Mayıs 2016
Cilt 5
Sayı 2
İletişim
Prof. Dr. Zeki Kaya Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Bölümü
06500 Teknik Okullar - Ankara / Türkiye Tel: +90 312 202 82 30
Fax: +90 312 222 84 83 E. Posta: jret02@gmail.com Dizinlenlenme / İndekslenme
Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi (Journal of Research in Education and Teaching), aşağıda loğoları bulunan kurumlar tarafından dizinlenmektedir.
Diğer bazı indeksler için başvurular yapılmış olup, değerlendirme süreci devam etmektedir.
Editörler
Prof. Dr. Zeki Kaya, Gazi Üniversitesi, Türkiye Doç. Dr. Serçin Karataş, Gazi Üniversitesi, Türkiye Yayın ve Danışma Kurulu
Prof. Dr. Ali Murat Sünbül, Necmettin Erbakan Üniversitesi, Türkiye Prof. Dr. Antonis Lionarakis, Hellenic Open University, Yunanistan Prof. Dr. Coşkun Bayrak, Anadolu Üniversitesi, Türkiye
Prof. Dr. Emine Demiray, Anadolu Üniversitesi, Türkiye Prof. Dr. Fatoş Silman, Uluslararası Kıbrıs Üniversitesi, KKTC Prof. Dr. Feyzi Ulug, TODAIE, Türkiye
Prof. Dr. Hacer Tor, Gazi Üniversitesi, Türkiye
Prof. Dr. İ. Hakki Mirici,Hacettepe Üniversitesi, Türkiye
Prof. Dr. İsmail Demircioğlu, Karadeniz Teknik Üniversitesi, Türkiye Prof. Dr. Hasan Bacanlı, Biruni Üniversitesi, Türkiye
Prof. Dr. Mehmet Şişman, Osman Gazi Üniversitesi, Türkiye Prof. Dr. Mimar Türkkahraman, Akdeniz Üniversitesi, Türkiye
Prof. Dr. Mohamed Abolgasem Artemimi, Zawia Engineering College, Libya Prof. Dr. Nilgün Halloran, Ankara Üniversitesi, Türkiye
Prof. Dr. Yıldız Özerhan, Gazi Üniversitesi, Türkiye
Doç. Dr. Dilek Çağırgan Gülten, İstanbul Üniversitesi, Türkiye Doç. Dr. M. Zafer Balbağ, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, Türkiye Doç. Dr. Sabahattin Çiftçi, Necmettin Erbakan Üniversitesi, Türkiye Doç. Dr. Nesrin Işıkoğlu Erdoğan, Pamukkale Üniversitesi,Türkiye Doç. Dr. Şeref Tan, Gazi Üniversitesi, Türkiye
Dr. Ufuk Tanyeri, Ankara University, Turkey Editörler, Bilim ve Hakem Kurulu Üyeleri
Prof. Dr. Ali Güneş, İstanbul Aydın Üniversitesi, Türkiye
Prof. Dr. Ali Murat Sünbül, Necmettin Erbakan Üniversitesi, Türkiye Prof. Dr. Antonis Lionarakis, Hellenic Open University, Yunanistan Prof. Dr. Coşkun Bayrak, Anadolu Üniversitesi, Türkiye
Prof. Dr. Emine Demiray, Anadolu Üniversitesi, Türkiye Prof. Dr. Fatoş Silman, Uluslararası Kıbrıs Üniversitesi, KKTC Prof. Dr. Feyzi Ulug, TODAIE, Türkiye
Prof. Dr. Hacer Tor, Gazi Üniversitesi, Türkiye
Prof. Dr. Halil İbrahim Gürcan, Anadolu Üniversitesi, Türkiye Prof. Dr. Hasan Bacanlı, Biruni Üniversitesi, Türkiye
Prof. Dr. H. İbrahim Yalın, Doğu Akdeniz Üniversitesi, KKTC Prof. Dr. İ. Hakki Mirici, Hacettepe Üniversitesi, Türkiye
Prof. Dr. İsmail Demircioğlu, Karadeniz Teknik Üniversitesi, Türkiye Prof. Dr. Mehmet Şişman, Osman Gazi Üniversitesi, Türkiye Prof. Dr. Mimar Türkkahraman, Akdeniz Üniversitesi, Türkiye
Prof. Dr. Mohamed Abolgasem Artemimi, Zawia Engineering College, Libya Prof. Dr. Mustafa Çakır, Anadolu Üniversitesi, Türkiye
Prof. Dr. Müfit Kömleksiz, Uluslararası Kıbrıs Üniversitesi, KKTC Prof. Dr. Nedim Gürses, Anadolu Üniversitesi, Türkiye
Prof. Dr. Nilgün Halloran, Ankara Üniversitesi, Türkiye Prof. Dr. Recep Demirci, Gazi Üniversitesi, Türkiye Prof. Dr. Reha Recep Ergül, Anadolu Üniversitesi, Türkiye Prof. Dr. Salih Uşun, Muğla Üniversitesi, Türkiye
Prof. Dr. Sedat Cereci, Mustafa Kemal Üniversitesi, Türkiye Prof. Dr. Selahattin Gelbal, Hacettepe Üniversitesi, Türkiye Prof. Dr. Semra Mirici, Gazi Üniversitesi, Türkiye
Prof. Dr. Songül Altınışık, TODAIE, Türkiye
Prof. Dr. Süleyman Çelenk, Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Türkiye Prof. Dr. Tuncay Yiğit, Süleyman Demirel Üniversitesi, Türkiye Prof. Dr. Uğur Demiray, Anadolu Üniversitesi, Türkiye Prof. Dr. Yıldız Özerhan, Gazi Üniversitesi, Türkiye Prof. Dr. Zeki Kaya, Gazi Üniversitesi, Türkiye
Doç. Dr. Adviye Gülçin Sağdıçoğlu Celep, Gazi Üniversitesi, Türkiye Doç. Dr. Altay Eren, Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Türkiye Doç. Dr. Bahadır Erişti, Anadolu Üniversitesi, Türkiye Doç. Dr. Beyhan Zabun, Gazi Üniversitesi, Türkiye Doç. Dr. Cevdet Yiğit Özbek, Gazi Üniversitesi, Türkiye Doç. Dr. Deniz Beste Çevik, Balıkesir Üniversitesi, Türkiye Doç. Dr. Dilek Çağırgan Gülten, İstanbul Üniversitesi, Türkiye Doç. Dr. Emine Kolaç, Anadolu Üniversitesi, Türkiye
Doç. Dr. Erkan Tekinarslan, Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Türkiye Doç. Dr. Fatma Koç, Gazi Üniversitesi, Türkiye
Doç. Dr. Ferit Kılıçkaya, Mehmet Akif Üniversitesi, Türkiye Doç. Dr. Gülay Ekici, Gazi Üniversitesi, Türkiye
Doç. Dr. Hatice Bekir, Gazi Üniversitesi, Türkiye
Doç. Dr. Hasan Karal, Karadeniz Teknik Üniversitesi, Türkiye Doç. Dr. Haşim Özüdoğru, Gazi Üniversitesi, Türkiye Doç. Dr. İrfan Yurdabakan, Dokuz Eylül Üniversitesi, Türkiye Doç. Dr. Mehmet Arif Özerbaş, Gazi Üniversitesi, Türkiye Doç. Dr. Mehmet Şahin, Yıldız Teknik Üniversitesi,Türkiye Doc. Dr. Melek Çakmak, Gazi Üniversitesi, Türkiye Doç. Dr. Melek Demirel, Hacettepe Üniversitesi, Türkiye Doç. Dr. Merih Taşkaya, Akdeniz Üniversitesi, Türkiye Doç. Dr. Murat Ataizi, Anadolu Üniversitesi, Türkiye Doç. Dr. Murat Hişmanoğlu, Uşak Üniversitesi, Türkiye
Doç. Dr. M. Zafer Balbağ, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, Türkiye Doç. Dr. Nadir Çeliköz, Yıldız Teknik Üniversitesi, Türkiye
Doç. Dr. Nesrin Işıkoğlu Erdoğan, Pamukkale Üniversitesi,Türkiye Doç. Dr. Nuray Taştan, Kırıkkale Üniversitesi, Türkiye
Doç. Dr. Onur Koksal, Selcuk Üniversitesi, Türkiye Doç. Dr. Özgen Korkmaz, Amasya Üniversitesi, Türkiye
Doç. Dr. Sabahattin Çiftçi, Necmettin Erbakan Üniversitesi, Türkiye Doç. Dr. Serçin Karataş, Gazi Üniversitesi, Türkiye
Doç. Dr. Şeref Tan, Gazi Üniversitesi, Türkiye
Doç. Dr. Suzan Duygu Erişti, Anadolu Üniversitesi, Türkiye Doç. Dr. Türkan Argon, Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Türkiye Doç. Dr. Ümmühan Aslan, Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi, Türkiye Doç. Dr. Yavuz Erişen, Yıldız Teknik Üniversitesi, Türkiye
Doç. Dr. Yüksel Göktaş, Atatürk Üniversitesi, Türkiye Doç. Dr. Zehra Altınay Gazi, Yakın Doğu Üniversitesi, KKTC. Doç. Dr. Zekai Öztürk, Gazi Üniversitesi, Türkiye
Yrd. Doç. Dr. Ahmet Murat Ellez, Dokuz Eylül Üniversitesi, Türkiye Yrd. Doç. Dr. Ali Kürşat Erümit, Karadeniz Teknik Üniversitesi, Türkiye Yrd. Doç. Dr. Ali Murat Kırık, Marmara Üniversitesi, Türkiye
Yrd. Doç. Dr. Arzu Dursin, Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Türkiye Yrd. Doç. Dr. Aysel Güney, Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi, Türkiye Yrd. Doç. Dr. Aytekin Demircioğlu, Sinop Üniversitesi, Türkiye Yrd. Doç. Dr. Ayşegül Tural, Bartın Üniversitesi, Türkiye Yrd. Doç. Dr. Ayşe Derya Işık, Bartın Üniversitesi, Türkiye Yrd. Doç. Dr. Burak İnner, Kocaeli Üniversitesi, Türkiye Yrd. Doç. Dr. Burcu Karaşar, Amasya Üniversitesi, Türkiye Yrd. Doç. Dr. Cengiz Poyraz, İstanbul Üniversitesi, Türkiye Yrd. Doç. Dr. Cihat Demir, Dicle Üniversitesi, Türkiye
