Sulama suyunun sınıflandırılması
Sulama sularını sınıflandırılmasında ve
değerlendirilmesinde son yıllarda oluşan genel bir kanı
suyun sadece kimyasal içeriğine değil, bitki, toprak ve
iklim koşullarının da dikkate alınmasının gerektiğidir.
1.Toprak koşulları
Tuz birikimi toprağın hidrolik iletkenliği ile yakından ilişkilidir.
Killi ağır bünyeli bir toprağın tuzlulaşma tehlikesi, kumlu hafif bünyeli bir topraktan daha fazladır.
3
2. Bitkilerin tuza dayanıklılığı
Sulama suyu kalitesi özellikle bitkilerin tuza dayanımı
açısından değerlendirilmelidir.
3.İklim
Yıllık yağış miktarı az olan yerler fazla olan yerlere göre daha çok tuzlanma riskine sahiptir. Kurak bölgelerin tuzlulaşma tehlikesi daha fazladır.
5
4.Su niteliğinin mevsimsel değişimi
Su kaynaklarının mevsimsel olarak kimyasal
özellikleri veya tuz içerikleri değişebilir.
Bitkilerin tuzlu ortamda tepkileri
Fiziksel etki
Kimyasal etki
Dolaylı etki
7
Çoğu Bitkinin belirli bir tuz düzeyine kadar verimlerinde bir sınırlılık
bulunmazken, belirli bir düzeyden sonra verimlerinde azalmalar meydana
gelmektedir. Verimlerinin azalmaya
başladığı bu düzeye Tuzluluk Eşik
Değeri denir.
Tuzluluk eşik değeri
Yr=100- b(ECe-a)
Yr: oransal bitki verimi, potansiyel verim miktarı (%)
ECe:
Çamur süzüğü (extract) tuz konsantrasyonu(dS/m) b: birim tuzluk artışına karşılık verim kaybı (%)a: Bitkinin tuzluluk eşik değeri (dS/m)
9
Örnek
Domates bitkisinin tuzluluk eşik değeri ECe=2.5 dS/m, verimin sıfır olduğu ECe=8.4 dS/m olarak bilinmektedir. Domates bitkisi için toprak
tuzluluğunun bir birim artması durumundaki verim kaybını ve ECe=5.0 dS/m için potansiyel verim
miktarını, potansiyel verimin %75 olması için ECe değerini hesaplayınız.
Örnek
Domates bitkisinin tuzluluk eşik değeri ECe=2.5 dS/m, verimin sıfır olduğu ECe=8.4 dS/m olarak bilinmektedir. Domates bitkisi için toprak tuzluluğunun bir birim artması durumundaki verim kaybını ve ECe=5.0 dS/m için potansiyel verim miktarını, potansiyel verimin %75 olması için ECe değerini hesaplayınız.
8.4 dS/m de verim sıfırsa 0=100-b(8.4-2.5)
b= 100-0 / ( 8.4-2.5) = 16.94
Yr = 100- 16.94.(5-2.5) = 57.62(%)
75 = 100-16.94.(X-2.5) => x= 3.97 dS/m
Tuzluluk (dS/m) Potansiyel Verim (%)
100
2.5 3.5 8.4
0
1br
%16.94
11
Yr=100- b(ECe-a)
Örnek
Domates bitkisinin tuzluluk eşik değeri ECe=2.5 dS/m, verimin sıfır olduğu ECe=8.4 dS/m olarak bilinmektedir. Domates bitkisi için toprak tuzluluğunun bir birim artması durumundaki verim kaybını ve ECe=5.0 dS/m için potansiyel verim miktarını, potansiyel verimin %75 olması için ECe değerini hesaplayınız.
b= 100-0 / ( 8.4-2.5) = 16.94
Yr = 100- 16.94.(5-2.5) = 57.62(%)
75 = 100-16.94.(X-2.5) => x= 3.97 dS/m
Potansiyel Verim (%)
100
75
57.62
Tarla Bitkilerinde Toprak ve sulama suyu tuzluluklarına karşı beklenen verim azalışı
13
Bahçe Bitkilerinde (Sebzeler) Toprak ve sulama suyu tuzluluklarına karşı beklenen verim azalışı
Tuza dayanım
Tuza duyarlı bitkiler (Dayanımı düşük) a. Yapraklar kalınlaşır ve etlenir
b. Yapraklar küçülür
c. Kök çürümesi görülür
d. Yapraklarda yanma ve sararma meydana gelir e. Susuzluk belirtileri görülür.
15
Tuza dayanım
Tuza orta dayanıklı bitkiler
Aynı belirtilerle birlikte hücrelerinde tuz biriktirebildiklerinden belirli bir değeri aşmamak şartı ile daha iyi gelişme gösterirler.
Tuza dayanım
Tuza çok dayanıklı bitkiler
Bu bitkiler tuzun çok olmasına değil az olmasına tepki gösterirler. Bünyelerinde çok yüksek oranda tuz biriktirirler.
17
