• Sonuç bulunamadı

Kalp yetersizli¤inde inflamatuvar göstergeler ‹nflammatory markers in heart failure

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2021

Share "Kalp yetersizli¤inde inflamatuvar göstergeler ‹nflammatory markers in heart failure"

Copied!
4
0
0

Yükleniyor.... (view fulltext now)

Tam metin

(1)

51

Kalp yetersizli¤inde inflamatuvar göstergeler

‹nflammatory markers in heart failure

Kalp yetersizli¤i, kardiyovasküler mortalite ve morbiditenin bafll›ca sebeplerinden biridir. ‹nflamatuvar mark›rlar›n kalp yetersizli¤i patogene-zinde rol oynayabilecekleri gösterilmifltir. Böylece kalp yetersizli¤inde, inflamatuvar göstergeler ve antisitokin tedavi ilgi çekici bir konu hali-ne gelmifltir. Bu konuyla ilgili olarak, literatürde yeni çal›flmalar söz konusudur. Bu yaz›m›zda, kalp yetersizli¤inde inflamatuvar göstergeler ve prognostik önemlerini literatür bilgileri ›fl›¤›nda derlemeyi uygun bulduk. (Anadolu Kardiyol Derg 2006; 6: 51-4)

A

Annaahhttaarr kkeelliimmeelleerr:: Kalp yetersizli¤i, inflamatuvar gösterge

Ö

ZET

Nam›k Özmen, Bekir S›tk› Cebeci, Ejder Kardeflo¤lu

GATA Haydarpafla E¤itim Hastanesi, Kardiyoloji Servisi, ‹stanbul, Türkiye

Heart failure is a leading cause of cardiovascular mortality and morbidity. It has been shown that inflammatory markers may play a role in the pathogenesis of heart failure. Therefore, inflammatory markers and anticytokine therapy in heart failure have become the attractive sub-jects in the literature. There are new studies regarding this issue in the literature. In this article, we reviewed inflammatory markers in heart failure and their prognostic significance based on the literature data. (Anadolu Kardiyol Derg 2006; 6: 51-4)

K

Keeyy wwoorrddss:: Heart failure, inflammatory marker

Girifl

Son 10 y›lda kalp yetersizli¤i (KY) fizyopatolojisinde ve tedavi stratejilerinde önemli de¤ifliklikler olmufltur. Geleneksel diüretik, vasodilatator ve inotropik ilaçlarla tedavi fonksiyonel durum ve semptomlarda düzelme meydana getirmekle birlikte uzun dö-nemde mortaliteyi azaltmam›flt›r (1,2). Buna karfl›l›k, KY durumun-da aktive olan güçlü nörohumoral etkinin angiotensin dönüfltürü-cü enzim (ADE) inhibitörleri, aldosteron antagonistleri, ß bloker tedavisi gibi ilaçlar, biventriküler pacemaker ve implante edilebi-len otomatik kardioverter- defibrilatör gibi cihazlar KY olan has-talarda morbidite ve mortalitede önemli oranda azalmaya neden olmufltur (3,4).

Bununla birlikte, günümüz bilgi ve tecrübelerine ra¤men KY'de morbidite ve mortalitenin hala daha yüksek olmas›, tam olarak aç›klanamam›fl önemli patolojik mekanizmalar›n olabile-ce¤ini düflündürmektedir. Persistan immün sistem aktivasyonu ve inflamasyonun sorumlu olabilece¤i düflüncesiyle, dikkatler immün sistem ve inflamatuvar sitokinlere odaklanm›flt›r. Nitekim de¤iflik hayvan modellerinde oluflturulan dilate kardiyomiyopati-de, dolaflan inflamatuvar sitokin seviyelerinin daha yüksek oldu-¤u gözlenmifltir (5).

