ETKİNLİK KONU VE KAPSAMI

(1)

1/27

TÜBİTAK

ETKİNLİK KONU VE KAPSAMI

Proje Adı : İmam Hatip Ortaokul Öğrencileri Bilimsel Süreci Öğreniyor 400842

Proje Id:

Etkinlik Adı : Gizemli Küpler

Etkinliğin Amacı : Yüzeyinde rakamlar yazılı küplerin beş yüzeyindeki rakamları görebilen ancak bir yüzeyindeki rakamı göremeyen öğrenciler, bu rakamın ne olduğunu, ellerindeki verileri kullanarak tahmin edeceklerdir. Yüzeyinde isimler yazılı küpteki isimler arasındaki ilişkiyi çözmeye çalışarak alt yüzeyde yazan ismi bulmaya çalışacaklardır. Bu etkinliğin amacı bilimde gözlem ve gözleme dayalı çıkarım yapmanın önemini göstermektedir. Böylelikle, öğrenciler bilimin doğasını daha anlamlı öğrenmiş olurlar.

Bilimin Doğası Etkinliğin Konusu :

Etkinlik Sıra No: 1

Kullanılacak Malzeme : Yüzeyinde rakamlar yazılı 6 adet küp Yüzeyinde isimler yazılı 6 adet küp Toplam: 12 adet küp Uygulanacak Yöntem : Gözlem,Grup çalışmaları,Diğer

Bu etkinlik için uygulama süresi 15 dakika ve yine tartışma süresi 15 dakika olarak belirlenmiştir. Öğrenciler 4'er kişilik gruplar halinde çalışacaklardır. Öğrencilere ilk önce üzerinde rakamlar yazan küpler verilir ve alt yüzeyde yazan rakamı grup arkadaşlarıyla birlikte bulmaları söylenir. Daha sonra bu küpler toplanır ve yüzeyinde isimler yazılı küpler öğrencilere verilir. Küpün alt yüzeyinde yazan ismi grup arkadaşlarıyla birlikte bulmaları söylenir. En son küpler toplanır ve tüm proje öğrenci grubuyla birlikte tartışılır. Bilim insanlarının da herşeyi doğrudan gözlemleyemediği fakat elindeki delil ve gözlemlere dayanarak çıkarım yaptığı açıklanır. Öğrencilerin bilimden bu duruma örnek vermeleri istenir.

Uygulama Planı :

400842

(2)

2/27

TÜBİTAK

Etkinlik Adı : Kapalı Kutu

Etkinliğin Amacı : Öğrencilerin kapalı kutu içerisindeki Rutherford atom modelini temsil eden düzeneği göremedikleri bu etkinliğin amacı bilimde doğrudan gözlemlenemeyen ve detayı bilinmeyen olguların açıklanması için bilim insanlarının hayal güçlerini kullanarak model geliştirmelerini açıklamak ve böylece öğrencilerin bilimin doğasını anlamlı öğrenmelerini sağlamaktır.

Bilimin Doğası, Model geliştirme Etkinliğin Konusu :

Kullanılacak Malzeme : Karton kutu, siyah karton, plastik toplar, metal tel, oyuncak tabancı

Uygulanacak Yöntem : Gözlem,Diğer

Bu etkinlik için ayrılan süre 30 dakikadır. Öğrenciler 4'er kişilik gruplar halinde çalışırlar. Önce öğrencilere kağıt ve kalem verilir ve kutunun içindeki düzeneği uygulamadaki gözlem ve çıkarımlarına dayanarak çizmeleri söylenir. Daha sonra ojede görev alan eğitmen tarafından kapalı bir kutuya oyuncak bir tabancayla ateş edilecek, ve fırlatılan materyalin düzeneğin içinden geçmesi veya bir şeye çarpıp geri dönmelerinden yola çıkarak düzeneğin içinin ne olduğunu çizerek anlatmalarını hedefler. Yine bu aktivitede fırlatılan materyalin gidiş yönünü gözlemleyen öğrenciler, gözlemleri sonucu çıkarım yaparlar. Esasında Rutherford?un atom modelini gösteren bu aktivite, öğrencilere bilim insanlarının bilimde tüm olguları gözlemleyemediği ve bu nedenle gözlem yapamadıkları durumlarda hayal güçlerinden de faydalanarak çıkarım yaptıklarını göstermektir. En son sınıfça düzeneğin ne olduğu ve bilimde hangi modele benzediği tartışılır. Kutunun içi öğrencilere uygulama sonunda ad gösterilmez. Bunun sebebi öğrencileri bilim insanlarının her olguyu gözlemleyemeceğine ikna etmektir.

400842

(3)

3/27

TÜBİTAK

Etkinlik Adı : Hangi Toprağı Gözlemledim?

Etkinliğin Amacı : Bu etkinlikte, öğrenciler kendilerine plastik bardaklar içinde verilen toprağı gözlemleyecekler, gözlemlerini not edeceklerdir. Daha sonra proje personeli tarafından plastik bardaklar toplanacak ve öğrencilerin göremeyeceği bir yere konulacaktır. Daha sonra öğrencilerin ellerindeki gözlem notlarına bakarak hangisinin kendi gözlemledikleri toprak olduğunu bulmaya çalışacaklardır. Bu etkinliğin amacı, bilimde dikkatli gözlem yapmanın ve gözlem yaparken detaylı notlar almanın önemini göstermektir.

Bilimin Doğası, Bilimsel Süreç Becerileri, Gözlem Etkinliğin Konusu :

Kullanılacak Malzeme : İçi toprakla dolu 6 adet plastik bardak ve 12 adet büyüteç

Uygulanacak Yöntem : Gözlem,İçeriği oyunlarla aktaran etkinlikler (örn. doğa oyunları),Grup çalışmaları

Bu etkinlikte öğrenciler 4'er kişilik küçük gruplar halinde kendilerine plastik bardak içinde verilen toprağı 5 dakika boyunca gözlemleyeceklerdir ve gözlemlerini not edeceklerdir. Plastik bardakların alt yüzeyinde 1 ve 6 arasında değişen fakat öğrencilerin göremeyeceği şekilde rakamlar yazmaktadır. Bardakların içinde bulunan topraklar birbirine çok benzedikleri halde çok küçük farklar gösterecektir. Örneğin birinin içinde bulunan taş diğerine göre azıcık büyük olacak, veya birinde 1 adet taş varken diğerinde iki adet olacak vb. Örneğin 1. grup 1 numaralı plastik bardak içindeki toprağı gözlemlerken, 2. grup 2 numaralı bardak içindeki toprağı gözlemleyecektir. Öğrenciler gözlemledikleri bardağın numarasınından haberdar olmayacaklardır. Öğrencilere gözlem yaparken kulalnacakları büyüteçler verilir. Daha sonra proje görevlisi tarafından plastik kaplar toplanacak, yerleri değiştirilecek ve öğrencilerin görmeyecekleri bir alanda alana koyulacaktır. Daha sonra tüm öğrenciler bu kapların olduğu alana gidecek ve birbirine çok benzeyen kaplardan hangisinin kendi gözlemledikleri toprak olduğunu grup arkadaşlarıyla birlikte beyin fırtınası yaparak bulmaya çalışacaklardır. Etkinlik sonunda öğrencilere kendi bardaklarını bulmada hangi yöntemleri kullandıkları, ve hangi delilleri kullanarak sonuca ulaştıkları sorulacaktır. Daha sonra bilimde dikkatli gözlem yapmanın ve notlar almanın önemi anlatılacaktır.

400842

(4)

4/27

TÜBİTAK

Etkinlik Adı : Doğaya Ait Olmayan Nesneler

Etkinliğin Amacı : Bu etkinlikte öğrenciler tekrarlayan gözlemlerle proje ekibi tarafından etkinlik alanının bahçesine yerleştirilen ve oraya ait olayan nesneleri bulmaya çalışacaklardır. Bu etkinliğin amacı bilimde dikkatli ve tekrarlayan gözlemlerin faydasını öğrencilere uygulamayla göstermek ve aynı zamanda doğadaki bazı nesnelerin kamuflaj özelliğini göstermektir. Etkinlik öğrencilere bilimsel gözlemin gündelik hayatta yaptığımız gözlemlerden farklı olduğunu kavramarına yönelik hazırlanmıştır.

