RETROVIRIDAE
Yapısal Özellikler :
Morfoloji: Polimorfik görünümlü, çoğunlukla 80-100 nm çapında, karışık simetrili bir virustur ve familyayı oluşturan alt gruplar arasında farklı görünümler ortaya çıkmaktadır. Ortada bir nükleoprotein bulunur, bu bir kapsit tarafından çevrilidir. Kapsit ve nükleoproteinin arasında dolgu
maddesi olarak Matriks proteini yer alır. Zarflı bir virustur.
Bu nedenle yağ eriticilerine duyarlıdır.
Genom: Tek iplikçikli ve pozitif dizilimli RNA yapısındadır. Virion önemli Replikasyon enzimlerini içerir. RNA-bağlı DNA polimeraz (Reverse
Transcriptase), Integraz vb.
Genus Alfaretrovirus Avian leukosis v., Avian sarcoma v., Avian carcinoma v.,Raus sarcoma v., Avian myeloblastosis v.
Genus Betaretrovirus Fare meme tümör v, Ovine Pulmoneradenomatöz (OPAV, Jaagsiegte).
Genus Gamaretrovirus FeLV, FeSV, murine sarcoma v., murine leukemia v.
Genus Lentivirus HIV, EIA, MVV, CAEV, FIV, BIV
Genus Spumavirus Bovine, Human, Simian, Feline foamy viruslar.
Genus Deltaretrovirus BLV (EBL), HTLV-1 ve HTLV2
Genus Epsilonretrovirus Wallaye dermal sarcoma v., Wallaye Epidermal hiperplazi virus 1 ve 2.
Subfamily: Spumaretrovirinae Subfamily: Orthoretrovirinae
Family: Retroviridae
ENZOOTIC BOVINE LEUCOSIS
(EBL)
Etiyoloji
Etken, Retroviridae Deltaretrovirus, Bovine Leucosis Virus (BLV)
RNA, zarlı, serolojik olarak tek tip.
Enfekte hayvanların
lökosit hücre kültürlerinde ürer.
Persiste enfeksiyon oluşturur.
Doğal enfeksiyon sığır, mandalarda; koyunlarda deneysel enfeksiyon.
• Enzootik sığır leukozu (EBL) dünyanın çeşitli bölgelerinde yaygın olarak görülen
neoplastik karakterli bir hastalıktır.
• Ölüm, süt veriminde azalma, hayvanların kesim zorunluluğu ve karkas veriminde
düşüşe bağlı ekonomik kayıplara neden olur.
BULAŞMA
A- Horizontal bulaşma
1-İatrojenik faktörler:
Kan alma, rutin aşılamalar,
tedavi de kullanılan ortak iğneler Boynuz kesme
Kulak numaralama v.b.
Kontamine cerrahi malzemeler
2- Sekret ve ekskretler
Süt (Enfekte lenfositler)
Sperma (suni tohumlama amacıyla ejekulatın alınışı sırasındaki kanamalar)
3-Vektörler
Sokucu sinekler (Tabanidae) Keneler (Ixodes ricinus)
B- Vertikal bulaşma
İntrauterin nakil (gebelik esnasında enfekte anneden yavruya)
Persiste Enfeksiyon
- BLV organizmaya girdikten sonra virusa karşı antikor oluşur.
- Oluşan antikorlar virusun eliminasyonunda yetersiz kalır.
- Virus kandaki lenfosit hücrelerinin DNA’sına entegre olur.
- BLV ile enfekte hayvanların kanlarında virus, sürekli olarak taşınır. (Persiste Enfeksiyon)
BLV ile enfekte hayvanlar, hayat boyu virusu taşır ve sağlıklı hayvanlara
enfeksiyonu bulaştırırlar.
Patogenez ve patoloji:
Etken özellikle B lenfositlerine affinite gösterir.
Preleucose döneminde lenfositlerde bulunur. Klinik semptom yok.
Lenforetiküler dokulara taşınma. Persiste lenfositoz (%40-70 olguda)
Klinik Leucose döneminde tümör oluşumuna göre değişen tablolar gözlenir.(%10-30)
Sığırlarda Leucosis
Sporadik bovine leucosis
1- Buzağı formu (6 aya kadar olan hayvanlarda, lenf nodüllerinde büyüme)
2-Timik form (6ay-2 yaş arası
hayvanlarda, göğüs boşluğu ve juguler vende büyüme)
3- Deri formu (2 yaşlı sığırlarda, deride çok sayıda siğil benzeri oluşumlar)
Enzootik bovine leucosis
Subklinik seyir
Persiste lenfositozis ile karakterize 2 yaş üstü hayvanlarda tümoral
oluşumlar
Uzun inkubasyon periyodu.
EBL’de Klinik Bulgular
Tümör lokalizasyonuna göre değişir.