Yrd. Doç. Dr. Dilek Karışan, Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Türkiye Yrd. Doç. Dr. Emine Cabı, Başkent Üniversitesi, Türkiye
Yrd. Doç. Dr. Erdem Aksoy, TED Üniversitesi, Türkiye Yrd. Doç. Dr. Erinç Karataş, Ankara Üniversitesi, Türkiye Yrd. Doç. Dr. Esed Yağcı, Hacettepe Üniversitesi, Türkiye Yrd. Doç. Dr. Fatih Gürbüz, Bayburt Üniversitesi, Türkiye
Yrd. Doç. Dr. Gizem Saygılı, Süleyman Demirel Üniversitesi, Türkiye Yrd. Doç. Dr. Gülşah Batdal Karaduman, İstanbul Üniversitesi, Türkiye Yrd. Doç. Dr. Görkem Kutluer, Giresun Üniversitesi, Türkiye
Yrd. Doç. Dr. Hatice Güngör Seyhan, Cumhuriyet Üniversitesi, Türkiye Yrd. Doç. Dr. Hilal Çelik Kazıcı, Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Türkiye Yrd. Doç. Dr. Hüşeyin Çakır, Gazi Üniversitesi, Türkiye
Yrd. Doç. Dr. Huseyin Kafes, Akdeniz Üniversitesi, Türkiye
Yrd. Doç. Dr. İlknur İstifci, Anadolu Üniversitesi, Türkiye Yrd. Doç. Dr. İsmail Seçer, Atatürk Üniversitesi, Türkiye Yrd. Doç. Dr. İsmet Şahin, Kocaeli Üniversitesi, Türkiye Yrd. Doç. Dr. Kemal Baytemir, Amasya Üniversitesi, Türkiye Yrd. Doç. Dr. Kemalettin Deniz, Gazi Üniversitesi, Türkiye Yrd. Doç. Dr. Leyla Ercan, Gazi Üniversitesi, Türkiye Yrd. Doç. Dr. M. Ali Dombaycı, Gazi Üniversitesi, Türkiye
Yrd. Doç. Dr. Mehmet Serkan Umuzdaş, Gaziosmanpaşa Üniversitesi,Türkiye Yrd. Doç. Dr. Mustafa Caner, Akdeniz Üniversitesi, Türkiye
Yrd. Doç. Dr. Necla Tuzcuoğlu, Marmara Üniversitesi, Türkiye Yrd. Doç. Dr. Nilgün Tosun, Trakya Üniversitesi, Türkiye Yrd. Doç. Dr. Nursel Yalçın, Gazi Üniversitesi, Türkiye
Yrd. Doç. Dr. Oytun Sözüdoğru, British University of Nicosia, TRNC Yrd. Doç. Dr. Öykü Özü, Celal Bayar Üniversitesi, Türkiye
Yrd. Doç. Dr. Perihan Şara, Uşak Üniversitesi, Türkiye Yrd. Doç. Dr. Seda Ayvazoğlu, Çukurova Üniversitesi, Türkiye Yrd. Doç. Dr. Selami Eryılmaz, Gazi Üniversitesi, Türkiye Yrd. Doç. Dr. Semai Tuzcuoğlu, Marmara Üniversitesi, Türkiye Yrd. Doç. Dr. Serpil Yalçınalp, Başkent Üniversitesi, Türkiye Yrd. Doç. Dr. Serpil Umuzdaş, Gaziosmanpaşa Üniversitesi, Türkiye Yrd. Doç. Dr. Serpil Pekdoğan, Amasya Üniversitesi, Türkiye Yrd. Doç. Dr. Seyithan Demirdağ, Bülent Ecevit Üniversitesi, Türkiye Yrd. Doç. Dr. Süheyla Bozkurt, Çankırı Karatekin Üniversitesi, Türkiye Yrd. Doç. Dr. Tarık Totan, Aydın Adnan Menderes Üniversitesi, Türkiye Yrd. Doç. Dr. Temel Topal, Giresun Üniversitesi, Türkiye
Yrd. Doç. Dr. Türkan Karakuş, Atatürk Üniversitesi, Türkiye Yrd. Doç. Dr. Yasin Aslan, Selçuk Üniversitesi, Türkiye Yrd. Doç. Dr. Yücel Kayabaşı, Gazi Üniversitesi, Türkiye Dr. Başak Uysal, Gazi Üniversitesi, Türkiye
Dr. Canan Cengiz, Karadeniz Teknik Üniversitesi, Türkiye Dr. Erinç Karataş, Ankara Üniversitesi, Türkiye
Editörlerden
Değerli Meslektaşlarımız, Değerli Okuyucular,
Farklı kurumlarda görevli değerli meslektaşlarımıza ait 40 adet makaleyi beşinci cilt ikinci sayıda yayımlamış bulunmaktayız. Editörler kurulunda yer alan arkadaşlarımız ve hakemler, yayımlanan makaleleri büyük bir özveriyle ve titizlikle değerlendirmişlerdir.
Dergimiz akademik yaşamda büyük bir ilgiyle karşılanmaya devam etmektedir. Değişik üniversitelerden ve kurumlardan çok sayıdaki makale değerlendirme aşamasındadır. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi (Journal of Research in Education and Teaching) ulusal hakemli bir dergidir. Bu durum 14. 12. 2015 Tarihinde Yürürlüğe giren, Akademik Teşvik Ödeneği Yönetmeliği’nde belirtilmektedir (Madde 3/ e). İlgili maddenin e fıkrasında şöyle belirtilmiştir:
e. Hakemli Dergi: En az beş yıl süreyle düzenli olarak yayımlanmakta olan hakemli dergiyi” . Dergimiz bu yönüyle beş yıl süreyle düzenli olarak yayımlanmaktadır.
Her kurumun ölçütleri farklı olabilir. O nedenle derginin konumu hakkında biz karar vermiyoruz. Karar vericilerin ölçütleriyle dergininin durumunu karşılaştırıp sizler karar veriniz.
Makalelerin değerlendirilmesi görevini üstlenen editörler kurulunda özveriyle çalışan meslektaşlarımıza, çalışmalarınızla destek veren siz yazarlara ve tüm okuyuculara içtenlikle teşekkür ederiz.
Mayıs 2016 Saygılarımızla.
İÇİNDEKİLER………...v
01. ATATÜRK İLKELERİ VE İNKILAP TARİHİ DERSİNİN SANAL ORTAM TECRÜBESİ (İSTANBUL AYDIN ÜNİVERSİTESİ ÖRNEĞİ)
01. THE VIRTUAL ENVIRONMENT EXPERIENCE OF PRINCIPLES OF ATATÜRK
AND THE HISTORY OF REVOLUTIONS COURSE (THE SAMPLE OF ISTANBUL AYDIN UNIVERSITY)
Yrd. Doç. Dr. M. Hakan Özçelik, Yrd. Doç. Dr. N. Selcen Korkmazcan………..1 02. YABANCI DİLDE KÜLTÜREL ZEKA
02. CULTURAL INTELLIGENCE IN FOREIGN LANGUAGE
Okt. Mehmet Kahraman………12 03. Z KUŞAĞI TARIMLA BULUŞUYOR
03. GENERATION Z ARE MEETING WITH AGRICULTURE
Dr. Gülhan Atagün, Nur Kobal Bekar, Dr. Reyhan Karayel, Demet Çelik Ertekin, Şenay Murat Doğru,
Cengiz Artık……….………19 04. MÜZİK EĞİTİMİ ANA BİLİM DALI ÖĞRETİM ELEMANLARININ KALİTE DÜZEYİNE YÖNELİK
ÖĞRENCİ GÖRÜŞLERİ
04. STUDENT OPINIONS ON QUALITY LEVEL OF LECTURERS OF MUSIC EDUCATION DEPARTMENTS
Yrd. Doç. Dr. Özgür Eroğlu………..….26 05. 15-29 YAŞ ARASI GENÇLERİN KİTAP OKUMA ALIŞKANLIKLARININ İNCELENMESİ:
ELAZIĞ İL ÖRNEĞİ
05. INVESTIGATION OF THE BOOK-READING HABITS OF YOUNG PEOPLE AGED 15-29: THE CASE OF THE PROVINCE OF ELAZIĞ
Doç. Dr. Cemal Gündoğdu, Begüm Barata, Yrd. Doç. Dr. Evrim Çelebi……….36 06. UZAKTAN EĞİTİM DERSİNİ ORTAK ALAN ÖRGÜN VE UZAKTAN EĞİTİM ÖĞRENCİLERİNİN
BAŞARILARININ KARŞILAŞTIRILMASI
06. COMPARISON OF THE SUCCESS ON COMMON ONLINE COURSES OF FORMAL AND DISTANCE EDUCATION DEPARTMENT STUDENTS
Prof. Dr. Ali Güneş, Uzm. Göktuğ Güneş………43 07. 9.SINIF ÜSTÜN ZEKALI ÖĞRENCİLERİN GEOMETRİ PROBLEM ÇÖZME STRATEJİLERİ
07. 9th GRADE GIFTED STUDENTS’ GEOMETRY PROBLEM-SOLVING STRATEGIES
Uzm. Mustafa Zeki Aydoğdu, Doç. Dr. Cenk Keşan……….………48 08. ORTAOKUL ÖĞRENCİLERİNİN ÖĞRENMEYE İLİŞKİN TUTUMLARININ
BİLGİSAYAR KULLANMA ALIŞKANLIKLARI BAKIMINDAN İNCELENMESİ 08. SECONDARY SCHOOL STUDENTS’ ATTITUDES TOWARDS LEARNING AND THEIR COMPUTER USING HABITS
Doç. Dr. Ahmet Kara, Hatice Tekin, Dr. Ali Ünişen, Dr. Eyüp İzci………..56 09. FRANSIZCA ÇEVİRİ EĞİTİMİNDE HEDEFLER
09. OBJECTIVES IN TRANSLATOR TRAINING DEPARTMENTS
10. OKUL YÖNETİCİLERİNİN PROBLEM ÇÖZME BECERİLERİNİN YORDAYICISI OLARAK BİLGİ YÖNETİMİ YETERLİĞİ
10. KNOWLEDGE MANAGEMENT COMPETENCIES AS PREDICTOR OF SCHOOL ADMINISTRATORS’ PROBLEM- SOLVING SKILLS
Öğr. Gör. Hüseyin Akar………..……74 11. OKUL YÖNETİCİLERİNİN LİDERLİK STİLLERİ VE ALGILANAN ÖRGÜTSEL DESTEK İLİŞKİSİ
11. RELATIONSHIP BETWEEN PERCEIVED ORGANIZATIONAL SUPPORT AND LEADERSHIP STYLES OF SCHOOL PRINCIPALS
Doç. Dr. Ali Rıza Terzi, Arş. Gör. Hande Çelik………87 12. ÖĞRETİM BECERİLERİNE YÖNELİK ALGILAR ÖLÇEĞİNİN GELİŞTİRİLMESİ
12. DEVELOPING A SCALE FOR PERCEPTIONS OF TEACHING SKILLS
Doç. Dr. Hasan Hüseyin Şahan……….………….99 13. FEN ÖĞRETİMİNDE HARMANLANMIŞ ÖĞRENME: ÖĞRENME ORTAMI DEĞERLENDİRME ÖLÇEĞİ
13. BLENDED LEARNING IN SCIENCE INSTRUCTION: LEARNING ENVIRONMENT ASSESSMENT SCALE
Yrd. Doç. Dr. Özkan Yılmaz………..……….111 14. SIFATLARA DAYALI KİŞİLİK TESTİ (SDKT): GEÇERLİK GÜVENİRLİK ÇALIŞMASI
14. PERSONALITY TEST OF ADJECTIVES (PTA): A VALIDITY AND RELIABILITY STUDY
