PARÎS BÖLGESİ YERLEŞME DİREKTÖR PLANI

PARÎS BÖLGESİ YERLEŞME DİREKTÖR PLANI

Yazan : E R T U Ğ R U L M E N T E Ş E M i m a r D. P. L. G.

•1620 tarihinde «Paris» in d u r u m u Romalılar çevrinden evvel bugünkü P a - '

ris şehrinin beşiği Seine nehrinin ortasında bulunan «Çite» adaşıdır.

Cenup batıda bulunan ve Loire nehri vadisi ile Seine nehri yedilerinin kesiştikleri bu nokta en eski zamanlardan beri insanla-rın ticaret, harp veya göç maksadiyle daima kullandıkları tabiî yolların geçit ve uğrak yeri olmuştur. Bu meşhur adacık tarihte şimalden Seine nehrinden gelen «Normand» gemicilerin karadan ise Romalı «Cesar» istilûlarının hücumlarına sahne olmuş önem-li bir mevkiidir. Bu gibi tipik noktaları coğ-r a f y a âlimlecoğ-ri «Tabiî Başkentlecoğ-r» olacoğ-rak ad-landırırlar (capitales naturelles).

Böylece en eski zamanlardan beri tabiî geçitlerin kesiştiği yerde kurulmuş olan eski «Lutece» (Roma devrinden kalma ismi) nin iki ana ticaret mihverinden biri Seine nehri-nin ta kendisi diğeri ise A-Gravürde işaret-lenen ve Seine nehrine amut geçen «Rue Saint Jacqucs» dir. Su nakliyatına elverişli 2. ci büyük A v r u p a nehri Seine, Transat-lantiklerin hareket noktası «LE H A V R E » limanında M a n c h e denizine dökülür.

Orta Çağda Almanya, Hollanda ve Bel-çika'dan gelen dini haç kafilelerinin İspan-ya'da bulunan Hıristiyanlığın büyük mer-kezi sayılan St. Jacques de Compostelle şeh-rine giden yol güzergâhı üzerinde bulunan bu sokak, Rue Saint Jacques adını almıştır.

Çekirdeği böylece bir birine amut iki ticaret mihveri üzerinde ve tatlı meyilli ta-bak gibi teşekkül eden arazi üzerinde ku-rulu Paris şehrinin gelişimi Londra, R o m a , Moskova şehirleri gibi bir su üzerinde yayı-lan halkalar şeklinde olmuştur. Paris bu-günkü şehircilik nosyonunun faydalarından m a h r u m olduğu gibi bu eski sistemin mah-zurlarıyla da karşı karşıyadır.

«Radio-concentrique» şekil olarak ad-landırdığımız bu büyümede çek kalabalık-laşmca şehirler, sıhhatli bir bünye olarak yaşayamaz olurlar. Çekirdekte toplanmış olan ticaret merkezine, şehir kenarlarından geliş gidiş fazlalaşır ve uzar. Biolojik te-şekküle benzeyen şehrin muhtelif uzuvları işlemez hale gelir. Şehir hastadır.

1946 senesinde 6.600.000

1962 » 8.400.000 kişinin

top-landığı Paris'in ve yakın bölgelerinin insan faaliyetlerinin nizamlanması idarecileri, ekonomicileri, coğrafyacıları, sosyologları ve bilhassa m i m a r ve şehircileri büyük problemler karşısında bırakmaktadır.

Şehrin hastalık teşhisi iyi yapılmaz ve tedavi usulleri yanlış olursa bundan gayet vahim sosyal ekonomik ve politik neticeler drğabilir.

Hesaplara göre ;

1985 senesinde 11.600.000

2000 » 14.000.000 kişiye yük-s;l:cek Paris ve bölgesinde yerleşecek insan topluluğunun sıhhatli ve randımanlı yaşa-' yabilmesi, çalışabilmesi ve dinlenebilmesi Paris ve yakın bölgesinin âtisine hatta F r a n -sanm istikbaline tesir eden bir d u r u m yarat-mıştır. Bunun için bu d u r u m u hal edecek Fransa şehirciliğine yön verecek bir «Di-rektör Plân» hazırlanmıştır.

