, DÜŞÜNENLERİN DÜŞÜNCESİ
VURAL Â R IK A N ’DÂN
. . BİRKAÇ ANI
U
Ç ağustosta kaybettiğimiz KDV’nin babası Vural Arıkan’ın değişik yönlerinden birkaçını o- kurlara iletmek İstiyorum. Değer yargı larının yozlaştığı, devleti soyanların baş tacı edildiği, 'para”nın ve gösterişin tek itibar ölçüsü olarak kabul edildiği günü müz ortamında, politikaya atılmak arzu sunda olan pırıl pırıl gençlerimize örnek olabilir düşüncesiyle, bu anıları açıkla mayı görev biliyorum.Vural Arıkan’ın sahibi bulunduğu bir büro katının kira artırımı söz konusu o-
lur. Kiracı, daha pratik olacağı gerekçesiyle, Yargıtay’ın tespit edeceği sınırlar veya enflasyon oranı yerine, "do la rın esas alınmasını önerir. Vural Arıkan’ın felsefesi şu dur: "Bir devletin para birimi, egemenlik hakkının ve ba ğımsızlığının simgesidir. Halen bakan değilim; ama, ben 11 ay süreyle Maliye Bakanlığı yaptım. Maliye Bakanı’nm ana görevleri arasında milli para biriminin değerini koru mak da vardır.”... Ve sözleşme TL üzerinden yapılır.
Yıl 1984... IMF’den bazı masa şefleri Türkiye’ye ge lirler. Maliye Bakanı ile Türkiye’nin ekonomik durumunu görüşmek isterler. Vural Arıkan, dönemin Başbakan Yar dımcısına, gelen kişilerin şef düzeyinde olduğunu, bu e- klple bir bakanın değil, Maliye Bakanlığında aynı düzey de çalışan elemanların konuşması gerektiğini söyler. Başbakan Yardımcısı, gelenlerin eskiden beri arkadaşla rı olduğunu, o güne dek ilişkilerin böyle sürdüğünü, ola- a meydan verilmemesini rica eder. IMF ekibi, Vural Arı- an’a gelir. Konuşmalar sırasında Arıkan "iç kaynak so rununu çözmeyi hedef aldığını, bunu mutlaka gerçekleş tireceğini” söyler. IMF temsilcileri adeta telaşlanırlar ve nedenini sorarlar. Arıkan’ın yanıtı şöyledlr: "Bir daha böyle ekiplere hesap vermek zorunaa kalmamak için...” Arıkan, ANAP’ın kurucu üyesi olduğundan, pek çok olayın perde gerisini biliyordu. Bazılarını zaman zaman bana da anlatıyordu. Bir gün, bana anlattıklarını ve anlat madıklarını bir kitapta toplamasını ve kamuoyuna açıkla masını önermiştim. Yanıtı şöyleydi: "Açıklanabilecekler zaten zaman zaman basına yansıyor. Özel görüşmeler de güven duygusu esastı. Böyle bir güven ortamı içinde hasbelkader öğrendiğim ya da sezdiğim bazı hususları, hatırat haline getirip para karşılığı satmak, benim kişili ğimle ve devlet anlayışımla bağdaşmaz. Bazı bilgiler, gö rüşmeler ve anılar benimle birlikte ebediyete gider."
En çok üzüldüğü anlardan biri, rahmetli Özal’ın vefa tını öğrendiği andı. Kendisi İstanbul’da hastanede yatı yordu. Vefat haberi üzerine hüngür hüngür ağlamaya başlamıştı. Kendisini bakanlıktan azletmesine, ANAP’a karşı ilkeler düzeyinde amansız.bir mücadele vermesine rağmen, İnsan olarak rahmetli Özal’ı çok severdi.
Vural Arıkan, Maliye alanında gerçekten bir dehaydı. Ama, hukuk, siyaset, tarih, felsefe, edebiyat ve sanat a- lanlarında da bir kültür odağı İdi. Etrafına bilgi ve ışık sa çardı. Taklitçilik yerine ülke koşullarına göre bilgi ve çö züm yolları üretmekten, paylaşmaktan ve tartışmaktan son derece hoşlanırdı. Okuma ve yazma tutkusu son günlerine kadar hiç sönmedi... Olof Palme gibi, hayatı boyunca sade vatandaşlarla birlikte olmaktan her zaman büyük keyif duydu. Peki, hiç mi kusuru, hiç mi hatası yok tu... Bir duygu yumağı olan Vural Arıkan’ın her insan gibi kusurları da, hataları da, zaafları da vardı. Ama, devlet, demokrasi, hukuk, bağımsızlık ve İnsan hakları gibi kav ramlar onun için çok kutsaldı. Ona göre, bu konularda hata yapılmamalıydı, taviz verilmemeliydi...
Azledilmeseydi, altı ay daha Maliye Bakanlığı yaptık tan sonra kendisi ayrılacaktı. Hedefi, KDV’den sonra, tüm vergi sistemini çağdaş bir anlayışla, ülkemizdeki ge lişmeleri dikkate alarak, radikal bir şekilde düzenlemekti. Ne yazık kİ, bu fırsat ona ve ülkeye verilmedi.
Bu ülkede Vural Arıkan gibiler pek çok... Ama ne ü- zücüdür ki, liderlerin etrafını çevirenler, bilgi, deneyim ve kültür deposu kişilerden yararlanamaması için türlü türlü engeller üretmeyi politik bir başarı sanıyorlar. Liderlere de, teknokratlara da, ülkeye de yazık oluyor...
-rr-Türkân AHİKaN
Edirne eski Milletvekili
İstanbul Şehir Üniversitesi Kütüphanesi Taha Toros Arşivi