Doç. Dr. Nadir Çeliköz, Nilüfer Şeker Sır………..118 15. ATANMIŞ ADAY ÖĞRETMENLERİN DÜŞÜNCE BİÇİMLERİ BİLGİ DÜZEYLERİ: KIRŞEHİR ÖRNEĞİ
15. THE KNOWLEDGE LEVEL OF ASSIGNED PROSPECTIVE TEACHERS ON THOUGHT FORMS: THE EXAMPLE OF KIRŞEHIR PROVINCE
Doç. Dr. Mehmet Taşdemir, Öğr. Gör. Figen Taşdemir, Şenol Keskin, Fatma Betül Erol Bektaş………..132 16. ÖZEL OKULLARDA İNSAN KAYNAĞI YÖNETİMİ İŞLEVLERİNDEN YÖNLENDİRME İŞLEVİNİN
OKUL YÖNETİCİLERİNE GÖRE DEĞERLENDİRİLMESİ
16. EVALUATION OF GUIDANCE FUNCTION IN PRIVATE SCHOOLS
AS A HUMAN RESOURCES MANAGEMENT FUNCTION BASED ON SCHOOL MANAGER’S OPINIONS
Doç. Dr. Türkan Argon, Ayça Kaya………140 17. ÖZEL OKUL VELİLERİNİN BEKLENTİLERİ DOĞRULTUSUNDA OKUL İMAJI OLUŞTURMA
17. CREATING SCHOOL IMAGE IN ACCCORDANCE WITH PRIVATE SCHOOL PARENTS’ EXPECTATONS
Doç. Dr. Şenay Nartgün, Ayça Kaya……….…………..153 18. İLKOKULLARDA HİZMET İÇİ EĞİTİM SEMİNERLERİNİN ÖĞRETMENLERE YARARLILIĞI
(ELAZIĞ İLİ ÖRNEĞİ)
18. THE BENEFITS OF IN-SERVICE TRAINING SEMINARS FOR PRIMARY SCHOOL TEACHERS (ELAZIG SAMPLE)
Yrd. Doç. Dr. Ezlam Pepeler, Aysel Murat, Ezgi Akmençe………168 19. MESLEK YÜKSEKOKULLARINDAKİ ÖĞRENCİLERİN ÖĞRENİM GÖRDÜKLERİ BÖLÜMÜ SEÇİMİNDEKİ ETKİLİ FAKTÖRLER
20. OKUL ÖNCESİ DÖNEMDEKİ 4-5 YAŞ GRUBU ÖĞRENCİLERİN BENLİK KAVRAMI VE BAĞLANMA STİLLERİNİN ANNE DAVRANIŞLARI AÇISINDAN İNCELENMESİ 20. INVESTIGATION OF THE SELF-CONCEP AND THE ATTACHMENT STYLES
OF 4-5-YEAR-OLD STUDENTS FROM THE PERSPECTIVE OF THEIR MOTHER BEHAVIOURS
Doç. Dr. Müge Yukay Yüksel, Uzm.Psi.Dan.Hacer Yıldırım Kurtuluş………182 21. ÖĞRETMENLERİN İNSAN İLİŞKİLERİ HAKKINDA ADAY ÖĞRETMEN GÖRÜŞLERİ
21. VIEWS OF PROSPECTIVE TEACHERS ON HUMAN RELATIONSHIP OF TEACHERS
Doç. Dr. Mehmet Taşdemir, Öğr. Gör. Figen Taşdemir, Nursemin Buyuran, Sonay Cesur……….196 22. SINIF ÖĞRETMENLERİNİN MEB HİZMET İÇİ EĞİTİM UYGULAMALARINA İLİŞKİN GÖRÜŞLERİ
(ADIYAMAN İLİ ÖRNEĞİ)
22. THE OPINIONS OF CLASSROOM TEACHERS ON IN-SERVICE TRAINING APPLICATIONS (ADIYAMAN SAMPLE)
Yrd. Doç. Dr. Ezlam Pepeler, Ahmet Keskin, Fethiye Ayhan……….208 23. ÖĞRETMENLERİN OKULLARDAKİ DİSİPLİN UYGULAMALARI HAKKINDA
ÖĞRETMEN ADAYI GÖRÜŞLERİ
23. VIEWS OF PROSPECTIVE TEACHERS ON DISCIPLINE RULES IN SCHOOLS
Doç. Dr. Mehmet Taşdemir, Öğr. Gör. Figen Taşdemir, Fatma Betül Erol Bektaş, Nursemin Buyuran,
Sonay Cesur……….218 24. ÖĞRETMENLİK MESLEĞİNE YÖNELİK ÖĞRETMEN GÖRÜŞLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ
24. ASSESSMENT OF VIEWS OF TEACHERS ABOUT THEIR TEACHING PROFESSION
Arş. Gör. Feyzi Kaysi, Doç. Dr. Aysun Gürol………230 25. ÖĞRETMEN ADAYLARININ KOPYA ÇEKMEYE YÖNELİK TUTUMLARI VE KOPYA ÇEKME NEDENLERİ
25. TEACHER CANDIDATES ATTITUDES TOWARDS THE CHEATING AND THE REASONS FOR CHEATING
Öğr. Gör. Mine Çeliköz……….241 26. OTİSTİK ÇOCUKLARDA GÖRÜLEN DAVRANIŞ PROBLEMLERİNİN DÜZELTİLMESİYLE HAREKET EĞİTİMİ VE FİZİKSEL AKTİVİTELERİN İLİŞKİSİ
26. CORRECTION OF BEHAVIOR PROBLEMS IN CHILDREN WITH EDUCATION AND PHYSICAL ACTIVITY RELATIONSHIP OF ACTION
Dr. Hulusi Alp, Yrd. Doç. Dr. Hüseyin Çamlıyer………252 27. ÖĞRENME DENEYİMLERİNİN YÖNETİMİNDE ÜSTBİLİŞSEL DÜZENLEME
27. METACOGNITIVE REGULATION FOR MANAGEMENT OF LEARNING EXPERIENCES
Doç. Dr. Mehmet Emin Mutlu……….265 28. OKUMA VE HİKÂYE ANLATIMINA DAYALI DİLDE YETERLİLİK KAZANIMI YÖNTEMİNİN UYGULANIŞI
28. APPLICATION OF TEACHING PROFICIENCY THROUGH READING AND STORYTELLING (TPRS) METHOD Hilal İlhan, Doç. Dr. Ömer F. Tutkun………..289 29. YÜKSEKÖĞRETİMDE DEĞİŞİM DÖNÜŞÜM SÜRECİ VE ÜNİVERSİTELERİN GENİŞLEYEN ROLLERİ
29. CHANGE AND TRANSFORMATION COURSE IN HIGHER EDUCATION AND EXPANDING ROLE OF UNIVERSITIES
30. FATİH PROJESİNİN ULUSAL VE ULUSLARARASI EĞİTİM TEKNOLOJİ POLİTİKALARI BAĞLAMINDA DEĞERLENDİRİLMESİ
30. EVALUATION OF THE FATİH PROJECT IN THE CONTEXT OF NATIONAL AND INTERNATIONAL EDUCATION TECHNOLOGY POLICIES
Prof. Dr. Yüksel Kavak, Güray Arık, Mehmet Çakır, Selçuk Arslan………..….308 31. ÖĞRENME YÖNETİM SİSTEMLERİNE YÖNELİK ÖĞRENCİ BAŞARI ANALİZ PLUGİNİ GELİŞTİRİLMESİ
31. THE DEVELOPMENT OF STUDENT ACHIEVEMENT ANALYSIS PLUGIN FOR LEARNING MANAGEMENT SYSTEMS
Öğr. Gör. Mustafa Ali Akca, Arş. Gör. Rasim Önder, Arş. Gör. Hüseyin Talha Gülsoy………..322 32. BYT PROGRAMI ÖĞRENCİLERİNİN DERS BAŞARI DÜZEYLERİNİN MEZUN OLDUKLARI LİSELERE GÖRE DEĞERLENDİRİLMESİ
32. EVALUATION OF SUCCESS LEVELS OF COURSE – STUDENTS WHO STUDY BYT PROGRAM IN TERMS OF THEIR HIGH SCHOOL GRADUATIN
Öğr. Gör. Orhan Sevindik, Öğr. Gör. Cem Akopat………330 33. HARMANLANMIŞ ÖĞRENME MODELİYLE İLGİLİ ÖĞRENCİ TUTUMLARININ İNCELENMESİ
33. STUDENT ATTITUDES, BELIEFS AND KNOWLEDGE ABOUT BLENDED LEANING METHOD
Dr. Murat Akkuş, Doç. Dr. Yıldıray Keskin……….338 34. ÖRGÜN ÖĞRETİM DERSLERİNİN MOODLE ÖĞRENME YÖNETİM SİSTEMİ KULLANILARAK SUNULMASI DENEYİMİ
34. THE USAGE EXPERIENCE OF MOODLE LEARNING MANAGEMENT SYSTEM IN FORMAL EDUCATION COURSE
Öğr. Gör. Serdar solak, Yrd. Doç. Dr. Umut Altınışık, Okt. Uğur Yıldız, Prof. Dr. M. Melih İnal……….348 35. MOODLE İÇİN ÖĞRENCİNİN DERSE DEVAM KRİTERİNİN KONTROLÜNE YÖNELİK
BİR RAPORLAMA EKLENTİSİ GELİŞTİRME
35. DEVELOPMENT OF REPORTING ADD- IN FOR CONTROL OF STUDENT ATTENDANCE CRITERIA IN MOODLE
Prof. Dr. M. Melih İnal, Okt., Uğur Yıldız, Yrd. Doç. Dr. Umut Altınışık, Öğr.Gör. Serdar Solak………361 36. ETKİLEŞİMLİ TAHTA VE TABLET BİLGİSAYARLA ÖĞRETİM YAPILAN BİYOLOJİ DERSİ
ÖĞRENME ORTAMININ DEĞERLENDİRİLMESİ
36. EVALUATION OF LEARNING ENVIRONMENT THAT USED INTERACTIVE BOARD AND TABLET PC IN BIOLOGY COURSE
Yrd. Doç. Dr. Serap Tüfekçi, Hasan Akdeniz………..367 37. WEB 2.0 TEKNOLOJİLERİNİ KULLANMA SIKLIĞININ DERS BAŞARISI ÜZERİNDEKİ ETKİSİNE YÖNELİK
ÖĞRETMEN GÖRÜŞLERİ
37. TEACHER OPINIONS REGARDING THE EFFECTS OF USAGE FREQUENCIES OF WEB 2.0 TECHNOLOGIES ON ACADEMIC SUCCESS
Yrd. Doç. Dr. Agâh Tuğrul Korucu, Cem Sezer……….……….379 38. SANAL ORTAMLARDAKİ ÖĞRENME DENEYİMLERİ İÇİN BİR ENFORMASYON ERİŞİM SİSTEMİ TASARIMI 38. DESIGNING AN INFORMATION RETRIEVAL SYSTEM FOR LEARNING EXPERIENCES
IN THE VIRTUAL ENVIRONMENTS
Doç. Dr. Mehmet Emin Mutlu……….…………..395 39. ÜNİVERSİTE ELEKTRONİK SEÇMELİ DERSLERİNDE CANLI DERS UYGULAMASI
39. IMPLEMENTATION OF LIVE COURSES IN THE UNIVERSITY ELECTRONIC ELECTIVE COURSES
40. SİNYAL TEMELLERİ İÇİN BİR YAZILIMSAL EĞİTİM ARACI TASARIMI 40. A SOFTWARE EDUCATIONAL MATERIAL ON SIGNAL FUNDAMENTALS
ATATÜRK İLKELERİ VE İNKILAP TARİHİ DERSİNİN SANAL ORTAM TECRÜBESİ
(İSTANBUL AYDIN ÜNİVERSİTESİ ÖRNEĞİ)
Yrd. Doç. Dr. M. Hakan Özçelik İAÜ
hakanozcelik@aydin.edu.tr
Yrd. Doç. Dr. N. Selcen Korkmazcan İAÜ
selcenkorkmazcan@aydin.edu.tr
Özet
Türkiye’deki yükseköğretim kurumlarındaki önlisans ve lisans programlarında Atatürk İlkeleri ve İnkılap tarihi dersi zorunlu ders olarak okutulmaktadır. Teknolojik gelişmelerin yakından takip edilerek kullanıldığı İstanbul Aydın Üniversitesi’nde, sistemin uygun olması, öğrenci mevcudunun fazlalığı karşısında yeterli fiziksel ortamın bulunmaması ve dersin tüm öğrencilere ortak ders planına uygun verilebilmesi gibi sebeplerden, Atatürk İlkeleri ve İnkılap tarihi dersi, sanal ortamda, uzaktan eğitim olanakları kullanılarak verilmektedir.