Bu projenin hazırlanmasında gözeti-len esas faktörlerle varılmış olan neticeleri

şekil ve yazı olarak çok özetle ifade ettikten sonra böyle, bir plân'a sahip olmayan İstan-bul'un bugünkü ve yarınki durumlarını kıyaslamağa çalışacağız.

Geçen harbin sonundan beri 20 sene zarfında Paris ve hinterlandı için uygulanan yerleşme prensibi d a h a doğrusu prensipsiz-liği aşağıda sıralanan mahruzlarla teşhis edilebilir :

Eski kalabalığa nazaran zaten tıkanmış olan Paris'in iş merkezleri n ü f u s 7 ve 8 milyona yükselince işleyemez hale gelmiştir. Muayyen n ü f u s kesafetine göre enfra-striiktürü düşünülmüş olan şehrin banliyösü tahminden fazla kalabalıklaşınca enfra-strüktürün kifayetsizliği ve yerleşme düze-ninin bozulması bir nevi imar anarşisine yol açmıştır.

Halk için nefes alınabilecek sahalar ya-pılarla doluvermiştir.

Viran hale gelen eski mahallerin ıslahı gecikmiştir.

(eski-CERGY-PONIOISE "AUCHAMP •[tlGERY r\UEUSAW7 EVRY SUD OE MANTES r-.v'MO«D-OUEST V.:-..-:r.ı T o A PPf S

' jfKfK

P

CINTVCS U*»AI«İ MOUVfftU*

C1W»«İ U»M««S „s 1-ACGlOHJtAtlOH l»ISt*«« . ^ * o * « v a ı « » H o u v u u s ^ f g lOKtCOUvM" M* fOM» t »OGIOMİMUOK {»««»«'t

_{r ^ ^}

Paris'in dairevî konsantrasyonunu önleyecektir.

ve Bc

den surlarla çevrili kısmın dışında) 10.000 hektarlık bir saha içinde hektar başına 20 konut alt yapı tesisleri yapılmadan inşa edil-miştir.

(İstanbul'da şehir hudutları haricindeki 100.000 gecekondu yapıları buna benzer bir hâdisedir).

Netice; şiddetli barınma ihtiyacı, uzak görüşlü bir plân yokluğu, izinsiz veya ruh-sat'a aykırı yapıların türemesine sebep ol-muştur.

Keyfî muameleler; imar formalitelerin-de prensip noksanlıkları husule getirmiştir. Gayri menkul sahiplerini ümitlendirerek imar otoritesi zayıflamış ve dolayısiyle ras-yonel bir yerleşme düzeninin tahakkukunu tehlikeye düşürmüştür.

(Bizde de durum aynı hatta bugün daha da vahimdir).

Yeni Direktör Plân Prensipleri: Paris ve bölgesi plân projesinin ana şeması hazırlanırken alışılagelmiş ölçüler 1850 de Paris bölgesi

Paris surları içinden henüz dışarı çıkmaktadır.

terk edilmiş, bugün ve yarın karşılanabile-cek muhtemel problemlere cevap verebile-cek şekilde daha geniş anlamda hareket edil-miştir. Bugün Paris etrafında harpten beri inşa edilmiş olan «grands ensembles» tabir edilen modern sitelerin; çok sayıda eski banliyö mahallerin kalabalıklaşmaları, ke-safetin artması vaktiyle alt yapıların ona gö-e düşünülmemiş olması, orta yerde kalan zâ •»1~*»alık Paris'te trafik ve diğer ser-visi / j s b ü t ü n tıkamıştır,

una çare;

Kendi kendine yetecek ve Paris'le mut-laka alış verişi olmayacak birer bütün teş-kil edecek yepyeni şehirlerin k u r u l m a s ı :

Eski banliyölerin günümüzün anlayışına uygun birer şehirsel merkezler şeklinde ye-niden teşkilâtlandırılması.

inşaata elverişli yeni sahaların temini ile mevcut yeşil sahaların ve ormanların tahribini önlemek üzere 5 sene evvel Paris ve bölgesi için kabul edilmiş sınırların çok uzaklara itilmesi.

