• Sonuç bulunamadı

Çocukluk Yaş Grubunda Adenovirus Gastroenteritlerinin Mevsimlere ve Yaşlara Göre Dağılımı

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2021

Share "Çocukluk Yaş Grubunda Adenovirus Gastroenteritlerinin Mevsimlere ve Yaşlara Göre Dağılımı"

Copied!
6
0
0

Yükleniyor.... (view fulltext now)

Tam metin

(1)

Çocukluk Yafl Grubunda Adenovirus Gastroenteritlerinin

Mevsimlere ve Yafllara Göre Da¤›l›m›

Seasonal and Age Distribution of Adenovirus Gastroenteritis

in Children

Muhammet Güzel Kurto¤lu

1

, Aflk›n ‹nci

1

, Mehmet Özdemir

2

, Mahmut Baykan

2

1

Konya E¤itim ve Araflt›rma Hastanesi Merkez Laboratuvar› ve 2

Selçuk Üniversitesi Meram T›p Fakültesi T›bbi Mikrobiyoloji Anabilim Dal›, Konya

ÖZET

Amaç: ‹nfantil dönem baflta olmak üzere çocukluk ça¤›nda, viral gastroenteritler önemli enfeksiyon hastal›klar›d›r.

‹nfantil gastroenteritlerde, adenoviruslar rotaviruslardan sonra ikinci s›kl›kta görülen etkenlerdir. Bu çal›flmada,

çocukluk ça¤›nda adenoviruslara ba¤l› geliflen gastroenteritlerin yafllara ve mevsimlere göre da¤›l›m› incelenmifltir.

Gereç ve Yöntem: Çal›flmada immünkromatografik yönteme dayanan, Adenovirus Rapid Test Device kitleri

(Meikang Biotech, Shanghai) ile gaita örneklerinde adenovirus aranm›flt›r.

Bulgular: Konya E¤itim ve Araflt›rma Hastanesi’ne 2009 y›l›nda baflvuran akut gastroenteritli 1329 çocuktan

al›nan gaita örneklerinin % 4.4’ünde (58 örnek) adenovirus serotip 40 ve 41 antijeni saptanm›flt›r. Adenovirus

saptanan çocuklar›n yafllar› 5 ay-16 yafl aras›nda olup, en yüksek pozitiflik oran› 47 vaka ile (%81) 0-2 yafl

aras›nda bulunmufltur. ‹shalin mevsimlerden sonbahar (% 5.4), aylardan ise May›s (% 6.7) ay›nda en s›k oldu¤u

saptanm›fl ancak mevsimler ve aylar aras›nda s›kl›k aç›s›ndan istatistiksel olarak anlaml› bir fark görülmemifltir.

Sonuç: Akut gastroenteritlerde adenovirüslar›n saptanmas›, a¤›r seyirli klini¤e sahip süt çocuklar›nda gereksiz

yere antibiyotik kullan›lmas›n›n engellenmesi aç›s›ndan önemlidir.

Anahtar Kelimeler: Adenovirus, gastroenterit, çocukluk ça¤›

SUMMARY

Objective: Viral gastroenteritis is among the significant infectious diseases in childhood period, especially in

infants. Among the causative agents of infantile viral gastroenteritis, adenoviruses rank second to rotaviruses. In

this study the seasonal and age distribution of adenovirus gastroenteritis in children were investigated.

Material and Methods: Adenovirus was investigated in the stool samples of children with acute gastroenteritis

by using Adenovirus Rapid Test Device (Meikang Biotech, Shanghai) which was based on immunochromatography.

Results: Among 1329 children admitted to Konya Research and Education Hospital in 2009 with acute gastroenteritis,

58 (4.4 %) revealed adenovirus serotype 40 and 41 antigen in their stool samples. The age range of children with

adenovirus was between 5 months to 16 years. Most of the cases were between 0 and 2 years (n=47; 81 %).

Although diarrhea was most frequent during autumn (5.4 %) and also in May (6.7 %), there was no significant

statistical difference in incidence of adenovirus gastroenteritis in terms of seasons and months.

