Spor Atlarında Performans Artırıcı Maddelerin Analizleri ve Önemi

(1)

Spor Atlarında

Performans Artırıcı

Maddelerin Analizleri ve Önemi

Araştırma Görevlisi Dr Efe Kurtdede

(2)

1. Spor Atları, At Yarışları ve Atlarda Yarış Performansını Etkileyen Faktörler 2. Atlarda Egzersiz ile Enerji Üretimi ve Performans İlişkisi

3. Doping Amacı ile Kullanılan Maddelerin Sınıflandırılması, Kullanım Amaçları ve Uygulanma Yolları ve Metabolizması

4. Merkezi Sinir Sistemini Etkileyen Maddeler 5. Otonom Sinir Sistemini Etkileyen Maddeler 6. Anabolik Maddeler

7. Hormonlar

8. İdrar Söktürücüler

9. Kan ve Kan Yapımını Artıran Maddeler 10. Ara Sınav

11. Solunum Yollarını Genişleten Maddeler 12. Metabolik Destek Maddeleri

13. Doping Kontrolü

14. Doping Etkili Maddelerin Analiz Yöntemleri

(3)

Otonom Sinir Sistemini

Etkileyen Maddeler

(4)

• Sempatomimetikler

• Sempatolitikler

• Parasempatolitikler

• Otonom Gangliyonları Uyaranlar

(5)

Sempatomimetikler

• Adrenalin, amfetamin, efedrin, pseudoefendrin

(6)

Sempatomimetikler

• MSS’inde özellikle medulladaki solunum ve dolaşım merkezlerinin uyarılması,

• Solunum yollarını ve kas damarlarında genişleme

• Yüksek dozda vücutta yağlar depolarında azalma,

• Kas kitlesinin artması (anabolik etki)

(7)

Zararlı Etkileri

• Korku, halsizlik, terleme, çırpıntı, kalp hızında artış, beyin kanaması, kalpte ritm bozukluğu

(8)

Sempatolitikler

• Alprenol, asebutolol, atenolol, betaksolol gibi

• Sakinleşme, kalp çırpıntısını azaltma

(9)

Zararlı Etkileri

• Kalbin hızını ve verimini azaltır

• Solunum yollarında daralma, soluk alıp vermede güçlük, uykusuzluk, yorgunluk hissi, fiziki verimde düşme

(10)

Parasempatolitikler

• Adifenin, atropin, metilnitrat, benaktizin, benzatropin, butilskopolamin, fenpiverinium gibi

• Kolinerjik-muskarinik reseptörleri kapatarak parasempatik sistemin kalp kası, düz kaslar ve salgı bezlerine olan etkilerini önler sempatik sistem baskın

(11)

• Skopolamin dışındaki atropin benzeri maddeler kalp ve solunum analeptiği olarak etkiler

• Performansda artış

(12)

• Sağaltım amacıyla kullanımında tarama değeri ve bekleme sürelerine dikkat edilmesi gerekir (N-butilskopolamin).

(13)

Zararlı Etkileri

• Pupilleri genişleterek göz uyumunu bozar, özellikle engelli yarışlarda olmak üzere ciddi kazalara sebep olur

(14)

Otonom Gangliyonları Uyaranlar

• Nikotin, lobelin gibi maddeler sempatik ve parasempatik sinir

sistemleri ile aracılık edilen doku veya organların görvlerini önce uyarır sonra baskı altına alır bu sebeple hayvanların gücünü ve

performansını değiştirir.

(15)

Teşekkürl er