Bilimsel gözlemin gündelik gözlemden farkları, Doğada kamuflaj Etkinliğin Konusu :

Kullanılacak Malzeme : Atkı, plastik oyuncaklar, kitap, mum ve buna benzer doğaya ait olmayan küçük nesneler

Uygulanacak Yöntem : Gözlem,Saha çalışmaları,İçeriği oyunlarla aktaran etkinlikler (örn. doğa oyunları),Grup çalışmaları

Öğrencilerden uygulama başında bilimsel gözlemin tanımını yapmaları istenir. Yaptıkları tanımı grup arkadaşlarıyla birlikte tartışıp sonra grupça kararlaştırdıkları bir tanımı tahtaya yazarlar. Sonra gündelik hayatta yaptığımız gözlemlerin bilimsel gözlemlerden farklı olup olmadığı bütün proje öğrencilerinin katılımıyla tartışılır. Daha sonra öğrencilere uygulama hakkında bilgi verilir. Öğrenciler proje yapılan binanın etrafında dolaşıp, daha önceden proje görevlileri tarafından etrafa bırakılan ve doğaya ait olmayan nesneleri bulmaya çalışırlar (örneğin atkı, kalem, plastik oyuncak, vb). Öğrenciler buldukları eşyaları not ederler. Daha sonra proje eğitmenlerinin eşliğinde hangi nesneleri bulduklarını konuşurlar. Sonra öğrencilere tekrar gözlem yapma şansı verilir ve listelerine ilk gözlemde görmeyip ikinci gözlemde gördükleri nesneler eklemeleri söylenir. En son grupça, hangi nesneleri il ve ikinci gözlemde buldukları tartışılır ve proje görevlisi araştırmacı gözden kaçırdıkları nesneleri gösterir (varsa eğer) ve bunların gözden kaçırılma nedenleri tartışılır. İkinci gözlemlerinde daha çok nesne bulmaları beklenen öğrencilerin ikinci gözlem sonunda dahi gözden kaçıracakları nesnelerin olacağı öngörülmektedir. Bilimde dikkatli ve tekrarlayan gözlemlerin faydasından bahsedir.

Bu etkinlik aynı zamanda bilimsel gözlem ile yakından ilişkilidir. Zemin rengiyle benzer renk ve desendeki nesneleri bulmanın zorluğundan bahsedilir ve kamuflaj teriminden bahsedilir.

400842

(5)

5/27

TÜBİTAK

Etkinlik Adı : Yeterince Dikkatli Miyim?

Etkinliğin Amacı : Gözlem yapmada dikkat ve ayrıntıların önemini oyunla öğretmek ve aynı zamanda öğrencilerin projeye ısınmalarını ve proje arkadaşlarıyla kaynaşmalarını sağlamak.

Gözlem yapmak Etkinliğin Konusu :

Kullanılacak Malzeme : Malzeme gerekli değil

Uygulanacak Yöntem : Gözlem,İçeriği oyunlarla aktaran etkinlikler (örn. doğa oyunları)

Öğrenciler ikili gruplar halinde dizilir. Daha sonra bir dakika boyunca karşısındaki arkadaşını gözlemlemeleri istenir. Bir dakika dolduğunda birbirlerine sırtlarını dönen öğrenciler gözlemledikleri arkadaşlarıyla ilgili gözlemlerini söyler arkadaşı da bunların doğru olup olmadığını belirtir (örnekler: saç rengi, üzerindeki kıyafetin rengi, deseni, boyutu vb.). Aynı zamanda birbirlerine kendilerinin dış görünüşüyle ilgili sorular sorarlar (Pantolonum ne renk?, Gömleğimin üzerindeki desen ne? vb). Sonra birbirlerine doğru dönen bu arkadaşlar verdikleri cevapların doğru olup olmadığını kontrol ederler.Bu etkinlik, dikkatli ve detaylı gözlem yapmayı oyunla öğretmeyi hedefler.

400842

(6)

6/27

TÜBİTAK

Etkinlik Adı : Çorap İçerisindeki Nesneleri Bulmaya Çalışma

Etkinliğin Amacı : Bu etkinlik, bilimsel gözlem yaparken sadece görme duyumuz değil aynı zamanda dokunma, koklama, işitme gibi diğer duyu organlarımızdan da faydalanmamız gerektiğini oyunla anlatmayı hedefler.

Bilimsel Gözlem Yaparken Birden Fazla Duyu Organımızı Kullanmamızın Önemi Etkinliğin Konusu :

Kullanılacak Malzeme : 6 adet çorap, sabun, anahtar, top gibi öğrencilerin dokunarak, koklayarak, işiterek gözlemleyeceği nesneler.

Bu etkinlikte öğrenciler 4'er kişilik gruplar halinde çalışırlar. Uygulama öncesinde öğrencilerden gözlem yapmanın tanımını yapmaları istenir. Bazı öğrencilerin tanım yaparken sadece görme duyumuzu kullanarak yani bakarak gözlemlem yapmaktan bahsedebileceği öngörülür. Daha sonra uygulamaya geçilir. Her bir gruba içi küçük nesnelerle dolu ve ağzı kapalı çoraplar verilir. Çorapların içindeki nesnelerin ne olduğunu grup arkadaşlarıyla birlikte bulmaya çalışmaları istenir. Uygulama sonunda her gruptan 1 veya 2 sözcü öğrenci tahmin ettikleri nesnelerin ne olduğu ve bu tahminlerinin sebepleri sorulur. En son çorapları açıp tahminlerinin doğru olup olmadığına bakarlar. Uygulama sonunda öğrencilere gözlem yapmanın tanımı tekrar sorulur ve eski tanımlarını değiştirme veya ekleme yaparak geliştirme şansı verilir. Birden fazla duyu organımızı kullanarak gözlem yapmanın öneminden bahsedilir.

400842

(7)

7/27

TÜBİTAK

Etkinlik Adı : Duyularımız Bizi Yanıltır mı?

Etkinliğin Amacı : Bu etkinliğin amacı öğrencilere bilimsel gözlem yaparken duyularımıza ihtiyaç olduğunu fakat bazı durumlarda duyularımızın bizi yanıltabileceğini ve bu nedenle, bilimde teknolojik aletler yardımıyla ölçmenin ve delil toplamanın önemini anlamalarını sağlamaktır.

Bilimde ölçmenin önemi Etkinliğin Konusu :

Kullanılacak Malzeme : 6 adet metal nesne, 6 adet cam nesne, 6 adet tahta nesne, 6 adet plastik nesne

Uygulanacak Yöntem : Gözlem,Atölye çalışmaları,Deneysel çalışmalar vb.

Bu etkinlik ABD araştırma enstitüsünün hazırladığı bir etkinlikten uyarlanmıştır. (bkz. https://www.exploratorium.edu/snacks/cold-metal) Ellerimiz her zaman iyi bir termometre degildir.