Conclusion: The detection of adenoviruses in severe acute gastroenteritis in infants is important in order to

prevent unnecessary use of antibiotics.

Key Words: Adenovirus, gastroenteritis, childhood period

(2)

G‹R‹fi

Enfeksiyöz diareler tüm dünyada, solunum yolu

enfeksiyonlar›ndan sonra ikinci s›kl›kta hastal›k

ve ölüm nedeni olarak karfl›m›za ç›kmaktad›r

(1). Akut gastroenteritler, tüm dünyada küçük

çocuklardaki mortalitenin major nedeni olup bu

ça¤daki ishallerin büyük bir k›sm›ndan virüsler

sorumludur (2,3). Geliflmekte olan ülkelerde

gastroenteritlerde bakteriyel ajanlar ön planda

oldu¤undan viral etkenlere dayal› oluflan

gastro-enteritlerin önemi fazla irdelenmemektedir.

Vi-ral etkenler ise hem geliflmifl, hem de

geliflmek-te olan ülkelerde, özellikle infant ve erken

ço-cukluk dönemindeki gastroenteritlerin önemli

etkenleri aras›ndad›r (1,4). Çocukluk ça¤›

gast-roenteritlerinin viral etiyolojisinde

adenovirus-lar, rotaviruslardan sonra ikinci s›kl›kta

görül-mektedirler (5,6).

Günümüzde adenoviruslar›n 41 farkl› serotipi

tan›mlanm›flt›r (5). En s›k gastroenterit yapan

serotipleri, serotip 40 ve 41’dir (5-8). Enterik

adenoviruslara ba¤l› enfeksiyonlar›n büyük

ço-¤unlu¤u 2 yafl alt›nda görülmektedir (9-11).

Özellikle 6 ay›n alt›ndaki bebeklerde daha

s›k-t›r. Hatta Richmond ve arkadafllar› (12) bu yafl

grubunda adenovirus gastroenteritlerinin

rotavi-ruslardan daha s›k görüldü¤ünü bildirmifllerdir.

Ancak birçok farkl› araflt›rmac› alt› ay›n

alt›nda-ki çocuklarda adenovirus gastroenteritlerinin,

rotaviruslardan sonra ikinci s›kl›kta görüldü¤ü

görüflünü savunmufllard›r (6,9,13,14).

Ülkemiz-de ise bu konudaki araflt›rmalar çok k›s›tl›

dü-zeydedir. Çünkü bu virüsler, konvansiyonel

hücre kültürlerinde üretilemedi¤inden tan›da

büyük güçlüklerle karfl›lafl›lmaktad›r.

‹mmun elektron mikroskobunun keflfiyle son

y›llarda, viral partiküllerin morfolojik ve

immü-nolojik ay›r›mlar› yap›labilmifl ve çocukluk ça¤›

gastroenteritlerinin viral etyolojisi hakk›nda

da-ha çok bilgiye ulafl›labilmifltir (5,7,15,16).

Ade-novirus antijenleri, grup reaktif poliklonal ya da

monoklonal antikorlar kullan›larak gösterilebilir

(17-20). Gaita örne¤inde hem grup spesifik

(adenovirus tip 3 hexon antijeni), hem de tip

spesifik (tip 40 ve 41) antijenler çeflitli yöntemler

ile tespit edilebilmektedir. Bu amaçla, ELISA,

lateks aglütinasyon, immunkromatografi ve

moleküler yöntemler kullan›lmaktad›r (21,22).

GEREÇ VE YÖNTEM

Hastanemize 2009 y›l› içinde akut gastroenterit

flikayetiyle baflvuran 0-16 yafl aras›ndaki

çocuk-lar›n 1329’undan al›nan taze d›flk› örne¤inde

adenovirus antijeni araflt›r›lm›flt›r. Çal›flmada,

immünkromatografik yöntemle çal›flan, adenovirus

40 ve 41 serotip antijenini tan›yan Adenovirus

Rapid Test Device (Meikang Biotech, Shanghai)

kitleri kullan›lm›flt›r.