Bu çalışmada, İstanbul Aydın Üniversitesi’nde 5 yılı aşkın süredir Atatürk İlkeleri ve İnkılap tarihi dersi vermekte olan öğretim üyelerinin tecrübelerinden faydalanılarak dersin sanal ortamda, uzaktan eğitim olanakları kullanılarak verilmesiyle ortaya çıkan durum ele alınacaktır. Dersin sanal ortama taşınmasının ardından yapılan sınavlar sonucunda elde edilen genel başarı tablosu ve öğrenciler tarafından gerçekleştirilen dersin işlenişine yönelik genel değerlendirme tablosundan faydalanılarak öğrencilerin derse bakış açıları ve dersin sanal ortamda yapılmasına yönelik algıları değerlendirilecektir. Uzaktan eğitim sisteminin ilgi çekmesi ve geliştirilebilmesi ve Atatürk İlkeleri ve İnkılap tarihi dersinin daha verimli bir hale getirilebilmesi için çeşitli öneriler paylaşılacaktır. Anahtar Sözcükler: Online Atatürk İlkeleri ve İnkılap tarihi dersi, zorunlu Atatürk İlkeleri ve İnkılap tarihi dersi, ortak dersler.
THE VIRTUAL ENVIRONMENT EXPERIENCE OF PRINCIPLES OF ATATÜRK
AND THE HISTORY OF REVOLUTIONS COURSE
(THE SAMPLE OF ISTANBUL AYDIN UNIVERSITY)
AbstractPrinciples of Atatürk and the History of Revolutions courses are compulsory at Turkish higher education institutions. To understand the Turkish revolution and learn the Kemalist system of thought, the courses have been given at universities since 1930s. Since then, the courses’ name, content and the wording have been changed several times. For several years, some of the higher education institutions with the technological facilities, use the distance education or online systems for some of the courses. Istanbul Aydın University is one of the innovative institutions in technology and at the university the distance education facilities are available. These facilities are in use for the compulsory couses as well as Principles of Atatürk and the History of Revolutions. In this work, the intraclass courses which were given in 2010-2011 Academic year and the Online courses which were given in 2014-2015 are examined. The intraclass courses are seemed to be more successful than the Online couses not only regarding the grades, but also the student’s assesments. It is understandable that the Online courses are going to be continious when the benefits are considered; so as a result, a proposal has been suggested to use some innovative elements such as animations, videos and interactive maps for the courses.
GİRİŞ
Bir toplumun gelişmesinde, kendi geçmişine ve değerlerine sahip çıkması zorunluluğundan hareketle, genel hatlarıyla Türkiye Cumhuriyeti Devleti’nin kuruluş mücadelesini anlatan Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi dersi, devletin kuruluşundan kısa bir süre sonra yükseköğretim kurumlarında verilmeye başlanmıştır. Osmanlı Devleti’nin çöküşü, Milli Mücadele dönemi ve Türkiye Cumhuriyeti Devleti’nin kuruluşunu, tarihten çıkarılması gereken dersleri de içerecek şekilde anlatmaya gayret eden derste, Atatürkçü düşünce sisteminin anlaşılması ve genç nesillere aktarılması amaçlanmaktadır.
Türk Devrimi’nin hazırlık aşamasından Türkiye Cumhuriyeti Devleti’nin geleceğe hazırlanmasına kadar her türlü adımın öncüsü ve yakın takipçisi olan Atatürk, ilköğretimden yükseköğretime kadar gerçekleştirilecek eğitim- öğretim konusunda da bu tutumunu sürdürmüştür. Ordinaryüs Profesör Enver Ziya Karal, Atatürk’ün, Türk ulusunun dünya ulusları arasındaki uygarlık yarışında geri kalmasının nedenini, “izlenmiş olan öğretim ve eğitim siyaseti” şeklinde açıkladığını belirtmiştir (Karal, 2006). Bu düşünce şekline uygun şekilde, eğitim konusuyla yakından ilgilenen Atatürk, Milli Mücadele döneminde cephelerdeki savaş sürerken Milli Eğitim Şurası toplamış; savaş Türk birliklerinin zaferiyle sona erdikten sonra ne yapmayı planladığını soranlara Milli Eğitim Bakanı olmayı hedeflediğini belirtmiştir (Doğan, 2006). Atatürk, 1937 yılında, TBMM’yi açış konuşmasında “en uygar ve refaha kavuşmuş ülke” olma hayalinin düşünce ve eylemi bir arada yürüterek başarılacağı üzerinde durmuştur. Atatürk, konuşmasında şöyle demiştir: “…ülkenin büyük kalkınma savaşının ve yeni yapısının istediği teknik elemanları yetiştirmek, ülke davalarının ideolojisini anlayacak, anlatacak, nesilden nesile yaşatacak kişi ve kurumları yaratmak; işte bu önemli ilkeleri en kısa sürede sağlamak, Kültür Bakanlığının üzerine aldığı büyük ve ağır görevler arasındadır. Belirttiğim ilkeler, Türk gençliğinin beyninde ve ulusun bilincinde her zaman canlı tutmak, üniversitelerimize ve yüksek okullarımıza düşen başlıca görevdir (TBMM, 1987).” Türk devriminde kültür reformu kapsamında ele alınan üniversite reformu ile hedeflenen çağdaş uygarlık düzeyine ulaşmak için eksik görülen noktalar tamamlanmaya çalışılmıştır.
Türk Devrimi’nin ilk yükseköğretim kurumu, henüz Milli Mücadele’nin askeri boyutu sürerken açılması planlanan, ancak 4 yıllık bir gecikmeyle 1925 yılında Atatürk’ün ve Adalet Bakanı Mahmut Esat Bozkurt’un çabasıyla Adalet Bakanlığı’na bağlı olarak kurulan Ankara Hukuk Mektebi olmuştur. Türk devriminin, kendisinden önceki devrimlerden farkının anlatıldığı İhtilaller Tarihi dersi, bizzat Adalet Bakanı Bozkurt tarafından verilmeye başlanmıştır (Oğuzoğlu, 1966). Üniversite Reformu’nun mimarı sayılan ve 1931 yılında Türk Tarihi Tetkik Cemiyeti’nin ilk Genel Sekreteri olan Reşit Galip, Türk medeniyetini araştırmak ve Cumhuriyet tarihi ve inkılaplarını yazmak konuları üzerinde özenle durmuş; 1932 yılında Milli Eğitim Bakanı olduktan sonra, Cumhuriyetin onuncu yılında üniversitelerde inkılap tarihi dersi verilmesini teklif etmiştir (İnan, 2011). 1932 yılında üniversite reformunun gerçekleştirilmesi için İsviçre’den Profesör Albert Malche Türkiye’ye davet edilmiş, kendisinden Darülfünun hakkında bir rapor hazırlaması istenmiştir. Malche, 29 Mayıs 1932 yılında hazırladığı İstanbul Üniversitesi’nin kuruluşu hakkındaki raporunda, Edebiyat Fakültesi’nde kurulacak 12 sabit kürsüden birinin Türkiye Tarihi olması yönünde tavsiyeler bulunmuştur. Raporda, “Darülfünun meselesi esas itibarile Türkiyenin fikrî, manevî, hattâ içtimai istikbali meselesidir” ifadesini kullanan Profesör Malche, bazı ülkelerde uygulandığı gibi, tatil zamanlarında yabancı turistlerin de Türkiye’ye getirilerek, katılımlarının sağlanabileceği konferanslar düzenlenebileceğini belirtmiştir (Malche, 1939). Atatürk devrimlerine gerektiği kadar ayak uyduramayan Darülfünun yerine 1933 yılında İstanbul Üniversitesi’nin kurulmasıyla inkılap tarihi dersleri üniversite bünyesinde okutulmaya başlanmıştır (Akşin, 1993). 1934 yılında bizzat Atatürk’ün istek ve yönlendirmesiyle, Türkiye Cumhuriyeti devletinin kuruluşu aşamasında önemli kadrolarında yer almış siyasetçi, hukukçu, eğitimciler tarafından inkılap tarihi dersi verilmeye başlanmıştır. İstanbul Üniversitesi’nde Zeynep Hanım Konağı’nda her Salı günü, dönüşümlü olarak Mahmut Esat Bozkurt, Yusuf Kemal Tengirşek, Recep Peker ve Yusuf Kemal Bayur Devrim Tarihi derslerini vermişlerdir (Öklem, 1993).
konunun ne kadar özenle yürütüldüğünü göstermesi açısından önem taşımaktadır. Son sınıflara verilen bu dersler, konferans şeklinde yapılarak dışarıdan katılıma da açık tutulmuş; hem Ankara, hem de İstanbul’da anlatımı sürdürülmüştür. Büyük ilgi gören dersler, bir dönem radyoda da yayınlanmıştır (Oğuzoğlu, 1963). Dersleri verecek kadroların belirlenmesinde gösterilen özenin yanında, Türk Devrimi’nin anlaşılması ve aktarılmasına verilen değer, tüm bu bilgiler göz önünde bulundurulduğunda daha net bir biçimde ortaya çıkmaktadır.