‹nflamatuvar sitokinler, kardiyovasküler sistem fonksiyonlar›-n› de¤iflik mekanizmalarla etkileyebilirler. Tümor nekrotize edeci faktör-alfa (TNF-alfa) ve interlökin 1B (‹L-1B)'nin miyokard kont-raktilitesini deprese etti¤i gösterilmifl olup, kardiyomiyosit

hipert-rofisi, interstisyel hipertrofi ve apoptozis gibi miyokardda yap›sal de¤ifliklikler yapt›klar› ileri sürülmektedir (2,5,6).

Kalp Yetersizli¤inde ‹nflamatuvar

Sitokinlerin Stimülasyonu

‹dyopatik dilate kardiyomiyopati subgruplar›nda, otoimmüni-te ve de¤iflik mikroorganizmalar›n patojenik rolü oldu¤u gösotoimmüni-teril- gösteril-mifl olup, bu tür mikroorganizmalar moleküler düzeyde de¤ifliklik-ler yaparak, miyokardiyal hasar oluflturabilirde¤ifliklik-ler (7, 8). Bununla birlikte, inflamatuvar sitokin seviyeleri sadece idyopatik dilate kardiyomiyopatide de¤il fakat ayn› zamanda iskemik dilate kardi-yomiyopatide de yüksek bulunmufltur (7, 9). Klamidya pnömonia ve sitomegalovirus gibi baz› mikroorganizma enfeksiyonlar› ate-rosklerozun patogenezinde rol oynamaktad›r. Üstelik KY olan hastalarda ödem epizotlar›nda, dolafl›mdaki endotoksinlerin im-mün sistem aktivasyonunu tetikledi¤i düflünülmektedir (9). Kalp yetersizli¤inde, mikrobiyal antijenlerin persistan stimülasyonu si-tokin aktivasyonuna yol açmakta birlikte, sisi-tokin stimülasyonu kalp yetersizli¤inde kronik enfeksiyondan ba¤›ms›zd›r.

Bunlar›n d›fl›nda baflka mekanizmalar da KY'de artm›fl infla-matuvar cevaptan sorumlu olabilir. Bunlar; hem mekanik yük hem de makaslama etkisi (shear stress) ile endotel ve düz kas hücrelerinden de¤iflik sitokinlerin ekspresyonuna neden olabilir-ler. Ayr›ca hipoksi ve iskeminin TNF-alfa ve interlökin (IL)-8 gibi inflamatuvar sitokin oluflmas› için potent stimülatör olduklar›

bi-Y

Yaazz››flflmmaa AAddrreessii:: Yrd.Doç.Dr. Nam›k Özmen, GATA Haydarpafla E¤itim Hastanesi Kardiyoloji Servisi, 34668 Kad›köy, ‹stanbul-Türkiye Tel: 0216 542 24 18, GSM: 0533 777 82 18, e-posta: drnamikozmen@yahoo.com

A

BSTRACT

(2)

linmektedir. Son olarak, okside düflük yo¤unluklu lipoprotein (LDL)-kolesterol de endotel hücrelerinden ve monositlerden TNF-alfa, IL-1B, IL-6 ve IL-8'in aktivasyonuna neden olur.

De¤iflik çal›flmalarda, plazma inflamatuvar sitokin seviyesi ile hastan›n klinik ve fonksiyonel kapasitesi aras›nda iliflki bulun-du¤u (10-12), daha da önemlisi prognostik bilgi verdikleri göste-rilmifltir. SOLVD çal›flmas›nda; KY'de plasma TNF-alfa 6.5 pg/ml daha az ise, daha yüksek olanlara göre daha iyi prognoza sahip oldu¤u gösterilmifltir (12). Ayr›ca inflamatuvar sitokin dolafl›m seviyelerinin (TNF alfa, ‹L-6) ileri derecede KY'de mortalitenin ba¤›ms›z prediktörü oldu¤u bildirilmifltir (13,14).

Tedavi ile inflamatuvar sitokin seviyelerinin düfltü¤ünü gös-teren çal›flmalar da vard›r. PRA‹SE çal›flmas›nda (15) amlodipi-nin IL-6 seviyesini düflürürken TNF-alfa üzerine etkisi olmad›¤›, yüksek doz enalaprilin IL-6'y› azaltt›¤›, ß adrenerjik stimülasyon-la IL-1 ve TNF-alfa artarken, ß bloker tedavisi ile azald›¤› göste-rilmifltir. Ayr›ca de¤iflik serilerde statin tedavisinin C-reaktif pro-tein (CRP) seviyelerini düflürdü¤ü bildirilmifltir (16, 17).

