Foto : Giiltekin ÇİZGEN Umumî Görünü:
V a k k o
T u r i s t i k
elişi
e ş a r p
v e
k o n f e k s i y o n
fabrikası
1 — Proje, Kontrol. Proje ve Dekorasyon HALÛK BAYSAL, Y. MİMARYardımcı
KÂMURAN ÖZDAMAR, Y. MİMAR Statik - Betonarme
RAS1N ETİM AN, Y. M Ü H E N D İ S Teshin - Havalandırma - Soğutma Tesisatı
TURAN SARGIN, Y. M Ü H E N D İ S Elektrik tesisat
MEHMET İNAN, Y. M Ü H E N D İ S
Aydınlatma projesi : ŞAZI S1REL, Y. MİMAR
Şantiye Şefi : EROL FINDIKOĞLU, Y. MİMAR
2 — Müşavirler.
Renklendirme müşaviri : NEVZAT YÜZBAŞIOĞLU
METİN ŞAHİNOĞLU
İŞLETME ORGANİZASYONU ETÜDÜ GHERZİ Organizasyon Zürich : 3 — San'aS Eserleri.
Beton, mozaik panolar ve beton
plâstik : BEDRİ RAHMİ EYÜBOĞLU
Beton rölyef pano kaplama
vitray pano. skrafito kompozisyon : METİN ŞAHİNOĞLU
NEVZAT YÜZBAŞIOĞLU
Seramik panolar : JALE YILMABAŞAR ERTUGA
Atatürk kompozisyon : HALUK TEZONAR T A N K U T ÖKTEM Metal plâstik : ŞADİ ÇALIK Duvar resmi : EREN EYÜBOĞLU Duvar resmi : HASAN KAVRUK Duvar resmi : MUSTAFA PLEVNELİ Duvar foto : TEOMAN MADRA 4 — Tatbikat. İnşaat Müteahhidi : M.T.K. İNŞAAT T.A.Ş. TÜRKER KARAMIZRAK ÖNDER EVRENOL Tesisat ALARK-O' Elektrik : SİMKO
Mobilya -ve ahşap konstrüksiyon : DEKORASYON MOBİLYA - YÜKSEL GÜÇSAV
NUR METAL
YILMAZ ZENGER, Y. MİMAR
Dış bahçe tanzimi : BEKİR KEFL1
İç bahçe ve aranjmanlar AYDIN ÖZTURK
Birkaç ay önce Londra Asfaltı üzerin-de yeni inşa edilen V A K K O turistik eşarp, kumaş fabrikasının açılışı yapıldı.
Son yıllarda yurdumuzda pek çok fab-rika, endüstri binası inşa edilmiştir. Ama, hiç biri, mimarlık ve plâstik sanatlar yö-nünden, VAKKO fabrikası gibi bir özellik taşımamaktadır.
VAKKO Fabrikası, diğerleri gibi tek-nik bakımdan ileri bir eser olabilir, mimar-ları ve bilhassa sahipleri de bununla yeti-nebilirlerdi. Halbuki bu bina mimarlarının isteklerine ma! sahibinin gösterdiği anlayış sayesinde, bütün plâstik san'atları kapsayan geniş b>r kollaborasyonu yansıtan bir eser meydana çıkmıştır.
Turistik eşya imal edecek bir kompleks olan fabrikada güzel bir plânlama ve ileri teknik bir uygulamadan sonra, dekoratör, ressam ve iç n i m a r î tanzimini yaratan bir sanatkâr ekibin çalısması göze çarpmakta-dır. Bu güzel koordinasyonun diğer sanayi-cilerimize örnek olmasını dilerken VAKKO fabrikaları sahibini ve mimarlarını tebrik ederiz.
A r k i t e k t
I — Arsa Genel Durumu. a) Tesss alanı ve özellikleri :
Tesis arsası Londra asfaltı, Çırpıcı Çayırı karşısında 62.432 m2 lik bir alanı
kaplamakta, 350 m. yol cephesi ve 375 m. derinlikte arkaya doğru kademeli daralıp nihayette 70 m. inkişaf vermektedir.
