'T T 'S o i l 'l l
İK D A M — GECE P O S T A L*\ *\
r
Yakın Tarihten Yaprakları
Yüzhinlerce eltına mal olan
köşklere, bahçeye ve elektrikli
havuzlara bir bakış
Terkos kumpanyasının boruları ve suikast korkusu!
Denizden bakılınca, Çır ağan sa_
rayı mügtemilâtından büyük bir
park halinde görünen ve eskiden metrûk bir koruluk olan şimdiki «Yıldız» da, Sultan Mahmut vak tiyle bir köşk yaptırarak etrafın da da geniş bir bahçe vücuda ge tirmiş, îstanbula ve Boğaza fev kalâde nezareti dolayısile, köşke «Yıldız» ismini vermişti. On iki yıl sonra, Sultan Macit bu köşkü yaktırarak, yerine daha büyük bir köşk yaptırdı ve Dolmabahçe sa rayını inşa ettirdikten sonra, Be şiktaş - Ortaköy caddesi üzerin deki mahut köprüyü de kurdura rak, Doîmabahçeyi Yıldız parkına bağladı. Yılda, Hu suretle yeni sarayla birleştikten sonra, Sultan
Aziz, parkın İçine, Malta ve Ça dır köşkleriyle, Çit kasrı namları verilen maruf köşkleri ilâve etti.
=
Y A Z A N : --
---Hikmet Nisan
Büyük mabeyn denilen cesim köşk de Sultan Aziz tarafından inşa ettirilmiştir.
Sultan Hamit, tahta cülûsunda bir müddet Dolmabahçede ika met etti, fakat sarayın deniz ke narında bulunması itibarile, ha yatından emin olamayacağını his settiğinden, Yıldızı daha emniyet li bularak tamamile orada ikame te karar verdi ve Beşiktaş tepe sinden Ortaköy üstüne kadar im- tidat eden araziyi alarak Yıldız parkını büyülttü, oralarım aşıl maz bir kale haline getirdi. Bi lindiği gibi, o tarihten itibaren,
parkta yaptırılan binalar meya-
nında, Dolmabahçe ve Çırağan
sarayı gibi tarihî bir kıymeti ha iz, saray tâbirine lâyık hiçbir bi na görülmemekte ve hepsi köşk, şale, pavyon tarzında, günden gü_
ne artan ihtiyaçları önlemek için
yaptırılan ahşap-binalardan teşek_ kül etmektedir.
Yıldızda, iç ve diş bahçe deni len iki büyük park ve lıer yerin de birer cesim havuz bulunduğu
gibi, Çadır, Malta, Yeni, Acem,
Şale, Talimhane köşkleri, Çini
fabrikası, marangozhane, tavuk-
luk, güvercinlik, bağ, meyva bah
çesi, limonluklar ve baştanbaşa
matruh bahçeler cle vardır. Sul tan Murat, bir müddet Malta köş künde hapsedilmiş, Çadır köşkü
ise, Hicaz ve maliye komisyonla rının toplantılarına hasredilmişti.
İç bahçedeki elektrikli havuzun
sathî mesahası 5000 metre kare
dir. İçinde puğu kuşları gezer,
kenarında kayıklar, elektrikli
sandallar durur. Bu küçük, fakat çok güzel olan su nakil vasıtaları . rı arasında ibr de bisikletli san- ' dal vardı ki, içinde oturanın, pe- i dallere basmasile, iki yanda bu-
[ lunan metalik çarklar harekete
gelir, bir bisiklette imiş gibi, gi don kullanılarak sandala isteni
len istikamet verilirdi. Sultan
Hamidin son, Sultan Reşadın
1 da ilk sadrâzamı olan merhum
Hüseyin Hilmi Paşanın delâletile, Yıldız sarayını gezdiğimiz zaman, ben, bu bisikletli sandala binmiş ve bir türlü inmek istememiştim.. Çocukluk!.
Çadır köşkünün kısa bir tarih çesi de vardır; Prens Hanri Is-
tanbula geldiği vakit bu köşkte
ikamet etmiş, Şale köşkü ise, A l
manya imparatoru ile Sırbistan
kralı Aleksandra tahsis edilmişti.
Padişah, arasira dış bahçede de
1 dolaşırdı, fakat bomba hâdisesin
den sonra, bir daha oraya ayak
basmadı, iç bahçeden bir gün dı şarı çıkmadı..
* # *
Fransada her şey bir şarkı ile biter, derler. O devirde Yıldızda her şey bir trajedi - komedi ile
biterdi. Havuzlardan bahseder
ken ve sırası gelmişken, hünkârın vehmine ve işgüzarların fiiliyatı na dair şu fıkrayı da zikredelim:
i Yıldızın huudunu teşkil eden
cesim duvarlar boyunca, fesli ve sarıklı zuhaf alaylarile ikinci fır- ! ka için kışlalar inşa ettirilmiş, bu i kışlalarla hastahanenin, ahırların, | mutfakların vesair saray müşte
milâtının inşa olunduğu yayla ise,
o vakitler çorak ve metrûk bir
arazi idi. Hiç bir yerde su yoktu. I Yıldız bahçeleri ve civarında ise
• (Devamı