Oda sıcaklığındaki farklı materyallere dokunduğumuzda ayni sıcaklıkta olmalarına ragmen, sıcaklıklarının farklı oldugunu düşünebiliriz. Bu etkinlikte öğrenciler 4'er kişilik gruplar halinde çalışırlar. Her bir gruba oda sıcaklığında bir süre bekletilen nesneler verilir. Nesneler tahta, cam, plastik ve metal olmak üzere farklı ham maddeden üretilmiştir. Öğrencilerden önce bu maddelerin sıcaklığı hakkında tahmin yürütmeleri istenir. Tahminlerini yazarken hangi nesne daha sıcak, hangi daha soğuk veya hangi nesneler birbiriyle aynı sıcaklıkta gibi ifadeler kullanırlar. Uygulamaya geçildiğinde nesnelerin sıcaklıklarını termometre ile ölçüp sıcaklık değerlerini kaydederler. Etkinlik sonunda bazı nesnelerin aynı sıcaklıkta olmalarına rağmen farklı sıcaklıkta hissedilmelerinin bilimsel nedenini etkinlik eğitmeni ile tartışırlar. Etkinlik eğitmeni tarafından bu durumun nedenleri kimya ve fizik bilgileri kullanılarak açıklanır. Son olarak öğrencilerle bilim insanlarının gözlem ve deney yaparken mutlaka alet ve teknolojik araçlara başvurmaları gerektiği tartışılır. Öğrencilerde fen ve bilim alanında bu duruma örnek olabilecek başka örnekler vermeleri istenir. Öğrenciler örnek vermezde aynı sıcaklıkta olan suyun tahta bir masadan daha soğuk hissettirdiği veya yelpaze yaptığımızda oda sıcaklığındaki havanın daha serin hissettirdiği örnekleri verilebilir.

400842

(8)

8/27

TÜBİTAK

Etkinlik Adı : Buz Topu Etkinliği

Etkinliğin Amacı : ABD Araştırma Enstitüsü (Institute of Inquiry)'nün (2006) geliştirmiş olduğu bu etkinlikte öğrencilere daha önceden dondurulmuş buz topları verilir. Buz toplarını gözlemleyerek ve daha sonra başka materyaller de kullanarak test edilebilir sorular sormaları istenir. Etkinliğin amacı öğrencilerde bilimsel araştırmalara olanak sağlayan ve test edilebilir sorular sorabilme yeteneğini geliştirmektir.

Bilimsel Süreç Becerileri, Bilimde Soru Sorma Etkinliğin Konusu :

Kullanılacak Malzeme : Daha önceden balon içerisine su koyularak dondurulmuş 6 adet buz topu, 6 adet derin plastik tepsi, mavi, yeşil, sarı ve kırmızı renkli gıda boyaları, tuz, şeker, 12 adet el feneri, 6 adet çekiç, 12 adet çivi, küçük boy not kağıtları, 24 kalem (her bir öğrenci için)ö su ve 6 adet kova

Uygulanacak Yöntem : Gözlem,Atölye çalışmaları,Grup çalışmaları,Deneysel çalışmalar vb.

Etkinlik öncesi öğrencilere not kağıtları dağıtılır ve uygulamanın birinci aşamasında ne yapmaları gerektiği anlatılır. Öğrenciler etkinlik boyunca 4'er kişilik gruplar halinde çalışırlar.

Etkinliğin birinci aşamasında öğrenciler kendilerine derin tesiler içinde verilen buz toplarını gözlemlerler. Buz toplarının şekilleri itibarı ile öğrencilerde merak uyandıran ve soru sorma havesi uyandıran yapılar olduğu öngörülür. Bu aşamada öğrencilerden gözlemlerine dayalı buz toplarıyla ilgili sorular sormaları ve bu soruların herbirini küçük not kağıtlarına yazmaları istenir. Daha sonra atölyenin ışıkları kapatılır ve buz toplarını el fenerinin ışığıyla gözlemlemeleri sağlanır. Öğrenciler bu aşamada da soru yazmaya devam ederler. Çalışmanın üçüncü aşamasında ise öğrenciler çeşitli materyaller kullanarak buz toplarıyla ilgili araştırma soruları yazmaya devam ederler. Mesela buz toplarının üzerine tuz, seker atabilir, renk boyası damlatabilirler ve buzu gözlemlemeye devam ederler. Etkinliğin son aşamasında öğrencilere sordukları sorulara bakıp, grupça bir tanesini seçip test etmeleri istenir. Araştırma sorularını seçerken kısa sürede sonuç verecek bir soru olmasına ve mevcut bulunan materyaller kullanılarak test etmeye olanak sağlayacak nitelikte olmasına dikkat etmeleri söylenir.

Uygulamalarının sonunda her gruba söz hakkı verilerek uygulamalarının gidişatı, ne tür problemlerle karşılaştıkları ve buldukları sonuçlar üzerinde tartışılır. Sordukları sorunun test edilebilir olup olmadığı üzerinde durulur. Daha sonra öğrencilerin daha önceden not kağıtları üzerine yazdıkaları tüm soruları grupça gözden geçirip test edilebilir ve test edilemez olmak üzere iki gruba ayırmaları söylenir. Daha sonra test edilebilir tarzda olan sorular için sınıfça tartışılarak kriter belirlenir (örneğin; zamana ve eldeki malzemeye uygunluk göstermesi, kısa zamanda sonuç vermesi, çok basit veya çok kompleks olmaması vb.) Test edilemez sorular için de ayrıca kriterler belirlenir ve test edilebilir ve test edilemez soru tipleri örneklerle açıklanır.

400842

(9)

9/27

TÜBİTAK

Etkinlik Adı : Dalgıç Ketçaplar

Etkinliğin Amacı : Öğrenciler, bu etkinlikte içi su dolu şeffaf bir meşrubat içinde yüzer durumda olan küçük paket içerisindeki ketçap paketlerinin, meşrubat şişesini sıktıklarında aşağıya doğru hareket ettiğini gözlemleyeceklerdir. Öğrencilerde merak uyandıran bu olgu, onları sorular sormaya teşvik eder. Etkinliğin amacı öğrencilerin bilimsel soru sorma yeteneklerini geliştirip, test edilebilir soruları test edilemeyen sorularda ayırabilmelerini sağlamaktır.

Bilimsel Süreç Becerileri, Test Edilebilir Soru Sorabilme Etkinliğin Konusu :

Kullanılacak Malzeme : 12 adet içi boşaltılmış şeffaf meşrubat şişesi, su, küçük pakette ketçaplar

Uygulanacak Yöntem : Gözlem,Atölye çalışmaları,Grup çalışmaları

Bu etkinlikte öğrenciler 4'er kişilik küçük gruplar halinde çalışır. Uygulama öncesinde hazırlanan ve içi su dolu ve 1 adet küçük ketçap bulunan 2.5 litrelik meşrubat şişeleri gruplara dağıtılır. Öğrencilere birkaç dakika şişe ile vakit geçirmeleri için süre verilir. Eğer öğrenciler hala yapmamışsa onlara şişeyi sıkmaları söylenir. Dışarıdan şişe sıkıldığında, içindeki ketçap paketi basıncın etkisiyle aşağıya doğru hareket eder, şişeyi sıkmayı bıraktıklarında tekrar yukarıya yükselir. Uygulanan basıncın etkisiyle ketçap paketi içerisindeki havayı sıkıştırır, kaldırma kuvveti düşer ve ketçap paketi aşağıya iner, su şişesini sıkmayı bıraktığımızda ise ketçap paketi içerisindeki basınç azalır, kaldırma kuvveti artar ve tekrar yukarıya doğru hareket eder. Ketçap paketinin hareketinin altındaki bilimsel neden öğrencilere en başta açıklanmaz. Öğrencilerden şişeyi ve ketçap paketini gözlemleyerek test edilebilir sorular sormaları istenir. Bir önceki buz topu etkinliğinde test edilebilir soruların özelliklerini öğrenen öğrencilerin bu uygulama ile birlikte öğrendikleri bilgiyi iyice pekiştirmeleri beklenir. Daha sonra yine sordukları soruların test edilebilir olup olmadıkları nedenleriyle birlikte tartışılır.