1941 yılında derslerin, “İnkılâp Tarihi ve Türkiye Cumhuriyeti Rejimi” adı altında bir ders şeklinde verilmesi kararlaştırılarak, “bu konularda ilmi incelemeler yapmak ve yaymak üzere”, “İnkılâp Tarihi ve Türkiye Cumhuriyeti Enstitüsü” kurulması için hazırlıklar başlatılmıştır (TBMM, 1993). 1942 yılında, Recep Peker’in 1930lar’da büyük bir eksiklik olduğunu ifade ettiği ve zorunlu gördüğü İnkılap Tarihi Enstitüsü Ankara’da açılarak mevcut eksiklik giderilmiş, inkılap tarihi derslerinin sorumluluğu, enstitüye verilmiştir.
1961 Anayasası’nın “üniversitelerin kendilerince yönetilmesi” düzenlemesiyle, ders içeriklerinde farklılaşmalar ortaya çıkmıştır (Özüçetin ve Nadar, 2010). 1960-1980 yılları arasında dersin adında ve içeriğinde çeşitli düzenlemelere gidilmeye çalışılmışsa da, standart ve kalıcı bir uygulamaya geçilmesi mümkün olmamıştır. 1980 sonrasında kabul edilen 2547 Sayılı Yükseköğretim Kanunu’nda Türkiye’de yükseköğretimin amacı, “Atatürk İnkılapları ve İlkeleri doğrultusunda Atatürk milliyetçiliğine bağlı” vatandaşlar yetiştirmek olarak açıklanmıştır. “Öğrencilere, Atatürk inkılapları ve ilkeleri doğrultusunda Atatürk milliyetçiliğine bağlı hizmet bilincinin kazandırılması” hedefiyle, 29 Mayıs 1991 tarihinde YÖK Kanunu’nda yapılan düzenlemeye göre Atatürk İlkeleri ve İnkılap tarihi dersi, yükseköğretim kurumlarında zorunlu ders olarak okutulmaktadır (T.C. Resmi Gazete, 1981, 1991).
Online Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Dersi
2003 yılından beri faaliyet gösteren ve Türkiye’nin en büyük vakıf üniversitesi olan İstanbul Aydın Üniversitesi’nde 39000 öğrenci bulunmaktadır.1 Sürekli bir gelişme ve büyümeyi hedefleyen ve 20. yılında dünyanın en büyük 500 üniversitesi arasına girmeyi hedefleyen üniversitede, teknolojik gelişmeler yakından takip edilerek kullanılmaktadır. Uzaktan Eğitim olanaklarını ilk etapta yalnızca Uzaktan Eğitim programlarında kullanan üniversite, teknolojik altyapısını geliştirerek, sistemi, örgün eğitimde de faydalı olabilecek hale getirmiştir.
Önlisans ve lisans programlarında zorunlu olarak alınan Atatürk İlkeleri ve İnkılap tarihi dersi 2015-2016 Eğitim-Öğretim yılında 12000 öğrenci tarafından alınmaktadır. Ders, teknolojik yatırımlarla sistemin uygun hale getirilmiş olması; öğrenci mevcudunun fazlalığı karşısında yeterli fiziksel ortamın bulunmaması; dersin tüm öğrencilere ortak ders planına uygun verilebilmesi gibi sebeplerden, istenilen yer ve zamanda daha geniş kitlelere ulaşılması kolaylığı ve ekonomik avantajları da değerlendirilerek, sanal ortamda, uzaktan eğitim olanakları kullanılarak verilmektedir. Dersin işlenişinde 2011-2012 Eğitim-Öğretim yılından itibaren faydalanılan uzaktan eğitim teknolojilerinin yanında, 2014-2015 Eğitim-Öğretim yılı Bahar döneminden itibaren sınavlar da, kampüsteki bilgisayar laboratuvarları kullanılarak Online yapılmaktadır.
Bu çalışmada, Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi dersinin sınıf ortamında verildiği 2010-2011 Eğitim- Öğretim yılı ve 2011-2012 Eğitim-Öğretim yılından itibaren geçiş yapılan Online dersler dönemi, 2015-2016 Eğitim-Öğretim yılı güz döneminin sonuna dek incelenmiştir. İstanbul Aydın Üniversitesi’nde, son beş yılda Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi derslerini alan önlisans ve lisans öğrencilerinin ders başarıları ve eğitim- öğretimi değerlendirdikleri web tabanlı anketten faydalanılarak, sınıf içi eğitim ile online eğitimde verilen ders hakkındaki veriler kıyaslanmıştır. Aşağıda, Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi dersini 2010-2011 Eğitim ve Öğretim Yılı Bahar Dönemi’nde sınıf içinde alan ve 2014-2015 Eğitim ve Öğretim Yılı Bahar Dönemi’nde Online olarak alan öğrencilere ait veriler ve gözlenen durumla ilgili değerlendirmeler bulunmaktadır.
1
2010-2011 Eğitim Ve Öğretim Yılı Bahar Dönemi: Sınıf İçi Eğitim
Şekil 1: 2010-2011 Eğitim- Öğretim Yılı Bahar Dönemi Önlisans Öğrencileri Başarı Durumu(http://ubis.aydin.edu.tr/?Pointer=Main&)
2010-2011 Eğitim- Öğretim yılı bahar döneminde Önlisans öğrencilerinin, sınıf ortamında yapılan Atatürk İlkeleri ve İnkılap tarihi dersine ait başarı durumu incelendiğinde; öğrencilerin %14’ünün başarısız olduğu, %20’inin şartlı başarı sağladığı, %66’sının başarılı olduğu tespit edilmiştir.
2010-2011 2011 Eğitim- Öğretim yılı bahar döneminde lisans öğrencilerinin sınıf ortamında yapılan Atatürk İlkeleri ve İnkılap tarihi dersine ait başarı durumu incelendiğinde; öğrencilerin %7’sinin başarısız olduğu, %12’sinin şartlı başarılı sağladığı, %81’inin ise başarılı olduğu tespit edilmiştir.
Şekil 3: 2010-2011 Eğitim- Öğretim Yılı Bahar Dönemi Önlisans ve Lisans Öğrencileri Başarı Durumu
2010-2011 Eğitim- Öğretim yılı bahar döneminde toplam 4093 önlisans/ lisans öğrencisine ait sınıf ortamında yapılan Atatürk İlkeleri ve İnkılap tarihi dersine ait başarı durumu incelendiğinde; öğrencilerin %11’inin başarısız olduğu, %17’sinin şartlı başarı sağladığı, %82’sinin başarılı olduğu tespit edilmiştir.
İstanbul Aydın Üniversitesi’nde öğrencilerin ve öğretim elemanlarının eğitimle ilgili tüm işlemlerinde kullandıkları web tabanlı Akademik Bilgi Sistemi’nde tüm öğrencilerin aldıkları dersleri, dersin işlenişi, öğretim elemanı ve dersteki durumlarını değerlendirmeleri için toplam 31 soru içeren bir anket yer almaktadır. Gönüllü olarak yanıtlanan ve kim tarafından cevaplandığı gizli tutulan bu ankette dersin Eğitim Bilgi Sistemi (EBS) ile uyumunu sorgulayan ders başarısı; işleniş şekliyle ilgili durumu sorgulayan öğretim başarısı; öğretim elemanının dersteki etkinliği ve yetkinliğini sorgulayan öğretim elemanı başarısı (çalışmada değerlendirmeye alınmamıştır) ve tüm bu anketi yanıtlayan öğrencinin derse hazırlık düzeyini ölçen öğrenci başarısı (çalışmada değerlendirmeye alınmamıştır) başlıklı bölümler yer almaktadır. 1-5 arası puan vererek dersin öğretim başarısını değerlendirmek üzere anketi cevaplayan farklı bölümlerden %64.40 katılım oranıyla 615/955 öğrencinin yaptıkları değerlendirmeye göre; 2010- 2011 Eğitim- Öğretim yılı bahar döneminde ders başarısının %83.67 olduğu, öğretim başarısının %82.73, genel başarının ise %83.51 olduğu tespit edilmiştir.
2014-2015 Eğitim Ve Öğretim Yılı Bahar Dönemi: Online Eğitim
Şekil 5: 2010-2011 Eğitim- Öğretim Yılı Bahar Dönemi Önlisans Öğrencileri Başarı Durumu
Şekil 6: 2010-2011 Eğitim- Öğretim Yılı Bahar Dönemi Lisans Öğrencileri Başarı Durumu
2014-2015 Eğitim ve Öğretim yılı bahar döneminde, lisans öğrencilerinin online olarak yapılan Atatürk İlkeleri ve İnkılap tarihi dersine ait başarı durumu incelendiğinde; öğrencilerin %16’sının başarısız olduğu, %36’sının şartlı başarı sağladığı, %48’sının başarılı olduğu tespit edilmiştir.
Şekil 7: 2010-2011 Eğitim- Öğretim Yılı Bahar Dönemi Önlisans/ Lisans Öğrencileri Başarı Durumu
Şekil 8: 2014-2015 Eğitim- Öğretim Yılı Bahar Dönemi Öğrenci Ders Değerlendirme Anketi Sonucu
2014-2015 Eğitim-Öğretim yılı bahar dönemi öğrencilerinin %28.42’sinin (108/380) sözü edilen anketi cevapladığı görülmüştür. Buna göre ders başarısının %72.7 olduğu, öğretim başarısının %70.62, genel başarının ise %72.67 olduğu gözlemlenmektedir.
DEĞERLENDİRME
Yukarıda verilen bilgiler ışığında 2010-2011 ve 2014-2015 Eğitim ve Öğretim dönemleri sonunda öğrencilere tarafından gönüllülük esasına göre yapılan değerlendirme anketlerinde;
Ders Başarısı’nı belirleyebilmek için; dersin ilan edilmiş olan içeriği, konu kapsamı, öğrenme kazanımları, öğretme ve öğrenme yöntemleri, haftalık konu dağılımı, kullanılan kaynaklar, materyaller, ölçme ve değerlendirme yöntemleri, işyükü ve AKTS kredisi uyumluluğu gibi konular değerlendirme süreç anketinde sorgulanmış ve 2010-2011 Eğitim-Öğretim döneminde %83.6’lık bir sonuçla daha başarılı görülmüştür.
