• Sonuç bulunamadı

SEZARYEN VE ABDOM‹NOPLAST‹ SONRASI ALT ABDOM‹NAL SKAR :YARA GER‹L‹M‹N‹N ÖNEM‹

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2021

Share "SEZARYEN VE ABDOM‹NOPLAST‹ SONRASI ALT ABDOM‹NAL SKAR :YARA GER‹L‹M‹N‹N ÖNEM‹"

Copied!
3
0
0

Yükleniyor.... (view fulltext now)

Tam metin

(1)

Günümüz t›bb›nda deride oluflan yaran›n iyileflmesi ve kabul edilir skar elde edilmesi bir çok çal›flmaya konu teflkil etmifltir. ‹nsan vücudunun en s›k ameliyat geçiren bölgelerinden olan kar›n ön duvar›nda oluflan skarlar sosyal ve fiziksel problemleri beraberinde tafl›maktad›r.

Her ne kadar elbise içinde kalan alan da olsa bu bölgede yap›lan ameliyatlardan sonra oluflan skar›n kabul edilir düzeyde olmas› beklenmektedir.

Normal ve anormal skar gelifliminde, gerginli¤in önemi çok önceden bilinmektedir1. Ancak genifllemifl bir kar›n ön duvar›nda yap›lan sezaryen operasyonu ile yine kar›n ön duvar›nda oluflan sarkmalar› düzeltmek amac›n› tafl›yan ve gergin bir flekilde kar›n ön duvar› deri flebinin sütüre edildi¤i abdominoplasti olgular›ndaki skarlar›n nitelikleri pek irdelenmemifltir.

Bu çal›flmada çeflitli yafl ve deri özelli¤i tafl›yan, daha önce abdominoplasti geçirmifl 7 hasta ile sezaryenle do¤um yapm›fl 15 hastan›n alt abdominal skarlar› incelenmifltir.

Skarlar›n durumu çeflitli özellikleri aç›s›ndan incelenerek gergin ve gevflek kar›n ön duvar› kapat›lmas›n›n skar oluflumuna etkisi araflt›r›lm›flt›r.

GEREÇ VE YÖNTEM

Çal›flma, 1999 ile 2003 y›llar› aras›nda çeflitli merkezlerde ve farkl› hekimlerce ameliyat edilmifl 22 kad›n hastan›n incelenmesi ile yap›lm›flt›r. Hastalar›n yafllar› 23 ile 45 aras›nda de¤iflirken, daha önceden abdominal skarla

Kartal E¤itim ve Araflt›rma Hastanesi T›p Dergisi

SEZARYEN VE ABDOM‹NOPLAST‹ SONRASI ALT ABDOM‹NAL SKAR : YARA GER‹L‹M‹N‹N ÖNEM‹

‹lknur AKÖZ1

Bu çal›flmada kar›n ön duvar› alt k›sm›nda yer alan iki farkl› operasyon tekni¤i ve bunlar›n oluflturdu¤u gerginli¤e ba¤l› skarlar›n durumu araflt›r›lm›flt›r.

Abdominoplasti geçirmifl 7 hasta ile sezaryen ameliyat› olmufl 15 hastan›n alt abdominal skarlar› farkl› gözlemciler taraf›ndan de¤erlendirilmifltir.

Skarlar›n kabul edilirli¤i ve sonuçlar› incelenerek gerginlik alt›ndaki abdominoplasti skarlar›n›n genifllerken, sezaryen skarlar›n›n oldukça güzel bir flekilde iyileflti¤i gözlenmifltir. Gerilimin skar oluflumuna olumsuz etkisi yan›nda, doku genifllemesi ile giden gebeli¤in sonland›r›ld›¤› sezaryen iflleminden sonra yara kenarlar›n›n sorunsuz iyileflti¤i vurgulanm›flt›r .

Anahtar kelimeler: Yara iyileflmesi, gerginlik, skar

LOWER ABDOMINAL SCARS AFTER CESAREAN SECTION AND ABDOMINOPLASTY : THE IMPORTANCE OF WOUND TENSION

In this clinical study, scars placed lower abdominal wall skin after cesarean section and abdominoplasty operations were examined and effects of skin tension on the wounds were evaluated. Seven patients with abdominoplasty scars and 15 patients with cesarean section scars were analised by different observers. They were pointed out the results of the scars and their acceptable view. After abdominoplasty operations, incisions under tension were healed wide scars and scars after cesarean section were healed well. Wound tension around the incisions made scars unacceptable, however pregnancy ongoing with tissue expansion made some relaxations on the cesarean section scars and it resulted with fine scars on the lower abdominal wall.