C-Reaktif Protein

C-reaktif protein bir sistemik inflamasyon göstergesidir. Vü-cutta inflamasyona cevap olarak karaci¤erde üretilir. Böylece aktif ve devam eden inflamasyon göstergesi olarak kanda sevi-yesi artar. Ateroskleroz için yeni risk faktörü olarak kabul edil-mektedir. Di¤er taraftan koroner aterosklerozun önemli bir klinik tablosu da KY'dir. Nitekim Alonso-Martinez ve ark. (18) farkl› et-yolojili KY nedeniyle hospitalize edilen hastalar›n NYHA göre fonksiyonel kapasite s›n›flamas› ve ekokardiyografik olarak sol ventrikül ejeksiyon fraksiyonu (SVEF) ve nefelometrik olarak CRP seviyelerini ölçtükleri çal›flmalar›nda; CRP seviyeleri artt›k-ça, fonksiyonel kapasitenin azald›¤›n› (Klas I de 0.74± 0.69 mg/dL, Klas II'de 3.78± 3.76 mg/dL, Klas III:7.4± 8.65 mg/dL, Klas IV:12.3± 15.27 mg/dL, p<0.05) ve SVEF'nin ise düfltü¤ünü, ayr›ca CRP se-viyeleri yüksek grupta mortalite ve tekrar hospitalizasyon ihtiya-c›n›n daha fazla oldu¤unu tespit etmifllerdir .

National Health and Nutrition Examination Survey (NHANES III) çal›flmas›nda non-iskemik KY olan hastalarda, CRP ve fibri-nojen seviyelerinin KY olmayan hastalara göre daha yüksek bu-lunmufltur (19).

De¤iflik çal›flmalarda statin tedavisiyle CRP seviyelerinin düfltü¤ü gösterilmifltir. Horwic ve ark. (17) iskemik ve non-iske-mik ciddi KY olan hastalarda, statin tedavisinin sol ventrikül per-formans›nda belirgin iyileflme sa¤lad›¤›n›, ayr›ca yüksek CRP se-viyeleri ile tekrar hospitalizasyon ve daha yüksek mortalite ile iliflkili oldu¤unu tespit etmifllerdir. Statinlerin bu olumlu etkilerin-den, di¤er pleiotropik etkilerinin yan› s›ra CRP seviyelerini azalt-malar› da sorumlu olabilir.

Sedimantasyon

Uzun süredir sedimantasyon h›z›n›n KY'de düflük oldu¤una inan›l›rd›. Bu bulgu; yanl›fl yorumlamaya dayal›, 1953 y›l›nda ba-s›lm›fl tek bir yay›na dair bir bilgi idi (20). Son zamanlarda yay›n-lanan ve KY olan 242 hastan›n incelendi¤i bir çal›flmada (21) se-dimantasyon h›z› sadece 24 (%10) hastada 5 mm/h alt›nda iken, hastalar›n yar›s›nda 25 mm/h üzerinde tespit edildi. Buna karfl›-l›k, sedimantasyon h›z› 25 mm/h ve alt›nda olanlarda hemodina-mik bozukluk daha belirgindi (daha düflük kardiyak indeks ve da-ha yüksek sa¤ atriyal bas›nç efllik ediyordu). Sedimantasyon

h›-z›, plazma fibrinojen seviyesi ile korele idi. Uzun süreli takipte, düflük ve normal sedimantasyon h›z›na sahip hastalar›n, daha yüksek sedimantasyon h›z›na sahip hastalara göre bir y›ll›k sa¤ kal›m›n daha kötü oldu¤u tespit edilmifltir (%41'e karfl›, %66, p=0.01) (21).