Bu etkinlik ABD Araştıma Entitüsü'nün hazırladığı bir etkinlik olup Türkçe'ye uyarlanmıştır. Etkinlik ile ilgili ayrıntılı bilgi aşağıda verilen web sayfasından bulunabilir.

https://www.exploratorium.edu/snacks/condiment-diver Uygulama Planı :

400842

(10)

10/27

TÜBİTAK

Etkinlik Adı : Sürtünme Kuvvetinin Arabaların Hareketine Etkisi

Etkinliğin Amacı : Bu etkinlikte öğrenciler oyuncak arabaları yüzeyleri farkı materyallerle kaplı olan tahta panellerden bırakacak ve arabaların hareket halinde kaldıkları süreyi ve aldıkları yol miktarını hesaplayacaklardır. Uygulama sonunda, sürtünme kuvvetinin nesnelerin hızına hareketini yorumlanacaktır. Bu etkinlikte araştırma sorularını kendileri sorup, verilerini kendileri toplayan ve sonuçları yorumlayan öğrenciler birden fazla bilimsel süreç becerisini kullanmayı eğlenceli bir yolla deneyimleyeceklerdir.

Bilimsel Süreç Beceriler, Bilimsel Soru Sorma, Veri Toplama, Açıklama Geliştirme, Sürtünme Kuvvetinin Nesnelere olan Etkisi Etkinliğin Konusu :

Kullanılacak Malzeme : Her bir grup için 3 tane olmak üzere toplamda 18 tane tahta panel, tahta panelleri kaplamak için kullanılacak yeterli miktarda keçe ve kumaş, bant, 18 adet metre, 18 adet süreölçer (kronometre göstergesi), 18 adet birbirinin aynısı oyuncak arabalar, rampa yapmak için yeterli miktarda kitap.

Uygulanacak Yöntem : Gözlem,İçeriği oyunlarla aktaran etkinlikler (örn. doğa oyunları),Grup çalışmaları,Deneysel çalışmalar vb.

Bu etkinlikte öğrenciler, sürtünme kuvvetinin çeşitli ortamlarda hareketi engelleyici etkisi üzerine deney yaparlar. Öğrenciler, deneye başlamadan önce araştırma sorularını sorarlar.

Laboratuvar ortamında birbirinin aynısı oyuncak bir arabayı aynı yükseklikten (rampa yapmak için kitaplar üst üste konular) tahta panel, yüzeyi keçe ile kaplı tahta panel, ve yüzeyi kağıt havlu ile kaplı tahta panel gibi farklı yüzeylerden bırakan öğrencilerimiz arabanın zeminde aldığı yolu ölçüp verilerini kaydedecekleri tablolar oluşturdular. Etkinlik sonunda öğrencilerden sonuçları grup arkadaşlarıyla birlikte yorumlamaları ve sonuçlarla ilgili bireysel olarak bir paragraf açıklama geliştirmeleri istenir. Açıklamalarında tablolarına kaydettikleri rakamları ve kendi gözlemlerini delil olarak göstermeleri söylenir. Daha sonra her gruptan sözcü bir öğrenciye yazdığını okuma hakkı verilir. Öğrencilerin açıklamalarında farklı yüzeylerin arabanın hızına etkisinin farklı olduğunu söylemeleri öngörülür. Etkinliğin sonunda öğrencilere arabaların hızına etki eden kuvvetin sürtünme kuvveti olduğu söylenir (eğer bu terim daha önceden öğrenciler tarafından kullanılmadıysa) ve açıklamalarına bu terimi eklemeleri söylenir. Sürtünme kuvveti gündelik hayattan başka örnekler verilerek açıklanır. Öğrencilere de gündelik hayattan bi örnek bulup açıklamalarına eklemeleri söylenir.

400842

(11)

11/27

TÜBİTAK

Etkinlik Adı : Su Kirliliğinin İndikatörü olan Makroomurgasızlar Etkinliği

Etkinliğin Amacı : Bu etkinlikte öğrenciler Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi Eğitim Fakültesi?nin yakınından geçen Aşıklar deresinden su örneği toplarlar ve su kirliliğini kimyasal ve biyolojik yöntemlerle ölçerler. Etkinlikte su kirliliğini çeşitli yöntemlerle analiz eden öğrencilerin çevre kirliliğine daha duyarlı hale gelmeleri beklenir. Aynı zamanda, öğrenciler gözlem yapma, veri toplama, veri analiz etme ve sonuçları yorumlamak olmaz üzere birden çok bilimsel süreç becerisi kullanırlar.

Su kirliliğini kimyasal ve biyolojik yöntemlerle ölçme, Bilimsel Süreç Beceriler (Gözlem Yapma, Veri Toplama, Veri Analiz Etme, Sonuçları Yorumlama ve Açıklama Geliştirme) Etkinliğin Konusu :

Kullanılacak Malzeme : 12 adet küçük gözlü ağ (makroomurgasızları yakalamak için), 12 adet büyüteç, 12 adet makro omurgasızları koymak için kullanılacak olan şeffaf ve derin plastik kap, 12 adet plastik tepsi

Uygulanacak Yöntem : Gözlem,Atölye çalışmaları,Ölçme ve değerlendirme etkinlikleri,Grup çalışmaları

Öğrenciler proje ekibi eşliğinde Aşıklar deresine getirilir. Öğrenciler 4?er kişilik küçük gruplar halinde çalışırlar. Uygulamanın başında, suyun sıcaklığını ve pH?ını digital sıcaklık ve pH ölçer ile ölçer çıkan rakamı not ederler. Daha sonra suyu ve çevresini gözlemler ve gözlem notlarını kaydederler. Uygulamanın ikinci aşamasında, suyun içinden ağlar yardımıyla makroomurgasızları toplar, şeffaf derin kapların içerisine koyarlar. Tür tayin anahtarı ile makroomurgasızların türlerini tayin ederler (). Buldukları türleri kirliliğe olan duyarlılıklarına göre 3 gruba ayırılar ve tablo yaparak not ederler. Bazı makroomurgasızlar kirliliğe karşı çok duyarlıyken (grup 1), bazı makroomurgasızlar daha az duyarlı (grup 2), ve bazı türleri ise kirliliğe karşı duyarsız başka bir deyişle kirliliğe karşı dayanıklıdır (grup 3). Gruplar ve ihtiva ettiği türler resimli ve renkli çıktılar şeklinde her gruba verilecektir. Makroomurgasızların çeşit ve sayılarını kullanarak suyun kirliliğini hesaplarlar. Kirliliği hesaplamada formül ABD Ohio Doğal Kaynaklar Şube?sinin tarafından geliştirilen formül ile hesaplanır (Mullins ve Lewis, 1991).

Formül çok kompleks olmayıp orta okul öğrencilerinin kolaylıkla kullanabileceği seviyededir. Bu formülde grup 1?e verilen indeks değeri 3, grup 2?ye verilen indeks değeri 2 ve grup 1?e verilen indeks değeri 1 olarak belirlenmiştir. Mesela bir grup öğrenci grup 1?den 3 tane makroomurgasız toplamışsa 3x3=9 rakamını elde eder. Yine grup 2?ye ait 4 tane

makroomurgasız topladıysa 2x4=8 sonucunu elde eder. Grup 3?ten 2 tane makroomurgasız toplamışsa 1x2=2 elde eder. Her grup için bulduğu bu sayıları toplar ve çıkan rakama göre su kirliliğini tayin eder. Yani, toplamda 9+8+2=19 değerini bulur. Bu rakam su sağlığının mükemmel olmasa da iyi olduğunun göstergesidir. Ohio Doğal Kaynaklar Şube?sinin değerlendirme raporuna göre, 23 ve üzeri mükemmel kalitede suyun göstergesi, 17-22 arası iyi kalitede suyun göstergesi, 11-16 arası orta kaliteli suyun göstergesi ve 10 ve aşağısı sağlıksız ve kirli su göstergesidir. Öğrenciler buldukları sonucu not ederler. Binaya dönüldüğünde her gruba buldukları sonuçlarla ilgili konuşmaları için söz hakkı verilir. Daha sonra herkesin suyun Aşıklar deresinin sağlığıyla ilgili rapor yazmaları istenir. Raporlarında gözlemlerinden (suyun ve çevresinin temizliği, suda gördükleri katı atıklar vb.) buldukları rakamsal sonuca kadar çeşitli delil kullanarak derenin suyunun kirliliğinden bahsederler.

