A. O. Ver. Fak. Derg. 40 (1): 89-98 1993
DİABET OLUŞTURULANKÖPEKLERDELösİN AMİNOPEPTİDll(LAP) AKrtvtTESİNİN TAYİNİVE TANlDAKİ ÖNEMİ
Seçkin Gündüz! Necati Utlu,J
Necati Kayaı İsa. Özaydın4
Deterınination of Leucine Anıinopeptidase(LAP) in the Dogs Made Diabetic Experiınental1y and Its ınıportance in Diagnosis
Summary: Fifty-six healty dogs of both sexes, weighing 15-25 kg, were used in our study. The dogs were fed with two-week standard diet before the experiment. Pankreatectomy was carried out in36dogs of this group (n=36),
as for the 20 dogs (n=20), they were left as being control group. sLAP acti-vily levels were determined in the samples colleceed /tom all the animals. The sLAP activily in the pancreatectomy dogs were observed to be higher (26.27
+
2.48) than those of the normal ones (16.55
+
5.34).The LAP levels measured in the groups were ana'Ysed between each other in importance and the difference between them was found to be very important
(p
<
0.001). This situation may be very important in tlze diagnosis of thedisorders occur in pancreas.
Key Words: LAP, pancreatectomy, dog
Özet: Çalışmamızda her iki cinsten sağlıklı ve ağırlıkları 15-25 kg olan 56 adet köpek kullanıldı. Köpekler den~yden önce iki hajlalık standart dietle beslendi. Bunlardan 36 köpekte pankreatektomi (n = 36) gerçekleş-tirildi, 20 köpekte (n=20) kontrol grubu olmak üzere ayrıldı. Tüm hayvan-lardan alınan kan numunelerinde sLAP aktivite seviyeleri tespit edildi.
Parsiyel pankreatektomili köpeklerde sLAP aktivitesi (26.27
+
2.48),normal köpeklerden (16.4
+
5.34) daha yüksek bulundu.Gruplarda ölçülen sLAP seviyeleri kendi aralarında önemlilik 'yönünden analiz edildi ı'e aralarındaki fark istatistiki olarak çok önemli (P
<
0.001)1. Doç.Dr. Kafkas Univ. Vet. Fak. Cerrahi Anabilim Dalı, KARS 2 Doç. Dr. Kafkas Univ. Vet. Fak. Biyokimya Bilim Dalı, KARS 3 Araş.Gör. Bilim Uz. Kafkas Üniv. Biyokimya Bilim Dalı, KARS 4 Yrd. Doç. Dr. Kafkas Univ. Vet. Fak. Cerrahi Anabilim Dalı, KARS
90 SEÇKtN GÜNDÜZ-NECATI KAYA-NECATt UTLU-tSA ÖZAYDIN
bulundu. Bu durum pankreas ta oluşan bozuklukların tanırındaönemli
ola-bilir.
Anahtar Kelimeler: LAP, Pankreatektomi, Köpek
Giriş
Pankreas; endokrin salgısıyla karbonhidrat metabolizmasında;
ekzokrin salgısıyla da sindirimde görevalan exo-endokriI1 bir bezdir.
Diğer bir deyişle pankreas; exocrine ve endokrine dokulardan
yapıl-mış bir organdır ve bu orgarun endokrİn sekresyonu metabolizma
ile direkt ilgilidir. Pankreasın exocrin salgısı, yaşamın devamı için
her zaman gerekli değildir. Bu ödevi tükrük bezleri ve ince bağırsak-lar üstlenerek kompanse edebilirler (35).
Pankreas apoplexie'si, acute pankreas necros'u pankreatitis
chro-nica serosa, pankreatitis apestematosa, langerhans adacıklarının
hydropik degenaration'u atrophie'si ve selerosis ve yine langerhans
adacıkları hücrelerinin azalması ile karakterize lymphocyter
infilt-ration'u gibi patolojik değişimler çoğunlukla yaşlılarda olmak üzere
köpeklerde diabetes mellitus gibi metabolik bir sendroma neden
ola-bilirler(35) .