Fibrinojen

National Health and Nutrition Examination Survey (NHANES III) çal›flmas›nda, non-iskemik KY olan hastalarda CRP ve fibri-nojen seviyesi araflt›r›lm›flt›r. Fibrifibri-nojen seviyesi, KY olan hasta-larda daha yüksek tespit edilirken, bu yüksekli¤in ›rk farkl›l›¤› ile birlikte oldu¤u; non-Hispanik beyazlarda, non-Hispanik siyahla-ra ve Hispaniklere göre daha yüksek oldu¤u gözlenmifltir (19).

Sitokinler ve Kalp Yetersizli¤i

Sitokinler, inflamasyona cevap olarak bafll›ca nötrofil, mak-rofaj, endotel hücrelerinden sentez edilen proteinler olup, fonk-siyonlar›na göre proinflamatuvar ve inflamatuvar olarak 2 gruba ayr›l›lar (22). ‹nterlökin (‹L) -1, ‹L-6 ve TNF gibi sitokinler proinfla-matuvar sitokinler olarak bilinir ve inflaproinfla-matuvar de¤iflikliklerin oluflmas›nda, patojenin eliminasyonunu sa¤layan h›zl› ba¤›fl›kl›k cevab›n ortaya konmas›nda rol al›rlar. Buna karfl›l›k ‹L-4, ‹L-10 ve ‹L-13 ise inflamatuvar sitokinlerden olup, immün yan›t› ve baz› si-tokinlerin sentezini bask›larlar. ‹L-8 ise hem inflamatuvar hem de proinflamatuvar özellik göstermektedir (22).

a) Tümor nekrozite eden faktör

Tümor nekrozite eden faktör (TNF)'nin alfa ve beta olmak üzere 2 farkl› tipi vard›r. TNF-alfa; aktif makrofajlar, lenfositler, fibroblastlar ve endotel hücreleri taraf›ndan sentez edilir. Vas-küler trombus geliflimine, tümör nekrozuna, inflamasyona, kara-ci¤erden akut faz reaktanlar›n sentezine, kafleksiye ve atefle se-bep olur; TNF-beta ise bafll›ca T lenfositlerden sal›n›r. Daha za-y›f olmak üzere TNF-alfa gibi etkiler gösterir.

Kronik volüm yükü durumunda ventrikül hipertrofisi, yeniden flekillenme (remodelling) ve tedricen ventrikül dilatasyonu mey-dana gelir. Bu sürecin fizyopatolojik aç›klamas›nda de¤iflik fikir-ler ifikir-leri sürülmekle birlikte, kronik volüm yükünün matriks meta-loproteinazlarda (MMP) art›fla neden oldu¤u, bunun da miyokar-diyal ekstrasellüler matriksde y›k›ma yol açt›¤› ifade edilmekte ve ayr›ca MMP'n›n, pro-TNF'yi de aktive etti¤i ileri sürülmekte-dir (23). Bu flekilde hem dolaflan hem de lokal miyokardiyal TNF-alfa seviyelerinin KY'de yükseldi¤i düflünülmektedir. Di¤er taraf-tan, TNF-alfa seviyesi ile KY'nin fliddeti ve prognozu aras›nda ters orant› oldu¤u, bir TNF-alfa reseptör blokeri olan Etanercept uygulanmas› ile hastalar›n kardiyak performanslar›nda art›fl ol-du¤u bildirilmifltir (24,25).

Tümor nekrozite eden faktör antagonisti olan Etanercept ile ileri derecede KY'de (NYHA Klass III-IV) 3 ayl›k tedavisi sonra-s›nda plaseboyla karfl›laflt›r›ld›¤›nda sol ventriküler “remodel-ling” ve disfonksiyonda belirgin düzelme gözlenmifltir. Nitekim RENAISSANS ve RECOVER çal›flmalar›nda Etanercept ile kardi-yak fonksiyonlarda belirgin düzelme olmas› nedeniyle, plasebo grubunun olumsuz etkilenmemesi için çal›flmalar erken sonlan-d›r›lm›flt›r (26, 27).

b) ‹nterlökinler

Çok say›da interlökin saptanm›fl ve bunlara 1'den 16'ya ka-dar numara verilmifltir. Daha önce de ifade edildi¤i gibi, baz›lar› inflamasyonu artt›r›rken baz›lar›n›n ise inflamasyonu bask›lay›c›

Anadolu Kardiyol Derg 2006; 6: 51-4 Özmen ve ark.

