HAFTALIK
EKONOMİK İŞLER
BAŞKANLIĞI 5 EKİM
- 13 EKİM
EKONOMİ
GÜNDEMİ
5 EKİM - 13 EKİM HAFTALIK EKONOMİ BÜLTENİ
1
CUMHURIYET TARIHINDE ILK DEFA KIŞI BAŞINA MILLI GELIR ARKA ARKAYA 7 YIL DÜŞTÜ
Daha önce ikinci dünya savaşı yılla- rında arka arkaya dört yıl, dünya eko- nomik buhran dönemi ve 1980 darbesi dönemlerinde arka arkaya düşen kişi başına milli gelir, tarihte ilk defa 2014- 2021 yıllarında yedi sene arka arkaya düşüş kaydetti. Dolayısıyla Türkiye’de, son 7 yılda fakirliğin arttığı görüldü.
TÜİK’in yayınladığı 2020 yılı Gelir ve Yaşam Koşulları Araştırması’na göre en yüksek eşdeğer hanehalkı kullanı- labilir fert gelirine sahip yüzde 20’lik grubun toplam gelirden aldığı pay bir önceki yıla göre 1,2 puan artarak
%47,5’e yükselirken, en düşük gelire sahip yüzde 20’lik grubun aldığı pay 0,3 puan azalarak %5,9’a düştü. Son 7 yılda Türkiye’de bir yandan fakirlik artarken bir yandan da eşitsizlik arttı.
TCMB BAŞKANI TBMM’DE KONUŞTU
TBMM Plan Bütçe Komisyonu’n- da sunum yapan TCMB Başkanı Kav- cıoğlu’nun açıklamalarında ihracattaki güçlü artış eğilimi ve aşılamadaki kuv- vetli ivmenin turizm faaliyetlerini can- landırmasıyla 2021 yılında cari açığın 15 ila 17 milyar USD düzeyinde gerçek- leşeceğini ifade edildi. Ayrıca Kavcıoğ- lu, enflasyonun oynak bir seyir izlediğini belirterek, bu durumun geçici bir du- rum olacağını söyledi. TCMB Başkanı doların artışının küresel gelişmelere bağlı olduğunu ifade ederken faiz in- dirimiyle alakası olmadığını ifade etti.
IŞSIZLIK RAKAMLARI AÇIKLANDI
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), Ağustos 2021 dönemine ilişkin iş gücü istatistiklerini açıkladı. Buna göre, Tür- kiye genelinde 15 ve daha yukarı yaşta- ki kişilerde işsiz sayısı, ağustosta bir ön- ceki aya göre 11 bin kişi artarak 3 milyon 965 bin kişiye yükseldi. İşsizlik oranı ise değişim göstermeyerek yüzde 12,1 se- viyesinde gerçekleşti. İşsizlik oranı ge- çen yılın aynı ayına göre ise 0,9 puan azaldı. Söz konusu ayda 15-24 yaş grubunu kapsayan genç nüfusta işsiz- lik oranı bir önceki aya göre 0,1 puan azalarak yüzde 22,7, istihdam oranı 0,4 puanlık artışla yüzde 32,6 oldu. Bu yaş grubunda iş gücüne katılma oranı ise bir önceki aya göre 0,5 puan arta- rak yüzde 42,2 seviyesinde gerçekleşti.
Mevsim etkisinden arındırılmış istihdam edilenlerin sayısı ağustosta bir önceki aya kıyasla 14 bin kişi azalarak 28 mil- yon 706 bin kişi oldu. İstihdam oranı ise 0,1 puanlık azalışla yüzde 45’e geriledi.
Zamana bağlı eksik istihdam, po- tansiyel iş gücü ve işsizlerden oluşan âtıl iş gücü oranı ağustosta bir önceki aya göre 1,7 puan azalarak yüzde 22 oldu. Zamana bağlı eksik istihdam ve iş- sizlerin bütünleşik oranı yüzde 15,3 iken potansiyel iş gücü ve işsizlerin bütünle- şik oranı yüzde 19,2 olarak gerçekleşti.
IMF TÜRKIYE EKONOMISININ 2021 BÜYÜME TAHMININI YÜZDE 9’A YÜKSELTTI
IMF, Türkiye ekonomisinin 2021 yılı büyüme tahminini yüzde 5,8’den yüz- de 9’a yükseltirken, 2022 için büyüme beklentisini yüzde 3,3’te sabit bıraktı.
Küresel ekonomik toparlanmanın de-
vam ettiğine işaret edilen raporda, toparlanmanın Kovid-19 salgını ne- deniyle aksadığı ve ivme kaybettiğine dikkat çekildi. Raporda, küresel eko- nominin 2021’de yüzde 5,9, 2022’de yüzde 4,9 büyümesinin beklendiği kaydedildi. IMF, temmuz ayında ya- yımladığı tahminlerde, küresel eko- nominin bu yıl yüzde 6 ve 2022’de yüzde 4,9 büyüyeceğini öngörmüştü.