400842

(12)

12/27

TÜBİTAK

Etkinlik Adı : Toprak Sağlığı Değerlendirmesi

Etkinliğin Amacı : Bu etkinlikte öğrenciler RTEU Eğitim Fakültesi yakınındaki dere yatağı arazisinin toprak kalitesini biyolojik ve kimyasal indikatörler ve ölçümler yardımıyla değerlendirirler. Bu etkinliğin amacı öğrencilere toprak sağılığı ve bunun çevre için önemini anlamlı şekilde öğrenmelerini sağlamak ve aynı zamanda gözlem yapma, ölçme, veri toplama, veri analiz etme ve sonuçları yorumlama gibi birçok bilimsel süreç becerisini kullanarak bu becerileri geliştirme olanağı sağlamaktır.

Toprak sağlığı, Bilimsel Süreç Becerileri, Gözlem Yapma, Veri Toplama, Ölçme, Sonuçları yorumlama ve Açıklama Geliştirme Etkinliğin Konusu :

Kullanılacak Malzeme : Toprak (dış mekan), metre, 12 adet derin ve şeffaf plastik kap, 12 adet kürek, pH ölçer, sıcaklık ölçer.

Uygulanacak Yöntem : Gözlem,Atölye çalışmaları,Ölçme ve değerlendirme etkinlikleri,Grup çalışmaları

Uygulama öncesi öğrencilerle toprak sağlığı üzerine konuşulur. Öğrencilere toprak sağlığı denilince ne anladıkları sorulur, örnekler vererek açıklamaları istenir. Torağın yapısını oluşturan canlı ve cansız maddeler üzerine konuşulur. Eğer öğrenciler söylemezse solucanların biyolojik döngü ve toprak sağlığı için öneminden bahsedilir. Daha sonra uygulama planı hakkında bilgi verilir. Öğrencilerle birlikte çalışma yapılacak araziye gidilir. Bu etkinlikte öğrenciler, 4'er kişilik küçük gruplar halinde çalışırlar. Etkinlik boyunca öğrenciler çeşitli biyolojik ve kimyasal yöntemlerle veri toplayacak ve verilerini kaydedeceklerdir. Aynı zamanda gözlem notlarına toprağın üzerinde gördükleri canlı-cansız nesneleri, çevresini ve toprağı kazarken dikkatlerini çeken nesne, oluşum, ve benzeri durumları not edeceklerdir. Uygulama süresi boyunca belirlenen alanlarda (her grup için 1 metrekare) toprak kazacak, solucan toplayacak ve solucanların sayısını ve görünüşünü not edeceklerdir. Aynı zamanda toprağın pH'ını ölçme gibi çeşitli kimyasal yöntemler kullanacak ve bulguları not edeceklerdir. Atölyeye gelindiğinde önce her grup kendi içerisinde tartışarak daha sonra öğrencilerin tamamıyla toprak sağlığı değerlendirmesi yapılır. Öğrenciler bu değerlendirmeyi yaparken ellerindeki delilleri kullanmalıdırlar. Etkinlik sonunda RTEU çevresinin sağlığını toprak sağlığı ve su sağlığı açısından değerlendireceklerdir. Bunu yaparken birgün önceki etkinlikte su sağlığıyla ilgili elde ettikleri bulgu ve sonuçlara da başvurmaları gerekir.

400842

(13)

13/27

TÜBİTAK

Etkinlik Adı : Kütle Hacim İlişkisini Grafik Üzerinde Gösterme

Etkinliğin Amacı : Bu etkinlikte öğrenciler çeşitli nesnelerin kütlesini ve hacmini bulup bunları grafik üzerinde göstereceklerdir. Etkinliğin amacı öğrencilere verilerini grafik ile analiz etmeyi göstermek ve aynı zamanda rakamsal verileri grafik üzerinde göstermenin veriler arasındaki ilişkiyi görme açısından önemini anlamalarını sağlamaktır.

Katı Nesnelerin Kütle ve Hacmini Bulma, Grafik Çizme ve Yorumlama Etkinliğin Konusu :

Kullanılacak Malzeme : Cam misketler, küçük odun parçaları, metal contalar, küçük boyda PVC boru parçaları, 144 adet büyük boy kilitli poşet, digital tartı, su, 6 adet büyük boy mezür, keçeli kalem, 24 adet grafik kağıdı, farklı renkte keçeli kalemler, 24 adet kurşun kalem.

Uygulanacak Yöntem : Gözlem,Atölye çalışmaları,Grup çalışmaları,Diğer

Bu etkinlik ABD Araştırma Enstitü'sü tarafından geliştirilmiştir. Etkinlik öncesi materyaller hazırlanır. Elimizde 4 farklı gruptan yeterli miktarda nesneler olmalıdır (cam misket, küçük odun parçaları, metal contalar ve plastik PVC boru parçaları). Etkinlik boyunca öğrenciler 4'er kişilik küçük gruplar halinde çalışacaklardır ve toplamda 6 grup olması beklenir. Her bir grup için 24 tane kilitli poşetin içerisine bu nesnelerden koyulur. 24 tane kilitli poşetin 6 tanesine cam bilye, 6 tanesine odun parçacıkları, 6 tanesine PVC parçaları ve diğer 6 tanesine metal contalar konulur. Bu nesnelerden her bir poşete farklı miktarda konulmalıdır (Örneğin, 1. poşete 1 bilye, 2. poşete 3 bilye, 3. poşete 7 bilye vb.) Ancak poşetin içine konulan nesnelerin kütlesi 250 gramı aşmamalıdır. Bu işlem 4 farklı gruptan nesneler için tekrarlanır. Toplamda 6 öğrenci grubu olması beklendiği için malzemeler 6 grup için ayarlanır. Uygulama esnasında öğrencilerin her bir poşet içinde yer alan nesnelerin önce digital tartı ile kütlesini daha sonra içerisinde su buluna mezürlere attıklarında su miktarındaki artıştan yola çıkarak hacimlerini hesaplamaları istenir. Öğrenciler her nesne grubu için ölçtükleri kütle ve hacim sonuçlarını not ederler. Etkinlik sonunda öğrencilere grafik kağıtları verilir ve X eksenine hacim ve Y eksenine kütle olmak üzere grafikte göstermeleri istenir. Her nesne türü için farklı renkte gazlı kalem kullanmaları söylenir (örneğin odun için kırmızı, cam için sarı vb.) Grafiklerini tamamladıklarında bu nesnelerin kütle ve hacim ilişkilerini tartışarak yorumlarlar.

400842

(14)

14/27

TÜBİTAK

Etkinlik Adı : Küresel Isınma Etkinliği

Etkinliğin Amacı : Bu etkinlikte, öğrencinin bilimsel bilgiye düşünerek ve sorgulayarak ulaşması hedeflenir. Bu etkinlikte öğrenciler "Türkiye'de Küresel Isınma Var Mı" sorusuna yanıt üretmeye çalışırlar.

Etkinliğin ana hedefi, öğrencilerin verileri grafiğe aktarma, bilgisayar yardımıyla grafik çizebilme ve çizdiği grafiği yorumlayabilme ve aynı zamanda varolan verileri kullanarak açıklama ve argümantasyon geliştirme becerilerinin geliştirilmesidir.