(3)

etkileri vard›r. ‹nterlökin-1'in alfa ve beta olmak üzere 2 alt tipi olup monosit, lenfosit, endotel hücreleri ve mikroglia gibi ba¤›-fl›kl›k sistemi hücrelerinden sal›n›rlar. ‹nflamasyon, atefl ve kara-ci¤erden akut faz reaktanlar›n sentezinin yan› s›ra TNF-a'n›n fonksiyonunu artt›r›r. ‹nterlökin-6 ise ‹L-1 ve TNF ile sinerjik etki gösterir, ‹L-8 ise nötrofil ve T lenfositler için atraktan olup anji-yogenik özelli¤i vard›r (22,28)

Interlökinlerin özellikle IL-1, IL-6, IL-8 seviyelerinin KY'de yüksek oldu¤u ve kalp yetersizli¤i derecesiyle paralellik göster-di¤i bildirilmektedir (29). Ayr›ca, Vasan ve ark. (30) yafll›, non-is-kemik konjestif KY olan 732 hastada IL-6, TNF-alfa ve CRP sevi-yelerini araflt›rm›fllar ve özellikle IL-6 seviyesi ile KY aras›nda artm›fl bir birliktelik tespit etmifllerdir.

Bir baflka çal›flmada, IL-6'n›n KY'de hem kötü prognostik faktör hem de tromboembolik komplikasyonlar için bir prediktör oldu¤u bildirilmifltir (31). ‹nterlökin-6, potent bir prokoagülan olan doku faktörünü indükleyerek koagülan etki göstermektedir. Ayr›ca ‹L-6, doku faktörü ve von Willebrand faktör seviyelerinin beraber yüksekli¤i, hem tromboembolik olay hem de 6 ayl›k mor-talitenin önemli göstergesi oldu¤u ileri sürülmektedir (32).

‹nflamatuvar sitokinler miyokard kas›lmas›n› bask›lay›p, ye-niden flekillenmeye ve apopitozise neden olurlar. Böylece sol ventrikül dilatasyonuna, ejeksiyon fraksiyonunun düflmesine ve kardiyak performans›n azalmas›na sebep olurlar. Di¤er taraftan bir ksantin türevi olan pentoxifilinin, TNF-alfa ve ‹L-1B'yi bask›-lad›¤›, KY'de standart tedaviye eklendi¤inde, sol ventrikül ejeksi-yon fraksiejeksi-yonunda ve semptomlarda belirgin düzelmeye neden oldu¤u iki farkl› çal›flmada gösterilmifltir (33, 34).

Kalp yetersizli¤inde, inflamatuvar gösterge seviyelerinin yüksekli¤i ve bu durumun prognostik yönden önemli oldu¤unu gösteren bir baflka nokta da, antisitokin tedavi ile hem sitokin seviyelerinin azalmas› hem de kardiyak performans›n artt›¤›n›n gösterilmesidir. Nitekim TNF-alfa inhibitörü olan etanercept (24-26), TNF-alfa, IL-1B ve gamma interferonu inhibe eden pentoksi-filin (33, 34) ve immün sistemi destekleyen intravenöz immünog-lobulin (35, 36) standart tedaviye eklendi¤inde hem kardiyak per-formans› artt›rmakta hem de prognozu olumlu yönde etkilemek-tedir.