Lüzumlu her çeşit ulaştırmanın basit ve kolay olabilmesi, bilhassa konutları m ü -nasip kır dinlenme sahalarından fazla uzak-laştırılmaması, yeniden düşünülen inkişaf mıntakalarını coğrafik teşekkülün icap ve alt yapı imkânlarının yardım ettiği en m ü -sait mihverler boyunca yerleştirilmesi.

Nihayet mevcut şehirsel topluluklarla tasarlanan yeni şehirlerin birbirini t a m a m -layıcı mübadelelerde bulunabilmesi, genel-likle meskûn sahalarla kırsal kalacak saha-larının ayırımında isabet ve kâfi yakınlık-ların düşünülmesi, insanyakınlık-ların r e f a h içinde en verimli hayat sürebilmeleri için en ince hesaplar yapılarak Paris ve bölgesinin biyo-lojik bir bütün olarak işleyebilmesi maksa-diyle bir organizma yaratılmasına gayret edilmiştir.

Y u k a r ı d a kabullenen fikirlere göre ha-reket edildikte yeni direktör plânın 3 ana prensibi:

Kendi kendine idame ettirebilen yeni şehirsel merkezlerin ihdası.

Hesap ve mantığın seçilmesinde rolü olan esas b ü y ü m e yönleri, mihverlerinin ta-yini.

Yeni şehirsel bölge b ü t ü n ü n ü n organize edilmesi.

olarak kabul edilebilir.

Direktör İmar Plânı Etüdlerinin kapsa-dığı meseleler:

Direktör bölge plânı ne t a m bir şehir-cilik plânıdır ne de bir enfrastrüktür alt-yapı yatırımları programıdır. Bu plân h e r

1965 de Paris bölgesi bütün boş sahalar dolmuştur.

iki konuda varılan neticeleri sentezinin (bir-leşiminin) ölçülü haritaya nalkedilmiş şek-lidir.

İstikbale muzaf tatbikatların esas olan-larını ihtiva eden direktör plân, alt yapı ve-ya yerleşme bahsinde olsun sırf ana istika-metlerin direktiflerini verir. Direktör plân yaşayacak olan biyolojik bütünün detayını göstermeyen bir bünye semasıdır «struc-tııre» dir.

Misal olarak;

Şehircilik mevzuunda 100.000 ölçekli bölgesel harita üzerinde korunacak yeşil sa-halar, meskûn sasa-halar, bu sahalar içinde lüzumlu iş merkezleri ile faaliyet merkez-lerinin yerleri leke olarak işaretlenmiştir. Z a m a n l a ihtiyaçlar değişir düşüncesiyle de detay hususlar için açık kapı bırakılmıştır.

Demir, Kara, Deniz, ulaşımının en başlıcaları işaretlenmiştir. Paris ve bölgesi-nin b ü t ü n ü içinde 300.000 ile 1 milyon ki-şilik şehirsel toplulukların, kısmî nâzım plânları ile Fransız İmar Bakanlığının kabul ettiği «option» 1ar tabiatiyle bu ana plâna dahil edilmiştir.

Belediyeler veya belediyeler grupları seviyesinde 5 0 ilâ 300.000 kişilik imar plân-ları etüdleri, Direktör bölge plân etüdüne uygun olarak yapıldıkta bu ana plâna son-radan işlenir.

Alt yapı mevzuunda (Enfrastrüktür): Direktör bölge plân şemasında insanların çalışma ve dinlenmelerine yarayacak şehir fonksiyonlarının yerleri, yönleri genel hatla-riyle işaretlenir. D e m o g r a f i k hesaplara göre 2000 senesinde (35 sene sonra) asgarî 14 milyonu bulacak Paris ve bölgesinde yer alacak n ü f u s u n hayat seviyesinin de yükse-leceği hesaplandığı cihetle her ferdin ihtiya-cının en elverişli şekilde karşılanabilmesi için yapılan araştırmaların verdiği netice-lerin yalnız en önemlileri Direktör plân ve raporlarında yer alır. Burada alt-yapı yatı-r ı m l a yatı-r ı n a ait cetvelleyatı-rin ve kesin yatı- rakamla-rın uygulama terminleri yer almaz.

