ALPINE SKI HOUSE
TEMEL
FOTOĞRAFÇILIK
1
ANALOG FOTOĞRAFÇILIK
ALPINE SKI HOUSE
DUYARLI MALZEME
2
Fotoğraf Filmleri
Fotoğraf Kartları
ALPINE SKI HOUSE
FOTOĞRAF FİLMLERİ
3
Fotoğrafın olmazsa olmazları içinde yer alan ışığa duyarlı yüzey analog makineler için fotoğraf makinesinin içine takılan filmlerdir.
George Eastman 1800’lü yılların sonlarına doğru fotoğraf kimyası ve filmi üzerindeki çalışmalarını yoğunlaştırdı ve bir ruloya sarılı negatif filmi
buldu. Filmini yerleştirdiği basit kameraları 1888 yılında “siz düğmeye basın gerisini bize bırakın” sloganı ile piyasaya sürdü.
Kendi çalışmalarındaki amacı “fotoğraf makinesini bir kurşun kalem kadar pratik hâle getirmek” olarak ifade eden Eastman, fotoğrafın günümüzde vazgeçilemeyecek bir kitle iletişim aracı (KİA) olmasının önünü açan kişi olarak nitelenebilir.
Bir görüntünün negatifi var ise o negatiften istenilen sayıda baskı almak mümkün hâle geldi. Rulo film sayesinde arka arkaya çekim şansı
mümkün oldu. Baskı teknolojisindeki bazı gelişmeler sonrasında fotoğraf artık basılı bir yüzeyde basılı materyalin sayısı kadar çok kişiye ulaşabilir bir kitle iletişim aracı hâline geldi.
ALPINE SKI HOUSE
FOTOĞRAF FİLMLERİNİN KORUNMASI
4
Filmlerin nemsiz, serin ve ışık almayan sağlıklı koşullarda saklanmaları ve son kullanım tarihlerinden önce
pozlandırılıp, banyo edilmeleri gerekir. Genellikle buzdolabında 4-12° C arasında saklanmaları ve kullanılmadan en az 2 saat önce buzdolabından
çıkartılarak yavaş yavaş ortam sıcaklığına ulaştırılmaları önerilir. Son kullanma tarihi geçmiş bir filmde ışık
hassasiyetinde kayıp, kontrast düşmesi ve renk kayması adı verilen renklerde sapmalar gibi olumsuz sonuçlar ortaya çıkar. Her bir filmin çekim sonrası çok
geciktirilmeden ve kendi üretici firması tarafından önerilmiş
uygun banyo ile banyo dilmeleri gerekliliğidir.
ALPINE SKI HOUSE
BÜYÜKLÜKLERİNE (FORMATLARINA) GÖRE FOTOĞRAF FİLMLERİ
5
1.Minyatür boy 2.APS
3.35mm
4.orta bot
5.büyük boy.
ALPINE SKI HOUSE
IŞIK DUYARLILIKLARINA GÖRE FOTOĞRAF
FİLMLERİ
6 ışığa duyarlı kimyasal malzemenin duyarlılık dereceleri filmden filme değişebilmektedir. Fotoğraf filmlerinin ışığa duyarlılık miktarını standarda bağlayarak kodlayan ISO veya ASA değeridir. ISO Uluslararası Standart Organizasyonu, ASA ise Amerikan Standart Birliği’nin kısaltmasıdır. Her iki kuruluş da fotoğraf filmlerinin ışık hassasiyetine getirdikleri standart değerler açısından aynı kodlamayı yaptıkları için ISO veya ASA demenin pratikte bir farkı yoktur.
Fotoğraf makinesinde çekim anında pozometrenin (ışık ölçerin) makineye yüklenen filmin ISO değerini göz önüne alarak ölçüm yapacağı bilinmelidir.
Olası hataları önlemek adına film kaseti üzerindeki barkodu okuyarak filmin ISO değerini otomatikman makineye yükleyen DX kod sistemine sahip makineler de dijital makineler öncesi piyasaya sürülmüştür.
ALPINE SKI HOUSE
ISO DEĞERLERİ
7 belirlenen hassasiyet ISO veya ASA değeri olarak film kasetine mutlaka kodlanır. Bir film pozlandırılırken ilk kareden son karesine kadar üzerinde kodlanan ISO değerine göre pozometre ölçümü yapılmalıdır.
ISO’nun altında bir duyarlılık değerine sahip (25, 50, 64 vb.) fotoğraf filmlerine düşük hızlı filmler denir.
Işığa olan hassasiyeti fazla olan filmlere ise hızlı veya yüksek hızlı filmler denir.
100 ISO’nun üzerinde bir duyarlılık değerine sahip olan (200, 400, 800, 1600 vb.) filmler yüksek ISO’lu hızlı filmlerdir.