Sonuç

Kalp yetersizli¤i, sebebi ne olursa olsun dijitalis, diüretik, ADE inhibitörleri, ß -bloker ve statinler gibi bilinen standart ilaç teda-visi ve biventriküler pacemaker gibi perkütan cihaz tedateda-visi yön-temlerine ra¤men günümüzde hala daha önemli bir mortalite ve morbidite sebebidir. Ancak son çal›flmalarla desteklendi¤i gibi, inflamatuvar göstergeler ve sitokinler negatif inotropik etkileri ve yeniden flekillenme (remodelling) yoluyla KY'nin fizyopatogene-zinde bir flekilde rol oynamaktad›rlar. Tümör nekrozite eden fak-tör-alfa reseptör blokeri, IL inhibitörleri, intravenöz immünoglo-bulin gibi antisitokin ve antiinflamatuvar tedaviler, kardiyak per-formans› artt›rmada ve prognozu olumlu yönde etkilemede yüz güldürücü ve ilerisi için umut verici görünmekte olup, bu konuda devam eden çal›flmalar›n sonuçlar› merakla beklenmektedir.

Kaynaklar

1. Cohn JN, Archibald DG, Ziesche S, Franciosa JA, Harston WE, Tristani FE, et al. Effect of vasodilator therapy on mortality in chro-nic congestive heart failure. Results of a Veterans Administration Cooperative Study. N Engl J Med. 1986; 314: 1547-52.

2. Packer M, Carver JR, Rodeheffer RJ, Ivanhoe RJ, Di Bianco R, Zeldis SM, et al. Effect of oral milrinone on mortality in severe chronic heart failure. The PROMISE Study Research Group. N Engl J Med 1991; 325: 1468-75.

3. Sligl W, McAlister FA, Ezekowitz J, Armstrong PW. Usefulness of spironolactone in a specialized heart failure clinic. Am J Cardiol 2004 Aug 15; 94: 443-7.

4. Func-Brentano C, Lancor R, Hansen S, Hahnloser SH. Predictors of medical events and their competitive interactions in the Cadiac In-sufficiency Bisoprolol Study (CIBIS-2). Am Heart J 2001; 6: 989-97. 5. Bozkurt B, Kribbs SB, Clubb FJ Jr, Michael LH, Didenko VV, Hornsby PJ, et al. Pathophysiologically relevant concentrations of tumor necrosis factor-alpha promote progressive left ventricular dysfunction and remodeling in rats. Circulation 1998; 97: 1382-91. 6. The CONSENSUS Trial Study Group. Effects of enalapril on

morta-lity in severe congestive heart failure. N Engl J Med 1987; 316: 1429-35.

7. Becker AE, de Boer OJ, van Der Wal AC. The role of inflammation and infection in coronary artery disease. Ann Rev Med 2001; 52: 289-97.

8. Bachmaier K, Neu N, de la Maza LM, Pal S, Hessel A, Penninger JM. Chlamydia infections and heart disease linked through anti-genic mimicry. Science 1999; 283: 1335-9.

9. Gauntt CJ, Arizpe HM, Higdon AL, Wood HJ, Bowers DJ, Rozek MM, et al. Molecular mimicry, anti-coxsackievirus B3 neutraliz-ing monoclonal antibodies, and myocarditis. J Immunol 1995; 154: 2983-95.

10. Aukrust P, Ueland T, Lien E, Bendtzen K, Muller F, Andreassen AK, et al. Cytokine network in congestive heart failure secondary to ischemic or idiopathic dilated cardiomyopathy. Am J Cardiol 1999; 83: 376-82.

11. Testa M, Yeh M, Lee P, Fanelli R, Loperfido F, Berman JW, et al. Circulating levels of cytokines and their endogenous modulators in patients with mild to severe congestive heart failure due to coro-nary artery disease or hypertension. J Am Coll Cardiol 1996; 28: 964-71.

12. Torre-Amione G, Kapadia S, Benedict C, Oral H, Young JB, Mann DL. Proinflammatory cytokine levels in patients with depressed left ventricular ejection fraction: a report from the Studies of Left Ventricular Dysfunction (SOLVD). J Am Coll Cardiol 1996; 27: 1201-6.

13. Cohn JN, Goldstein SO, Greenberg BH, Lorell BH, Bourge RC, Jaski BE, et al. A dose -dependent increase in mortality with vesnari-none among patients with severe heart failure. Vesnarivesnari-none Trial Investigators. N Engl J Med 1998; 339: 1810-6.