P l â n d a b u g ü n k ü ihtiyaçlardan itibaren yarınki ihtiyaçların tahmini y ö n ü n ü görebili-riz, ç ü n k ü bu tahminlerde 1975'e kadar kabullenen Fransız kalkınma plânının he-defleri bellidir ve tahminler hesaplara da-yanmıştır. Nitekim bu yerleşme plânı 10 sene içinde beşer senelik Fransız sosyal ve ekonomik gelişme plânının V. ci ve VI. cı bölümlerini kapsamaktadır. Hazırlanmış böl-ge ana plân şemasında Fransız kalkınma plânının ancak 10 senelik kısmına ait olan hedefler kaale alınmıştır; zira VII. ci ve VIII. ci plân bölümlerinin s o n u ç l a n V. ci ve VI. cı bölümlerin uygulama neticeleri belli olmağa başlayınca tebarüz edebilir. Ve bu şartlar 10 sene sonra değişik faktörler getirebilir.

Yukarıda söylenenleri özetlersek:

Projeleme safhasından Uygulama Safhasına

A — Şehircilik Yerleşme Bahsinde

yapılacak işler:

1) 300.000 ilâ 1 Milyon kişilik bölge alt bölümlerin strüktür iskeletleri. 2) 50.000 ilâ 100.000 kişilik

Belediyele-rin imar plânları tanzimi

3) Şehir plânı detay çalışmaları münferit siteler, sıhhileştirilecek mevcut m a -halleler veya tercihan seçilmiş saha-ların şehir olarak inşası (Z.U.P.).

40 sene zarfında Bölge Bütününde

ve B — Alt Yapt Bahsinde

yapılacak işler:

Kalkınmaların 1975 hedefleri (10 ve-ya 12 sene).

Sosyal ve ekonomik gelişme plânının V. ci ve VI. cı dilimleri (5 er sene).

Senelik alt yapı yatırım bütçelerine göre (Devlet, eyalet, vilâyet, belediye öl-çülerinde).

(Fransız Sosyal ve Ekonomik Gelişme Plân Etüdlerine istinad edilerek Paris ve Böl-gesinin sınırları aşağıda izah edilen şekilde tesbit edilmiştir).

M Ü S T A K B E L P A R İ S V E B Ö L G E S İ H U D U T L A R I N I N T A Y İ N İ N D E T E M E L T E Ş K İ L E D E N İ S T A T İ S T İ K ! B İ L G İ L E R

Fransa

Fransa Paristen Paris nüfusunun genel Şehirsel başka bölge- bölgesi Parise

Sene nüfusu nüfus lerin nüf. nüfusu oranı

1946 40.1 milyon 22 milyon 15.6 milyon 6.6 milyon % 30 1962 46.2 » 29.5 » 21.1 » 8.4 » % 29 1985 60 44 32.4 » 11 » % 26 2000 75 58 44 14 % 24

N o t : Cetvelde Paris ve bölgesinin F r a n -sa n ü f u s u n a nisbet'.e düşüş göstermesine; Fransa'nın diğer bölgelerinde de şehirleşme hareketlerinin çoğalması ve iktisadî hareketlerinin çoğalması ve iktisadî kalkın-manın gittikçe hızlanması sebeptir. Fransız plânı F r a n s a haritasında görülen muhtelif bölgelerin ve merkezlerin de kalkınacaklarım hesaplamış olup bu bölgelerin ayrı ayrı kal-kınmaları ekonomik dengeyi sağlayarak Pa-ris'te faaliyetlerin çoğalmasını frenleyecektir.

40 sene ilerisi için Paris bölgesinin hu-dutlarını şimdiden tesbit etme imkânı vardır.

N ü f u s : Bugünkünden 2 / 3 nisbette arta-caktır.

F r a n s a halkı toplam alım gücü (iştira) ortalama 5 misli artacaktır. Ziraî üretim ve gıda sanayii 3, sanayi üretim, servis sektörü ile tatil ihtiyaçları 6 milsli artacağı hesap-lanmıştır.