Keywords : Wound healing, tension, scar

C‹LT XIV : 3 , 2003 164

sonuçlanan baflka bir operasyon geçirmemifl olmas›na dikkat edilmifltir. Yara iyileflmesine belirgin etkisi olan afl›r› sigara içicileri, kollajen doku hastal›¤› ya da diabet gibi sistemik hastal›¤› olanlar çal›flmaya al›nmam›flt›r.

Daha önceki yaralanma skarlar› anormal olanlar da çal›flma d›fl› tutulmufltur.

Tüm hastalar›n alt abdominal skarlar› befl sa¤l›k personeli taraf›ndan de¤erlendirilmifl ve oluflan skarlar› 1’den 4’e kadar not verilerek de¤erlendirilmifltir. Bir puan› en kötü sonucu, 4 ise en iyi sonucu bildirirken, 2 puan› orta, 3 puan›ysa iyi sonuçlar› bildirmek için kullan›lm›flt›r.

Oluflan skarda gerilimin etkisini anlamak amac› ile abdominal alanda skar çevresindeki yumuflak dokunun gevflek ya da gergin olmas› kriter olarak al›nm›flt›r.

Buradaki gerginlik derecesi de benzer flekilde 1’den 4’e kadar notland›r›lm›fl, en gergin olan 1, en gevflek olan hastada 4 notu verilmifltir.

Fizik muayene sonras› her iki grup aras›nda oluflan puanlar›n genel sonuçlar› al›nm›flt›r. Buna göre sezaryen operasyonu geçiren 15 kad›n›n skar görünüm notu, 3 hastada iki, 9 hastada üç, 3 hastada dört olarak verilmifl;

gerginlikse 15 hastan›n 6’s›nda üç, 9’unda dört olarak n o t l a n d › r › l m › fl t › r. A b d o m i n o p l a s t i g e ç i r m i fl 7 hastan›n skar görüntüsüne 3 hastada iki, 3 hastada üç, 1 hastada da dört notu verilmifltir. Gerginlik derecelendirilmesinde 2 hastada bir, 5 hastada iki notu ile de¤erlendirme tamamlanm›flt›r (Tablo I, II).

1Zeynep Kamil Kad›n ve Çocuk Hastal›klar› E¤itim ve Araflt›rma Hastanesi

(2)

Tablo I. Skar görüntüsünün operasyon skar›na göre de¤erlendirilmesi

Tablo II. Skar görüntüsünün gerginlik derecesi ile de¤erlendirilmesi

BULGULAR

Bulgular›n ayr›nt›l› incelemesi sonucunda kozmetik nedenlerle yap›lan olgularda amaca uygun olarak kabul edilir bir kar›n ön duvar› gerginli¤i elde edilirken, alt abdominal skarlar›n görüntüsü amaca k›smen tezat oluflturacak tarzda orta derecede kabul edilir düzeyde olmufltur (Resim 1,2). Her ne kadar estetik bir amaç içermese de sezaryen ameliyat› geçiren hastalar›n skarlar›

üst düzeyde kabul edilmekte, ancak kar›n ön alt duvar›

gevflekli¤i kimi hastalarca oluflturdu¤u görüntü ile be¤eni ötesinde bulunmaktad›r. Her iki grupta hastan›n skar› ile ameliyat sonras› oluflan yara gerginli¤i aras›nda paralellik gözlenmifltir.

Resim 1. Sezaryen sonras› kabul edilir görüntü ve gerginlikteki alt abdominal skar

Resim 2. Abdominoplasti sonras› orta düzeyde ve gerginlikte skar görüntüsü

C‹LT XIV : 3 , 2003 165

Kartal E¤itim ve Araflt›rma Hastanesi T›p Dergisi

TARTIfiMA

Kabul edilir bir yara iyileflmesi tüm cerrahi branfllar›n ana konular›ndan birisidir. Birbirinden ayr›lm›fl yara kenarlar›n›n birlefltirilmesiyle gözlenen biyolojik süreç, cerrahlar›n rutin izlemi olup, bu bölgede oluflan iyileflmenin kalitesi yap›lan iflin kalitesi olarak alg›lanmaktad›r. ‹yi sonuçlar›n alma iste¤i bu konuda bir çok çal›flman›n do¤mas›n›

sa¤lam›flt›r2.