Köpeklerde diabetes mellitus ta genel olarak kaşeksi ve dehyd-ratation, ileri olgularda polyurie, polydipsie ve hızla gelişen katarakt gözlenebilir. Diabetcs mellitus, daha çok dişi ve özellikle 8-9 yaşların-da ve evlerde beslenen köpeklerde görülür. Dişilerde görülme oranı
erkeklere oranla 2. 5: I'dir. Langerhans adacıklannın metastaz ya
p-ma özelli,ğindeki tümörlerinde hyper insulinism ile seyreden diabet
olguları çoğunlukla çeşitli ırktan yaşlı köpeklerde saptanmıştır (13).
Diabetin tanısında çeşitli yöntemler denenmiştir. Son yıllarda
gelişen analiz metodları içerisinde enzimlerin aktivitesinin saptanması
önemli bir yer tu tmaktadır; bunlardan biride LAP aktivitesinin
ta-yinidir.
LAP, "hidrolazlar" sınıfına giren, serum, idrar ve safrada
bulu-nan proteolitik bir enzimdir (16, 20); karaciğer, pankreas, böbrek
ve ince bağarsakta yüksek aktiviteli olmak üzere genellikle insan ve
hayvanların dokularının hepsinde bulunur (32, 36, 39). LAP Aktivi""
tesi bir çok iç salgı bezinde görülmüştür. Bir iç salgı bezine
so-DİASET OLUŞTURULAN KÖPEKLERDE LöslN AMfNOPEPTIDAZ... 91
nucu LAP aktivitesi de artar ( 10). Bu enzim hücrenin özellikle
stop-plazmasına lokalize olmuştur (142). LAP, göz lensinde plasentada
ve seminal plazmada da bol miktarda vardır (18,37). Hidrolitik en-zimler, peptit, amid ve hemiasetal gibi bağları içeren bileşiklerden
baş-ka, açil veya fosforilester gruplarını taşıyan bileşiklerin parçalanma
reaksiyonlarını katalize ederler (6, 25) LAP'ın yapısında
lösin,izo-lösin ve valin gibi amino asitler bol bulunmakla beraber düşük
mik-tarda da olsa aromatik amino asitlerde mevcuttur (40). LAP
lösina-mid ve belli peptitlerle reasksiyona girer, ancak peptidin serbest
ammo grubunu taşıyan amino asit lösin olduğu takdirde reaksiyon
gerçekleşir. (2, 8, II 32, 37). LAP'ın vücutta tam fonksiyonu
bilin-memekle beraber (7, 39) in vitro olarak aşağıdaki reaksiyonu katali.le ettiği bilinmektedir( 7).
LAP
L-Lösil-Beta-Naftilamid
+
HıO --~ Lösin+
Beta-NaftilaminElde edilen beta-naftilamin miktarı, LAP aktivitesinin miktarı ilc
doğru orantıhdır(7).
Materyal ve Metot
Çalışmada her iki cinsten sağlıklı ve ağırlıkları 15-25 kg olan
56 adet köpek kullanıldı. Köpekler deneyden önce iki haftalık standart diyetle beslendi ve iki gruba ayrıldı. Birinci grup kontrol grubu (n =
20), diğeri ise parsiyel pankreatektomi ile diabet oluşturulan deneysel
gruptur (n =36).
Kan numunelerinin toplanması: Normal ve postoperatif dönemlerde
kan numunelerinin alınması için köpeklere V. Cephalica
antebrac-hium'dan fleksible intraket (branül) uygulandı. Kan alınacağı
za-man intraketin kapağı açılarak kan alındı sonra kapaklar tekrar
yeri-ne yerleştirildi. Alınan kan numuyeri-nelerinin serumlarında Goldbarg
Rutenburg (G--R) (18) metodu ile serumda LAP aktivİtesi tayin
edil-di.
Anestezi: Deneye tabi tutulan köpeklerin anestezisindc xylazine
(%
2 Rompun-Bayer) ve Ketamin HCl (50 mg/ml Ketalar)kombi-naSyonu (dissosiyatif anestezi) kullanıldı. Bunun için 2 mg /kg
doz-da xylazine'in kas içi enjeksiyonundoz-dan 5 doz-dakika sonra 20 mg /kg dozdoz-da ketamin yine kas içi enjekte edilerek operasyon için uygun anestezi oluşturuldu.