Öğretim Başarısı’nı belirleyebilmek için; sınıf atmosferi, ders içeriği, öğrencilerin derse katılımı gibi konular değerlendirme süreç anketinde sorgulanmış ve yine 2010-2011 Eğitim-Öğretim döneminde %82.73’lük bir sonuçla daha başarılı görülmüştür.
Dönemlerin yıllar arasındaki farklara göre Genel Başarısı’na bakıldığında da 2010-2011 Eğitim-Öğretim döneminde %83.51’lik bir sonuçla daha başarılı görülmüştür.
Bu çalışmanın hazırlanmasında incelemesi yapılan, ancak tablo olarak yer verilmeyen diğer dönemlere aynı ya da farklı öğretim görevlilerine ait tablolarda da benzeri sonuçların bulunduğu gözlemlenmiştir.
Sınıf için eğitimlerin gerçekleştirildiği 2010-2011 Eğitim-Öğretim döneminin daha başarılı görülmesinin yanı sıra, öğrencilerin anketlerde görüşlerini belirttiği bölümlerde, sınıf ortamında yapılan derslerin daha ilgi çekici ve anlaşılır olduğuna yönelik ifadeleri sıkça vurgulanmıştır. Bazı öğrenci istekleri ve yorumları şu şekilde sıralanabilir:
“Yüz yüze işlense daha iyi olurdu...”, “Fazlasıyla faydalıydı her anlamda lakin örgün olmasını tercih ederdim.” ,“Hiç verimli olmuyor ONLINE dersler.”, “Online derslere karşıyım artık kaldırılsın.”, “ders çok sıkıcı canlı anlatılsın online olmasın ilgi çekici olur”, “Online ders olması pek de güzel değil.”, “online derslere karşıyım.”, “online olması biraz dezavantaj yaratıyor. Birebir diyalogda dersin daha yararlı olacağı kanaatindeyim.”, “online ders değilde normal ders olsa çok daha başarılı olurduk.”, “Online derslere kesinlikle karşıyım . Öğretim görevlileri ders konusunda ne kadar donanımlı olsa bile birçok kopukluklar yaşıyoruz . Ses düzeneği, internet bağlantı sorunu yaşanıyor her defasında ve bu sebeplerden dolayı derse katılmak istemiyorum. Tamamen online dersin verimsiz olduğunu düşünüyorum.” “Dersin online olması hoş bir durum değil ya hiç olmasın yada ya da normal bir ders olarak alınmasının daha yararlı olacağına inanıyorum.” “Online dersleri yararlı bulmuyorum. Her zaman izleme ve takip etme imkanımız olmuyor.” “dersin bilgisayar üzerinde olmasına çok karşıyım… sınava yeterince konsantre olamıyoruz ..”, “online işlenmemeli!!!”, “Sıkıntılı olan tek şey derslerin birebirde sınıf ortamında değil ONLİNE şekilde olmasıdır.” “dersi algılama açısından ONLİNE değil sınıf içi ders olması tercihimdir.”
Bu gibi yorumların dışında, sayıca azınlıkta kalmakla beraber, dersin işleniş yönteminden memnuniyet duyan öğrenciler de bulunmaktadır. Online dersleri olumlu şekilde değerlendiren öğrencilerden bazılarının yorumları şu şekildedir:
“Derslerden gayet memnunum, dersleri tam saatinde izleyemesem de arşivden izledim”, “Dersi verimli buluyorum”, “Videolar yeterli düzeyde eğitim veriyor. Bu durumdan memnunum.”, “Her şey sorunsuz.”, “Online derslerde problem yok tüm dersler böyle olabilir.”, “Online dersleri faydalı buluyorum.”
SONUÇ
Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi dersinin sınıf ortamı ve bilgisayar üzerinden, iki farklı dönemde ve ayrı metotla verilmesinin karşılaştırıldığı bu çalışmada, sınıf ortamında yapılan derslerin uzaktan eğitim olanaklarından faydalanılarak online olarak yapılan derslere oranla daha başarılı olduğu gözlemlenmiştir. Başarı durumu, hem ders geçme durumlarına, hem de dersin yapılışından duyulan memnuniyete genel olarak yansımış durumdadır. Öğrencilerin sınıf ortamında yapılan dersleri daha çok tercih ettiği tespit edilmiştir.
ortamında yüz yüze ders işlendiğinde ortaya çıkan olumlu yanları elde edilemese de, bilgisayar teknolojilerinin avantajları ve fırsatlarının kullanılabileceği açıktır. Bu bağlamda; konuların daha ilgi çekici ve akılda kalıcı olabilmesi açısından dersin, fotoğraflar, interaktif haritalar, belgeseller, animasyonlar kullanılarak zenginleştirilmesi; olaylara tanık kişilerin veya konunun farklı bir yönüyle uzmanının da görüşlerinin alınması; bazı durumlarda dersin konusu olan durumların, faydası görülebilecek yerlerde çekimi yapılan videolarla paylaşılması; tartışmaya açık konularda iki farklı uzmanın karşılıklı olarak konuyu ele aldığı derslerin eklenmesi sağlanabilir.
Bu çalışmanın hazırlığında bir kez daha gözlemlenen bir diğer sonuç da dikkat çekicidir. Öğrenciler, uzaktan eğitim programlarına, tüm derslerin uzaktan eğitim olanakları kullanılarak gerçekleştirildiğinin bilinciyle kayıt yaptırdıklarından, derse yönelik ilgileri ve başarı durumları daha iyi düzeyde görülmektedir. Örgün eğitim programlarına kayıt yaptıran öğrencilere, bazı derslerini Online sistem üzerinden alacaklarına, ancak bu derslerin de diğer dersler kadar ilgilenilmesi gereken dersler olduğu kayıt sırasında anlatılarak, hem derse katılımda, hem de ders başarısında daha olumlu sonuçlar elde edilebileceği düşünülmektedir.
Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi dersinin teknolojik olarak desteklenmesinin dışında, geçmişi öğrenmenin, geleceğe güvenle bakmak olduğunu hatırlatacak şekilde derslere duyulan ilginin de artırılabileceği düşünülmektedir. Öğrencilerin aldığı mesleki eğitimin türüne bakılmaksızın, Türkiye Cumhuriyeti Devleti’nin kuruluşunu detaylı bir şekilde anlatan derslerin her öğrencinin bilmesi gereken konuları içerdiğini anlaması sağlanmalıdır. Bunun için de, öğretim üyelerinin yanında, yükseköğretim kurumlarının yöneticileri ve hatta tüm eğitimcilerin sağlayacağı katkının, öğrenciler üzerinde etkili olacağı açıktır.
Not: Bu çalışma 5- 6 Şubat 2016 Tarihlerinde Antalya’da düzenlenen 2nd International Congress on Education, Distance Education and Educational Technology- ICDET’de sözlü bildiri olarak sunulmuştur.
KAYNAKÇA
Bozkurt, M.A., Peker, R. ve Tengirşenk, Y.K. (1997). 1933 Yılında İstanbul Üniversitesi’nde Başlayan İlk İnkılap
Tarihi Ders Notları, Haz.: Oktay Aslanapa, Türk Dünyası Araştırmaları Vakfı, İstanbul.
T.C. Resmi Gazete,(1981). 2547 Sayılı Yükseköğretim Kanunu, , 6 Kasım 1981, Sayı: 17506. T.C. Resmi Gazete,(1991). 2547 Sayılı Yükseköğretim Kanunu, 9 Haziran 1991, Sayı: 20896.
Atatürk’ün Türkiye Büyük Millet Meclisi’ni Açış Konuşmaları, (1987). TBMM Kültür, Sanat ve Yayın Kurulu Yayınları, TBMM Basımevi, Ankara.
Doğan, H. (2006). “Atatürk'ün İşlevsel Eğitim Anlayışı”, Ankara Üniversitesi’nin 60. Kuruluş Yılı Armağanı, Atatürk ve Türk Dili ve Edebiyatı, Türk eğitimi ve Türk kültürü konusunda seçme yazılar, Editör Doç. Dr. Doğan Atılgan, Ankara Üniversitesi yayınları, Ankara.
İsmet İnönü’nün TBMM’deki Konuşmaları, (1993). 1920-1973, İkinci Cilt (1939-1960), TBMM Kültür, Sanat ve yayın Kurulu Yayınları, Ankara.
Karal, E. Z. (2006). “Atatürk ve Eğitim”, Ankara Üniversitesi’nin 60. Kuruluş Yılı Armağanı, Atatürk ve Türk Dili ve Edebiyatı, Türk eğitimi ve Türk kültürü konusunda seçme yazılar, Editör Doç. Dr. Doğan Atılgan, Ankara Üniversitesi yayınları, Ankara.
Oğuzoğlu, H. C. (1966). “Ankara Hukuk Fakültesi’nin Kuruluş ve İlk Yılları”, Ankara Hukuk Fakültesi, 40. Yıl Armağanı, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Yayınları, Ankara.
İnan, A. (2011). Atatürk Hakkında Hatıralar ve Belgeler, Yeni Baskıya Hazırlayan Arı İnan, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, 10. Baskı.
Öklem, N. (1993). “Anılarda Mahmut Esat Bozkurt”, Çağdaş Türkiye Araştırmaları Dergisi, "Ölümünün 50. Yılında Mahmut Esat Bozkurt Sempozyumu" (Kuşadası: 21 Aralık 1993), C:2, S:4-5.
Özüçetin, Y. ve Nadar S. (2010). “Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Dersinin Üniversiteler Düzeyinde Okutulmaya
Başlanması ve Gelinen Süreç”, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, C:3, S:11, Bahar 2010.
YABANCI DİLDE KÜLTÜREL ZEKA
Okt. Mehmet Kahraman Uşak Üniversitesi
mehmet.kahraman@usak.edu.tr
Özet
Günümüzde yabancı dil öğretiminde kültürel içerik denildiğinde akla ilk olarak hedef kültür gelmektedir. Oysa ki, giderek küreselleşen dünyada kaynak kültür ve hedef kültür dışında ayrıca genel kültür bilgisi ve birikimi de gereklidir. IQ ve EQ’dan sonra son yıllarda ortaya atılan CQ (Cultural Intelligence) tam da bu konuya işaret etmektedir. Özellikle dünya üzerinde milyarlarca insanın iletişimini sağlayan İngilizce gibi bir dilin öğretimini yalnızca Amerikan veya İngiliz kültürüne hapsetmek, bireylerin kültürlerarası bir kimlik kazanması yolunda büyük bir engeldir. Bu çalışmada, yabancı dil öğrenen öğrencilerin kültürel zeka (CQ) seviyeleri üzerinde durulmuş ve bu seviyeye etki edebilecek bazı faktörler incelenmiştir. Elde edilen bulgular sonucunda öğrencilerin kültürel zekalarının genel olarak orta düzeyde olduğu ve kültürel zeka düzeylerinin öğrencilerin başarı düzeylerine göre anlamlı şekilde farklılaştığı saptanmıştır.