Kat› gaita örne¤inden yaklafl›k 50 mg, s›v› gaita

örne¤inden ise iki damla (yaklafl›k 50 µL)

al›na-rak ekstal›na-raksiyon tamponu içinde kar›flt›r›lm›fl ve

haz›rlanan kar›fl›m bir saat içinde çal›fl›lm›flt›r.

Bu kar›fl›ma stripler dald›r›larak test 10 dakika

içinde de¤erlendirilmifl; 20 dakikadan sonraki

sonuçlar de¤erlendirmeye al›nmam›flt›r.

Striplerin üzerinde kontrol ve test band›n›n

bir-likte oluflmas› pozitif, sadece kontrol band›n›n

oluflmas› negatif sonuç olarak de¤erlendirilmifl;

kontrol band› oluflmay›p sadece test band›n›n

oluflmas› durumunda ise test de¤erlendirilmeye

al›nmam›flt›r.

Uygulama ve de¤erlendirmede kiflisel farkl›l›k

olmamas› için testler ayn› teknisyen taraf›ndan

uygulanm›fl ve sonuçlar hastane otomasyonuna

kaydedilmifltir.

Yap›lan istatistiksel de¤erlendirmede SPSS 15.0

paket program› kullan›lm›fl ve veriler ki-kare ve

Mc Nemar analizleri ile yorumlanm›flt›r.

(3)

BULGULAR

Hastanemize 2009 y›l›nda baflvuran akut

gastro-enteritli 1329 çocuktan al›nan gaita

örneklerin-de, 58 (% 4.4) çocukta adenovirus serotip 40 ve

41 antijeni saptanm›flt›r.

Adenovirus saptanan 37 erkek, 21 k›z

çocu¤u-nun yafllar› 5 ay-16 yafl aras›nda olup yafl

ortala-malar› 2.12±1.81 olarak bulunmufl, en yüksek

pozitiflik oran› 47 vaka ile (%81) 0-2 yafl

ara-s›nda görülmüfltür (Tablo 1).

‹shalin en s›k görüldü¤ü mevsim sonbahar iken

(%5.4), en s›k görüldü¤ü ay ise may›s ay›

(%6.7) olarak saptanm›fl (Tablo 2), ancak

ade-novirus görülme s›kl›¤› ile mevsimler ve aylar

aras›nda istatistiksel olarak anlaml› bir fark

bu-lunamam›flt›r (p>0.05).

TARTIfiMA

Viral gastroenteritler, özellikle infant ve erken

çocukluk döneminin önemli hastal›lar›

aras›nda-d›r (1,4). Çocukluk ça¤› gastroenteritlerinin

vi-ral etiyolojisinde adenoviruslar, rotaviruslardan

sonra ikinci s›kl›kta görülmektedirler (5,6).

Farkl› ülkelerde yap›lan çal›flmalarda

adenovi-rus gastroenteritlerin s›kl›¤› % 2.4-22.2 oranlar›

aras›nda (9,11,23-29), ülkemizde ise % 4.5-16.2

oranlar› aras›nda bildirilmifltir (30-39).

Avrupa, Asya, Kuzey ve Güney Amerika’da

yap›-lan çal›flmalar sonucunda enterik adenovirüslerin

çocukluk ça¤› gastroenteritlerinin % 3.1 ile %

13.5’inde etken oldu¤u gösterilmifltir(40-43).

Ül-kemizde 2 yafl alt› çocuk ishallerinde % 10

ora-n›nda adenovirus saptanm›flt›r (38,44). Rotavirus

enfeksiyonlar› daha çok k›fl ve ilkbahar aylar›nda

görülmekte (9,45-47) ancak enterik

adenovirusla-r›n mevsimsel da¤›l›m› de¤ifliklik göstermekte ve

tüm y›l boyunca görülebilmektedir (14,47).

Ade-novirüsler üst solunum yolu enfeksiyonu

s›ras›n-da ve sonras›ns›ras›n-da d›flk›s›ras›n-da bulunabilirler ancak

sa-dece serotip 40 ve 41, daha nadir olarak da

sero-tip 31, gastroenterite neden olur (14,48).

