KATILIMCI GÖZLEM
Orada olmak: Katılımcı gözlem yoluyla anlayış geliştirmek
Görmek, her zaman gördüğümüz şeye dikkat ettiğimiz anlamına gelmez. İmgeleri araştırma için önemli kılan şeye dikkat kesilmek,
gördüğümüz şeye bakmak ve not almaktır.
• İster başka bir ülkede, ister bir köyde isterse kendi memleketinizde bir okulda olsun, katılımcı gözlem «güvenilir kişi» statüsünü kazanmanızı sağlar.
• Sosyal ortamın bir parçası olarak, katılımcıların sözleriyle eylemlerinin ne ölçüde uyuştuğunu ilk elden öğrenirsiniz, davranış örüntülerini
görürsünüz; beklendik şeylerin yanı sıra beklenmedik şeyleri de
deneyimlersiniz ve ortamdaki diğer bireylerle aranızda güven, ilişki ve
sorumluluk geliştirirsiniz
• Katılımcı gözlemin en önemli getirisi araştırma ortamının, katılımcıların ve davranışların daha iyi anlaşılmasıdır.
• Katılımcı gözlem insanları incelemekten çok insanlardan bir şeyler öğrenmeyi gerektirir.
• Bir öğrenen olarak, araştırma ortamında bulunmanızın nedeni ne öğüt vermek ne değerlendirmek ne de saygınlık ve statü için rekabete
girmektir.
• Odaklanmanız gereken şey katılımcıların, bakış açıları ve
davranışlarıdır.
• Katılımcı gözlemciler olarak, daha önce peşin yargılarla kabul ettiğiniz bir şeyi yeniden keşfetmeye ve düşünmeye açık olmalısınız. Ancak o zaman
görebildikleriniz ve anlayabildikleriniz üzerine bir şeyler eklemeye başlayabilirsiniz.
• Katılımcı gözlemci, sürekli olarak bir anlam elde edebilmek (Burada neler oluyor?) ve bireysel önyargılarına karşı dikkatli olmak ister. Bunu yaparken, görmeyi umduğum şeyi mi görüyorum ve başka hiçbir şey görmüyor muyum?
Yargılayıcı ve karara varıcı mı davranıyorum? Gibi sorularla gözlemlerini sürekli analiz eder.
• Gözlemleriniz önyargılarınızı karıştırmamaya gayret edin.
• Katılımcı gözlemci rolünüze başladığınızda, olup biten her şeyi gözlemlemeye çalışın.
• Notlar alın ve düşüncelerinizi araştırma konunuzla sınırlandırmadan kaydedin.
• Ortamı inceleyerek, kelimelerle ve çizimlerle, tüm duyularınızı kullanarak betimleyin.
• Ortamdaki sesler ve kokular nelerdir?
• Tanıdık olanı alışılmadık yapmaya çalışın. Örneğin, sınıf kapılarının açık ya da kapalı olduğunu fark ederseniz kendinize bunun ne anlama geldiğini sorun.
