Sistematik Gözlem
• Çocuklar hakkında bilgi toplama sürecinde en yaygın olarak kullanılan yöntem; çocukları izlem ve dinlemedir.
• Şüphesizdir ki bütün öğretmenler çocukları ve beraberinde olanları gözlemlemektedir.
• Bazı gözlemler rutin ve gayri resmidir- Ebru saçını kestirmiştir;
Mehmet zamanının büyük bir kısmını bloklarla oynayarak geçirmektedir; Ayşe yorgun görünmektedir.
• Öğretmenler 15-20 çocuğun bulunduğu bir grupta gerçekleşen herşeyi göremez.
• Basit bir şekilde bakmak görmeyi garanti altına almaz.
• Dikkat; bir çocuğa, belirli bir davranış örüntüsüne, bir duruma, probleme ya da tanımlanmış bir hedefe doğru gerçekleşebilecek ilerlemelere yöneltilmelidir.
• Bu tür gözlem çalışmalarına «sistematik gözlem» adı verilmektedir.
Güçlü Yanları:
• Çocuklar davranışlarının gözlemlendiğinden en düşük seviyede farkında olabilir.
• Sınıf rutinleri ve etkinlikleri değiştirilmek zorunda değildir.
• Çocuklar ilgili etkinlik ve alışkın oldukları bir ortamda değerlendirilir.
• Bazı davranışlar hakkında bilgi elde etmenin en doğru ve geçerli yoludur.
• Örneğin; bir öğretmen sıra bekleme, kaynakları paylaşma ya da bir
projeyi tamamlama sürecinde nasıl başarılı olduğunu tespit etmek için çocuğu diğer çocuklarla etkileşim süreçlerinde gözlemlemeli ve
dinlemelidir.
Sınırlılıkları
• Tutumlar, değerler ve diğer bilişsel süreçler gibi gelişimin bazı önemli yönleri davranışı gözlemleyerek değerlendirilemez.
• Sistematik gözlem odaklanmış dikkat gerektirmektedir ve çocuk ile etkileşim esnasında bunun gerçekleştirilmesi oldukça güçtür.
• Gözlem sürecinde gözlemcinin algılama sürelerini etkileyebilecek kişisel faktörler asla yok edilememektedir.
Değerlendirme ortamları
• Günlük rutinler
• Kahvaltı ya da tıştırma, temizlik, öğle yemeği, geçişler ve diğer günlük rutinler sırasında
• Dış bahçe
• Çocukları organize grup oyunlarında ya da tek başına oynarken izleyin.
Bu sırda büyük kas gelişimi, sosyal gelişim, dil kullanımı ve problem çözmeyi içeren gelişimin birçok farklı boyutu gözlemlenebilir.
Dramatik Oyun
• Dramatik oyunlar küçük kas gelişimlerinin olduğu kadar, sosyal, dil ve bilişsel gelişimin değerlendirilmesi için ortamlar sunmaktadır.
Öğrenme merkezleri/İlgi alanları
Çocuklar öğrenme merkezlerinde çalışırken değerlendirilebilir. Öğrenme merkezlerinden bir çok ürün, çocuğun ne yaptığına ilişkin bilgiler sunar.
Bağımsız/Bireysel çalışmalar
Çocukları tek başına oynarken gözlemleyin; duruş, hareket, yüz ifadeleri, gerginlik ya da konsantrasyon yetilerini not edin.
Dikkat edilecek noktalar:
• Çocukların rahat hissettiğinden emin olun.
• Fiziksel alanı arzu edilen davranışı artırmak ve dikkat dağıtan şeyleri en aza indirmek için kullanınız.
• Çocukların katılımı için ortamı ilginç ve yeterince gerçekçi hale getiriniz.