Hızlı filmler ismi verilmesinin nedeni de çekim süresini kısaltarak yüksek enstantane çekim şansı tanımalarıdır.
Analog çalışan bir fotoğrafçı ilk olarak çekimin yapacağı ortamdaki ışığa bakarak uygun ışık hassasiyetinde film seçmek durumundadır.
ALPINE SKI HOUSE
BÖLGELERE GÖRE İSO DEĞERİ
8 Kuzey ve güney ülkeleri için bu değer 200 ISO
ekvatoral bölgeler için 50 ISO
ülkemizin ise 100 ISO normal ve doğru seçim olacaktır.
Fotoğraf filmleri üzerinde ışığa duyarlı kimyasalların kristallerine gren adı verilir. Daha basit bir ifadeyle söylersek, film üzerinde görüntüyü oluşturan en küçük birim grendir. Filmlerin ışık duyar- lılıkları değiştikçe buna bağlı olarak gren yapıları da değişecektir.
Hassasiyeti arttığı oranda fotoğraf filmlerinin gren yapıları da büyür ve irileşir. Işık hassasiyeti düştükçe de küçük ve ince gren yapısı söz konusu olur.
Grenlerin büyüklük-küçüklük oranı genel anlamda görüntü kalitesini ve keskinliği de etkiler. İnce ve küçük gren yapısı
görüntü kalitesini ve keskinliği arttırırken büyük ve iri taneli gren yapısı tam tersini yapar. Bir başka ifadeyle düşük ışık hassasiye- tine sahip düşük İSO filmler daha kaliteli ve keskin sonuçlar
verecek iken yüksek İSO filmler görüntü kalitesi ve keskinlikte kayıplar yaşayacaktır.
ALPINE SKI HOUSE GÖRÜNTÜYÜ NEGATİF/POZİTİF
KAYDEDİYOR OLMALARINA GÖRE FOTOĞRAF FİLMLERİ
9 Fotoğrafı çekilen görüntünün renk tonlarının film üzerinde negatif kaydedildiği filmlere negatif filmler denmektedir. Çekilme anındaki görüntüyü kaydedilmiş şekilde görmek için banyo edilmiş filmden karta baskı yapılması gerekir. Negatif filmler daha toleranslı oldukları için olası eksik veya fazla pozlama hatalarının belirli sınırlar dâhilinde telafisi mümkündür. Renk duyarlılığı açısından bakıldığında renkli ve siyah-beyaz negatif görüntü veren filmler vardır. Renkli negatifler kendi içinde gün ışığı ile aydınlanan konularda daha doğru renk dengesi sunan gün ışığı (daylight) ve yapay ışık kaynakları ile aydınlanan konularda doğru renkler sunan tungsten negatif filmler olarak da bir ayrıma tabir tutulabilir.
Renkli negatif filmlerin banyo işlemi sırasında C-41 ile kodlanmış banyolar uygulanmalıdır.
Siyah-beyaz negatif filmler çekimi yapılan görüntü üzerindeki tüm renk tonlarını tam siyahtan tam beyaza giden gri tonlarla negatif olarak kaydeder.
ALPINE SKI HOUSE
SİYAH BEYAZ FİLM
10
siyah-beyaz filmler genellikle beş ayrı katmandan oluşur.
İlk katman filmin kullanım sorasında çizilmesini önlemeyi hedefleyen koruyucu tabakadır.
İkinci katman ışığa duyarlı kimyasal malzemeyi barındıran ve çekim sonrasında gizli görüntünün oluştuğu duyarkat olarak adlandırılan katmandır.
Üçüncü katman Altında ışık geçirgenliğine sahip, banyo aşamalarından sonra deforme olmayacak yapıda olan ve dış etkenlere karşı da direnç gösterme özelliği bulunan taşıyıcı katman yer alır.
Dördüncü katman: Banyo işlemleri sırasında tabakalarda meydana gelen değişimler filmin kıvrılmasına neden olur. Bunu engellemek adına taşıyıcı katman altında düzleştirici bir katman yer almaktadır.
Beşinci Katman: Filmin en altında film düzleminden geçen ışığın geri yansıyarak film üzerindeki görüntüde istenmen sonuçlar yaratmasını engelleme görevi bulunan yansıma önleyici (anti – halo) tabaka yer alır.
Pozlanması yapılmış siyah-beyaz filmler D-76 ile kodlanan (siyah-beyaz film banyosu) banyo işlemine tabi tutulmalıdır.
ALPINE SKI HOUSE
DİĞER FİLMLER
11 Kızılötesi (infrared) filmler insan gözünün görme sınırları dışında bulunan kızılötesi ışınlara duyarlı özel filmlerdir. Hem siyah-beyaz hem de renkli kızılötesi filmler bulunmaktadır. Askerî araştırmalarda, tıpta, madencilikte, ormancılıkta, kullanım alanları bulunmaktadır.