Anahtar Sözcükler: Yabancı dil öğretimi, hedef kültür, genel kültür, kültürel zeka.
CULTURAL INTELLIGENCE IN FOREIGN LANGUAGE
AbstractIt is primarily the target culture that comes to one’s mind when the matter is cultural content. However, besides target culture, general culture knowledge is also needed in this globalazing world. CQ (Cultural Intelligence) concentrates on this very fact. Limiting one’s understanding of culture to only one or two societies’ culture is a big problem. It is, then, very difficult to gain an intercultural identity It is even a bigger problem for a worldwide language like English. The current study aims at finding out the CQ levels of the students and some factor affecting to their CQ levels. The results showed that students’ avarage CQ level is at a middle level and their CQ levels are differentiated significantly according to their language proficiency level. Keywords: Foreign language teaching, target culture, general culture, cultural intelligence.
GİRİŞ
Dil ve Kültür Bağı
bu yönüyle kültürel birikimin devamını sağlarken, kültürel çeşitliliğe de katkı sağlar. Kültürel çeşitlilik ve bu çeşitliliğe uyum sağlama ise modern dünyanın önemli gereksinimlerinden birisidir. Gelişen teknoloji ve beraberinde değişen dünya düzeni toplumları bir diğerine daha da yakınlaştırmaktadır. Yakın geçmişe kadar birbirinin varlığından bile habersiz olan toplumlar bugün iç içe yaşayabilmektedir. Modern dünyada artık iş, tatil, eğitim gibi nedenler, insanları kendi kültürlerinden uzak coğrafyalara götürebilmektedir. Bu şekilde, hemen her toplum kendi içerisinde, başka kültürlerden insanları bir şekilde ağırlamaktadır.
Farklı toplumların bu derece birbirine yakınlaşması beraberinde bireylerden kültürler arası bir kimliği gerektirmektedir. Dünya vatandaşı olma da denilebilecek bu nitelik, bireylerin modern dünyada daha kaliteli bir hayat sürmeleri için oldukça gereklidir. Farklı kültürlerin varlığını kabul etmekten, bu kültürleri takdir etmeye kadar derecelendirilebilecek bu kültür anlayışı yeni dünya düzeninde oldukça değerli bir erdemdir (Bennet, 1993). İyi bir dünya vatandaşı olmak ve diğer kültürleri olduğu gibi kabul etmek küreselleşen dünyanın hedeflediği kazanımlardandır (Tomalin&Stempleski, 1993). Bununla birlikte, her birey dünya vatandaşı olma yolunda aynı gayreti gösteremeyebilir. Bazı bireyler farklı kültürleri bir zenginlik kaynağı olarak görüp takdir ederken, bazıları kendi kültürüne rakip ve hatta yok edilmesi gereken unsurlar olarak değerlendirebilir. Bu noktada bireyler arasındaki farklılığı açıklayabilmek adına “kültürel zeka” kavramı devreye girmektedir.
Kültürel Zeka
Bireylerin IQ ve EQ gibi geleneksel olarak bilinen zeka seviyeleri insanların zekalarındaki toplum faktörünü göz ardı ettiğinden günlük hayattaki bazı başarıları veya başarısızlıkları temellendirmede birçok defa yetersiz kalmıştır. İnsanların sosyal yönleri ve toplumla olan ilişkilerinden kaynaklı birçok olumlu ya da olumsuz davranış geleneksel zeka türleriyle açıklanamaz hale gelince, Thorndike (1920) tarafından “sosyal zeka (SQ)” kavramı ortaya atılmıştır. SQ, diğer zeka türlerine göre bazı bireylerin günlük hayatta neden daha başarılı olduklarını açıklama konusunda daha isabetli olmuştur (Crowne,2008). Bu konu üzerine daha sonra birçok araştırma yapılmış, çeşitli yönleriyle sosyal zeka ele alınmış ama sosyal zekanın tanımı ve alt boyutlarıyla ilgili olarak araştırmacılar tam bir ortak paydada buluşamamışlardır (İlhan& Çetin, 2014). Konuyla ilgili bu görüş farklılıkları, araştırmacıların sosyal zekaya bakış açılarından kaynaklanmıştır. Sosyal zeka alanında bu tür tartışmaların yaşandığı dönemler incelendiğinde, dünyanın günümüzdeki kadar küreselleşmemiş olduğu göze çarpmaktadır. Dolaysıyla, farklı toplumlar ve farklı kültürler henüz günümüzdeki kadar iç içe geçmemiştir. Değişen zamanla birlikte, teknolojinin de katkısıyla birçok birey, toplum, toplumsal örgüt ve şirket dünyaya açılmış ve bununla birlikte artık bireylerin günlük hayattaki başarısını belirlemede sosyal zeka (SQ) da yetersiz kalmıştır
Özel kültür vs Genel Kültür
Yabancı dil alanında kültür konusu giderek önemini artırsa da, henüz özel kültür ve genel kültür ayrımı tam olarak oluşmamıştır. Özel kültür öğretimi belirli bir kültürü ve o kültüre has, aktarımı nispeten zor olan öğeleri hedef alırken, genel kültür ise farklı kültürlerdeki genellenebilen ve aktarılabilen farklı özelliklere odaklanmaktadır. Özel kültür, belirli bir ya da birkaç kültürün ifadesi olduğundan çoğu zaman “hedef kültür” olarak da adlandırılmaktadır (Paige vd). İngilizce ders materyallerinde zaman zaman gündeme gelen İngiliz ya da Amerikan kültürüne ait olgular hedef kültür dahilinde değerlendirilebilir. Bununla birlikte yine İngilizce derslerinde dünyanın dört bir tarafından derlenmiş kültürel değerler ya da olgular da sunulabilir. İşte bu tarz bir kültür öğretimi de genel kültür öğretimi olarak düşünülebilir.
Kültürel zeka kavramı içerdiği ve ölçtüğü kriterler yönüyle özel kültürden çok genel kültür ile ilişkilidir. Bireylerin iletişimini kültürlerarası ortamlarda daha etkili kılabilecek potansiyel büyük ölçüde genel kültür birikimi ile sağlanabilir. Bu yüzden yabancı dil öğretiminde hedef kültüre ait öğelerin yanı sıra, genel kültüre katkı sağlayacak çalışmalar da ihmal edilmemelidir.
Kültürel Zeka ve Yabancı Dil Başarısı
Yabancı dil öğrenirken yeni kültürlere dair ilk izlenimler oluşurken, bu izlenimlerin öğrenenler üzerinde olumlu etkiler bırakması beklenir. Öte yandan, yeni kültürlerle tanıştıkça yabancı dil öğrenmeye karşı da giderek artan bir motivasyon sağlanabilir. Öğrencilerin başka kültürleri tanıması, dünyada başka tarzda hayat süren insanların da olduğunun farkına varması, öğrenenleri dil öğrenmeye karşı motive ederek öğrenme hızlarını arttırırken, başka kültürlere sahip insanlar ile arasında empati kurmasına ve yabancı dil öğrenmeye karşı olumlu tutum geliştirmesine de yardımcı olacaktır (Er, 2006). Yabancı dile karşı olumlu tutumlar öğrenci başarılarında önemli faktörlerden birisidir (Acat& Demiral, 2002).
Gerek yabancı dilin kültürel zekaya, gerekse kültürel zekanın yabancı dile olan katkısı birçok yönüyle araştırılabilir. Alanyazında kültür öğretimi ve yabancı dil başarısı ilişkisini inceleyen çalışmalar bulunsa da, bu çalışmalarda incelenen kültür kavramı yukarıda bahsedilen hedef kültürün kapsamına girmektedir (Er, 2006; Saraç& Arıkanç, 2010). Oysa ki, kültürel zeka kavramı kapsam olarak genel kültür birikimine daha yakındır. Bu yüzden yabancı dil ve kültür konuları yan yana geldiğinde, bütüncül bir düşünceyle hem hedef kültür hem de genel kültür üzerinde düşünülmelidir. Bu araştırma kültürel zekanın öneminden yola çıkarak, kültürel zeka düzeyinde yabancı dil başarısının ne ölçüde rol oynayabileceğini tartışmayı hedeflemiştir. Araştırma bu hedef doğrultusunda desenlenmiştir.
YÖNTEM
Araştırma Deseni
Bu araştırmada nicel araştırma türlerinden ilişkisel tarama modeli kullanılmıştır. Çalışmada Uşak Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesinde okuyan öğrencilerin kültürel zeka düzeylerinin yabancı dil bilgisine göre farklılık gösterip göstermediğini incelemek amaçlanmaktadır. Bu nedenle çalışma, ilişkisel durum tespitine dayalı açımlayıcı bir araştırma olarak tasarlanmıştır.
Evren/Çalışma Grubu
Bu araştırmada da, Uşak Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi’nde lisans eğitiminin yalnızca dördüncü döneminde verilen Yabancı Dilde Dinleme ve Konuşma dersine devam eden öğrencilerin kültürel zeka düzeylerine etki eden faktörlerin incelenmesi amaçlanmıştır. Bu nedenle, bir evren tanımlayarak, evrenden bir örneklem alma yoluna gidilmemiştir
Veri Toplama Araçları
Araştırmada veriler Kültürel Zeka Ölçeği ile ve öncesinde öğrencilere sorulan demografik soruları içeren bir anketle toplanmıştır.
Kültürel Zekâ Ölçeği
öğrencilere uygulamak için İlhan ve Çetin (2014)’in Türkçe uyarlamasından yararlanılmıştır.
Ölçekte 7-Kesinlikle Katılıyorum ve 1- Kesinlikle Katılmıyorum şeklinde 7’li likert tipi bir derecelendirme kullanılmıştır. KZÖ’den en az 20, en çok 140 puan alınmaktadır. KZÖ’deki puanların yüksekliği, kültürel zeka düzeylerinin yüksek olduğunu göstermektedir. Buna göre ölçek puanları, 20-54 puan arası “düşük bir kültürel zeka düzeyini”, 55-104 arası “Orta düzeyde bir kültürel zeka düzeyini”, 105-140 puan arası “yüksek bir kültürel zekayı ” göstermektedir.Ölçekte tersten puanlanan madde bulunmamaktadır. Ölçek; üst biliş, biliş, motivasyon ve davranış olmak üzere dört alt boyuttan oluşmaktadır. KZÖ’nün güvenirliğine ilişkin iç tutarlılık katsayısı, İlhan ve Çetin (2014) tarafından ölçeğin tümü için .85 olarak hesaplanmıştır. Bu araştırma için ölçeğin tümünde hesaplanan iç tutarlılık katsayısı .91 olarak bulunmuştur. Bu sonuçlar ölçeğin güvenilir olduğunu göstermektedir.