92 S~ÇKİN GÜNDÜZ-NECATİ KAYA-NECATİ UTLU-İsA ÖZAYDıN
Operasyon Tekniği: Köpeklerde operasyon median hatta
gerçek-leştirildi. Operasyon sahası tıraş ve dezenfekte edildikten sonra
ope-rasyon sahası steril serviyetlerle sınırlandırıldı; median hatta deri ensize
edildi. Deri altı bağdoku ve linea alba küt diseksiyonla açılarak
peri-ton bir makasla kesildi. Pankreas duodenumla birlikte ensizyon
böl-gesinden karın boşluğu dışına çıkarıldı. Organ, kaudal uçtan
başla-yarak corpus pankreatis'in cranialindeki ductus pankreaticus majora
kadar tüm eklentilerinden ve mezanterial damarlardan (damarlar
ligatüre edilerek) ayırtedildi (Re~im I). Bezin orta kısmına ipek
ip-likten bir ligatür konarak i /2 kadarı ductus pankreaticus accessorius'la
birlikte kesilerek uzaklaştırıldı (Resim 2). Kanamalar kontrol
edildik-ten sonra periton ve kaslar katkütle, deri ipek iplikle dikilerek
operas-yon tama~nlandı. Karın boşluğu kapatıldıktan sonra, karın boşluğuna
1 .000.000.
tU.
kristal penisilin enjekte edilerek operasyon yarasıkoruyucu bir pansuman altına alındı.
Hayvanlara 4--5 gün süre ile 800.000
tÜ.
prokain penisilinen-jcksiyonu kas içi yolla yapıldı. Operasyon sonrası günlerde hayvanlar
normal gıda ilc beslendi.
Şekil i. Eklentilerinden ayırt edilmiş pankreasın görünümü. Fig. i. A wiev of the pancreas isolated from the joints.
nİABET OLUŞTURULAN KÖPEKLERDE LösİN AMtNOPEPTİoAZ... 93
Şekil 2. Ouetus Panereatİcus Major düzeyİilde bezin i /2 kısmının ekstirpasyonu. Fig. 2. Extirpation of i /2 part of the glaııd at duetlL' paııereatİeus major level.
Bulgular
Kontrol ve parsiyel pankreatektomili köpek gruplarında bulduğu-muz sLAP aktivite değerleri tablo 1. de, ortalama değerleri (X) v(; standart sapma değerleri (SD) ise tablo. 2 de verilmiştir.
Kontrol ve parsiyel pankreatektomili köpek gruplarında yapılan
analiz sonuçlarının kendi aralarında önemli olup olmadığını tesbit
etmek için "t" testi yapıldı ve gruplar arasındaki fark (p
<
0.001)önemli bulundu.
Tartışuna ve Sonuç
Çalışmada LAP akdvitesjni serumda incelemek suretiyle köpekler için normal sLAP değerini tesbit etmeyi hem de genel olarak pankreas-ta oluşan dejeneratif, mepankreas-tabolik, malign ve travmatik kökenli bozuk-lukların tanısında diğer (n?:im tayinleri ile birlikte bir analiz yöntemi
olup olmadığı amaçlandi. Herhangi bir enzimin bol bult:nduğu
94 SEÇKİN GüNDüZ-NECATi KAYA-NECATI urLu-tsA ÖZAYDIN
Tablo i. Çalışmada kullanılan hayvanlara ait L/\.P aktivitc de~erleri (ug/dl). Table i. lAf value~ (lig Idfl) of thc ani.-nals in the experiment
Sıra !\o
i
Kentrol Grubu Deneysel Grup ---i--'---i-s.;----
---i5~8---2
i
14.0 ;4.~ 3, 13. 8 ~8.:J 4 i 16.2 25.8 :) i 18.7 32.4 6i
14.0 22.5 7 16.2 28.2 3 i 15.9 23.4 9 17.7 19.5 LO 13.7 44.1 ii 15.9 34. S 12 16.5 29.1 13 20.3 25.8 14 20.9 28.5 LS 19.0 24.3 16 19.3 31.8 17 20.1 36.9 18 15.0 29.1 19 19.1 26.7 20 21.3 25.8 21 - 29.4 22 - 22.:; 23 - 24.3 U - 22.0 25 - 24.G 26 - 21.ıi 27 - 23.4 28 - 21.f1 29 - 26.7 30 - 22. ') 31 - 21.6 32 - 19.5 33 .- 19"lj 34 - 21.6 35 - 34.5 36 - 23.4Tablo 2. Kontrol grubu "C p:usiyel pı,-ıkreatekt:>mili ki?eklen,k L'\P aktivitcsinin ortalama değerleri.