Küresel Isıma, Microsoft Excel ile Grafik Çizme, Grafik Okuma, Sonuçları Yorumlama ve Açıklama Geliştirme Etkinliğin Konusu :

Kullanılacak Malzeme : 12 adet internet erişimi olan bilgisayar (Her 2 öğrenci için 1 bilgisayar), projeksiyon aleti, 24 adet grafik kağıdı, 24 adet kurşun kalem

Uygulanacak Yöntem : Atölye çalışmaları,Ölçme ve değerlendirme etkinlikleri,Grup çalışmaları,Online etkileşimler ve uygulamalar

Bu etkinlikte öğrenciler internet erişimi olan bilgisayarlardan T.C. Orman ve Su İşleri Bakanlığı Meteoroloji Genel Müdüğrlüğü'nün sayfasına gidip (https://www.mgm.gov.tr/FILES/resmi- istatistikler/Turkiye-Ortalama-Sicaklik.pdf), 1970 ve 2016 yılları arasındaki Türkiye sıcaklık ortalamalarını grafik üzerinde göstereceklerdir. Grafikler, Microsoft Excel kullanarak bilgisayar üzerinde yapacaklartır. Bir önceki etkinlikte grafşk çizme üzerine eğitim alan öğrencilerin bu aşamada çok sıkıntı yaşamayacağı öngörülür. Yine de, öğrenciler grafik çizimlerine başladıklarında, grafiklerini doğru yapıp yapmadıkları veya X ve Y eksenlerine doğru verileri koyup koymadıkları kontrol edilir.

Etkinliğin ikinci aşamasında öğrencilere grup arkadaşlarıyla birlikte çalışarak küresel ısınmayla ilgili olarak literatür taramaları söylenir. Bu terime yabancı olabilecek öğrenciler için literatür taramasının bilimde ne demek olduğu ve bilimsel çalışmalarda neden önemli olduğundan bahsedilir. Anahtar terimler kullanılarak nasıl literatür taraması yapılacağı projeksiyon aleti yardımıyla öğrencilere gösterilir. Hangi kaynakların güvenilir olacağı hangi kaynakların bilimsel çalışmalarda kullanılmaması gerektiği öğrencilere örneklerle anlatılır. Daha sonra öğrencilere literatür taraması yapmaları için süre verilir. Güvenilir kaynaktan buldukları bazı bilgileri özet yaparak açıklamaları için kullanmaları söylenir

Etkinliğin son aşamasında ?Küresel Isınma Gerçek mi?? sorusuna grup arkadaşlarıyla birlikte bir açıklama geliştirirler. Açıklamaları bilgisayar ortamında yapan öğrencilere, açıklamalarının sunum yapabilecekleri nitelikte olması yönergesi verilir. Daha sonra, çizdikleri grafiklerden ve buldukları destekleyici bilgilerden yola çıkarak küresel ısınma gerçek mi?

sorusuna argümantasyon geliştireceklerdir. Etkinlik sonunda, bilimsel çalışmalarına argümantasyon geliştiren ve bunu delillerle destekleyebilen öğrencilerin bu ve benzeri bilimsel çalışmalarda verileri yorumlayabilme ve açıklama geliştirme becerilerinin geliştirilmesi öngörülür. Etkinliğin sonunda her grup tamamladığı sunumu arkadaşlarıyla paylaşır. Paylaşım yaparken küresel ısınmanın olup olmadığını delillerle desteklemesi istenir.

400842

(15)

15/27

TÜBİTAK

Etkinlik Adı : VASI (Bilimsel sorgulama hakkında görüş anketi)

Etkinliğin Amacı : Öğrencilerin bilimsel sorgulama ile ilgili görüşlerini ortaya çıkarmak için tasarlanmış bir ankettir.

Bilimsel Süreç ve bilimsel sorgulama bileşenleri Etkinliğin Konusu :

Kullanılacak Malzeme : Çıktısı alınan anket, 24 adet kurşun kalem, 24 adet silgi

Uygulanacak Yöntem : Ölçme ve değerlendirme etkinlikleri

Öğrencilerin bilimsel sorgulama ve bilimsel süreç becerileriyle ilgili görüşlerini orataya çıkarması beklenen bu anket proje başında ve sonunda olmak üzere iki kez uygulanır. öğrencilerin projeden kazanımlarını değerlendirmek açısından ön test ve son test olarak 2 kez kullanılması gerekmektedir. Anket proje öneri formunda yer almaktadır. Öğrencilere verilen ankette sorular arasında daha fazla boşluk bırakılır ve anketi doldurmalarında süre kısıtlaması yapılmaz

400842

(16)

16/27

TÜBİTAK

Etkinlik Adı : Açılış Töreni

Etkinliğin Amacı : Projenin amaç ve içeriği hakkında katılımcıları bilgilendirmek

Projenin amacının, programının, etkinliklerin ve proje ekibinin kısaca tanıtımı Etkinliğin Konusu :

Kullanılacak Malzeme : Proje tanıtım sunusu

Uygulanacak Yöntem : Diğer

Kamp merkezine ulaşan öğrenciler, Çayeli Hizmet İçi Eğitim Enstitüsü'nde kendileri için ayrılan ikişer kişilik odalara yerleştirileceklerdir. Kısa bir istirahattan sonra, Konferans Salonu'nda projenin resmi açılış töreni yapılacaktır. Projenin yürütücüsü, projenin amaç ve hedeflerinden proje süresi, içeriği ve bir haftalık programdan ve proje süresi boyunca uyulması gereken kurallardan bahsedecektir. Proje ekibinde yer alan yürütücü, uzmanlar, eğitmenler ve rehberler öğrencilere tanıtılacaktır.

400842

(17)

17/27

TÜBİTAK

Etkinlik Adı : Tanışma Zamanı

Etkinliğin Amacı : Öğrencilerin yaratıcı drama yöntemiyle tanışıp kaynaşmalarını sağlamak

Tanışma, İletişim, Etkileşim Etkinliğin Konusu :

Kullanılacak Malzeme : 1 adet tenis topu

Uygulanacak Yöntem : İçeriği oyunlarla aktaran etkinlikler (örn. doğa oyunları),Drama

a) Hareketle Tanışma: Herkes dış mekanda, alanda bir çember oluşturur. Eğitmen her öğrenciden isminin içindeki hece sayısı kadar hareket bulmasını ve isimlerini söylerken buldukları hareketleri de yapmalarını söyler. Gruba da her ismini ve hareketini yapan öğrenciye dikkat etmeleri yönergesini verir. Çemberdeki tüm öğrenciler isim çalışmasını bitirdikten sonra eğitmen tenis topunu adını hatırladığı bir kişiye atar. O kişi eğitmenin adını ve hareketini hatırlamaya çalışır. Top kendisine gelen kişi, topu kendisine atanın hareketini yapıp adını söyledikten sonra topu bu sefer adını hatırladığı başka bir öğrenciye atar. Çemberdeki herkes atan ve atılan olana kadar devam eder.

b) İsim Oyunu: Yine öğrenciler çemberde durur. Eğitmen, öğrencilerin önünden yürürken karışık olarak onlara alkışla komut verir. Komutu alan 1 diye sayma oyununu başlatır. Her alkış bir sayıyı temsil eder. Her öğrenci kendinden öncekini takip ederek 1-2-3-4 diye sayma dizinini bozmadan grup saymasını devam ettirmeye çalışır. Ancak 5 ve 5'in katlarına denk gelen öğrenciler sayıyı değil isimlerini söylemek zorundadırlar. Yanılan öğrenci çemberin dışına çıkar. Yeni öğrenci çıkan öğrencinin söylemesi gereken sayı yada kendi ismini söyleyerek devam eder. Oyun, çemberde son bir öğrenci kalana kadar devam eder. Son kalan öğrenci günün dikkatlisi ünvanını alır.

400842

(18)

18/27

TÜBİTAK

Etkinlik Adı : Projeden beklediklerim

Etkinliğin Amacı : Projenin başında uygulanacak olan bu etkinliğin amacı öğrencilerin projeden beklentilerini anlamak ve onların geçmişte yaşadıkları iyi ve kötü fen ve bilim ile alakalı tecrübelerini öğrenmek.

Öğrencilerin projeden beklentilerini öğrenmek Etkinliğin Konusu :

Kullanılacak Malzeme : 24 adet A4 kağıdı ve 24 adet kurşun kalem

Öğrencilere boş kağıt verilir ve kağıttaki birkaç soruya cevap vermeleri istenir. Sorular öğrencilerin projeden beklentileri, geçmişte yaşadıkalrı iyi ve kötü fen ve bilim ile alakalı tecrübeleri gibi birkaç genel soru sorar.