Verilerin Toplanması
Araştırma verilerinin toplanması basılı formların katılımcılar tarafından doldurulmasıyla gerçekleştirilmiştir. Araştırmada, veri toplama amacıyla kullanılan “Kültürel Zeka Ölçeği Uşak Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi’nde verilen Yabancı Dilde Dinleme ve Konuşma dersine devam eden öğrencilere uygulamıştır. Ankete katılan öğrenciler, Yabancı Dilde Dinleme ve Konuşma dersine 4 ayrı grupta devam etmektedirler. Anketler her bir grubun normal bir şekilde derse geldikleri günlerde ve tek seferde yapılmıştır. Anket çalışması için ilgili fakülteden ve ilgili dersin öğretime elemanlarından gerekli izinler alınmış ancak katılımcılara anket yapılacağı daha önceden bildirilmemiştir. Uygulamanın yapıldığı gün normal dersine gelmeyen öğrencilere daha sonra anket verilmemiş ve dolaysıyla bu öğrenciler çalışma dışında bırakılmışlardır. Araştırmacı, her bir grupta anket süresince bizzat bulunmuş ve öğrencilerin anketlerle ilgili sorularına anında cevap vermiştir
Verilerin Çözümlenmesi
Bu araştırmada verilerin analizinde veri analizi paket programından yararlanılmıştır. Anketteki Kültürel Zeka Ölçeği (KZÖ)’nde yer alan 7’li likert tipindeki 20 madde “1=Hiç Katılmıyorum”, “7=Tamamen Katılıyorum” şeklinde puanlanarak toplam puanlar elde edilmiştir. Bu ölçeğin yanı sıra, katılımcıların Yabancı Dilde Dinleme ve Konuşma derslerindeki başarı puanları da toplanmıştır. Araştırma için gerekli veriler bu şekilde tamamlanmıştır.
BULGULAR
Katılımcıların Kültürel Zeka Düzeylerine İlişkin Bulgular
Araştırma kapsamında ilk olarak katılımcıların kültürel zeka düzeylerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Elde edilen verilere göre bu araştırmaya katılan katılımcıların kültürel zeka ölçeği puanlarına ilişkin betimsel istatistik değerleri Tablo 1’de sunulmuştur.
Tablo 1: Katılımcıların Kültürel Zeka Düzeylerine İlişkin Betimsel İstatistik (n=160)
Ölçüm Minimum Maksimum
x
SSKültürel Zeka Ölçeği Puanı 41 140 86.53 19.02
Tablo 1’de görüldüğü gibi, katılımcıların kültürel zeka ölçeğinden aldıkları puanlar incelendiğinde, katılımcıların en düşük 41, en yüksek 140 puan aldıkları, kültürel zeka puan ortalamasının x=86.53, SS=19.02 olduğu anlaşılmaktadır. Buna göre, bu araştırma kapsamındaki katılımcıların kültürel zekâ bakımından “orta düzeyde” oldukları söylenebilir.
Katılımcıların Yabancı Dil Başarılarına Göre Kültürel Zeka Düzeylerine İlişkin Bulgular
Tablo 2: Katılımcıların Kültürel Zeka Puanlarının Yabancı Dil Başarı Düzeyi Bakımından Dağılımı Değişken
n
x
SS70 puan altı (A) 42 75.52 14.47
70-80 arası (B) 41 82.78 19.27
80-90 arası (C) 34 86.50 18.77
Yabancı Dil Başarı Düzeyi
90-100 arası (D) 43 100.88 13.76
Tablo-2’ye göre, katılımcılardan yabancı dil başarısı 70 puan altında olanların kültürel zeka puanlarının ortalaması 75,52 olarak saptanmıştır. Katılımcılardan yabancı dil başarısı 70-80 puan arasında olanların kültürel zeka puanları ortalaması 82.78; yabancı dil başarısı 80-90 arası olanların kültürel zeka puanları 86,50; ve yabancı dil başarısı 90-100 puan arasında olanların kültürel zeka puanları 100.88 olarak bulunmuştur. Tablo-2 incelendiğinde, İngilizce dersi başarı düzeyi yüksek olan katılımcıların, İngilizce dersi başarı düzeyi düşük olan katılımcılara göre daha yüksek kültürel zeka puanına sahip oldukları görülmektedir.
Katılımcıların kültürel zeka puanlarının yabancı dil başarı düzeyleri bakımından anlamlı bir fark oluşturup oluşturmadığını belirlemek amacıyla tek yönlü ANOVA testi yapılmıştır. Elde edilen sonuçlar Tablo 3’te sunulmuştur.
Tablo 3: Katılımcıların Kültürel Zeka Puanlarının İngilizce Dersi Başarı Düzeyine Göre ANOVA Testi Sonuçlarına İlişkin Bulgular
Varyans Kareler
Toplamı sd
Kareler
Ortalaması F p Anlamlı Fark
Gruplar arası 14523.425 3 4841.142 17.546 .000 C>A, D>A
Gruplar içi 43042.419 156 275.913 D>B, D>C
Toplam 57565.844 159
A: 70 puan altı, B: 70-80 puan, C: 80-90 puan, D: 90-100 puan
Tablo 3’teki ANOVA sonuçlarına göre katılımcıların kültürel zeka ölçeği puanlarının İngilizce dersi başarı düzeyleri bakımından anlamlı bir fark gösterdiği görülmüştür[F (3-156) = 17.546, p <.01]. Gruplar arasında oluşan bu farkın kaynağını belirlemek amacıyla Tukey HSD testi yapılmıştır. Elde edilen Tukey HSD sonuçları İngilizce dersi başarı puanı 90-100 arası olanların (x =100,88), İngilizce dersi başarı puanı 70 puan altı olanlara (x =75,52), 70-80 puan olanlara (x =82,78) ve 80-90 puan olanlara (x=86,50) göre kültürel zeka puanlarının daha yüksek olduğunu ve bu farkın da anlamlı olduğunu göstermektedir (p <.05). Ayrıca Tukey HSD sonuçları İngilizce dersi başarı puanı 80-90 arası olanların (x =86,50), İngilizce dersi başarı puanı 70 puan ve altı olanlara (x =75,52) göre kültürel zeka puanlarının daha yüksek olduğunu ve bu farkın da anlamlı olduğunu göstermektedir (p <.05).
Katılımcıların Kültürel Zeka Düzeylerine İlişkin Sonuçlar
Katılımcıların kültürel zeka düzeyleri “Kültürel Zeka Ölçeği” ile belirlenmiş ve katılımcıların genel kültürel zeka düzeyi “orta” düzey olarak saptanmıştır. Üniversite seviyesindeki öğrencilerin oldukça yüksek olması beklenen kültürel zeka düzeylerinin “orta” düzeyde olması şaşırtıcıdır. İlgili alanyazın incelendiğinde sonucun bu şekilde olmasında iki önemli faktörün rol oynadığı söylenebilir. Bu faktörler, katılımcıların yurtdışında bulunup bulunmama durumları ve kişilik özellikleridir.
Araştırma sonucunda katılımcıların genel kültürel zekasının “orta” düzey olarak saptanmasına neden olan faktörlerden bir tanesi katılımcıların birçoğunun daha önce yurtdışında hiç bulunmaması olarak düşünülmektedir. Konuyla ilgili alanyazındaki çalışmalar yurtdışında bulunmanın ve özellikle uluslararası ortamlarda rol almanın bireylerin kültürel zeka düzeylerine önemeli katkı yaptığını ortaya koymaktadır (Crowne, 2008; Shokef& Erez, 2008).
Her ne kadar, bu araştırma kapsamında değerlendirilmeye alınmasa da, katılımcıların kültürel zeka düzeylerine etki ettiği düşünülen bir başka nokta da katılımcıların kişilik özellikleridir. Oolders, Chernyshenko ve Stark (2008)’ın çalışmalarında vurguladıkları “deneyime açık olma” özelliğinin altında yatan altı faktörün (entelektüel yeterlilik, pratik zeka, merak, estetik, hoşgörü ve derinlik), kültürel zekanın alt boyutlarıyla (motivasyon, davranış, biliş, üstbiliş) anlamlı ve olumlu yönde bir ilişkisi olduğunu ortaya koymuşlardır. Bu doğrultuda araştırmaya katılan öğrencilerin yukarıda sayılan kişilik özelliklerinden bir veya daha fazlasını yeterince iyi taşımadığı söylenebilir.
Katılımcıların Yabancı Dil Başarılarına Göre Kültürel Zeka Düzeylerine İlişkin Sonuçlar
Araştırma sonuçlarına göre, katılımcılardan yabancı dil başarısı yüksek olanların, kültürel zeka düzeyleri de yüksektir. Yapılan detaylı analizlerle de katılımcıların yabancı dil düzeylerine göre kültürel zeka düzeylerinde ortaya çıkan bu farkın anlamlı olduğu saptanmıştır. Bu sonuç, Şahin (2011) ve Çetin (2014) tarafından yapılan araştırmaların sonuçlarıyla paralellik göstermektedir. Öte yandan bu bulgu, İşçi, Söylemez ve Kaptanoğlu, (2013) tarafından yapılan araştırma sonuçlarıyla çelişmektedir. Yukarıda sözü edilen araştırmaların her biri farklı çalışma gruplarıyla sürdürülmüştür. Araştırmaların farklı çalışma gruplarıyla yapılmasının, araştırma sonuçlarının farklı olmasında etkili olduğu düşünülmektedir. Şahin (2011) çalışmasını uluslararası askeri bir örgütte çalışan rütbeli askerlerden topladığı verilerle yapmış ve yabancı dil bilgisi ile kültürel zeka arasında anlamlı bir ilişki olduğunu saptamıştır. Çetin (2014) ise araştırması kapsamında uzak yol gemi kaptanları ve birinci zabitlerinin görüşlerine başvurmuştur. Elde ettiği bulgular, yine yabancı dil bilgisi ile kültürel zeka düzeyleri arasında bir ilişki olduğunu göstermiştir.
İşçi, Söylemez ve Kaptanoğlu, (2013) tarafından yapılan araştırma ise diğer çalışmalara göre, üzerinde çalıştığı örneklem bakımından, daha yerel bir kapsamda yapılmıştır. Türkiye’de çalışan Türk sağlık personeli ile sınırlı tutulan çalışmada, yabancı dil bilgisi ile kültürel zeka düzeyi arasında bir ilişki tespit edilememesi araştırmanın örneklemine dayandırılabilir.
Not 1: Yayınlanmamış yüksek lisans tezinden türetilmiştir.
Not 2: Bu çalışma 05-07 Kasım 2015 tarihlerinde Antalya’da 16 Ülkenin katılımıyla düzenlenen 4th World Conference on Educational and Instructional Studies- WCEIS 2015’de sözlü bildiri olarak sunulmuştur.
KAYNAKÇA
Acat, B., & Demiral, S. (2002). Türkiye'de yabancı dil öğreniminde motivasyon sorunları . 2000'li Yıllarda
Ögrenme ve Ögretme Sempozyumu (s. 312- 329). İstanbul: Marmara Üniversitesi.