Yara iyileflmesini etkileyen önemli faktörlerden olan yara çevresinde oluflan gerginlik, özellikle kapanmay›

kolaylaflt›racak flekilde yara çevresi dokular›n dekole edildi¤i olgularda baz› problemlere yol açmaktad›r3. Cerrahlar ameliyat yerinin sütüre edilmesi esnas›nda oluflan deri rengindeki beyazlaflmay›, üst seviyede gerginlik olarak alg›lar ve buna uygun bir çözüm oluflturma ihtiyac› duyar.

Ancak Myers’in yapt›¤› çal›flmalara göre yara kenar›

aç›lmas›nda gerginlikten daha önemli olan faktör bu bölgeye gelen kan ak›m›ndaki ciddi azalmad›r4. Ayn›

çal›flmac›n›n daha sonralar› köpekler üzerinde yapt›¤›

çal›flmada yüksek tansiyon uygulanan çal›flma modellerinin baz›lar›nda 3 ile 4 gün civar› yara kenarlar›nda ayr›lma ve lineer nekroz alanlar› izlenmifl, ancak major bir doku nekrozu gözlenmemifltir. Tüm bunlara paralel olarak, yara kenarlar›na uygulanan gerginlik, yara iyileflmesinde gecikme ve o bölgede artm›fl a¤r› ve anormal skar oluflumuna neden olabilmektedir5. Bu çal›flmalarda önemle vurgulanan gerginlikle beraber doku vaskülaritesinde azalma, özellikle genifl diseksiyon yap›lan ve deri-deri alt›

dokular›n tabandan ayr›ld›¤› abdominoplasti benzeri olgularda daha önem kazanmaktad›r.

Forrester’in bir çal›flmas›nda, iyileflen yaraya uygulanan mekanik stres, kollajen liflerinin say›s›, yo¤unlaflmas› ve düzeni üzerine etki yapmaktad›r. Deri üzerine yüklenen anormal gerginlik önce deride azalm›fl vaskülariteye, dermiste rüptüre ve kal›c› ayr›flmaya neden olmaktad›r.

Tün bunlar patolojik bir sürecin parças› olmaktan çok de¤iflik gerginlik alt›nda ba¤›ms›z bir süreç olarak izlenmektedir6,7.

‹lave doku gereksinimi olan rekonstrüktif cerrahinin son 3 dekaddaki bafll›ca çözüm kaynaklar›ndan birisi doku geniflletmedir. Uygun hacim ve flekildeki silikon çeperli balon benzeri doku geniflleticileri doku ihtiyac› olan alan›n çevresinde deri alt›na sönük olarak yerlefltirilmekte ve tedrici olarak rezervuar› arac›l›¤› ile fliflirilerek istenen yer ve dokuda geniflleme elde edilmektedir8. Hamilelikle birlikte kar›n ön duvar› ve uterus ekspansiyonu, bu ifllemin ortaya ç›k›fl›nda ilham kayna¤› olan do¤al süreçlerdendir.

Bu flekilde genifllemifl dokular üzerinde çeflitli çal›flmalar yap›lm›flt›r. Timmenga’n›n bir çal›flmas›nda tavflanlar üzerinde ekspande edilmifl deri üzerine uygulanan mekanik stresin yara iyileflmesine etkileri araflt›r›lm›flt›r. Kollajen lifleri ekspande yaralarda ekspande edilmemifl kontrol grubuna göre daha iyi organize olmufl ve uygulanan

Skar görüntüsü Sezaryen Abdominoplasti

1 (en kötü)

2 (orta) 3 hasta 3 hasta

3 (iyi) 9 hasta 3 hasta

4 (en iyi) 4 hasta 1 hasta

Gerginlik seviyesi Sezaryen Abdominoplasti

2 (orta)

5 hasta 1 (en gergin)

2 hasta

4 (gevflek) 9 hasta

3 (iyi) 6 hasta

(3)

gerginlik yöneltisine paralel bir düzen içinde yerleflmifltir.

Çal›flmac›ya göre deri alt› doku geniflletilmesi sa¤lam ve daha iyi organize skarlarla beraber yara iyileflmesine h›zlanmay› sa¤lam›flt›r.