Tümör gelişimi sınırlı lenf yumrusunda ise hastalık yavaş gelişir:
süt veriminde azalma iştah ve ağırlık kaybı
Tümör gelişimi yaygın ise normal vücut fonksiyonlarında bozulma ve etkilenen organlar ile ilgili bulgular oluşur.
Çoğunlukla etkilenen organlar
KalpAbomazum Dalak
Uterus
Spinal kord
Gözün arka kısmındaki lenfoid dokudur.
Deri altı lenf yumrularında büyüme
Pelvik lenf yumrusu
Mandibular lenf yumrusu Baştaki lenf nodülleri
Sindirim sistemi bulguları
(abomasum duvarında değişiklik ve mezenteriyel lenf yumrusu şişkinliği)
İştahsızlık Konstipasyon Persiste diyare
Kardiyak lezyonlar
Hidroperikardium- kalpte boru sesi Hidrothoraks
V. Jugularis’te dolgunluk Boyun kısmında ödem
Taşikardi ve kalp atışlarında anormallik
Nervöz bulgular
Vücudun arka kısımlarında felç
karaciğer kalp
dalak
böbrek
EBL enfeksiyonunun Teşhisi 1
Serumda antikor tespitine dayalı serolojik teşhis yöntemleri uygulanır.
Sığırlarda EBL enfeksiyonu hayat boyu sürer ve persiste antikor yanıtı söz konusudur. Antikor saptanan hayvanların aynı zamanda virus
taşıyıcısı oldukları da saptanır.
Virusa karşı oluşan antikorlar enfeksiyondan 2-16 hafta sonra ilk kez tespit edilebilir (4 ay ara ile periyodik kontrol).
Maternal antikorların kaybolması 6 ay sürer (6 aylıktan küçük hayvanlar serolojik
değerlendirmede dikkate alınmamalıdır).
Agar Gel Immunodifüzyon Testi (AGID)
Kan serumunda virusa karşı oluşan antikorların tespitinde , oldukça güvenilir ve spesifik
Düşük düzeyde ve enf’un erken döneminde oluşan
antikor yanıtını tespit edemez;
buzağılama döneminde kan dolaşımındaki antikorlar
kolostruma geçer bu nedenle AGID testi doğum öncesi ve doğum sonrası 2-6 hafta yanlış negatif sonuç verebilir.
ELISA
Serum veya süt örneklerinden ve tank sütünden antikor tespitinde,
Düşük düzeyde antikor yanıtını tespit edebilecek düzeyde duyarlı.
PCR: Özellikle erken dönemde tespitte önemlidir. Lökosit örneklerinden proviral DNA tespitine gidilir. Ancak sürü taramalarında çok pratik değildir.
EBL’nin Kontrol ve Eradikasyonu
Her tür enjeksiyon (i.v,i.m.,s.c.) ve kan alma esnasında steril iğneler kullanılmalı ve her uygulamadan sonra kullanılan iğne değiştirilmeli,
Kanla bulaşık malzemeler iyi yıkanıp dezenfekte edilmeli, Rektal muayene ve benzeri uyg.
için kullanılan eldivenler her uyg. sonrası değiştirilmelidir.
Sürülerde EBL KONTROL ve ERADİKASYON PROGRAMI uygulanmalıdır.
EBL KONTROL VE ERADİKASYON PROGRAMI
Sürüde bulunan 6 ay yaş üzeri sığırların EBL antikoru yönünden kontrolü ve seropozitiflerin sürüden çıkartılması
4-6 aylık aralıklar ile sürüye periyodik kontrol uygulanması ve her kontrolden sonra yeni
seropozitiflerin sürüden çıkarılması
Ardarda yapılan 3-4 kontrolde tüm sürü negatif bulununcaya kadar 4-6 ay aralıklı kontroller
yapılması
*EBL geçmişi olan sürünün 1 yıl aralıklarla kontrolü önerilir.
Dünya’da EBL Enfeksiyonu
• Bir çok ülke EBL enfeksiyonu
eradikasyonunu sürü bazında veya ülke bazında uygulamaktadır.
• Finlandiya, Danimarka ve Norveç EBL enfeksiyonundan ‘‘ari’’.
• Finlandiya’da, ‘‘Test ve Kesim’’ sistemine dayanan eradikasyon programı uygulanmış ve EBL eradike edilmiştir.
Türkiye’de EBL Enfeksiyonu
• 1997 yılında TİGEM’e bağlı 31 adet tarım işletmesini kapsayan bir EBL kontrol ve eradikasyon programı başlatılmıştır.
• Söz konusu işletmeler,
- EBL negatif sığır stoğunun bulundurulduğu;
- Özel işletmelere damızlık materyal kaynağı sağlayacak işletmeler olması nedeniyle tercih edilmiştir.
Türkiye’deki EBL eradikasyon programına örnek teşkil etmeleri hedeflenmiştir.
EBL ihbarı mecburi hastalıklar listesine alınmıştır.