Alan önde düz, ortalarda hafif meyil-li ve sonlarda dikleşerek 25 m. yükselmek-tedir, ana cephe güney-batı yönündedir.
b) İmâr plânı esasları : 1 _ İşgâl: % 23.05
Teşhir - Satış 4.985 Eğitim - İdare - Konfeksiyon 8.428
Lojmanlar - Klüp 1.000
14.413 m:
2 — Arsa kullanma emsali: % 38.58
Teşhir - Satış 6.975 Eğitim - İdare - Konfeksiyon 13.863
Lojmanlar - Klüp 3.250
24.088 m2
Vakko Konfeksiyon ve elişi eşarp fabrikasından iki dış görünüş.
Giriş cephesi
II — Proje Düzenleme Araştırması. 1 — Teknolojik araştırma:
Değişik imalâtın hususiyet ve iş çapı, bina ile makine tesisatının durumu, ham ve mamîıl madde stokları, imalât şeması, kapasite, randıman, maliyet, iç ve dış pa-zarlama gibi ihtisas gerektiren aı aştırma-ları zarurî kılmaktadır. Bu maksatla konu ile ilgili Gherzi Organisatıon Zürich fir-ması ile devamlı bir işbirliği yapılmıştır.
İş sahibi, mimar ve müşavir firmanın müşterek mesaileri sonunda, projelerin eko-nomik ve teknik niteliği tesbit edilmiştir.
2 — Mimarî ve plâstik - grafik san'atlar araştırması:
Binada çalışanların çevre ile olan ilgile-ri, çalışma ve yaratma güçlerine yapacağı tesir bakımından değerlendirmeğe çalışıl-mıştır.
İç ve dış mekân araştırmaları, bu açı-dan ele alınmış, plâstik ve grafik kompozis-yonlar mimarî ile bir bütün teşkil etmek gayesiyle 14 san'atkârla birlikte bir ekip ça-lışması meydana getirilmiştir.
III — Program.
Tesisin amacı hediyelik eşyalar, kon-feksiyon, eğitim, yapım, teşhir ve satışıdır.
Program bu amacı karşılamak üzere 4 bölümde geliştirilmiştir.
1 — Karayoluna paralel ilk 60 m. lik derinlik 225 m. cephe üzerinden teşhir ve
satış üniteleri, park, gezi, havuz, Türk kahvesi, gazino ve lokanta, açık ve kapalı teşhir, defile, millî oyunlar tertibi için ge-rekli hacimler.
2 — Karayoluna paralel 140 m.lik ikinci bantta İdare, Eğitim, Yapım.
3 — 80 m. derinlikteki 3 ııcü bant park, spor sahaları, yüzme havuzu ve klü-bii ihtiva eden muhtelif setler.
4 — Son bant 75 m. derinlikte ve te-sis girişine göre 25 m. yüksektedir. 4 loj-man bloku ve parklara ayrılmıştır. Loj-manlar 3 ve 4 katlı olarak iç avlu etrafın-da tertip edilmiştir.
İç servis yolu her 3 bölümü besleye-rek iskân ünitelerine kadar çıkmakta ve muhtelif kollardaki otoparklara bağlan-maktadır. Hâlen 2 nci banttaki üniteler tamamlanmış ve işletmeye açılmıştır. Bu kısım 7 ünite olup, kapıcı ve enerji mer-kezi münferit bloklar ve geri kalan 5 üni-te bir iç sokak etrafında mafsallanmış üni-tek blok halindedir.
A) İdare Bloku: Zemin katta büro, a-tölye, toplantı - teşhir salonu, servisler ve personel yemekhanesini, bodrum katta kon-feksiyon depolarını ihtiva etmektedir.
B) Ortada depo, boya mutfağı, foto a-tölyeleri olmak üzere iki yanlarda boyama ve apre daireleri, depolar, bodrum katta kalıp atölyeleri bulunmaktadır.
Bl) Emprime masa ve makinelerini ih-tiva eder.
C) Konfeksiyon malzeme depo, ilgili atölye ve bürolar ile konfeksiyon salonu-nu, bodrum katta ütü ve deri konfeksiyon salonunu ihtiva eder.
d) İşçi girişi alt katta soyunma, W.C. duşlar, kafeterya üst katta lokanta ve ser-visleri, iptidaî malzeme giriş ve mamul mal çıkış rampa ve depolarını ihtiva eder. Bu blok bodrum katına rampa ile ir-tibatlıdır.