Özel oto adedi 2 ilâ 3 misli artarak adet 1 milyon 700.000 den 4 veya 5 milyonu bulacaktır.

H e r cins araçla nakliye 3 ilâ 4 misli; Sanayide iş gücü % 30 artarak 2 mil-yondan 2,7 milyon kişiye yükselecektir.

H e r 3 çeşit a n a faaliyetlerde ziraî, sa-nayi 3. cü sektör iş gücü 2 misli artarak 1.8 den 3.4 milyona yükselecektir.

K o n u t adedi 2 misli fazlalaşarak 3.2 den 6 milyonu bulacaktır. F a k a t k o n f o r is-teği konutlardaki oda adedini 3 misli fazlaya çıkaracaktır.

N o t : Fransa'da bugünkü konut harp-ten beri «arazi zemin sathında yapı işgal sahası» nazarı itibara alınırsa 35 m2 den 100 m2 yi bulmuştur. (Bahçe parking gibi konutun devamını teşkil eden işgallerle be-raber), b ü r o ve fabrikalarda çalışan insan başına işgal sahası 2 misli büyümüştür. Okul ve ticarethaneler için de saha büyüdü.

Asrın sonuna kadar mevcut konutların 1 / 4 ile iş yerlerinin yeni normlara göre 1 / 3 nisbette yenileneceği ve sanayide de bü-tün bu yapıların zemin işgal sahaları o nis-betlerde artacağı açıktır:

Büro binalarında 3 misli;

Konutlarda 4 misli olarak şimdiden he-saplanması icap eder.

35 ve 40 sene ilerisi için urbanisme öl-çülerindeki şayanı dikkat farklar bu merkez-dedir.

Bu farklar Fransa'nın dengeli gelişme-sinde rol oynayacak diğer bölgeleri ve şe-hirlerinde dahi vardır.

Bu gelişme imkânlarını tasavvur etme-mek, F r a n s a n ü f u s artışının azalmasını ar-zulamak ve F r a n s a halkının yaşama sevi-yesini kâfi görmek düşüncesine kapılmak gülünç olur. Zira rakamların getirdiği ger-çekler gelişmeyi kabul eden ve ümit etme-mizi zorlayan faktörlerdir.

F r a n s a ve Fransa dahilinde bilhassa Paris, geleceğin ölçülerine tereddütsüz ayak u y d u r m a zorundadır. Bu ise Paris'in imar konusunda b ü y ü k hamle ve tasavvurları ya-pabilmesi, dolayısiyle Paris sur içi 10.000

hektarlık sahada «reserve» sahaları temin edilebilmesi, avnı zamanda 5 sene evvel tes-bit edilmiş bölge sınırlarının m e v h u m zin-cirlerini koparmak cesaretini göstermesi de-mektir.

Paris Bölgesinde mu'tena tabiat parça-ları (Les sites):

(Güzel tabiat köşeleri) (Birbirinden deği-şik manzaralı) kısımlar büyüleyici tesirleri ve bazan da azametleri ile yer yer kıy-metlendi-rilmeli ve m u h a f a z a edilmelidir. Bilhassa ce-nup doğuda (Senart). doğuda (N. D a m e ve Grange), şimalde (Montmorency) batıda (St. Germain) ormanları bölgenin ak ciğer-leri vazifesini gördükciğer-lerinden kat'iyyen «do-kunulmaz» kabul edilmiştir.

«Bourget» şimal hava alanı 25 km. bo-yunca ve doğu batı istikametinde yeşil bir şeritle mesken sahalarım gürültüden tecrit edecektir. Ezcümle mahallî idareler ve dev-let otoritesi, kanunlar ile Parisin ve yakın çevresinin sayısız ve anarşik şekilde çoğalan beton yığınlariyle zedelenmesini kat'î olarak önleyecektir.

