Haşan Ali Yücel
Müşerref HEKİMüGLU
V • "
---Haşan Âli Yücel’i kaybettik. Yü-
cel'in kişiliği üzerine çok yazı yazılabi lir. Boşluğu doldurulmaz, sohbeti unu tulmaz bir dost, eski bir öğretmen... Ama asıl Türkiye’nin eğitim hayatında en büyük sıçramayı yapan Millî Eğitim Bakam. Yücelin Bakanlığı, savaş yıl larına rastlar, Türkiye savaş dışı, ama kötü şartlar içinde. Ama Yücel bu şart larda da sıçramalar yapan, Türk top- lumunü eğitmek için en iyi yolu bulan • bir Bakan oldu. Okul yapıları hızlandı.
Dünya klâsiklerinden çevirmeler ya
pıldı.
Köy Enstitüleri kuruldu. Ölümünü duyduğum zaman bu eski yıllara dön düm. Köyler, Köy Enstitüleri, bu ens titülerde okuyan çocuklar canlandı gö
zümde. Hasanoğlan Enstitüsünde Yü-
cel’i karikatürize eden köy delikanlıla rını düşündüm. Sonra Türkiye'de de mokrasi denemesi başladı. Yücel'e en yakın arkadaşlan karşı koydtılar. Okul yapılarından duyulan hoşnutsuzluk art tı, bu hoşnutsuzluğu dile getiren parti liler arttı. Köy Enstitülerine türlü tür lü sataşmalar oldu. Bu enstitülerin ku rucuları, başta Yücel, rahmetli Tonguç Baba, bçt dâvaya candan inanmış bir ekip en kötü şekilde, lekelendi. Türki ye’de ileri bir adım geriledi, durdu. So nunda Köy Enstitüleri denemesi yarı da kaldı. Eğitim dâvamız sürünceme de kaldı. O yıllardan bu yana memleket ihtiyacım karşılayacak bir eğitim prog ramı yapamadılar. Okulsuz köyler, öğ retmensiz okullar meselesi çözülemedi bir türlü. Köy Enstitüleri, Türkiye’de gericilerin zaferiyle tarihe karıştı, de mokrasi denemesiyle soysuzlaştı ama, milletlerarası bir örnek oldu. Dünyanın her yanından Türkiye'ye gelen eğitim uzmanları bu denemeyi gözden geçirdi ler, incelediler, geri kalmış memleket ler için en iyi eğitim şekli olduğuna ka rar verdiler, bu konuda kitaplar yaz dılar. Ama Türkiye'de Köy Enstitüleri-
- nin adını hiç kimse anmıyor artık. Bu
eğitim ocağında yetişmiş öğretmenler ve bu ocağın tütmesini yürekten dile yen birkaç aydından gayrı hiç kimse, eğitim dâvamızı bu yolda çözmeğe ya naşmıyor.
Haşan Âli Yücel, yaşamayı çok se ven bir insandı, geçende bir gün ömrü nün her yaşının tadını çıkardığını an latmıştı bana. Ama Köy Enstitülerini x konuşurken gözlerinde bir hüzün, ya rım kalmış bir rüyanın özlemi vardı. İnsanlar asıl öldükten sonra yaşar diye bir söz söylenir. Haşan Ali de hayali mizde, tarihimizde hamleci bir Eğitim Bakam olarak yaşayacak hiç şüphesiz. Onun arkasından üzülenlere, sevenlere düşen görev eserlerini yaşatmak, Köy
Enstitülerine yeniden dönüş yolunu
açacak.