14. Deswal A, Petersen NJ, Feldman AM, Young JB, White BG, Mann DL. Cytokines and cytokine receptors in advanced heart failure: an analysis of the cytokine database from the Vesnarinone trial (VEST). Circulation 2001; 103: 2055-9.

15 Mohler ER 3rd, Sorensen LC, Ghali JK, Schocken DD, Willis PW, Bowers JA, et al. Role of cytokines in the mechanism of action of amlodipine: the PRAISE Heart Failure Trial. Prospective Randomized Amlodipine Survival Evaluation. J Am Coll Cardiol 1997; 30: 35-41.

16. Yeflilbursa D, Serdar OA, Coflkun fi, Saraç M, Mehmeto¤lu E, Do¤an EF, et al. Koroner arter hastal›¤› olan ve olmayan hiperlipi-demili hastalarda atorvastatinin high sensitive CRP düzeylerine etkisi. MN Kardiyoloji 2003; 3: 174-7.

17. Horwich TB, MacLellan WR, Fonarow GC. Statin therapy is associ-ated with improved survival in ischemic and non-ischemic heart failure. .J Am Coll Cardiol. 2004; 43: 642-8.

18. Alonso-Martinez JL, Llorente-Diez B, Echegaray-Agara M, Olaz-Preciado F, Urbieta-Echezarreta M, Gonzalez-Arencibia C. C-reac-tive protein as a predictor of improvement and readmission in heart failure. Eur J Heart Fail 2002; 4: 331-6.

19. Ferketich AK. Heart failure and ›nflammation: results from the Third Anadolu Kardiyol Derg

(4)

National Health and Nutrition Examination Survey (NHANES III). J Public Heart and Environment 2004; 2: 1570-7.

20. Mcginnis AE, Lansche WE, Glaser RJ, Loeb LH. Observations on the erythrocyte sedimentation rate in congestive heart failure. Am J Med Sci 1953; 225: 599-604.

21. Haber HL, Leavy JA, Kessler PD, Kukin ML, Gottlieb SS, Packer M. The erythrocyte sedimentation rate in congestive heart failure. N Engl J Med 1991; 324: 353-8.

22. Tugcu C, Kara H. Depresyon, sitokinler ve ba¤›fl›kl›k sistemi. Klinik Psikofarmakoloji Bülteni 2003; 13: 142-50.

23. Baggiolin M, Dewald B, Moser B. Human chemokines: an update. Ann Rev Immunol 1997; 15: 675-700.

24. Levine B, Kalman J, Mayer L, Fillit HM, Packer M. Elevated circu-lating levels of tumor necrosis factor in severe chronic heart failu-re. N Engl J Med 1990; 323: 236-41.

25. Deswal A, Bozkurt B, Seta Y, Parilti-Eiswirth S, Hayes FA, Blosch C, et al. Safety and efficacy of a soluble P75 tumor necrosis factor receptor (Enbrel, etanercept) in patients with advanced heart fail-ure. Circulation 1999; 99: 3224-6.

26. Bozkurt B, Torre-Amione G, Warren MS, Whitmore J, Soran OZ, Feldman AM et al. Results of targeted anti-tumor necrosis factor therapy with etanercept (ENBREL) in patients with advanced heart failure. Circulation 2001; 103: 1044-7.

27. Kadokami T, McTiernan CF, Kubota T, Frye CS, Bounoutas GS, Robbins PD, et al. Effects of soluble TNF receptor treatment on lipopolysaccharide-induced myocardial cytokine expression. Am J Physiol (Heart Circ Physiol) 2001; 280: H2281-91.

28. Louis A, Cleland JG, Crabbe S, Ford S, Thackray S, Houghton T, et al. Clinical Trials Update: CAPRICORN, COPERNICUS, MIRA-CLE, STAF, RITZ-2, RECOVER and RENAISSANCE and cachexia and cholesterol in heart failure. Highlights of the Scientific Sessions of the American College of Cardiology, 2001. Eur J Heart Fail 2001; 3: 381-7.