KÜRESEL GIDA FIYATLARI 10 YILIN ZIRVESINDE
Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü’nün Eylül ayına ilişkin yayım- ladığı verilere göre gıda fiyat endeksi aylık bazda %1,2, yıllık bazda ise %32,8 artış göstererek son 10 yılın en yüksek seviyesini gördü. Gıda ve Tarım Örgü- tü’nün açıklamalarında hala devam eden arz yönlü sıkıntıların ve belirli te- mel ürünlere yönelik güçlü talebin fiyat artışlarında etkili olduğu ifade edildi.
ENERJI KRIZI BU KIŞ KÜRESELLEŞECEK
Avrupa’da en fazla derinliğe sahip Hollanda merkezli sanal doğal gaz ti- caret noktası TTF’de işlem gören kasım vadeli kontratlarda, megavatsaati 160 euroya kadar çıkarak rekor kırdı. Avrupa genelinde özellikle enerji maliyetlerin- deki sert yükselişin ardından yaklaşan kış öncesi birçok hükümet alarm duru- muna geçti. İlk Avrupa’da, özellikle de İngiltere’de hem sanayide hem de ha-
nehalklarında hissedilmeye başlanan enerji krizinin Asya ve Amerika’ya da yayılması ve kuzey yarım kürede soğuk bir kış geçirilmesi durumunda enerji arzındaki açığın daha fazla üretim ke- sintisine ve daha yüksek enerji fatura- larına neden olarak pandemi sonrası iyileşmeyi yavaşlatması öngörülüyor.
Enerji fiyatlarındaki bu artış üretim maliyetlerini de artırarak, enflasyonun kalıcı olmasına yönelik bir etki yapabilir.
OTOMOTIVDE ÜRETIM YÜZDE 8 IHRACAT YÜZDE 9 ARTTI
Otomotiv Sanayii Derneği (OSD), ocak-eylül dönemine ait üretim ve ih- racat adetleri ile pazar verilerini açıkla- dı. Buna göre, yılın ilk 9 ayında toplam otomotiv üretimi 2020’nin aynı döne- mine göre yüzde 8 artarak 921 bin 619 adet oldu. Otomobil üretimi yüzde 1 azalarak 571 bin 108 adede gerilerken, traktörle birlikte toplam üretim 962 bin 829 adet olarak gerçekleşti. Bu dönemde, otomotiv sanayisinin kapa- site kullanım oranı yüzde 63 oldu. Aynı dönemde, otomotiv ihracatı adet ba- zında yüzde 9 artarak 671 bin 674 oldu.
SANAYI ÜRETIM ENDEKSI AĞUSTOSTA AYLIK YÜZDE 5,4, YILLIK YÜZDE 13,8 ARTTI
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), ağustos ayına ilişkin sanayi üretim en- deksi sonuçlarını açıkladı. Buna göre, ağustosta takvim etkisinden arındı-
5 EKİM - 13 EKİM HAFTALIK EKONOMİ BÜLTENİ
3 rılmış sanayi üretimi geçen yılın aynı ayına göre yüzde 13,8 yükseldi. Sa- nayinin alt sektörleri incelendiğinde, ağustosta madencilik ve taş ocakçılığı sektörü endeksi geçen yılın aynı ayına göre yüzde 9,4, imalat sanayi sektörü endeksi yüzde 14,2, elektrik, gaz, buhar ve iklimlendirme üretimi ve dağıtımı sektörü endeksi yüzde 9,4 arttı. Arın- dırılmamış sanayi üretim endeksinde de yıllık bazda yüzde 19,9 artış oldu.
IBB’NIN 207,8 MILYON AVROLUK BORÇLANMA
TALEBI MECLIS GÜNDEMINDE
İstanbul Büyükşehir Belediyesinin (İBB), metro projesi ve tramvay araç alımları için 207 milyon 800 bin avro daha borçlanma talebi belediye meclis gündemine geldi. İBB Finansman Mü- dürlüğünün teklifi ile Kaynarca-Pen- dik-Tuzla Metro Hattı ile Sabiha Gök- çen Havalimanı Raylı Sistem Bağlantısı projelerinde kullanılmak üzere 150 mil- yon avro + KDV dış borçlanma yetkisi talep edildi. Yine Finansman Müdürlü- ğünün teklifi ile 34 adet tramvay araç alımı için 57 milyon 800 bin avro + KDV dış borçlanma yetkisi talep edildi. Her iki gündem maddesi de görüşülmek üze- re ilgili komisyonlara havale edildi. Eylül ayında gerçekleştirilen meclis toplan- tısında da üç metro projesinin devamı için İBB başkanlık makamına 655 mil- yon avro + KDV ve sigorta prim tuta- rınca daha borçlanma yetkisi verilmişti.