Table 2. LAP mean values volbes of ('ontro\ group and the anima!s ",ith p:ll'tial pa'1c-rcatcctom)' Grup n IAP(ug/dl) X Sı> --- ---Kontrol 20 16.41} ';.3+ Parsiyel Pankrc-atektomi yapılmış
i
Köpckler 36 26.27 2.48DIABET OLUŞTURULAN KÖPEKLERDE LösIN AMİNOPEPTİDAZ... 95
olarak, plazl11a.dakl ;-,ktivite~i yükselir. LAP ,'Jtivit(~in.:r), ;',rtt'ğı ['ir
çok hastc.lık bclirlmmiştir. Artı~l".r özellikle hepc.tobiliyer h,'.st,ı.lıkI2.r
ile pankreas kanseri ve p"nkre2.tit gibi h2st2JıIJ,'.l"nd2. dahc. f2.!.ladır
(17-21). L-ltsi1 peptidlcrin sinciiıilmrsindc ihtiy,;ç duyulan bu
(n-zim özellikle ince bağır~,?,k mukozasınd? ve p2,ı~krcas ~algısında
mev-CLıttur (1-, 26).
Pmıkreas, endckrin s2Jgısıyla karconhidrat mctabolizmac;:nd?,
ekzokrin salglsıylG'. sindirirnde görev alan cxc-('1~dokrİn bir bezdir.
Glukozun İntra.sellüler o!?,rak fazla tuhmmG'.',1 L'Jinde kuııanılm,ı.~;ı
ik ilgili enzimıcı in hcpi aktive olur. Ben,'. kc.rşılık glukol1'.'ogenezi;;tcn
sorumlu enzimlerin ?ktivİtesi ('.n,lıl'. Gel'.cl olc,r2.k mctzo.b01itJerin
k<~n-dzo.kimiktarlarınm artme.sı iıormon!<ı,l'ın se.lgılö.nmc. hızını etkilediği
gibi, hormonların ~ckre~;yon hızın'n değişmeside mctaholik yollzl';ll
işleyişini etkiler (24, 38). İnsülinin yetersiz s2.1gılz,nması veye. insülin
antagonİ"tlerin;n ?ktivİtcf,in:n artması hdınde, ,'.ğır met;ı,bolizm<.'.
bc'zuklukları şeklinde kendini göstertn Dialctes Mellİtus meydana
gelir. Ancak pankreatogcn dilthtft n bltşhı. hipofizcr (glukoz
merke-zinin uyarılm?.sın?'. sebep ole,n klf,ımda iltihap, kan?.m,ı., kuduz,
sinir-sel gerginlik hastalığı v.s.) ve hepatogen (karaciğer harabiyeti sonucu)
diabet vardır. Her iki dUl'lııncla da ket()~iz meydana gelir vc die.bet
kom,,:a görülür (3-4-3).
Aynı köpekler üzerınde ya~!!a,n başka bir <;;l,lı~ınada glukoz de.,
ğerleri kontrol grubcnda 106+ 18 ve deneysel grupt2. ise 155 ;-27
mgldl bulunmuş ve öldürücü di,'.I)etin oluşın<.'.dığı sa)1tanmıştır(27).
Tablo 1'de görüldüğü gibi parsiyel pankre2.tektom,ili köpeklerde
sLAP ak tivitesi norınal değerlerin çok üzerinde saptandı. Yapılan
istatistik değerlendirmede sonucu norm?! ve parsiyel pankrcatektoınili
köpekler arasındG sLAP aktivitesi bakımınd2n farklı (P <.: 0.001)
önemli bulunmuştur.