Gebelikle kar›n ön duvar›nda oluflan do¤al doku geniflleme süreci, mevcut dokularda hem vaskülaritede hem de gerginli¤e adaptasyonda olumlu bir etkiye sahiptir. Buna karfl›l›k kar›n germe operasyonu akut bir süreç olup, dokular›n gerginli¤e adapte olmas›na imkan tan›mamaktad›r. Ayr›ca kar›n germe ifllemi, kar›n ön duvar›

deri-deri alt› dokusunun tabandan olan beslenmesini de kesmektedir. Kabul edilir yara iyileflmesinin iki temel ögesi olan, yeterli doku beslenmesi ve yara kenarlar›ndaki azalt›lm›fl gerilim, sezaryen sonras› insizyon çevresinde mevcutken, kar›n germe iflleminde yeterince mevcut de¤ildir. Bir çok eski sezaryenli hasta, kar›n germe ifllemini istedi¤inde örnek olarak eski sezaryen skar›ndaki iyileflmeyi örnek gösterir ve benzer sonuçlar› talep eder ya da beklentisi içine girer. Bu hastalarda çal›flmam›z›n sonuçlar›nda da gösterildi¤i üzere insizyon çevresi yara iyileflmesinin farkl›

olabilece¤i üzerinde durulmal›d›r.

Kartal E¤itim ve Araflt›rma Hastanesi T›p Dergisi

C‹LT XIV : 3 , 2003 166

KAYNAKLAR

1. Rudolph R. Problems in aesthetic surgery: Biological causes and clinical solutions. St. Louis, Mosby, 1986.

2. Mast AB, Cohen KI. Normal wound healing. In: Achauer B, Eriksson E (Eds). Plastic Surgery: Indications, operations and outcomes. Vol: 1, St Louis, Mosby, 2000: 37.

3. Rees TD. Postoperative considerations and complications.

In: Rees TD, (Ed). Aesthetic plastic surgery. Philadelphia, WB Saunders, 1980.

4. Myers MB. Wound tensions and vascularity in the etiology and prevention of skin sloughs. Surgery 1964, 56: 945-9.

5. Myers MB, Combs B, Cohen G. Wound tension and wound sloughs: A negative correlation. Am J Surg 1965; 109: 711-4.

6. Forrester JC, Zederfelt BH, Hayes TL, Hunt TK. Wolff’s law in relation to the healing skin wound. J Trauma 1970, 10: 770-9.

7. Gibson T, Kenedi RM. Biomechanical properties of skin.

Surg Clin North Am 1967; 47: 279-94.

8. Radovan C. Tissue expansion in soft tissue reconstruction.

Plast Reconstr Surg 1984; 74: 482-92.

9. Timmenga EJF. The effect of mechanical stress on healing skin wounds: An experimental study in rabbits using tissue expansion. Br J Plast Surg 1991; 44: 514-9.

Referanslar

Benzer Belgeler

Klinik muayeneden sonra, yaranın mekanik temizliği yapıldı. Yara üzerine TP yarayı tamamen kapsayacak şekilde uygulandıktan sonra pansumana alındı. TP’nin her

Eksizyon yara modelinde yara iyileştirici aktivitesi test edilecek numune yaraya uygulanarak belirli zaman aralıklarıyla yara alanları fotoğraflanır ve yara kontraksiyonu

Mekanik Yara: Laserasyon, ayrılma, penetre yaralar, ısırık/sokma yaraları, cerrahi yara.. Yanık ve Kimyasal Yara: Sıcak, kimyasal madde, elektrik enerjisi, rasyasyon nedeniyle

 Dokuların uzun süre basınç altında kalmasına bağlı olarak gelişen ve daha çok vücudun kemik çıkıntılarının üzerinde gözlenen iskemik doku kaybı bası

Yaralanmalar, deri bütünlüğünün bozulduğu açık yara özelliğinde olabileceği gibi vücut üzerinde gözle görülür herhangi bir belirti göstermeden künt yaralanma şeklinde

içinde verilirse yara iyileşmesini inhibe eder, gerilme gücü oluşumunu geciktirir. Topikal steroidler de yara iyileşmesini

Burunda ‹yileflmeyen Yara Non-Healing Ulcer on the Ala Nasi Haz›rlayan: Ömer Ümmeto¤lu Vak›f Gureba E¤itim ve Araflt›rma Hastanesi, ‹stanbul,

Gingival marjin Alveol kemiği Mukogingival hat Gingival marjin Alveol kemiği Mukogingival hat Apikale konumlandırılmış flep marjini Alveol kemiği Mukogingival hat Flep