Tablo 2. Adenovirus s›kl›¤›n›n mevsimler ve aylara göre da¤›l›m

Mevsimler Ay Pozitif % Negatif % Toplam %

Aral›k 4 3.2 121 96.8 125 9.4 KIfi Ocak 3 3.8 76 96.2 79 5.9 fiubat 1 1.1 91 98.9 92 6.9 Toplam 8 2.7 288 97.3 296 22.3 Mart 4 3.8 100 96.1 104 7.8 ‹LKBAHAR Nisan 4 4.5 84 95.4 88 6.6 May›s 6 6.7 83 93.3 89 6.7 Toplam 14 5.0 267 95.0 281 21.1 Haziran 5 5.6 84 94.4 89 6.7 YAZ Temmuz 4 2.6 151 97.4 155 11.7 A¤ustos 5 5.1 93 94.9 98 7.4 Toplam 14 4.1 328 95.9 342 25.7 Eylül 7 4.8 138 95.2 145 10.9 SONBAHAR Ekim 10 5.6 169 94.4 179 13.5 Kas›m 5 5.8 81 94.2 86 6.5 Toplam 22 5.4 388 94.6 410 30.8

Tablo 1. Pozitif vakalar›n yafl gruplar›na göre da¤›l›mlar›

Yafl Gruplar› Say› Yüzde

0-2 yafl aras› 47 81

3-5 yafl aras› 6 10.3

6-12 yafl aras› 2 3.4

(4)

Küçük çocuklara gruplar halinde bak›lan

yuva-lar (baflta alt› ay-iki yafl aras›ndaki çocukyuva-lar

ol-mak üzere) gastroenterit bak›m›ndan daha

yük-sek risk tafl›maktad›r. Adenovirusun kuluçka

sü-resi 3-10 gündür (48). Adenovirüs enteriti

s›k-l›kla 10-14 gün gibi uzun süren ishale neden

olur (14). Adenovirus gastroenteritinin di¤er

is-hallere göre anlaml› olarak daha uzun sürdü¤ü

bildirilmifltir (26,49). Çal›flmam›zda adenovirus

gastroenteritleri en s›k 0-2 yafl grubunda (% 81)

saptanm›fl ve uyumlu olarak birçok araflt›rmac›

da adenovirus gastroenteritlerini en s›k 0-2 yafl

grubunda % 54.9-85.7 oranlar› aras›nda

bul-mufllard›r (31,34,35,50).

Adenovirus gastroenteritleri tüm y›l boyunca

görülebildi¤i gibi baz› araflt›rmac›lar en s›k k›fl

ve yaz aylar›nda oldu¤unu bildirmifllerdir

(30,31,34,36). Çal›flmam›zda ise en s›k

sonba-har ve ilkbasonba-har mevsiminde görülmüfltür. En s›k

görülen aylar ise s›ras›yla May›s (% 6.7),

Ka-s›m (% 5.8), Haziran (% 5.6), Ekim (% 5.6) ve

A¤ustos (% 5.1) olarak bulunmufltur.

Çal›flma-m›z›n istatistiksel de¤erlendirmesinde

yayg›nl›-¤›n aylar ve mevsimlerle iliflkili olmad›¤›

sap-tanm›fl ve çal›flmam›zla uyumlu olarak bir çok

araflt›rmac›n›n çal›flmas›nda da yayg›nl›¤›n

ay-lara göre de¤iflti¤i ve y›l›n her mevsiminde

farkl› oranlarda saptand›¤› bildirilmifltir

(11,30,31,35,39).

Yap›lan birçok çal›flmada yaz aylar›nda biraz

daha s›k görüldü¤ü bildirilmifltir (9,24,48).

An-cak Mickan ve arkadafllar› (51) 1994 y›l›nda

yapt›klar› bir çal›flmada adenovirus tip 40'›

ilk-bahar ve k›fl, tip 41'i ise daha çok yaz

dönemle-rinde saptad›klar›n›, non-enterik tipleri ise k›fl

sonu ve ilkbaharda daha s›k tespit ettiklerini

bil-dirmifllerdir. Bizim çal›flmam›z bir y›ll›k

döne-mi kapsamaktad›r. Daha güvenilir sonuçlar için

daha uzun süreli çal›flmalara ihtiyaç vard›r.