Bunlardan cl•.•.anla~ı1ac('.ğı üzere p2.rsiyel pankrc3.tektomi sonuru
köpeklerde kan şekeri ~rtı5ına paralel (,Iar?k snum LAP 2.ktivİteside
artmakc-.clır.
Serum ve idrarda LAP aktivite~~inin incelenmesi, pan\rcas
Ln-serinin tanı~;ında. sarılığın ayırıcı t,'.ııısında. ve b.r,,(iğcr
h?stdıkb-rının ortaya çık?rılması ile değerlendirilmesinde oldukça önemlidir
(18). Rutcnburg, Goldb?,rg- ve Pjnc(\;~ (IS), yaptıkbrı br :ı.ra,ştırm('.d?,
sevi-96 SEÇKİN GüNDOZ-NECATi KAYA-NECATi UTLU-İsA ÖZAYDIN
yelerini araştırmışlar ve dikkati çekecek kadar yüksek seviycler
belir-lemişlerdir (26, 37).
Bir enzimin dokudan doku ya aktivitesi değişir, başka bir deyişle her doku ve organın kendine özgü enzim tablosu vardır (9,12).
Böyle-ce serum ve diğer vücut sıvılarında enzim tayinleri yapılarak ilgili
hastalığın teşhisine yardımcı olunmaktadır (9, 23, 40). LAP'ın esas
kaynağı pankreas hücreleridir ve proteolitik enzimler vasıtasıyla, sin-dirim süresince serbest kalan peptitlerin tam yıkımı için üretilir (29, 37).
Bu çalışmamızda hem köpekler için normal sLAP değerleri
tes-pit edildi hem de genel olarak pankreasta oluşan bozuklukların
tanı-sında diğer enzimlerle birlikte sLAP tespitinin de önemli olabileceği
kanıs~n'a varıldı. Bu çalışmanın bu konuda yapılabilecek diğer
ara.ş-tırmalara ışık tutabileceğini ummaktayız.
Kaynaklar
I. Albert, L.L. (1975).BiocMmistry. second cdition, New York, 829-8.12.
2. AlIen, M.P., Yamacla, A.H., Carpenter, F.H. (1983).KifU!tisc paramters Metal subs-tituted leucine aminopeptidasefrom bovifU!lens. Biochemistry 22 (16): 3778-3783. 3. Altan, M.Y. (1969). Evcil hayvanlarm if ve deri hastalıkları. Ankara Üniversitesi Vet.
Fak. Yayınları.
4. Arat, H.E., Manning, R.T., Delp, M. (1959).Serum Leucine Aminopeptidase Activiry: Finding in Carcinoma of tM Pancreas, Pregnancy and Other Disordes. Amer.]. Med. Sci., 238, 598.
5. Austin, T., Geraci, j.R. (1981). Tissue sourcesand clinical aplication of four enzyme in
phocid seals.Am.]. Vet. Res., 42(5): 834-837.
6. Bakan, E., (1983).Erzurum ve çevresindeki saltlam şalııslardan nötrofil alkalen foifataz enzim seviyelerinin tesbiti, serum alkalen foifataz ile ilgisinin araştırılması ve lökosithin glikoz
/11-ketiminin tayin edilmesi. Erzurum Atatürk Üniv. Tıp Fak. İhtisas Tezi.
7. Bauer, j.D., Ackerrnann, P.G., Toro, G. (1968). Bray's Clinical Laboratory Medlıods.
7th cd. SaindLOUıS., C.V. Mosby Co, 399--401.
8. Buitrago, G., Navajo, j. A., Diez, G., et al. (1985).Seminal plasma leucine amimpep-tidase in male jertility. Andrologia, 17 (2): i39-i42.
9. Casey, A.E., Downey, E.L. (1969).Leucine Amin.?p~ptidase in 1000Liver paııcreas priJfiles.
South Med.J., 59: 22I-226.
LO. Chancla, S.E., Patra, P.B., Chancla, R., et al. (1980).A HistacMmical Study of Leucine Aminopeptidase Activity in t/u: Testes of Jmmature and Mature Ouinapigs. Expricııtia. ı5: 36 (10): 1232-3.
