i Tuman, Hemedan Ka-ragözlüleri'nden Mustafa Kulu Han-i Mirpençe'ye hudud boyundaki $ahseven oymaklar~ ndan 3000 ki~inin Rusya topra~~na geçmeleri ile ilgili yaz~z~~ (s. 433).
990 K~TAP TANITMA
87-Tarih: 9 Muharrem 1269 (23 Ekim 1852). Rusya temsilcisinin ~ ran D~~i~leri Bakan~ na Hazar Denizi'nde gemicilik faaliyetleri ile ilgili yaz~s~~ (s. 439).
88-Tarih: 15 Muharrem 1269 (29 Ekim 1852). Rusya temsilcisinin Sadrazam Mirza Aga Han (Mirza Nasrullah Han) 'a ~ ran-Rusya hududunda belirleyici i~aret konulmas~~ ile ilgili yaz~s~~ (s. 441).
89-Tarih: 1273 (1857). General Barateniski'nin Tiflis'ten Nâs~reddin ~ah'a, kendisinin Kafkasya ordular~~ komutanl~~~na atanmas~~ ve ~ ran'a bir temsilci gönderdi~ini bildiren yaz~s~~ (443).
90-Tarih: 1280 (1863/4). Revan, Nahcivan ve Ordubâd'~ n ~ran ve Rusya bar~~~ ndan sonraki durumu ile ilgili rapor (s. 452).
91-Tarih: 12 C.âhir 1281 (12 Kas~ m 1864). ~ran ve Rusya aras~nda telgraf anla~mas~~ (s. 466).
92-Tarih: Muhtemelen 1299 (1882). Serhaddar Davud Han'~n D~~i~leri Bakanl~~~na hudud anla~mazl~klar~~ ile ilgili yaz~s~~ (s. 472).
93-Tarih: 29 R.evvel 1299 (18 ~ubat 1882). Serhaddar Davud Han'~n D~~i~leri Bakanl~~~na hudud konular~~ ve oymaklar~n tecavüzleri ile ilgili yaz~s~~ (s. 475).
94-Tarih: Muhtemelen 1299 (1882). Mugan hudud görevlisi Sultan el-Hüseyni Ahmed'in D~~i~leri Bakanl~~~na hududdaki oymaklar ve lu~lakta ya~ayanlar ile ilgili yaz~s~~ (s. 478).
95-Tarih: Muhtemelen 1299 (1882). Serhaddar Davud Han'~ n D~~i~leri Bakanl~~~ na Pile Sevar hududu yöresindeki arazide ~ran ve Rusya anla~mazl~~~~ ile ilgili yaz~s~~ (s. 480).
96-Tarih: 1299 (1882). Tebriz'den ~ran D~~i~leri Bakanl~~~na ~ ran ve Rusya hududundaki oymaklar~ n tecavüzleri ile ilgili telgraf (s. 482).
97-Tarih: Muhtemelen 1299 (1882). Mugan hudud görevlisi Sultan el-Hüseyni Ahmed'in D~~i~leri Bakanl~~~na hududdaki ~ahseven il ve a~iretleri ile ilgili yaz~s~~ (s. 484).
Ekler:
-~ran ve Rusya hudud haritas~~ (2 tane olup, Türkmenistan hududu ile ilgilidir).