Ni-tekim Bates ve arkadafllar› (9) befl y›l süreli

ça-l›flmalar›nda enterik adenoviruslar›n mevsimsel

de¤ifliklik göstermedi¤ini tespit etmifllerdir.

Sonuç olarak, viral gastroenteritlerin bakteri

ve-ya protozoonlara ba¤l› gastroenteritlerden klinik

olarak ay›r›m› güçtür. Bu aflamada klinik teflhisi

do¤rulamak için laboratuvar deste¤i

gerekmek-tedir (34,52). Yapt›¤›m›z çal›flmada birçok

yer-de kullan›lan immunkromatografik yöntem ile

antijen tespiti yap›lm›flt›r. Antijen tespiti için

la-teks aglütinasyonu da yayg›n kullan›lmakla

be-raber, son y›llarda immunkromatografik yöntem

giderek yayg›nlaflm›flt›r (31,34,39,53). Bu

yön-temin, ELISA ile uyumlu olmas›, 5-10 dakika

gibi k›sa sürede sonuçlanmas›, az miktardaki

d›flk› örne¤iyle kolayl›kla çal›fl›labilmesi ve

du-yarl›l›¤›n›n yüksek (%93-100) olmas› gibi

avan-tajlar› vard›r. Ancak, yeni do¤anlarda ve altta

yatan intestinal hastal›¤› olanlarda yanl›fl

pozi-tiflik verebilece¤i de unutulmamal›d›r (14,48).

Akut gastroenteritlerde viral etkenlerin (ör;

ro-tavirüs, adenovirüs) belirlenebilmesi, özellikle

süt çocuklar›nda a¤›r seyirli klini¤e sahip

hasta-larda tedavi yaklafl›m› aç›s›ndan önemlidir.

Böylece gereksiz yere antibiyotik kullan›lmas›

da engellenmifl olacakt›r.

TEfiEKKÜR

Laboratuvar›m›zda çal›flmakta olan Bio.

H.Hü-seyin Benli ve Bio. ‹brahim Bozer’e yapm›fl

ol-duklar› özverili çal›flmalar›ndan dolay› teflekkür

ederiz.

‹letiflim / Correspondence

Muhammet Güzel Kurto¤lu

Konya E¤itim ve Araflt›rma Hastanesi Merkez Laboratuvar› sorumlusu Meram-Yeniyol / Meram-KONYA Tel: 332 323 67 09

505 5062165

(5)

Kaynaklar

1. Cleary TG, Pickering LK. Acute gastroenteritis. In: Krugman S, Katz SL, Gershon AA, Wilfertt CM eds. Infectious Disease of Children. 9th ed. St Louis: Mos-by Year Book, 1999: 105-26.

2. Oh DY, Gaedicke G, Schreier E. Viral agents of acute gastroenteritis in German children: prevalence and molecular diversity. J Med Virol 2003; 71:82-93. 3. Roman E, Wilhelmi I, Colomina J, et al. Acute viral

gastroenteritis: proportion and clinical relevance of multiple infections in Spanish children. J Med Micro-biol 2003; 52:435-40.

4. Guerrant RL, Hughes JM, Lima NL, Crane J. Diarrhae in developed and developing countries: magnitude, special settings and etiologies. Rev Infect Dis 1990; 12:541-50.

5. Baum SG. Adenovirus. In: Mandel GL, Dauglos RG, Bennet JE eds. Principles and Practice of Infectious Diseases. 3rd ed. New York: Churchill Livingstone, 1990:1185-91.

6. Paerregard A, Hjelt K, Genner J, Moslet U, Krasilni-koff PA. Role of enteric adenoviruses in acute gastro-enteritis in children attending day-care-center. Acta Paediatr Scand 1990; 79:370-1.