Dİ AB ET OLUŞTURULAN KÖPEKLERDE LösİN AMtNOPEPTtDAZ... 97
1ı.eotowick, S.P., Kaplan, N.O. (1963). Metlwds in en:::ymology. vol. VI, 840-842. 12. DanısheCsky, I. ((1980). Riochemistry for Medical Sciences. i nd ed., Bostan, Brown
Co., 490-492.
13. Dixon, J.B., Sanford, J. (I 962).Pathological Featur of Spontaneous Canıne Diabetes Mellitus.
J. Comp. Path., 72: 153-164.
14. Eastman, R.D. (1975).Riochemical values in clinical medicine. Biristol 5th ed. John Wright and Sans LTD., p. i16-1i7.
15. Ersoy, E., Bayşu, N., Ertürk, K., ve ÜstdaL, M. (1986).Biyokimya. A. üniv. Vet. Fak. Yayınları, Ankara Üniversitesi Basımevi, Ankara. 357-410.
16. Fischback, F.A. (1984). Manuel of Laboratory Diagnos/ic Tes/s. 2 th. cd., Lippineott Co, Philadelphia, 180-182.
17. Frankel, S., Reİtman, S., Sonnenwirth, A.e. (I 970). Gradwohls' Clinical Laboratory Mcthods and Diagnosis. 7 thcd., Sqint Louis C.V. M05by Co., Vol. I, 136-138. llL ('.otdbarg, J.A., Pineda, E.P., Rutenbur!>!, A.M. (1959). The measurement of activity
leucine aminopeptidase in serum, urine, bile and tissues. Amer ..J. elin. PathoL., 32 :571-57.;. 19. Harkenschei:!, J.e .• Koh1er, B.B. (1985). A Continu?us Method for the Det~rmination
ifLeucine Aminopep!idase in HU'1lan Serum witfı Leucineamid as Substrat. J. Clin. Chcm. Clin. Bioehem., 23: 393-398.
20. Henry, J.B. (1984).Clinical Diagnosis and Maııagemeııt by Laborato~v Methods. W.B.Satın ders Co., 262.
21. Himmelhoch, S.R. (1969). Leucine aminopeptidase: A zinc metaloen~yme. Arehi,'es of Bioelıemistry and Bioplıys., 13 (4): 597-{)02.
22. İbrahim, FoK., Fattah, M.M., Ramadan, M.A., et al. (1976). Leıvine amino peptidase octiviry in ma/emal cord blood and in placenta of normal pregnan<y and in preeclampsia. Aeta Obsted. Gyneeol. Seand, 65 (I): 45-47.
23. Imren, A.H., Turan, O., (1985). Tanıda Laboratuvar. 3. Bas. Kırklareli, Serment Matbaası. 216-250.
24. Jiro. J.K. (1980).Clinical Bioche,nistry of Domestic Animals, 4 the. cd. New York 2-48. 25. Kachemar, J.F., Mass, D.W. (1976). "En<:ymcs" Tietz N. (Derleme) Funda!TIentals
of clinical ehemistry. London, W.B. Sounders Co., 601-f>10, G57.
26. Kaplan, A., Ruark, S.R. (1963).Serun lel/cine amiııop,ptidase. Activity in normal newborns and iıifants, Amer. J. Dis. Child., lOG, lGI.
27. Kaya, N., Gündüz, S., Udu, N., Özaydın, i. (1992). Deneyselolarak diabet meydana getirilm4 köpeklerde kan şekeri tayini. Atatürk üniv. Tıp Bülteni Cilt: 24Sayı: 4, 827-838.
28. Kobno, H., Kanda, S., Kanno, T. (198G). lmmunoyfınity Prufıeatwn and Charaterization of Leucine Aminopeptisdase From Iluman Liver. J. Biol. Chem. 261(23): 10744--10748.
98 SEÇKİN GÜNDÜZ-NECATi KAYA-.NECATİ UTLU-iSA ÖZAYDlN
29. Lynch, M.J., Raphael, S.S., Men:>!", L.t>. (I'Vj") .. \fdical La&oratm' Tcrlıııohg)' and Cli'ıbı! Paı,'ıo!ıg)'. :!ll.ı e'. Lo:ı1on, '~H, 31):;.
