1990 rekoltesi günlükler: N ezleli Karga
Salâh Bey Dil Kurumu'ndan
Nezleli Karga Salâh Birsel / Remzi_______ Kitabeyi / 19 Haziran 1991 / 120 s. ____ 10.000 TL. / CKK Kod No: 097. 6 2 0 ____
RflGIP DURAN
Salâh Birsel 1919 yılında Ban- dırma’da doğduktan sonra uzun süre İzmir’de sonraları da İstan bul ve Ankara’da yaşadı, önceleri ve aslında hâlâ şiir yazıyordu. Günlükçüler listesinde Türkiye li ginin ilk şampiyonlarından oldu ğunu kendi de belirtti. Salâh Bey Tarihi ile Boğaziçi’ni şıngır mın gır konuşturup kahvelerimizi höpürdetti kitaplarla. Bir dönemin Beyoğlu’nu gerçeğiyle ve edebiyatçı de dikodusuyla tarihçilere verdi. İstanbul yetmedi Pa ris’e kadar uzandı. İstanbul’daki Parislilerle Pa ris’teki İstanbulluları kay
da geçirdi. Bıyık altından güldürdü, akıl üstünden
düşündürdü. Batı’yla
Doğu’yu edebiyat köprü süyle Haliçledi. 1001 Ge ce Denemeleri’nde de ğinmediği alan kalmadı gibi. Okurlara hem engin bilgiler verdi hem de okuma hazzı.
Ancak Birsel son yıllar da ağırlığı günlüklere ver miş gibi. “Artık pek de neme yazamıyorum. Çok çalışamıyorum, yorulu yorum” demişti. Sağlığı yerindeydi ve ona Züm rüdü Anka kuşu gibi ba kıyordu.
Nezleli Karga, 1990 re koltesi. Salâh Bey’in ki- taplârı, meraklıları için Fransızların Beaujelais şarabı. Her yıl çıktığı mevsimde içilen bu şarap üzerine sayfalarca değer lendirmeler yapılır: Bu yıl biraz fazla şekerli, mey veli, kekreldiği geçen yıl dan az... vs.... Ama en önemlisi Beaujelais çıktı ğı gün Fransa’nın tüm
café ve lokantalarında “Le Nouveau Beaujelais est arrivé” (Yeni Beaujelais çıktı) pankartı asılıdır.
Yeni Salâh Birsel’de eskilerinin tadı olduğu gibi var. Y ani yine işlek, yine kâh güldüren, kâh düşündü ren, çoğunlukla da ikisini bir arada yaptıran cümle ler, bilgiler, yargılar.
Birsel’in günlüklerinde onun altruist karakterinin izlerine rastlamak olası. Nezleli Karga’nın (Ya da Bay Sessizlik’in hatta Y açlılık Günlüğü gibi daha ön
ce yayınlanmış olan günlüklerinin) başkahramanı Birsel’in bizzat kendisi değil. Salâh Bey’in günlerinin kahramanı olan edebiyat, kitabın baş^işisi. Kimileri nin yaptığı gibi, günlüğünde benmerkezci bir tutum ve üslûp yok Birsel’inkinde. Ama kişiliksiz ve kimlik siz bir edebiyat galerisi de değil Nezleli Karga. Bu kez kendine yeni bir isim bulmuş yazar; galerisi de değil Nezleli Karga. Bu kez kendine yeni bir isim bulmuş yazar: “Oğlum Salâh Birsel” olarak anıyor kendini. Ve “72 yaş yaşamış” bir yazar olarak, edebi yatçı ve sanatçı ölümlerine yeni gözlükler takıyor son iki kitapta.
Birsel’in şiir sevgisi ve bilgisi de gülümsüyor sayfa lar boyunca. Kimilerinin adı sadece dergilerde geçen genç şairlerden, Fransız klasik ozanlarına kadar sev diği mısracıların gününü gün ediyor günlüğünde, îsim vermeyip kaynak belirtmediğine göre arada sı rada iki üç dize de olsa eski ya da yeni şiirlerinden fragmanlar sunuyor okurlara. Şiir ki, onun ilkelerini yazdığı ilk sevdalısı.
Birsel’in güncesi, gün lük, haftalık, aylık oku malarının dökümü aynı zamanda. Kendisiyle ilgi li olarak yazılıp yayınla nan tanıtma ve eleştirile re de yer veriyor. Yorum suz. Birsel, ilk kitabının yayınlandığı 1947 yılın dan bugüne hep çağdaş kalabilmeyi başarmış bir yazar. İmza günlerinde kendisini en çok, torunu yaşındaki insanların ziya ret etmesi bu çağdaşlığın sadece bir kanıtı. O esas olarak gününün sanat hatta teknoloji alanında ki tüm gelişmelerini iyi bir okur olarak yakından izliyor ve gerek içerik ge rekse sözcük olarak yeni leri eski hâzinesinin yanı na güzelce yamalıyor. Birsel in sık değindiği te
malardan biri de
‘arakçılar.’ Edebiyat hır sızlarını bir İngiliz centil menliği içinde, isim ver meden, kepaze ediveri- yor.
Nihayet bu kez zaman zaman kantarın topuzu kaç sa da, derleme sözcükleri ve yerel ağızların desteğiyle Salâh Bey Dil Kurumu'nıın ürettiği cilalı, havası alın mış naylon paketlerden çıkan yepyeni sözcükler, yi ne Nezleli Karga’nın getirdikleri arasında. Belki de anık bir zamanlar Ece Ayhan için yapılmış olan bir çalışma, bugün artık Birsel için de yapılmalı ve Salâh Birsel Sözlüğü” kitapçılarımızın raflarındaki cicibici yerini almalıdır. □
Taha Toros Arşivi