7. Raj P, Bhandari N, Bhan MK. Enteric adenoviruses in childhood diarrhea. Indian J Pediatr 1988; 55:825-8. 8. Ceyhan M, Kanra G. Viral gastroenteritler. Katk›

Pedi-atri Dergisi 1994; 4:249-59.

9. Bates PR, Bailey AS, Wood DJ, Morris DJ, Couriel JM. Comparative epidemiyology of rotavirus, subge-nus F (types 40 and 41) adenovirus and astrovirus gastroenteritis in children. J Med Virol 1993; 39:224-8.

10. Kono T, Suzuki H, Imai A et al. A long-term survey of rotavirus infection in Japanese children with acute gastroenteritis. J Infect Dis 1978; 138: 569-76. 11. Shinozaki T, Araki K, Fujita Y, Kobayashi M, Tajima

T, Abe T. Epidemiology of enteric adenoviruses 40 and 41 in acute gastroenteritis in infants and young children in the Tokyo area. 1991; 23:543-7.

12. Richmond SJ, Wood DJ, Ley AS. Recent respiratory and enteric adenovirus infection in children in the Manchester area. R Soc Med J 1988; 81:15-8. 13. Sanekata T, Taniqucki K, Demura M, Fujinaga K.

De-tection of adenovirus type 41 in stool samples by a la-tex agglutination method. J Immunol Methods 1990; 127:235-9.

14. Bass DM. Rotavirus and other agents of viral gastro-enteritis. In: Behrman RE, Kliegman RM, Jenson HB eds. Nelson Textbook of Pediatrics. 17th ed. Philadelp-hia: WB Saunders Co. 2004: 1081-3.

15. Brandt CD, Rodriguez WJ, Kim HV et al. Rapid pre-sumptive recognition of diarrhea-associated adenovi-ruses. J Clin Microbiol 1984; 20:1008-9.

16. Grandien M, Petterson CA, Svensson L, Uhnoo I. La-tex agglutination test for adenovirus diagnosisin diarr-heal disease. J Med Virol 1989; 23:311-6.

17. De Jong JC, Bijlsma K, Wermerbol AG. Detection, typing and subtyping of enteric adenoviruses 40 and 41 from fecall samples and observation of changing incidens of infections with these types and subtypes. J Clin Microbiol 1993; 31:1562-9.

18. August MJ, Warford AL. Evaluation of commercial monoclonal antibody for detection of adenovirus anti-gen. J Clin Microbiol 1987; 25:2233-5.

19. Washington WJ, Allen S, Janda W, Koneman E, Pro-cop G, Schreckenberger P, Woods G. Koneman’s Co-lor Atlas and Textbook of Diagnostic Microbiology. 6th.ed. Philadelphia: Lippincott Williams & Wilkins, 2006: 1367-92.

20. Robinson C, Echavarria M. Adenoviruslar. In: Murray PR, Baron EJ, Jorgenson JH, Landry ML, Pfaller MA eds. Manuel of Clinical Microbiology. 9th ed. Was-hington D.C: ASM Press, 2007: 1589-600.

21. Brown M. Laboratory identification of adenoviruses associated with gastroenteritis in Canada from 1983 to 1986. J Clin Microbiol 1990; 28:1525-9.

22. Williams-Wold SM, Marshall SH. Adenoviruses. In: David MK, Peter MH, eds. Fields Virology. 5th ed. Philadelphia: Lippincott Williams & Wilkins, 2007: 2395-436.

23. Ahluwalia GS, Scott-Taylor TH, Klisko B, Hammond GW. Comparison of detection methods from enteric clinical specimens. Diagn Microbiol Infect Dis 1994; 18:161-6.

24. Cruz JR, Caceres P, Cano F, Flores J, Bartlett A, Torun B. Adenovirus types 40 and 41 and rotaviruses associ-ated with diarrhea in children from Guatemala. J Clin Microbiol 1990; 28:1780-4.

25. Liv C, Belshe RB. Textbook of HumanVirology. 2nd ed. London: Mosby Year Book Co, 1990: 791-803. 26. Uhnoo I, Wadell G, Svensson L. Two new serotypes of

enteric adenovirus causing infantile diarrhoea. Dev Bi-ol Stand 1983; 53: 311-8.