400842

(19)

19/27

TÜBİTAK

Etkinlik Adı : Proje Değerlendirme

Etkinliğin Amacı : Proje sonunda öğrencilerin proje ve etkinliklerle ile ilgili genel görüşlerini almak.

Proje öğrenci değerlendirmesi Etkinliğin Konusu :

Kullanılacak Malzeme : 24 adet A4 kağıdı, 24 adet kurşun kalem

Projenin son gününde öğrencilerden projeyle ilgili değerlendirme yapmaları gerekir. Öğrenciler birkaç tane açık uçlu soru sorulur (Örneğin; proje beklentinizi karşıladı mı? Projede en sevdiğin etkinliği nedeni ile açıkla. Projede geliştirilmesini istediğin etkinliği nedeni ile açıkla)

400842

(20)

20/27

TÜBİTAK

Etkinlik Adı : Zevkler ve Renkler

Etkinliğin Amacı : Bu etkinliğin amacı, katılımcılara proje süresince kuracakları iletişimlerde saygılı olmanın önemini fark ettirmektir.

Bir Değer Olarak "Saygı"

Etkinliğin Konusu :

Kullanılacak Malzeme : 24 adet A4 kağıdı ve 24 adet kurşun kalem

Uygulanacak Yöntem : İçeriği oyunlarla aktaran etkinlikler (örn. doğa oyunları),Grup çalışmaları,Diğer

Katılımcıların her birinden "en çok sevdikleri rengin" ve "yapmaktan en çok hoşlandıkları bir etkinliğin" ne olduğunu ve kendileri için ne anlama geldiğini ellerindeki kağıtlara yazmaları istenir. Aynı <amanda kağıtların kendilerine ait olduğunu göstermeleri için kağıtların üst taraflarına bir rumuz yazmalıdırlar. Görüşlerini yazdıkları bu kağıtları rehbere verirler. Bu aşamadan sonra katılımcıların her birinden yazılan zevk ve renge ilişkin bir olumlu ve bir olumsuz yorum yazmaları istenir. Her bir kağıda ilişkin her bir katılımcının yorumunu yazdıktan sonra kağıtlar rehber tarafından toplanır ve rumuzlara bakılarak sahiplerine geri verilir.

Katılımcıların kendi zevk ve renklerine ilişkin diğer bireyler tarafından yapılan olumlu ve olumsuz yorumları okuyarak neler hissettiklerini grupla paylaşmaları istenir. Yapılan olumlu ve olumsuz değerlendirmelerin kendilerini nasıl etkilediğini anlatmaları beklenir. Bu yolla bireysel farklılıklardan kaynaklı olarak her bireyin farklı tercihleri olabileceği ve bu tercihlerine yönelik olarak olumsuz değerlendirmelerin doğru olmadığı üzerine konuşulur.

400842

(21)

21/27

TÜBİTAK

Etkinlik Adı : Engelleri Beraber Aşalım

Etkinliğin Amacı : Bu etkinliğin amacı, katılımcılara yapılacak etkinliklerde işbirliği içinde hareket etmelerine ilişkin farkındalık kazandırılmasıdır.

Bir Değer Olarak "İşbirliği"

Etkinliğin Konusu :

Kullanılacak Malzeme : Katılımcıların Gözlerini Kapatmak İçin Bez

Uygulanacak Yöntem : İçeriği oyunlarla aktaran etkinlikler (örn. doğa oyunları),Grup çalışmaları,Diğer

Etkinlikte, katılımcılar iki gruba ayrılır. Bir grup üyesinin gözleri etrafı göremeyeceği şekilde, bir bezle bağlanır. Diğer bir üyeden onu sözel yönergelerle bitiş noktasına 1 dakika içerisinde ulaştırmaya çalışması istenir. Ancak, diğer grubun üyelerinden odanın çeşitli yerlerinde ayakta dikilmeleri istenir. Gözü kapalı olan üyenin ayakta olan kişilere dokunmaması gerekmektedir. Dokunması durumunda ise üyenin grubundan 1 puan eksilir. Bu sayede her bir üyenin gözü bağlanır ve bu süreç sırayla iki grubun üyeleri etkinliğe katılıncaya kadar devam eder. Başarıyla bitiş noktasına gelen kişinin grubuna 3 puan verilir. Etkinliğin sonunda en fazla üyenin bitiş noktasına başarıyla geldiği grup yarışmayı kazanır. Bu etkinlik süresince katılımcıların gözleri kapalı iken neler yaşadıkları ve kendisini yönlendiren arkadaşının kendisi için nasıl bir önem taşıdığı üzerinde konuşulur. Bununla birlikte karşılaşılan engellerin aşılmasında yardımlaşmanın ve işbirliğinin önemi tartışılır.

400842

(22)

22/27

TÜBİTAK

Etkinlik Adı : Gizemli Ayak Izleri

Etkinliğin Amacı : Bu etkinliğin amacı öğrencilerin bilimde gözlem-çıkarım ilişkisini anlamlı bir şekilde öğrenmelerini sağlamak ve aynı zamanda bilim insanlarının öznel olduğunu ve bilgi üretirken hayal güçlerinden faydalandığını göstermektir.

Bilimin Doğası, Gözlem-Çıkarım ilişkisi Etkinliğin Konusu :

Kullanılacak Malzeme : Bilgisayar, gizemli ayak izleri etkinliğinin power point slaydı, 24 adet A4 kağıdı, 24 adet kurşun kalem

Bu aktivitede; eğitmen, öğrencilere powerpoint slaytı üzerinde iki hayvanın ayak izlerine benzeyen bir şekil gösterir ve şekile ilişkin düşündükleriyle ilgili hikaye oluşturmalarını ister.

Öğrenciler hikayelerini tamamladıktan sonra, eğitmen ikinci şekli gösterir. İkinci şekil birinci resimden biraz daha farklıdır. Yine iki hayvanın ayak izlerine benzer ancak ayak izlerinin miktar ve yönleri değişmiştir. Eğitmen, öğrencilerden bu sefer 2. resim için hikaye oluşturmalarını ister. Hikayeyi tamamladıklarında üçüncü şekli gösterir. Bu şekilde ikinci resimden kısmen farklıdır. Aslında her şekil tamamlanmış bir hikayeyi anlatıyor gibi görünürken bir sonraki gelen şekil bir önceki şekli tamamlar veya yanlışlar niteliktedir. Bu etkinlik, bünyesinde birden çok bilimin doğası ilkesini barındırmaktadır. Etkinlik sonunda öğrenciler aynı şekle bakmalarına rağmen hikayelerinde farklılıklar olabileceğini anlayacaklardır. Bu da onların öznelliğini temsil eder. Buradan hareketle, bilim insanlarının da aynı şeyi gözlemleyip farkı yorumlamaları veya aynı verilere farklı açıklama getirmeleri bundandır. Aynı zamanda öğrenciler gözlem yapabildiğimiz oranda çıkarım yapabileceğimizi de görürler. Şekillerin biraz değişmesi dahi öğrencilerin hikayesini büyük oranda değiştirebilecektir. Etkinlik sonunda öğrencilerle hikayelerini oluştururken ne tip incelemelerde bulundukları, geçmiş bilgilerini kullanıp kullanmadıkları, hayal gücünden faydalanıp faydalanmadıkları tartışılır.

400842

(23)

23/27

TÜBİTAK

Etkinlik Adı : Microsoft Excel ile Grafik Çizme ve Grafik Çeşitlerini Öğrenme Eğitimi

Etkinliğin Amacı : Bu etkinliğin amacı öğrencilere bilgisayar yardımıyla grafik çizmeyi öğretmek ve aynı zamanda grafik çeşitlerini ve kullanım alanlarını anlatmaktır.