29. Akira S, Taga T, Kishimoto T. IL-6 biology and medicine. Adv Immu-nol 1993; 54: 1-78.

30. Vasan RS, Sullivan LM, Roubenoff R, Dinarello CA, Harris T, Benjamin EJ, et al. Inflammatory markers and risk of heart failure in elderly subjects without prior myocardial infarction: the Framingham Heart Study. Circulation 2003; 107: 1486-91.

31. Chin BS, Conway DS, Chung NA, Blann AD, Gibbs CR, Lip GY. Interleukin-6, tissue factor and von Willebrand factor in acute decompensated heart failure: relationship to treatment and prog-nosis. Blood Coagul Fibrinolysis 2003; 14: 515-21.

32. Chin BS, Blann AD, Gibbs CR, Chung NA, Conway DC, Lip GY. Prognostic value of interleukin-6, plasma viscosity, fibrinogen, von Willebrand factor, tissue factor and vascular endothelial growth factor levels in congestive heart failure. Eur J Clin Invest 2003; 33: 941-8.

33. Sliwa K, Skudicky D, Candy G, Wisenbaugh T, Sareli P. Randomi-zed investigation of effects of pentoxifylline on left ventricular per-formance in idiopathic dilated cardiomyopathy. Lancet 1998; 351: 1091-3.

34. Skudicky D, Bergmann A, Sliwa K, Candy G, Sareli P. Beneficial ef-fects of pentoxifylline in patients with idiopathic dilated cardiom-yopathy treated with angiotensin-converting enzyme inhibitors and carvedilol. Circulation 2001; 103: 1083-8.

35. Nishio R, Matsumori A, Shioi T, Ishida H, Sasayama S. Treatment of experimental viral myocarditis with interleukin-1. Circulation 1999; 100: 1102-8.

36. Damas JK, Gullestad L, Aass H, Simonsen S, Fjeld JG, Wikeby L, et al. Enhanced gene expression of chemokines and their corre-sponding receptors in mononuclear blood cells in chronic heart failure--modulatory effect of intravenous immunoglobulin. J Am Coll Cardiol 2001; 38: 187-93.

Anadolu Kardiyol Derg 2006; 6: 51-4 Özmen ve ark.

Referanslar

Benzer Belgeler

Am ma aç ç:: Bu çal›flmada sinüs ritmindeki kalp yetersizli¤i olan hastalarda metoprolol tedavisinin transmitral ve pulmoner ven ak›mlar› ile spontan eko-kontrast

Reed ve ark.’n›n çal›flmas›nda (21), mitral kapak replasman› yap›lan semptomatik ileri MY’li hastalarda sol ventrikül sisto- lik fonksiyonu ve sol atriyum

Kalp yetmezli¤i geliflimi yap›sal ventrikül volüm art›fl› ve “remodeling” fenomeni ile birlikte seyretti¤i için cerrahi tedavide de koroner baypas ameliyatlar›na,

Beta bloker tedavi sonras› pik VO2 tüketiminde artma olmayan çal›flma- larda bile daha düflük kalp h›z›nda maksimal egzersiz kapasitenin ayn› düzeyde korundu¤u

Comparative hemodynamic, left ventricular functional, and antiad- renergic effects of chronic treatment with metoprolol versus carvedilol in the failing heart.. Lotze U, Kaepplinger

Bilindi¤i gibi the Losartan Heart Failure Survival Study (ELITE II) çal›flmas›n- da (20) kalp yetersizli¤i tedavisinde bir AII blokeri olan Lo- sartan kullan›m›

Çal›flmam›zda, konjestif kalp yetersizli¤ini gösteren bir parametre olarak kabul edilen BNP ve kardiyovas- küler hastal›klar için ba¤›ms›z bir risk faktörü kabul

Baflka bir ikincil sonlan›m noktas› olan 90 günlük mortalite aç›s›ndan ise, levosimendan kolunda say›sal olarak daha fazla, ancak anlaml› farkl›l›¤a ulaflmayan ölüm