Paris bölgesinin diğer Fransa bölgele-riyle irtibat ve münasebetleri :

Bölge Direktör Plânında ana inkişaf mihverlerinin tayininde fizikî ve coğrafî te-şekkülü ile tabiî m a n z a r a l a r rol oynamıştır; fakat daha büyük çapta ise Paris havzası-nın yakın komşu bölgelerinin ekonomik ve beşerî karakter kriterleri rol oynamıştır. V e böylelikle elde edilen determinantlarla se-çilmiş olan ana inkişaf mihverlerin isabetli seçilebilmesinde mevcut Paris ve bölgesi hu-dutları aşılarak Paris havza'sı ölçüsünde 50 ilâ 180 km yarı çapta bir arazi parçasının etüdü d a h a faydalı olmuştur. Esasen her şehrin gelişme etüdünde araştırmalar şehir hudutları içinden dışarıya doğru değil, ak-sine olarak, faaliyetlerin d a h a ziyade dışarı-dan içeriye doğru oluşu incelenir.

Bütün bu cereyanlar ve ana istikamet-ler belirince acaba Paris bölgesinin memle-ket bünyesine ve kendisine en faydalı olacak gelişme yönünü nasıl intihap edebiliriz? Ge-rekli aramalar yapıldıkça bu sualin cevabı çok kolaylaşır. Zira bu bölgede kendiliğin-den hasıl olmuş inkişaf hâdiselerini tarihle-riyleişaretlemek ve anî sıçrayışları gözetle-mek kâfidir. Bu gibi hareketlerin müşahede altına alınmasından sonra görülür ki kendi-liğinden hasıl olmuş ve henüz kanalize edi-lememiş hareketler her zaman komşu bir böl-geye doğru cereyan etmiştir. O bölgede in-sanlar vardır, o bölgenin kendisine mahsus bir ekonomisi vardır ve çoğu z a m a n o eko-nomi Paris bölgesi ekoeko-nomisinde olmayan-ların mütemmimidirler. İki bölge arasında

tabiî mâniler bulunmadığına göre; iki bölge-nin birlikte çalışması imkân dahilindedir. Bahsedilen bölge Paris şimalindeki N o r m a n -diya eyaletidir. Paris ve bölgesinin gelişme istikameti işte bu olmak gerekir.

Seine vadisi boyunca ihdas edilen çift ana a k s :

Paris'ten itibar-en «Seine» nehrinin akış istikametine doğru olan kısımlar Paris'in ta-biî inkişaf yönü olarak kabul edilmelidir. Mansab'da bulunan «Le Havre» ile az geri-sindeki «Rouen» 550.000 n ü f u s toplar. Pa-ris ile bu iki liman şehri arasındaki mesafe 150 km. dir. Bu mesafe dahilinde şimdiden 1 milyon insanın yaşadığı m a l û m d u r .

Seine n e h r i n i n nakliyata elverişliliği, 1968 den itibaren elektrikleştirilen demir-yolu hattı, yakında (1970) işletmeğe açıla-cak yepyeni «autoroute» ve ü ç yeni «pipe-tine» hattı tesisi H a v r e limanını Paris'in di-rekt mahreç limanı haline getirecektir. H e r iki nokta arasında kalan 150 km. lik arazi parjasında kalkınma o nisbette artacak ve manzara tanınmaz hale gelecektir.

Gelişmenin gelişigüzel ve kanalize edil-meden yapılması ileride peyzajı çirkinleşti-rebileceği gibi orada oturacak insanların ra-hat çalışma ve randımanlı yaşamalarına da mani olabilir. O cihetten bütün bu bölgenin şimdiden ileri nizamının tesbiti gerekmiştir. Yekten Seine vadisinin Paris gelişme istika-meti olarak seçilmesinde bazı endişeler zu-hur edebilir. H e m e n açıklayalım; vâdinin yamaçlarında yeni sitelerin kurulması derpiş edilmiş su kenarları ve vâdinin m ü m h a t kı-sımları yamaçlardan inecek şehirlilerin say-fiye ve dinlenme kısımları olarak düşünül-müştür. Belki istisnaî olarak suyun hemen yakınında bulunması lüzumlu bir iki sanayi tesisi vâdide yer alabilecektir; f a k a t genel-likle Seine vâdisi tam manasiyle turistik ka-rakterini m u h a f a z a ederek daha da kıymet-lendirilmiş olacaktır.