Saydam, slayt, dia adı da verilen pozitif kayıt yapan filmlerde çekilen görüntü film banyosu sonrasında gözle görüldüğü şekilde pozitif kaydedilir. Pozlama tolerans aralığı negatif filmlere kıyasla çok daha sınırlı olan pozitif filmler, pozlamayı öğrenmeye çalışan ciddi fotoğrafçı adayları ve profesyoneller için uygun olacaktır. Bir başka ifadeyle dikkatli ve doğru bir pozlama yapılmaz ise sonuç görüntüde telafi edilemeyecek kayıplar pozitif filmlerde kaçınılmaz olacaktır. Çekilmiş pozitif filmler E-6 banyo ile yıkanır. Film üzerindeki görüntü ışıklı masada veya projeksiyon makinesi ile izlenebilir. Pozitif bir filmden karta baskı almak Cibachrome baskı adı verilen özel bir baskı tekniği ile mümkündür.
ALPINE SKI HOUSE
FOTOĞRAF KARTLARI
12 Fotoğraf filmi üzerindeki görüntülerin her film türü için özellikleri değişebilen kendine has bir baskı sürecinden geçirildikten sonra sonuç görüntü kart üzerinde elde edilir. Negatif-pozitif süreç veya kart baskısı olarak adlandırılan bu işlemde görüntünün üzerine kaydedildiği yüzey fotoğraf kartıdır.
Fotoğraf kartlarında da ışık duyarlılığına sahip kimyasal maddelerin bulunduğu bir duyarkat bulunmaktadır.
Renkli fotoğraf kartları renk duyarlılığı olan kartlardır. Bu nedenle tamamen karanlık ortamda ve çeşitli düzeylerde renk fitreleri uygulanarak pozlandırıldıktan sonra banyo edilir ve renkli sonuç görüntü verir.
Siyah beyaz fotoğraf kartlarında ise değişken kontrastlı kartlar gibi nadir istisnaları dışında renk duyarlılığı bulunmaz. Karanlık oda sürecinde siyah-beyaz film üzerinden geçirilen ışık kart üzerine düşünürlük ve banyo işlemi tamamlandıktan sonra kart üzerinde siyah-beyaz bir sonuç görüntü oluşur.
ALPINE SKI HOUSE
FOTOĞRAF KARTLARI ÇEŞİTLİ
13
Taban malzemesi kâğıt ve plastik olanları vardır. Kalın tabanlı, ince tabanlı, çok ince tabanlı olanları vardır. Duyarkatlarının kimyasal yapıları farklılıklar içerebilir. Örneğin, klorürlü olanları bulunur. Yavaş oldukları için kontak baskıda tercih edilir. Daha hızlı olan klorobromürlü duyarkata sahip olanları vardır. Hepsinden hızlı olan bromürlü duyarkat yapısına sahip olanları bulunur. Duyarkatın rengi soğuk siyah, sıcak, kahverengi vb. renklere sahip olanları vardır. Kart yüzeyi mat, yarı mat, parlak, inci dokulu vb. birçok türü bulunmaktadır.
Genellikle neşeli, pozitif duygu durumları için parlak yüzeyli fotoğraf kartları tercih edilir. Tam tersine karamsar, kötümser, negatif durumları gösteren görüntüler için de mat yüzeyli fotoğraf kartları tercih
edilebilmektedir.
Siyah-beyaz fotoğraf kartlarının belki de en önemli ayrımı sahip oldukları kontrast değerlerine göre yapılacak ayrımdır.
Siyah beyaz fotoğraf kartlarının sahip oldukları kontrast değerleri genellikle 0-6 arası numaralarla belirtilir. 2 numara normal kontrasta sahip kartı simgeler. Daha düşük numaralar kartın daha ‘yumuşak’ bir başka ifadeyle düşük kontrastlı olduğunu simgeler.
ALPINE SKI HOUSE
FOTOĞRAF KARTLARI ÇEŞİTLİ
14 Değişken kontrastlı (multigrade, poligrade) fotoğraf kartları da vardır. Bu kartlar sahip oldukları renk duyarlılıkları nedeniyle kart baskısı sırasında yapılacak tercihler yardımıyla değişebilen kontrast özelliklerine sahiptir. Bu kartlarla çalışırken filmi macenta bir filtre ile karta pozlarsak kontrast değeri artacak ve sert yüksek kontrastlı bir kart özelliği gösterecektir. Baskı aşamasında sarı filtre ile pozlandırma yapıldığında ise kart yumuşak bir kartın özeliklerini gösterecek ve kontrast düşecektir. Baskı aşamasında herhangi bir fitre kullanılmadan baskı yapıldığında multigrade kart 2 numara normal bir kart özellikleri gösterir.