E) Enerji:
Merkezi: Zemin altı kanallarla diğer bloklara bağlı olup, su tasfiyesi, buhar, sı-cak su kazanlarını ihtiva eder. Mahrukat deposu zemin altına gömülmüş ve trafo merkezi D Bloku bodrum katında tesis e-dilmiştir.
IV — Statik ve Betonarme.
Vakko Fabrikası statik sistemi bil-hassa konfeksiyon, boya, apre ve empri-me dairelerinin çatı taşıyıcı sistemi bakı-mından özellik arz etmektedir. Bu sistem-lerin tayininde aşağıdaki faktörler rol oy-namıştır:
1. Çalışma hacimlerinin gerek fonksi-yon gerekse ferahlık bakımından orta ko-lonlardan ari olması,
Japon bahçesinden bir görünüş
2. Çatı konstrüksiyonunun bilhassa boya, apre ve emprime dairelerinde kimye-vi tesirlere mukakimye-vim tipte olması ve de-vamlı bakıma muhtaç olmaması,
3. Mimari bakımdan uygun ve este-tik bir çözüm teşkil etmesi.
Birinci husus konfeksiyon dairesinde 25.20 metre, boya ve emprime dairelerin-de 18.0 metre, apre dairesindairelerin-de 12.0 metre-lik açıklıkların serbest olarak geçirilmesini icab ettirmiştir.
İkinci husus bu mertebede açıklıklarda ekseriyetle mu'tad olan çelik taşıyıcı siste-min bertaraf edilmesine yol açmıştır.
Etüdler çatıların kırık plak (Falt-werk) olarak teşkilinin en uygun ve ekono-mik neticeyi vereceğini göstermiştir.
Kırık plak sisteminin tulani
istikamet-Genel Metraj.
te aks aralığı konfeksiyon dairesinde 3.0 metredir. 25.2 metre açıklıktı sistem çatı plaklarının tek kalıpla dökülebilmesi için 35 derece azami eğim olarak kabul edil-diğinden düşey nervürleri havidir. Diğer kısımlarda kırık plak sisteminin aks aralık-ları 6.0 metredir.
Bütün plaklar 12 cm. kalınlığında ol-duğundan beton ve teçhizat miktarları bu açıklıklarda normal betonarme sistemleı için icab edecek miktarlara nazaran çok dü-şük olmuş ve dolayısıyla bütün istekleri yerine getiren ekonomik bir çatı sistemi elde edilmiştir.
Fabrika bloklarının zemin kat döşeme-leri normal plak-kirişli, idare blokunda ve bağlantı kısımlarında hafif beton bloklu ner-vürlü döşeme tipindedir. Zemin A Bloku 1.300 nv + B Bloku 2.390 nv B1 Bloku 1.000 nv C Bloku 2.418 m2 D Bloku 1.060 m2 + E Bloku 230 m2 F Bloku 30 m2 Bodrum 1.300 nv 657 m2 2.418 m2 1.060 m2 5.435 m2 8.428 nv Toplam 2.600 nv 3.047 nv 1.000 m2 4.836 nv 2.120 m2 230 m2 30 m2 13.863 nv VI — Malzeme ve işçilikler.
Döşeme kaplamaları: A Bloku 75 x 75 3 cm. bej mermer ve Riket plâk, müdüri-yet ve te'hir salonları moket halı kaplıdır. Giriş ve hol terası müdüriyet serbest, çak-ma çakıl ve iç bahçe kısımlarında tabiî ka-ya kullanılmıştır.
Diğer bölümlerde 30 x 30 karo mo-zaik, laboratuar ve saniterlerde karo sera-mik kullanılmıştır.
Duvar kaplamaları: A Bloku iç duvar-lar demontabl hususî alüminyum profilli izole edilmiş tik kaplı ahşap panolar, ayni malzemeden lambri ve kısmen dolaplarla tertip edilmiştir. Saniterler ve mutfak kolon-ları renk seramik, teşhir salonu dış duvar-lar beton rölyef özel plâkaj kaplamadır.
Diğer kısımlar plâstik boyalıdır. Tesis iç ve dış duvarlarında muhtelif sanatkârlar tarafından beton elyaf, moza-ik. seramik, foto, skrafito, duvar resim ve vitray yapılmıştır.
A Bloku tamamen alçı sıva, diğer bö-lümler melez harç sıvalıdır.
Doğramalar: A Bloku tamamı alümin-yum diğer bölümler demir profildir.
1
r-V * ^ • ' r