Çift ana aksla tâli inkişaf aksların irti-batları, tanjanlakslar:

«Seine» in mansabı istikametine doğru hasıl olan inkişaf emareleri k a d a r kuvvetli olmamakla beraber Seine nehrine dökülen Ma-rne (cenup-doğuda) ve Oise (doğuda) ne-hirleri vâdileri cihetlerinde de kendiliğimden teessüs etmiş konut gruplaşmalarına ve iş merkezlerine rastlanır. Keza Paris'in güney-doğu, batı ve güney-batı kesimlerinde b u n a benzer gelişmeler vardır.

Netice : Yukarıdan beri izaha çalıştığı-mız verilere dayanarak Paris ve bölgesinin imar plânını yeterli bir a n a şemasını ortaya çıkarabilmek için, 200 km. uzunluğunda ve 40.000 k m2 lik bir arazi parçası üzerinde

cereyan edebilecek insan faaliyetleri, yayıl-mış oldukları geniş arazi 6 kısma taksim edi-lerek ayrı ayrı parçalar halinde etüd edil-miştir.

Etüdler sırasında nazarı itibara alman konular :

Ekonomik mülâhazalar:

Paris bölgesinde 4 milyonluk iş gücü diğer bölgelere nazaran üstün kalitededir, en kalifiye el emeği b u r a d a toplanmıştır, bunlardan 2 milyonu sanayi sektöründe 2 milyonu ise 3 üncü sektörde çalışırlar.

40 sene sonra iş gücü potansiyeli 6 mil-yona varacaktır. Ticaret sektöründe ve idarî cihazlarında yeniden 2 / 3 nisbette bir artış olacaktır.

Bugün Paris bölgesinin şehirleşmiş sayı-labilecek kısımlarında 15.000 hektarlık bir saha, iş gücü faaliyet sektörlerin işgalinde-dir. İleride ahenk içinde ekonominin rahat gelişebilmesi için 20.000 hektarlık sahaya da-ha ihtiyaç vardır.

Direktör şema etüdünde bu temel ra-kamlar esas alınmıştır.

Paris yakın banliyösünde mevcut sa-nayi kifayetsiz dar sahalarında inkişaf ede-mediğinden daha uzaklarda kendine boş, ge-niş ve ucuz yerler aramaktadır. Direktör plân ne cins sanayinin Paris dışında ve ne-relerde kurulabileceğini ancak ince araştırma-lar sonunda tesbit edebilmiştir.

Sanayi sektöründen mâda, bankacılık, toptan ve perakende, ticaret, her türlü nakli-yat işleri (kara, deniz, su, hava); b ü y ü k ad-minastrasyonlar, üniversiteler gibi şehrin yaşayışında birinci derecede rol oynayan servisler bu plânda yer almışlardır. H a t t a servis sektörü olarak adlandırılan bu gibi iş faaliyetlerinin ancak 300.000 ilâ 500.000 kişilik topluluklara hitap ettiği takdirde «rantabl» oldukları bilindiğinden yeni teklif edilen şehirsel topluluklar, 300.000 ilâ 1 1 / 2 milyon n ü f u s olarak düşünülmüştür. 1/100.000 ölçekli harita üzerine resmedile-bien düşüncelerin hakikat haline gelebilmesi için her türlü mevzuat ve teşvik edici malî hükümler de kanunlaşmış bulunduğundan yeterli bir imar otoritesinin devamlı takip ve murakabesi sayesinde ve halkın yardımı ile 2000 senesi Parisi'nde sıhhatli ve çok d a h a b ü y ü m ü ş bir bünye ile gene dünyanın en sevimli bu güzel ve yaşamaya değer bir bel-desi olarak karşımıza çıkması gayet m a n t ı k î olabileceği gibi Fransa'nın ve dünyanın tabiî başkenlerinden biri olarak da hayatiyetini m u h a f a z a edebileceğini şimdiden kabulü icap etmektedir.

( D e v a m ı : İstanbul Bölgesi yerleşme teklifi).