27. Hoshino T, Hosokawa N, Yanai M. A study of serum mitochondrial enzymes in rotavirus and adenovirus gastroenteritis in pediatric patients. Rinsho Byori 2001; 49:1157-61.

28. Khaustov VI, Shekoian LA, Korolev MB. Virological and serological characteristics of outbreaks and cases of acute gastroenteritis. Vopr Virusol 1989; 34:221-5. 29. Cook SM, Glass RI, Baron CW, et al. Global

(6)

30. Alt›ndifl M, Befltepe G, Çeri A, Yavru S, Kalayc› R. Akut ishal yak›nmal› çocuklarda rotavirüs ve enterik adenovirüs s›kl›¤›. S.D.Ü. T›p Fak Derg 2008; 15:17-20.

31. Gül M, Garipard›ç M, Ç›ragil P, Aral M, Karabiber H, Güler C. 0-5 yafl aras› gastroenteritli çocuklarda rota-virüs ve adenorota-virüs Tip 40/41 araflt›r›lmas›. ANKEM Derg 2005; 19:64-7.

32. Öztürk R, Ero¤lu C, Ergin S, Midilli K, Aygün G, Ok-yay K. 0-5 yafl grubu çocuk ishallerinde rotavirus ve adenovirus s›kl›¤›n›n ELISA ve lateks aglütinasyonu yöntemleriyle araflt›r›lmas›. V. Ulusal ‹nfeksiyon Has-tal›klar› Kongresi özet kitab›. ‹stanbul, 1995:102. 33. Tuncer S, Ceyhan M, Yurdakök K. Akut gastroenteritli

cocuklarda adenovirus tip 40 ve tip 41’in önemi. V. Ulusal ‹nfeksiyon Hastal›klar› Kongresi özet kitab›. ‹s-tanbul, 1995: 102.

34. Ak›nc› N, Ercan TE, Yalman N, Eren A, Severge B, Ercan G. Akut Gastroenteritli Çocuklarda Adenovirus ve Rotavirus. Çocuk Enf Derg 2007; 1:98-101. 35. Biçer S, fiahin GT, Koncay B, et al. Çocuklarda

Ade-novirus gastroenteriti olgular›n›n s›kl›¤›. Bak›rköy T›p Derg 2009; 5: 6-10.

36. Cam H, Gumufl A. Akut gastroenteritli olgularda rota-virus s›kl›¤›n›n de¤erlendirilmesi. Hipokrat Pediatri Dergisi 2003; 3:127-30.

37. Aflç› Z, Seyrek A, Kizirgil A. 0-6 yafl grubu çocuk is-hallerinde rotavirus s›kl›¤›n›n ELISA ve lateks agluti-nasyon yöntemleriyle araflt›r›lmas›. ‹nfeksiyon Dergisi 1996; 10:263-5.

38. Baysallar M, Haznedaro¤lu T, Baflustao¤lu A, Baylan O, Albay A. 0-14 yafl aras› çocuk akut gastroenterit ol-gular›nda rotavirus ve adenovirus s›kl›¤›n›n araflt›r›l-mas›. V. Ulusal ‹nfeksiyon Hastal›klar› Kongresi özet kitab›. Istanbul: 1995: 103.

39. Biçer S, Bezen D, Sezer S, et al. Acil çocuk servisin-deki akut gastroenterit olgular›nda rotavirus ve adeno-virus infeksiyonlar›. ANKEM Derg 2006; 20:206-9. 40. Grimwood K, Carzino R, Barnes GL, Bishop RF.

Pati-ents with enteric adenovirus gastroenteritis admitted to an Australian pediatric teaching hospital from 1981 to 1992. J Clin Microbiol 1995; 33:131-6.

41. Harsi CM, Rolim DP, Gomes SA et al. Adenovirus ge-nome types isolated from children with gastroenteritis in Sao Paulo, Brazil. J Med Virol 1995; 45:127-34. 42. Scott-Taylor TH, Hammond GW. Local succession of

adenovirus strains in paediatric gastroenteritis. J Med Virol 1995; 45:331-8.