30. Martin, D.W., Maycs, P.A., Ro:l.weU, V.W. Il~)~:). l-!7'P'I"s Rc';ieiJ of R;xeııst'y. 18
th cd. Calil'"rni,:, Lın. Md. Publ., (i1-~j2.
3I. Norbert, W.T. (! 9S:;). Te\ ..~,JO';'!f cLi..i',11 c'ın,isı,)" \\" :';1 \\'a':ıi'11t:)n ~qııarc. Philc. dclp:ıia. i7'i-ıJ~ I.
32. O'berien, D., Ibb:)', F. A., R ,1 'pn:>n, il.::>. (ı'ı;~'.Cü,ralıl'V ın~'ı'ıc! of podialric m;cTJ-b;och~iııiC!l!1::'I'IJlıl!)', ,} tl, cJ, L~n~bL, ~n-~ı1.
3J. Oran, M. (19:,7). S:ırı!,\ I,.'ın!'! ~: .•i,.:-ı(!r;!tJrd; S:r'ı'fr. r :-.:ıı!~'ri. ~.iri,'rıp Cc.niycti i\f~r:in .•
~ı(3',): 40'H,!S,
34, Öl,tr.m, B. (1971L L','ril iıcyi;mı,'"mıı(':!ı~sl(ı!ı~l?rl. '\.;:;, \'\~ı. F,ık, Yıv" A,C. lIa"m~\'i. ltnk. .ra.
35, Pamul<çu, M. (1%:)). Vcı;riwr Pat9hi. r. cilı. A.t. B.,."n''''i, Aakari', s. 104--1-';7. 3G. Pineda, E.P., Goldherg. J. \., R.ıten!);)r;, A.:l. rıilj)'. Sertlll L~!ıci"e .lnıin)p2ptidas~
in Pacre1tic a ,d Hep,1tıbi!i7] D;mıs:f. G'ıstroe.ıtl')hj' :>;: ;)) -712.
37. Raphacl, S.~. (193'1). LyıtoYs mdi:a/l,b1ra:".y tc'.', ıi,"';S. " ,', ed. Lo:ı-.l:ın \V.'l.
S'yııı-dcr~ Cc., 1CS -l iL.
:lL R:)b",.t, K.M.,D,H'I;', K.';., P.:ıt,r, \.M" 'l'ıl ;/;0')', '.v.R. (I))!), Iia'luls lIi.l-ehemist,y, 22nd. cd. Californİa. 179-W'J.
39. Rutcnburg, A.M., Goldbarg, J.A., Pineda, E.P. (19,)3). Leuci,; A'ni,lodaH Artiviı)'. l\'evı En~1. J.:\fecl. 2jC) (.10): 469,
,W. Smith, E.L., Hill, R.L. (I%G), LeuciliJ aıııi;ınp'ptidıse. The nzyme, vol. 4'.37-61.
41, Smith, E.E., Ka:ıfman, J.T., Rutenbıır.;, A.M. (19(;5), ne j).1rtial p'ırifimtioıı of an ami,ıo a(,idııap!ıthylam;das~fr:ıın !tuman !iv"r.J.Biol. Clıcm. 2W (4): 17 18- 172 I. +2. Taylor, A., Tis:bll, F.E., enilenter, F.H. (1JRl). Leuc;ne a'lıiıIJp:j)lidas; (BOi,iıu: Lms) :
-S.-vııt!u:sisal/rf kinclic jlf]jı;rtics of ort!w-met1 aiıdjn1'a subst;tuted !eıı~vl - arıi.'id,;:;.A"ch. 13io-chcm. 13iophys" 210 (I): 9J-97.
43. Urmarı, H.K. (1977). Sinir Sist.mi Patol1jisi. A.O, Vet. Fak, Yay. A.O. Basımevi. Ank'ıra,
4+, Üstdal, K.M. (1933), Hipkimy.': V;taminl.r-i::ıı:imlcr-I!ormoıılar. i.Has. Anadolu Onİv.
Basımc\i, 183.218, Eskişehir.
4!i, Zirn:nermann, H.J., Wcst, M. (1969), Serum eıı~vme in gastroirıtestinal diseaseJ. ~lcd.