Grafik çizim Etkinliğin Konusu :

Kullanılacak Malzeme : 12 adet bilgisayar, ve projektör

Uygulanacak Yöntem : Grup çalışmaları,Online etkileşimler ve uygulamalar

Bu etkinlikte öğrenciler 2'şer kişilik gruplar halinde bilgisayar başına geçerler. Eğitmen microsoft excelde grafik çizmeyi gösterecektir. Bir önceki etkinlik olan kütle ve hacim ilişkisini grafik kağıdı üzerinde bir grafik ile gösteren öğrenciler bu sefer de bilgisayar ortamında grafik oluşturabilmeyi öğrenirler. Eğitimen aynı zamanda X ekseni, Y ekseni, grafik başlığı gibi grafiği oluşturan temel unsur hakkında bilgi verir. Daha sonra grafik çeşitleri ve uygulama alanlarından bahseder. Uygulama sonunda öğrencilerden kendi oluşturacakları verileri kullanarak Microsoft Excel yardımıyla bu verileri grafik ile göstermelerini istenecektir. Daha sonra öğrenciler seçtikleri grafik çeşidini ve grafiği oluşturan temel unsurları arkadaşlarıyla paylaşacaklardır.

400842

(24)

24/27

TÜBİTAK

Etkinlik Adı : Kapanış Töreni

Etkinliğin Amacı : Projeye katılan öğrencilere katılım, proje ekibine de teşekkür belgelerinin sunuşması ve etkinlik döneminin kapanışı

Kapanış Etkinliğin Konusu :

Kullanılacak Malzeme : Bilgisayar ve projeksiyon aleti, katılım belgeleri, teşekkür belgeleri

Projenin resmi kapanış töreni yapılır. Katılımcı öğrencilere katılım belgesi verilir ve proje ekibine de teşekkür belgeleri verilir. Daha sonra proje boyunca çekilen fotoğraf ve kısa videolar kullanılarak hazırlanan kısa bir sunum izlenir. Bu sunum taşınabilir bellekler ile öğrencilere verilir.

400842

(25)

25/27

TÜBİTAK

Etkinlik Adı : Hayalimdeki Fen Dersi Etkinliği

Etkinliğin Amacı : Bu çalışmanın amacı öğrencilere projenin ilk 4 gününde öğrendikleri bilimsel süreç becerilerini ve bilimin doğası ilkelerini kullanarak bir fen dersi etkinliği üretmelerini sağlamaktır.

Öğrenci merkezli sorgulamaya dayalı öğrenme Etkinliğin Konusu :

Kullanılacak Malzeme : 6 adet poster kağıdı, renkli keçeli kalemler, 24 adet kurşun kalem, 24 adet silgi, bilgisayar (isteyen öğrenciler için), 6 tane 6. sınıf fen dersi kitabı

Uygulanacak Yöntem : Ölçme ve değerlendirme etkinlikleri,Diğer

Bu etkinlikte öğrenciler, öğretmen gibi davranacak ve grup arkadaşlarıyla birlikte bir fen dersi etkinliği planlayacaklardır. 2'şer kişilik gruplar halinde çalışacak olan öğrenciler, önce etkinlik yapmak istedikleri fen konusunu belirleyecek ve daha sonra grup arkadaşıyla birlikte bu konu üzerine bir etkinlik geliştireceklerdir. Etkinliği geliştirirken MEB. 6. sınıf Fen Bilgisi kitabından veya internetten faydalanabilirler. Ancak, daha önceden yazılan bir etkinliği kopyala yapıştır yapmamaları yönergesi etkinlik başında verilir. Eğer bir kaynak kullanacaklarsa buradan ne kullandıklarını kaynakça bölümünün altına yazmalıdırlar. Etkinliği oluşturduklarında bu etkinlikte hangi bilimsel süreç becerisi veya becerileri kullanılacağını ayrıntılı bir şekilde anlatmalıdırlar. Tüm gruplar etkinliği tamamladıklarında proje arkadaşlarına seçtikleri etkinliği ve bu etkinliğin hangi fen bilgisi konusunu kapsadığını ve hangi bilimsel süreç becerileriyle ilişkili olduğunu ayrıntılı anlatmaları gerekir. Proje ekibi ve proje arkadaşları, etkinlikleriyle ilgili sorular sormalıdır. Soracakları soruların arkadaşlarını incitici küçümsetici nitelikte olmaması gerektiği aksine etkinliği geliştirici nitelikte olması gerektiği etkinlik başında hatırlatılır.

400842

(26)

26/27

TÜBİTAK

Etkinlik Adı : RTEU Eğitim Fakültesi Fen Laboratuvarları Gezisi

Etkinliğin Amacı : Bu etkinliğin amacı, öğrencilere Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi Eğitim Fakültesi'nin laboratuvarlarında zaman geçirmelerine fırsat verip, laboratuvar ortamını görmelerine, deneysel çalışmalarda kullanılan alet ve malzemeleri öğrenmelerine fırsat tanımaktır. Etkinliğin uzun vadede amaçladığı ise, öğrencileri üniversite ortamına ısındırmak ve fen il ilgili meslekler kakında bilgi sahibi yapmaktır.

Deney Yapılan Ortamları Gözlemlemek Etkinliğin Konusu :

Kullanılacak Malzeme : RTEU Fen, Fizik, Kimya ve Biyoloji Laboratuvarları

Uygulanacak Yöntem : Gözlem,Saha çalışmaları

Etkinlikte öğrencilerle birlikte RTEU Eğitim Fakültesi'ne gidilir. Öğrenciler proje ekibi eşliğinde sırasıyla fen, kimya, fizik ve biyoloji laboratuvarlarını gezerler. Her laboratuvarda içerideki alet ve laboratuvar ortamını gözlemlemeleri için yeterince zaman verilir. Gözlemlerini ve ilk kez öğrendikleri alet ve laboratuvar malzemelerini deflerlerine yazmaları yönergesi verilir.Proje ekibi laboratuvar malzeme ve aletlerini genel bir şekilde tanıtır ve nasıl kullanıldıklarından bahseder.

400842

(27)

27/27

TÜBİTAK

Etkinlik Adı : RTEU Eğitim Fakültesi Dış Mekân Gözlemleme

Etkinliğin Amacı : Bu etkinliğin amacı öğrencilere bilim insanlarının sadece deneysel ortamlarda çalışmadığı ve bazı bilimsel çalışmaların dış ortamlarda kontrollü deney yapılmadan gerçekleşebileceğini göstermektir. Bu etkinliğin esas amacı öğrencilere gözlemsel ve deneysel bilimsel çalışmaların farklarını anlamalarını sağlamak ve ikisinin de bilimsel bilgi üretmede önemli olduğunu anlamlı bir şekilde öğretmektir.

Gözlemsel Araştırmalar Etkinliğin Konusu :

Kullanılacak Malzeme : 24 adet not defteri, 24 adet kurşun kalem, 24 adet büyüteç, 24 adet metre, 24 adet termometre, fotoğraf makinesi

Uygulanacak Yöntem : Gözlem,Saha çalışmaları

Bu etkinlikte öğrenciler RTEU Eğitim Fakültesi civarını gezerek gözlemlerler. Gözlem yaparken not almaları ve termometre, metre ve büyüteç kullanmaları yönergesi verilir. Öğrencilerin yatıkları gözlemleri defterlerine ayrıntılı bir şekilde yazmaları sağlanır. Sadece yazıyla değil gözlemlerini çizerek göstermeleri de sağlanır. Böylelikle, öğrencilerin bilimsel gözlemlerin dikkat ve ayrıntı gerektirdiğini anlamaları sağlanır. Etkinlik sonunda öğrencilerle birlikte gözlemsel araştırmaların deneysel çalışmalardan farkları üzerine konuşulur. Bu tarz bilimsel çalışmalara örnekler vermeleri istenir (Örneğin hayvan davranışları üzerine çalışan bir bilim adamı gözlemsel araştırma yapmaktadır). Bazı bilimsel çalışmaların kontrollü deneylerle olmayacağı ve gözleme dayalı olacağı vurgulanır. Bilimde gözlemsel çalışmaların da deneysel çalışmalar kadar önemli olduğu örneklerle açıklanır.

400842