43. Uhnoo I, Wadell G, Svensson L, Johansson ME. Im-portance of enteric adenoviruses 40 and 41 in acute gastroenteritis in infants and young children. J Clin Microbiol 1984; 20:365-72.

44. Jiang B, Dennehy PH, Spangenberger S, Gentsch JR, Glass RL. First detection of group C rotavirus in fecal specimens of children with diarrhea in the United Sta-tes. J Infect Dis 1995; 172:45-50.

45. Blacklow NR, Greenberg HB. Viral gastroenteritis. N Engl J Med 1991; 325:252-64.

46. Uhnoo I, Stenkvist EO, Kreuger A. Clinical features of acute gastroenteritis associated with rotavirus, enteric adenoviruses and bacteria. Arch Dis Child 1986; 61:732-8.

47. Hamilton JR. Viral enteritis. Pediatr Clin N Am 1988; 35:89-101.

48. Pickering LK. American Academy of Pediatrics Red Book, 2003 Report of the Committee on Infectious Di-seases. 26th ed. IL: Elk Grove Village, 2003:190-2. 49. Yolken RH, Lawrence F, Leister F, Takiff HE, Strauss

SE. Gastroenteritis associated with enteric type adeno-virus in hospitalized infants. J Pediatr 1982; 101:21-6. 50. Hazar S, Akan E, ‹lkit M, Yark›n F. Akut

gastroenterit-li çocuklarda adenovirus tip 40/41’in s›kl›¤›, Infek Derg 1998; 12:13-17.

51. Mickan LD, Kok TW. Recognition of adenovirus types in faecal samples by southern hybridization in South Australia. Epidemiology and Infection 1994; 55:603-13.

52. Rabenau H, Knoll B, Allwinn R. Improvement of the specifity of enzyme immunoassays for the detection of rotavirus and adenovirus in fecal specimens. Interviro-logy 1998; 41:55-62.

53. Zarakolu P, Levent B, Gözalan A. ‹shalli çocuklarda rotavirüs ve enterik adenovirüs s›klo¤›n›n araflt›r›l-mas›. Flora 1999; 4:64-7.

Referanslar

Benzer Belgeler

Dakriosistite ikin- cil preseptal sellülit vakalar› da akut sinüzite ikincil geliflen preseptal sellülit gibi ampirik olarak genifl spektrumlu an- tibiyotikler ile tedavi edilmeli

NASA’n›n 1989 y›l›nda Jüpiter’i incelemek üzere f›rlatt›¤› Galileo uzay arac›yla, 1997 y›l›nda Satürn’ü incelemek üzere f›rlat›lan Cassini’de roket

«Türk milletinin selâmet ve tealisi uğurunda nefsini istihkar ederek hayatının son demlerine kadar «Yurdum, vatanım, sev­ gili milletim!» diyen Türk

"Sait Faik büyüklerin dünyasından (haklı olarak) ürkmüş, çocuk kalmış bir insan sayılırdı; büyüklerin isteklerine yabancıydı, alçakgönüllü bir

Yumurta tavukları, kaz, ördek duyarlı Vertikal ve lateral olarak bulaşabilir.. Lateral bulaşmada dışkı önemli rol oynar Sindirim yolu ile

An- cak dehidratasyon, rotavirüs pozitif olgularda adenovirüs pozitif olgulara göre anlaml› olarak daha s›k izlendi (p=0.043).. Atefl, kusma, günde 5’den fazla sulu

Eriflkinlerde en yayg›n karfl›lafl›lan kardiyak tümör benign karakterli miksomalar iken, pediyatrik dönemde rabdomyoma en fazla karfl›lafl›lan tümör olup miksoma

Yirmi dokuz hastada (%87.9) transtorasik ekokar- diyografide verrü bulundu¤u belirlendi; romatizmal kalp hastal›kl› grupta verrü en s›kl›kla mitral kapak- ta, do¤umsal grupta