13. konu
Sahlins ve Geertz,
Yeni Yönelimler
13. hafta
• Akrabalık ve Sosyal Organizasyon dersinin 13.
haftası bir haftaya sıkıştırılması zor iki
antropologa ayrıldı: Marshall Sahlins ve Clifford Geertz. Esasen Geertz’e daha fazla yer verilecek ama Sahlins’in tarih ve anımsamaya dönük
vurguları da bu ders kapsamında bir kenara
atılamayacak kadar değerli. Bir yandan da onun Tarihsel Metaforlar ve Mitsel Gerçeklikler eseri ile tanışmanızı istediğimden Sahlins de bu hafta
içerisinde yer aldı.
13. hafta
• Sahlins, Kaptan Cook isimli bir kolonyal denizci
Hawai’ye filosu ile vardığında yerel topluluğun onu dinsel inanışları ve mitleri içerisine yerleştirdiğini belirtir ve bu sayede mevcut durumu
anlamlandırdıklarını vurgular. Bu kısa eserinde görüleceği gibi tarih ve anımsama, bugüne ve
geleceğe dair uzanan ve uzanmaya devam eden bir toplumsal form oluşturur. Sahlins, tarihin uyumadığını hep canlı bir yapılayıcı olduğu argümanını ortaya atar.
Mevcut gerçeklikler, onun yörüngesinde
anlamlandırılır ve yorumlandırılır, Tanrılaştırılan Kaptan Cook’un öldürülmesinde ortaya çıkan gereklilik gibi.
13. hafta
• Geertz, bir yanıyla kültürel antropolojiyi, günümüzde bilimselliğe dönük ataklara karşı durarak, bilimsel bir disiplin olarak kurgulayışı ile ama daha da önemlisi kültürün bir metin olarak yorumlanması görüşü ile değerli.
• Kültürün bir oyun, drama veya metin analojileri içerisinde farklı biçimlerde ele alınmasına dönük tanımlamaları onun bir antropolog kuramcı olarak sivrilmesini sağlıyor. Her ne kadar kendisini metinsel ve semiyotik bir damara yerleştirse de net bir şekilde bir yandan Goffman ve diğer yandan Turner üzerinden antropolojik kolların yeni uzanım alanlarını tanımlıyor.
13. hafta
• Geertz’in etnografiyi bir tür çeviri faaliyeti olarak değerlendirmesi önemli. Yalnız buradaki çeviri
kavramı, kültürel-yerel örüntülerin ve kavramların
Batıdaki karşılığını bulmaktan ibaret değil, hatta böyle bir kültürel çeviri yanlışlıklarla bezeli olacaktır. Kültürel çeviri, antropolojik toplulukların nasıl anladığını bizim nasıl anladığımızı anlamaya dönük bir etnografik
işleyiştir.
• Geertz bu görüşü ile araştıran veya bakanın etnografik veri üretimine dolaysız bir katkı yaptığını veya
araştıranın araştırmadaki mevcudiyetinin hesaba katılmadığı bir bilgi üretiminin mümkün olmadığını ortaya koyan hermenötik bir yaklaşım sergiler.
13. hafta
• Kültürü bir metinsel analoji içerisinde okumasına ve anlamın yorumlanması çabasına sonradan ağır eleştiriler gelecek olsa da bu durum Geertz’in
antropolojik kuramın köşetaşlarından birisine
dönüşmesini engellemez. Ya da bir bakıma biraz da bu sayede Geertz bu konuma kavuşur.
13. hafta
• Zorunlu okuma:
• Marshall Sahlins. Tarihsel Metaforlar ve Mitsel Gerçeklikler. İstanbul: BGST Yayınları.
• Clifford Geertz. Yerel Bilgi. Ankara: Dost Kitabevi Yayınları. (Giriş ve Birinci Kısımın üç bölümü)
